Ерікті болу қасиеті

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім жӘне ғылым министрлігі

«М. Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті» КЕ АҚ

Ұстаз факультеті/институты

Арнайы және әлеуметтік педагогика кафедрасы

КУРСТЫҚ Жұмыс

Тұлғаны дамыту және өзін-өзі таныту пәні бойынша

Тақырыбы:_ «Мен тұжырымдамасы арқылы жеке тұлғаны қалыптастыру»

Білімгер _ Жұмахмед Ғасыржан Тобы_СПИС18-1

/аты-жөні/ /қолы/

Жетекші аға оқытушы Дүйсенбеков Еркебұлан Бақытжанович__

/қызметі/ /аты-жөні/

Қорғауға жіберілді «»20ж.

/қолы/

Жұмыс қорғалды «»20__ж. бағасы

/жазбаша/

Комиссия мүшелері:

/аты-жөні/ /қолы/

/аты-жөні/ /қолы/

Тараз, 2021ж

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М. Х. ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ

Кафедра «Арнайы және әлеуметтік педагогика»

Курстық жұмысты орындауға берілген

ТАПСЫРМА

Студент: Жұмахмед Ғасыржан

«Тұлғаның дамуы мен өзін өзі тану негіздері» пәні бойынша

1. Тақырыбы:Мен тұжырымдамасы

2. Тапсырма бойынша арнайы нұсқаулар: Педагогикалық-психологиялық әдебиеттер мен баспа беттерінен материалдар жинақтап, зерттеу аппаратын құру. Курстық жұмыстың теориялық бөліміне талдау жасау. Тәжірибелік жұмыстар жүргізіп қорытынды жасау.

3. Есептік-түсіндірме жазбаның негізгі бөлімдері.

Орындау кестесі

көлемі %

орындау мерзімі

3. Есептік-түсіндірме жазбаның негізгі бөлімдері.: Кіріспе

Орындау кестесі: 10%

1-4апта

3. Есептік-түсіндірме жазбаның негізгі бөлімдері.: 1. Мен тұжырымдамасының теориялық және әдіснамалық негізі

Орындау кестесі: 25%

5-7апта

3. Есептік-түсіндірме жазбаның негізгі бөлімдері.: 2. Мен бейнесін диагностикалау және зерттеу

Орындау кестесі: 25%

8-10апта

3. Есептік-түсіндірме жазбаның негізгі бөлімдері.: Қорытынды

Орындау кестесі: 20%

11апта

3. Есептік-түсіндірме жазбаның негізгі бөлімдері.: 4. Графикалық материалдың тізбесі

Орындау кестесі:

3. Есептік-түсіндірме жазбаның негізгі бөлімдері.: 5. Жұмысты рәсімдеу

Орындау кестесі: 10%

12-13апта

3. Есептік-түсіндірме жазбаның негізгі бөлімдері.: 6. Қорғау

Орындау кестесі: 10%

14апта

Тапсырма кафедра отырысында бекітілді « » 2021ж. Хаттама №

Жетекшісі: Дүйсенбеков. Е. Б.

Тапсырманы орындауға қабылдадыЖұмахмед Ғ. Б. « » 2021ж

МАЗМҰНЫ КІРІСПЕ . . . . . . ………. . 4 Мен тұжырымдамасының теориялық және әдіснамалық негізі . . . 6 Мен тұжырымдамасы. Мен тұжырымдамасына түсініктеме . . . 6

Мен тұжырымдамасы туралы зерттеу жұмыстарына шолу . . . 9

2. Мен бейнесін диагностикалау және зерттеу… . . . 17 2. 1. Мен тұжырымдамасы туралы айқындауыш эксперименттік кезең . . . 17

2. 2 Зерттеу жұмысының қалыптастырушы және қорытынды кезеңі . . . 19

Қорытынды . . . 26

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 28

Кіріспе

Зерттеудің өзектілігі : Индивидтің мінез-құлық тенденциясын және бағасын найымдауды білдіретін өзі туралы елестетулер жиынтығын «МЕН - тұжырымдамасы» деп атайды, яғни адамның _Ө зі жайлы жалпы ұстанымдар жүйесі.

