Блум таксономиясының мақсаттары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті

Ұстаз факультетіинституты

Химия жане биология кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Мектепте химияны оқытудың жеке әдістері пәні бойынша

Тақырыбы: Орта мектепте химия курсында "Биорганикалық қосылыстардың негізгі кластары" тақырыбында блум таксономиясын қолдану әдістемесі

Білімгер Иса Әдемі Тобы Хб-19-1
аты-жөні қолы
Жетекші:"Химия жане биология"кафедрасының аға оқытушы-Шинышерова Ғ.Б
қызметі аты-жөні
Қорғауға жіберілді ____________________20____ж. __ _____________________
қолы

Жұмыс қорғалды __________________20__ж. бағасы ____________________
жазбаша
Комиссия мүшелері: _________________________ _____ ______________________
аты-жөні қолы

______________________________ ____ __________________
аты-жөні қолы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті
Химия-биология кафедрасы
ХБ-19-1 тобының білімгеріне Иса Әдемі курстық жоба (жұмыс)
аты-жөні
"Мектепте химияны оқытудың жеке әдістері" пәні бойынша
ТАПСЫРМА
1. Тақырыбы: Орта мектепте химия курсында "Биорганикалық қосылыстардың негізгі кластары" тақырыбында блум таксономиясын қолдану әдістемесі
2. Тапсырманың арнайы нұсқауы
___________________________________ ___________________________________ _______
___________________________________ ___________________________________ _______

3. Есепке-түсініктеме жазбаларының негізгі тараулары (жұмыстары)
Орындау кестесі

Көлемі, %
Орындау уақыты

4. Графикалық материалдарының тізімі (сызулардың масштабы келтіріледі)

5. Жобаның (жұмысты) жинақтау мерзімі

6. Қорғау

Кафедра мәжілісінде бекітілген ___________________20___ ж. хаттама № ______
Жетекшісі: " Химия жане биология"кафедрасының аға оқытушы - Шинышерова Ғ.Б
қызметі қолы аты-жөні
Тапсырманы орындауға қабылдадым _______________20___ж. ____________________
білімгердің қолы

МАЗМҰНЫ:

КІРІСПЕ 5

І БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫНЫҢ МАҚСАТТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ. Ошибка! Закладка не определена.
1.1 Блум таксономиясының мақсаттары 7
1.2 Блум әдісі бойынша сұрақ қою стратегиясы 11

ІІ ОРТА МЕКТЕПТЕ ХИМИЯ КУРСЫНДА БЕЙОРГАНИКАЛЫҚ ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ НЕГІЗГІ КЛАСТАРЫ ТАҚЫРЫБЫНДА БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫН ҚОЛДАНУ ӘДІСТЕМЕСІ 18
2.1 Оқу процесінде Блум таксономиясын қолдану 18
2.2 Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары тақырыбында Блум таксономиясын қолдану 21