«МЕН - тұжырымдамасы» шынайылықтың әртүрлі Шеңберіндегі жэне оның енжарлығының үш рөлін атқара отырып, адамның сәттілік шегін анықтайды, біріншіден тұлганың іштей өзімен келісушілікке жетуге қабілеттендіреді; екіншіден адамның тәжірибесінің интерпретациясын анықтайды. Үшіншіден күтудің бастамасы болып табылады. Осылайша, «МЕН - тұжырымдамасы» барлық тұлғалық және мінездік процестерді реттеуші ретінде көрінеді. «Мен - тұжырымдамасы» өзінің шыгу тегі жағынан -негізінен жүйке жүйесінің қасиеттерімен мазасыздық деңгейіне генетикалық бекітілген фенотиптік құрылым.

«Мен» Тұжырымдамасы - адамның өзі жайлы біршама тұрақты, азды-көпті мәні бар түсініктерінің жүйесі.

"Мен" тұжырымдамасы негізінде жеке адам өзгелермен қарым-қатынас жасап, өзіне деген көзқарасын қалыптастырады. Адам бойындағы “мендік” қасиет адамның іс-әрекеті мен әлеуметтік ортамен қарым-қатынас жасауы барысында қалыптасады. Кез келген адамның өз “менін” айыра алуы тұлғалық қасиеттің өзекті белгісі болып табылады. "Мен" тұжырымдамасы әлеуметтік өзара іс-қимылдың алғышарты мен салдары бола тұра, әлеуметтік тәжірибе барысында анықталады.

Оны құрайтындар:

· шынайы “мен” (осы шақтағы өзі туралы түсінік),

· идеалдық “мен” (өзінің пікірі бойынша, субъектінің моральдық нормаларға бағдар алғанда қандай болуға тиіс екендігі),

· серпінді “мен” (субъектінің қандай болғысы келетіндігі туралы ниеті),

· фантастикалық “мен” (егер мүмкін болса, субъектінің қандай болуды армандайтындығы), т. б.

"Мен" тұжырымдамасының қалыптасуы адамдар арасында қызмет алмасу жағдайында жүріп, оның барысында субъект “ басқа адамға айнадағыдай көрінеді ” және сол арқылы өз менінің бейнесін сақтап, айқындайды және түзетеді.

Зерттеу мақсаты. Өзін-өзі тану сабағында оқытудың әдістерін, түрлері мен әдістерін көрсетіңіз. Балаларды тәрбиелеу үшін өзін-өзі тану пәнінің мәнін анықтау. Зерттеу міндеті. ✓ Студенттердің жалпыадамзаттық құндылықтарды меңгеруін қамтамасыз ету, сабақтардағы пән мақсаттарына сәйкес белсенді өмірлік ұстанымды қалыптастыру және іске асыру; ✓ Студенттердің тілектестік қасиеттерін дамыту жолдарын қарастыру; ✓ Оқыту түрлері мен әдістеріне назар аударыңыз; ✓ Кенейту балалардың адам, өмір, Отан, денсаулық, отбасы, табиғат, махаббат, достық, еңбек құндылықтары және мейірімділік, құрмет, махаббат, адалдық, патриотизм, еңбексүйгіштік туралы түсініктерін кеңейту; Зерттеу нысаны. Өзін-өзі тану пәні бойынша оқытудың түрлері мен әдістері. Нысаннан бөлінген шағын мәселе. Пәнді оқыту ерекшеліктерін анықтау. Зерттеу гипотезасы. Егер сіз бастауыш мектеп жасындағы балалармен сабақтарда оқу формаларын қолдансаңыз, болашақта сіз саналы, парасатты, әдепті, Құрметті азаматты тәрбиелей аласыз. Зерттеу пәні. Бастауыш мектепте Өзін-өзі тану пәнін оқытудың әдістері мен формаларын меңгеру. Ғылымға пайдасы. Баланың өмір сүру қабілетін қалыптастыру, жағымды қасиеттерді тәрбиелеу. Тәжірибенің артықшылықтары. Балаларда жағымды қасиеттер мен сапалық сипаттамаларды дамытыңыз. Құрылымы. Курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан тұрады. Жұмыстың соңында қорытынды және әдебиеттер тізімі беріледі. 1 Мен тұжырымдамасының теориялық және әдіснамалық негізі 1. 1 Мен тұжырымдамасы. Мен тұжырымдамасына түсініктеме