ҚОРЫТЫНДЫ 26
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 27

КІРІСПЕ

Зерттеу өзектілігі: Соңғы жылдары жүзеге асырылып жатқан кең ауқымды реформа-лардың негізінде еліміздің білім беру жүйесінде жоғары білім беру жүйесінің мазмұнын жаңарту, білім беру жүйесінде педагогикалық қызметті жүзеге асыратын профессорлық-оқытушылық құрамның оқу-тәрбие процесін ұйымдастыруды жаңғырту, осы процеске инновациялық технологияларды енгізу, шетелдік тәжірибені тиімді пайдалану сияқты маңызды міндеттер жатыр. Осы міндеттерді іске асырудағы өзекті мәселелердің бірі-мұғалімнің оқу-тәрбие мазмұнына байланысты инновациялық білім беру технологияларын таңдауы, оқу әзірлемелері мен технологиялық карталарды әзірлеу, оларда белгіленген оқу мақсаттарын іс жүзінде қолдану, студенттердің жасына, психологиялық және эргономикалық ерекшеліктеріне сүйене отырып, студенттің жеке басына бағытталған білім беру ұйымы.
Мақсат-бұл іс-әрекеттің соңында білім беру субъектілері қол жеткізетін модель түріндегі маңызды бағыттың нәтижесі екендігі белгілі. Ал нәтиже, өз кезегінде, ең алдымен білім беру қызметінің нәтижесі, оқушының дамуындағы алдыңғы өзгеріс, ол белгілі бір қызметте көрініс табады. Екіншіден, ол оқу процесінің тиімділігін көрсетеді, мақсатқа жету деңгейін сипаттайды, ал оқыту мен оқу процесі нәтиже мақсатқа сәйкес болған кезде ғана аяқталады. Сондықтан оқу мақсаттары алдын-ала жоспарланған нәтижелерге толық сәйкес келуі маңызды.
1956 жылы американдық педагог-психолог Бенджамин Сэмюэл Блум жасаған таксономияға сүйене отырып, ойлау дағдыларын сыни ойлау мен ойлау дәрежесі бойынша жіктеу әдісі жатыр. Бұл таксономияға білім, түсіну, қолдану, талдау, синтез және бағалау кіреді.
Блум таксономиясын қолдануды оқытудағы екі мүмкін жетістіктерге бөлуге болады:
біріншісі - нақты және нәтижеге бағытталған оқыту мақсаттарын анықтау;
екіншісі - оқушылар алған теориялық білімдерде практикалық дағдыларды қалыптастыруға және дамытуға қол жеткізу.
Блум таксономиясын қолдану кезінде мұғалім келесі факторларды ескеруі керек деп санаймыз:
- оқу мақсаттарын қою кезінде тақырыптың мазмұнына сүйене отырып;
- Блумның әр кезеңіндегі процестерді тиімді ұйымдастыру үшін белгілі бір оқыту әдістерін жүйелі және жүйелі қолдану;
- Блум таксономиясының әр кезеңіне қол жеткізуге бағытталған факторларды ескеру; әрине, студенттердің пән бойынша білім алуын объективті және сенімді анықтау және бағалау үшін белгілі бір тапсырмаларды қолдану қажет.
Бұл жолда Блум таксономиясы туралы хабардарлық деңгейін бақылау және бағалау үшін стандартты емес тест тапсырмаларын тиімді пайдалану ұсынылады.
Оқушылардың Блум таксономиясы бойынша оқу мақсатына қол жеткізілгенін бақылау арқылы олардың белгілі бір пән бойынша ақпаратты игеру дәрежесін анықтау маңызды. Ол үшін оқушы тақырып бойынша объектілерді анықтап, оларды сипаттап, деректерді өңдеп, өз пікірін білдіріп, белгілі бір процестің, объектінің және оқиғаның ерекшеліктерін бөлуі керек. Бұл идеяларды стандартты оқу және тест тапсырмалары арқылы жүзеге асыру мүмкін емес, оқу мақсатына жету деңгейін анықтау үшін бірнеше жауаптары бар графикалық және стандартты емес тесттерді қолдану ұсынылады.
Зерттеу мақсаты: Блум таксономиясы туралы түсінік қалыптастыру. Блум таксономиясын химия сабағында қолдану әдістемесін түсіндіру.
Зерттеу міндеттері:
Блум таксономиясының мақсаттары мен міндеттері;
Мектеп химия курсында бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары тақырыбында блум таксономиясын қолдану әдістемесі;
Оқу процесінде Блум таксономиясын қолдану.
Зерттеу әдістері: баспада жарияланған ғылыми еңбектерді жалпылау, сұрыптау, талдау, жаңашыл педагогтардың тәжірибесі, теориялық, ғылыми-әдістемелік әдебиеттер, өзіндік жұмыс нәтижелерін көрсету. және т. б.
Курстық жұмыстың құрылымы: Курстық жұмыс кіріспеден, екі та-раудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымша-лардан тұрады.

І БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫНЫҢ МАҚСАТТАРЫ МЕН МІН-ДЕТТЕРІ
1.1 Блум таксономиясының мақсаттары

Көптеген жылдар бойы білім беру саласындағы мамандар мұғалімдерге оқушылардың ойлау дағдыларын тиімді және жүйелі дамытуға көмектесетін көрнекі және қол жетімді теорияны жасауға тырысты. Ойлау процесін сипаттайтын ең танымал модель-Блум таксономиясы (Bloom ' s Taxonomy). Бұл модель ең негізгіден ең жоғары деңгейге дейін құрылымдалған ойлау қабілеттерінен тұрады.
Блум таксономиясы-алты түрлі деңгейден тұратын ойлау қабілетінің иерархиялық моделі. Осы модель аясында сыни ойлауды дамытуды қарастырған жөн, өйткені мұғалім студенттерде сыни ойлауды дамыту, оны бақылау үшін жұмыс барысында қолданылатын тапсырмалар мен сұрақтар қандай деңгейде дамитынын түсінуі керек. Блум таксономиясы-бұл оқушылардың ақыл-ойының барлық түрлерінің тиімділігін бақылауға көмектесетін құрал.
Таксономия-қарапайым жүйеден күрделі жүйеге дейінгі мақсаттар мен нәтижелердің иерархиялық құрылған жүйесі.[1]
Таксономия ұғымы биологияда алғаш рет пайда болды. Бұл терминді 1813 жылы швейцариялық ботаник О. Декандол ұсынған Блум таксономиясы-1956 жылы Б.Блум "білім беру мақсаттарының таксономиясы: білім саласы"кітабында ұсынған танымдық (танымдық) саладағы оқу мақсаттарының жіктелуі. Блумның дәстүрлі таксономиясы бүгінде білім беру процесін жоспарлау құралы ретінде кеңінен қолданылады.
Мақсаттар таксономиясында танымдық (танымдық) қызмет келесі категорияларды қамтиды: білім, түсіну, қолдану, талдау, синтез, бағалау. Ойлау біліктерін орналасқан оларға иерархия қарапайым неғұрлым күрделі. Төмен ретті ойлауға білім мен түсіну кіреді (олар пирамиданың түбінде орналасқан), өйткені бұл процестер оқу процесінде кеңінен ұсынылған: студенттер білім алады және оларды көбейтеді.
Оқу мақсаттары, егер олар студенттерге не істеу керектігін айта алатын нақты етістіктерді қамтыса, тиімдірек болады. Кестеде келтірілген етістіктер ойлаудың әр деңгейіне байланысты, олар өз кезегінде мақсатқа байланысты іс-әрекетке, өнімдерге және нәтижелерге байланысты.
1-кесте:
Блумның білім беру мақсаттарының таксономиясы (дәстүрлі)

Шеберлік (ойлау деңгейі)
Анықтама (оқыту нәтижесі)
Кілт сөздер (танымдық әрекеттер мен операциялар)
Білу
Ақпаратты есте сақтау (зерделенген материалды есте сақтау және жаңғырту)
Анықтау, сипаттау, атау, таңдау, белгілеу, тану, көбейту, көрсету, ұстану
Түсіну
Мағынасын түсіну, қайта жазу
Жалпылау, түрлендіру, салыстыру, парафраз, қорғау, түсіндіру, мысалдар беру
Қолдану
негізгі ой, жаңа ақпаратты өз сөзіңізбен жеткізу (материалды түсіндіру)
Құру, жобалау, жіктеу, модельдеу, болжау, пісіру
Талдау
Ақпаратты немесе жаңа жағдайды пайдаланыңыз.
Салыстыру салыстыру, ақпаратты бөліктерге бөлу,
Синтез
Түсіну режимінің үш түрі:
бөліп, ажырата алуға, зерттеуге
Бағалау
1) аударма-баяндалғанды қабылдау және басқа нысанға ауыстыру (басқа сөздер, графиктер және т. б.);
Топтастыру, жалпылау, қайта құру