Адам өмірге келген сәттен бастап өзінің іргетасын қалыптастырып, өмірдің ағы мен қарасын ажыратуды үйреніп, жеке тұлғалық қасиеттерге ие бола бастайды. Өзін қоршаған адамдарымен араласу жағдайында өзара қарым-қатынасқа түсуді үйренеді. Өзінің менін қалыптастырады.

Адамның өзінің менінің бейнесі әр түрлі жағдайларда, әр түрлі адамдармен көп түрге ие болуы мүмкін. Жапондардың көзқарастары бойынша, адамдардың үш бет-бейнесі болады екен. Бірі - жай ғана адамдармен араласқанда қолданатын бейнең, екіншісі - жаныңа жақын адамдарыңмен араласқандаға бейнең, және үшіншісі - өзіңмен араласқанда, дәлірек айтқанда, өз-өзіңмен оңаша қалғандағы бейнең. Осы аталғандардың ішіндегі соңғысы адамның шын бет бейнесі. Расында да, адам оңашада қалғанда өзін еркін ұстап, қалаған нәрсесін санаға байланысты ерікті түрде жасайды. Не нәрселерді де ойлауы мүмкін. Жеке қалған жағдайда жағымды ойлар ойлап, болашағын елестеткен адамның ойлары жүзеге асатынына сенемін. Бұл жөнінде көптеген кітаптар жазылып, видео туындылар да шығарылған болатын. Үшінші бейнеңді таза ұстаған жағдайда ғана, біріншіден, өзіңмен қарым-қатынаста шынайы боласың, екіншіден, адамдармен қарым-қатынаста көп жүзділіктен арыласың. Психология ғылымы бойынша мен концепциясын екіге бөліп қарастырады: идеалды мен және реалды мен. Идеалды мен өзін қандай деп санайтын бейнесі немесе сол бейнеге ұмтылуы. Тағы да екі мағына . . . Адам бір бейнеге ұмтылып, өзінің қарапайымдылыған сақтауы мүмкін немесе өзін әу бастан биік санап, жоғары көрінуі мүмкін. Қазіргі таңда, адам өзін-өзі жақсы көруі қажет, сол жағдайда ғана басқаларды жақсы көре алады деген пікірлер көбейіп кетті. Бір жағынан дұрыс та болар. Дегенмен, әр нәрсенің екі жағы бар . . . Адам өзіне-өзі ғашық болып, тамсану дәрежесіне дейін өтіп кеткен жағдайда қоршаған адамдарын жақсы көру функциясынан айырылады. Эгосының дәрежесі өте биікке өсіп, жақындарын төмен санайды. Бүкіл әлемдік тордың құрсауына түскен адамдар әр жақтан жетіп жатқан шындыққа жанасымды, бірақ алдамшы ақпараттарды дұрыс қабылдап, өмірлік тәжірибелерінде қолданып жатады. Психологияны, адамдармен қарым-қатынастарды шетелдік ғалымдардың зерттеулерінен көп оқып біліп, ойланбастан сол нұсқаулар бойынша қадамдар жасайды. Бұл тақырыпқа сай болмаса да, өзіміздің даналығымыздың белгісі Абай атамыздың Қара сөздерінің ең болмағанда біреуін оқып көріңізші . . .

Адамға ерекше берілген қасиет - ойы мен санасы. Ой мен сананы уламай, өзіндік өмір сүру қабілеттілігіне жеткізіп, құбылыстарды саналы түрде қабылдаған жағдайда ғана реалды менді идеалды мен концепциясымен ұштастыра аласың. Теңдікті сақтау маңызды . . .

«Мен-тұжырымдамасы» ұғымы (ағылшын тілінен тікелей аударғанда «self-conception», өзі туралы тұжырымдама) . «Мен-тұжырымдамасы» - бұл индивидтің өзінікі немесе өзі жайлы ойлары, оған тән өзін-өзі тәрбиелеу жолы.