Әрбір деңгейде ақыл-ой әрекетінің белгілі бір алгоритмдері игеріледі: салыстыру, талдау, синтездеу, нақтылау және абстракциялау, ұғымдарды қалыптастыру, пайымдаулар мен тұжырымдарды құру, жіктеу, жалпылау, жүйелеу.
Блумның педагогикалық мақсаттарын бастапқы жіктеудің әлсіз тұсы:
1) өнімді, шығармашылық қызметке жауап беретін деңгейдің болмауы;
2) проблемаларды шешуді немесе жобалау қызметін болжайтын әрекеттердің болмауы.[13]
90-шы жылдардың соңында Лорин Андерсонмен бірге ғалымдар тобы Блум таксономиясының XXI ғасырдың білім беру тәжірибесіне сәйкес келетін жаңартылған нұсқасын жасады. Осы нұсқаға сәйкес "жасау" алтыншы деңгейі студенттердің шығармашылық жобаларды жобалауын және өздігінен жасалған қызмет алгоритмдері негізінде оқу-танымдық мәселелерді шешуді қамтиды. Жаңа нұсқа ең жоғары компонентті - шығармашылықты қамтиды. Бұл шеберлік білім алушылар құратын, жоспарлайтын және, сайып келгенде, өндіретін жаңа нәрсе жасау үшін бұрыннан белгілі нәрсені біріктіруді білдіреді. Жаңа таксономия "не" туралы білім, яғни ойлау мазмұны мен "қалай" туралы білім, яғни проблемаларды шешуде қолданылатын процедуралар арасында айырмашылық жасайды.
Блум таксономиясын критикалық даму технологиясының әдістерінде қолдану
"Ромашка сұрақтары" қабылдау
"Ромашка сұрақтары "(авторы Загашев И.О.) -- модификацияланған" Блум ромашкасы". Бұл әдіс сұрақтар жасау қабілетін қалыптастырады.Алты жапырақ-танымдық іс-әрекет деңгейлерін жіктеуге байланысты сұрақтардың алты түрі: білім, түсіну, қолдану, талдау, синтездеу және бағалау.
2- кесте:
Блум таксономиясын критикалық даму технологиясының әдістерінде қолдану
Шеберлік
(ойлау деңгейі)
Сұрақ түрі
Сұрақтың мысалы
Ойнату
қарапайым
Кім? Қашан? Қайда? Қалай?
Түсіну
нақтылау
Мен дұрыс түсіндім..?
Қолдану
практикалық
Қалай қолдануға болады..? Болады деп отыр..?
Талдау
интерпретациалық
Неліктен?
Синтез
шығармашылық
Не болады, егер..?
Бағалау
бағалау
Сіз қалай жатасыз ?
Қарапайым сұрақтар белгілі бір фактілерді білуді және белгілі бір тақырыппен (ақпаратпен) жұмыс істеуді қамтиды. Сұрақтардың бұл түрі дәстүрлі бақылау формаларында жиі кездеседі: сынақтар, терминологиялық диктанттар және т. б.
Нақтылайтын сұрақтардың мақсаты-айтылғанға қатысты кері байланыс беру. Түсіндіруші сұрақтар хабарламада жоқ, бірақ болжалды ақпарат алу үшін де қойылады. Мұндай сұрақтар әдетте сөздерден басталады: "яғни сіз мұны айтасыз...?", "Егер Мен дұрыс түсінсем, онда...?", "Сен шынымен ойлайсың, бұл...?. Маңызды сұрақтар жоқ жағымсыз.[2]
Интерпретациялық (түсіндіретін) сұрақтар. Әдетте сөзімен басталады "Неге?", себеп-салдар байланысын орнатуға бағытталуы мүмкін: "неге жаңбыр жауады?. Егер студент бұл сұрақтың жауабын білсе, онда ол интерпретациядан қарапайымға "айналады". Демек, сұрақтың бұл түрі оған жауапта Тәуелсіздік элементі болған кезде" жұмыс істейді". Мұғалім сұрақтардың осы түрін қоюға мұқият қарау керек сұрақ теріс қабылдануы мүмкін (ақтауға мәжбүрлеу ретінде).