«Мен-тұжырымдамасының» құрауыштарын көп жағдайда «Мен бейнесі» немесе «Мен картинасы» деп атайды. Өзіне немесе өзінің жеке қасиеттеріне байланысты қатынасын өзін-өзі бағалау немесе өзін-өзі қабылдау деп атайды. «Мен-тұжырымдамасы» тек тұлғаның өзі жайлы елестетулерін ғана анықтамайды, сонымен қатар ол өзі жайлы не ойлайды, болашақтағы даму мүмкіндіктері және жаңа бастамаларына қалай қарайтындығы жөнінде [3] .

«Мен - тұжырымдамасы» түсінігін 20 ғасыр соңында америкалық философ және психолог У. Джеймс енгізген. Көрнекті психолог, гуманистік бағыттың өкілдері А. Маслоу, К. Роджерс және жаңа психоаналитикалық дәуірдің гуманисі Э. Эриксонның еңбектері арқылы «Мен - тұжырымдамасы» теория түрінде және қолданбалы дамыды [3] .

Кеңестік психологияда «Мен - тұжырымдамасының» мәселесімен Б. Г. Ананьев, И. С. Кон, Д. А. Леонтьев, В. В. Столин, А. А. Реан айналысты.

Төменде үлгіде К. Роджерс бойынша «Мен-тұжырымдамасының» негізгі ережелері ұсынылған:

«Мен-тұжырымдамасы» - бұл мәдени құндылықтарға құштар индивидтің елестетулері және ішкі болмысы.

«Мен-тұжырымдамасы» тұрақтылық қасиетке ие және адамның іс-әрекетін орнықты тәсілдерімен қамтамасыз етеді.

«Мен-тұжырымдамасы» даралық және бірегейлікк қасиетке ие.

Индивидтің тәжірибесі мен оның «Мен-тұжырымдамасының» арасындағы айырмашылық психологиялық қорғаныш механизімінің көмегімен бейтараптанады.

«Мен-тұжырымдамасы» «өзіндік сана-сезім» ұғымына жақын, бірақ «Мен-тұжырымдамасы» өзіндік сана-сезімнің нәтижесі болып табылады.

«Мен-тұжырымдамасы» қоршаған ортамен әлеуметтік өзара қарым-қатынас процессінде психикалық даму нәтижесі ретінде көрінеді [39] .

С. Л. Рубинштейн пікірінше тұлғаны психологиялық зерттеу мәселесі тұлғаның психикалық ерекшелігін - оның қабілеттіліктерін, темпераменті мен мінезін зерттеумен ғана емес, ол тұлғаның өзіндік сана-сезімін ашып көрсетумен аяқталады [4] .

XX ғасырдың басында социолог Кули «Айналық Мен» теориясын жасады, адамның өзін-өзі елестетулерімен байланысты, «Мен идеясы», айналадағылардың пікірінің әсеріне салынып және 3 компонентті құрайды: басқа адамға мен қалай көрінемін, ол адам мені қалай бағалайды деген елестетулер, және осыған сәйкес өзін-өзі бағалау, мақтаныш және кемсіту сезімі. Белгілі бір әлеуметтік топтар шегінде индивидтің басқа адамдармен шынайы өзара байланыс үдерісінде адамның «Менінің» қалыптасуын зерттеген Д. Т. Мид болатын. Мид пікірінше, өзіндік сана-сезім - индивидтің басқа адамдармен практикалық өзара қарам-қатынасы негіз болып табылатын үрдіс. Басқа адамдармен табысты қарым-қатынас жасау үшін, оның белгілі бір іс-әрекетке деген қатынасын алдын-ала болжау қажет. Өзінің психикалық күйін түсіне алады, бірақ мәселе онда емес, өзін басқалардың орнына қойып көру, басқалардың өзіне деген қатынасын ұғынуда [4] .

К. Роджерс өзіндік сана-сезім жайлы, «Мен-тұжырымдаманы» индивидтің санасында бар өзіндік фигура мен фон және «өзіндік Менді», сондай-ақ ол түсе алатын қарым-қатынасты, сонымен қатар өткеніндегі, қазіргісіндегі, болашақтағы «Меніне» қатынасымен және түсінетін сапалық қасиеттерімен байланысты позитивті және негативті құндылықтарды қосатын күрделі құрылымдық бейне деп түсіндіреді. «Мен-тұжырымдамасы» өзіне «Шынайы» және «Идеалды Менді» қосады.

Тұлғаның дамуын өзін-өзі жандандыру теориясында А. Маслоу басынан бастап темперамент, мінез, интеллектке қатынасында өзінің тұқым қуалаушылық және генетикалық бейімділігін жандандыру ұмтылысымен байланысты ішкі процесс ретінде түсіндіреді. Маслоу өзін-өзі жандандыруды немесе өзін-өзі танытуды маңызды адами қажеттіліктің бірі деп атап көрсетеді [3] .

Карен Хорни актуальды, немесе эмпирикалық «Менді» бір жағынан идеаландырылған «Меннен» және басқа жағынан шынайы «Меннен» - бөліп көрсетеді. Актуалды «Мен» - адам дәл қазіргі уақыттағы жағдайы туралы: оның жаны мен тәні, денсаулығы және жүйкесі. Идеаландырылған «Мен» -бұл субъект өзінің иррациональды қиялындағы қандай екендігі немесе невротикалық астамшылдығы немен байланыстылығы. Шынайы «Мен» - бұл невроздан тәуелсіз кезінде субъект қайтадан толық идентификацияға жете алатын, өзін-өзі көрсету мен индивидуалды өсуге бағытталған «бастапқы» күш [4] .

И. С. Кон өзіндік сана-сезімнің маңызды қызметтері - реттеуші-ұйымдастырушылық және эго-қорғаныш мәселесімен байланысты индивид өзін адекватты қабылдап және бағалай алама деген сұрақты көтереді. Өзінің әрекетін табысты бағыттау үшін субъект қоршаған орта жайлы және өзінің тұлғалық ерекшеліктері мен жағдайы туралы адекватты ақпаратпен қамтылған болуы керек. Керісінше, Эго-қорғаныш қызметі көбінесе өзін-өзі бағалаудың қолдауына және ақпарат бұрмаланған күннің өзінде де мен образдың тұрақтылығына бағытталған. Осыған байланысты дәл сол субъект адекватты және де жалған өзін-өзі бағалау беруі мүмкін. Невротиктің өзін-өзі сыйлауының төмендеуі- бұл түрткі, сонымен қатар қызметтен кеткеннен кейінгі өзін-өзі ақтау, онда шығармашыл тұлғаның өзін-өзі сынауы- өзін-өзі кемелдендіруге стимул және жаңа белестерді бағындыру [5] .

Пасторино және Дойль-Портийо «Мен-тұжырымдамасы» - біздің қабылдауымыз, біздің қабілеттіліктеріміз бен бірегейлігіміздің бейнесі. Басында біздің әрқайсысымыздың «Мен-тұжырымдамамыз» өте жалпылама және құбылмалы мінезге ие. Біз есейе бастаған сайын, бұл тұжырымдама ұйымдастырылған, айқын және нақты бола бастайды [6] .

Вейтен Данн және Хаммер «Мен-тұжырымдамасы» - өзіндік табиғаты жөнінде елестетулерді, бірегей сапаларды және әдеттегі іс-әрекеттердің жиынтығын көрсетеді. Сіздің «Мен-тұжырымдамаңыз» - сіздің өзіңіз жайлы ойша көрінісіңіз. Ол өзіне мысалы, «мен қозғалуға жеңілмін», «мен сүйкімдімін» немесе «мен еңбекқормын» деген секілді мақұлдауларды қосуы мүмкін. Адамның психологиялық-әлеуметтік даму үдерісі, тұлғаның «Мен - тұжырымдамасының» қалыптасу кезеңдері Э. Эриксонның шығармашылық жұмыстарында толық ашылған.

1. 2Мен тұжырымдамасы туралы зерттеу жұмыстарына шолу

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.