Шығармашылық сұрақтарды болжам элементі мен қиялға серпін беретін шартты көңіл-күйде тұжырымдауға болады.
Бағалау сұрақтары белгілі бір оқиғаларды, құбылыстарды, фактілерді бағалау критерийлерін анықтауға бағытталған: "алгебра сабағы геометрия сабағынан несімен ерекшеленеді?.
Практикалық сұрақтар теория мен практика арасындағы байланысты орнатуға бағытталған: "күнделікті өмірде диффузияны қайда байқауға болады?
Бұл әдісті қолдану оқушылардың барлық жас санаттары үшін қолайлы.
"Блум Кубы" Қабылдау
Қабылдауды американдық ғалым және психолог Бенджамин Блум жасаған және білімді игеруді тексеруге және балалардың тақырыпқа эмоционалды ену дәрежесін анықтауға бағытталған.
Пайдалану әдістемесі
Текшенің қырлары тақырыптың барлық аспектілерін қарастыруды, сондай-ақ танымның барлық деңгейлерін қозғайтын сұрақтарды қамтиды: атаңыз, неге, түсіндіріңіз, ұсыныңыз, ойлап табыңыз, бөлісіңіз.
Сабақтың тақырыбы тұжырымдалады, ол жауап беруге тиісті сұрақтар шеңберін көрсетуі керек. Оқушы текшені лақтырып,оқу материалына сұрақ қояды.
Бұл әдісті қолданудың екі режимі мүмкін:
1) мұғалім тиісті сұрақтар қояды.
2) Оқушылар сұрақтарды тұжырымдайды.
Бұл әдіс әртүрлі сипаттағы сұрақтарды тұжырымдауға мүмкіндік беретіндігімен ерекше.
"Ата ..." деген сөзден басталатын сұрақ репродукция деңгейіне, яғни білімнің қарапайым көбеюіне сәйкес келуі мүмкін.
"Неге..." деген сөздерден басталатын сұрақтар іс жүргізу біліміне сәйкес келеді. Бұл жағдайда балалар себеп-салдарлық байланыстарды тауып, белгілі бір тақырыппен немесе құбылыспен болатын процестерді сипаттауы керек.
"Түсіндіріңіз..." деген сұрақты тұжырымдау кезінде студент зерттелген материалды талдайды, ал жауап беру кезінде білімді жаңа практикалық жағдайларда қолданады.
"Ұсын...", "ойлан...", "бөліс..." тапсырмалары оқушының ойлау әрекетін жандандыруға бағытталған. Ол жасырын (жасырын) болжамдарды айқындайды, фактілер мен салдар арасында айырмашылықтар жүргізеді, деректердің маңыздылығын талдайды, бағалайды, әртүрлі салалардағы білімді пайдаланады, қорытындының қолда бар деректерге сәйкестігіне назар аударады.[14]
"Блум текшесі" әдісі оқушылардың ойлаудың белгілі бір деңгейіне жетуін бақылау, білімді жалпылау, қайталауға мүмкіндік береді.
Кіші мектеп оқушыларымен жұмыс істеу үшін практика мұғалімдері келесі сұрақтарды қолдана отырып, Блум текшесін өзгертуді ұсынады:
- Сипаттаңыз (пішіні, өлшемі, түсі, аты бойынша атаңыз және т. б.);
- Салыстыру (берілген затты немесе құбылысты ұқсастармен салыстыру, ұқсастықтар мен айырмашылықтарды көрсету);
- Қауымдастықты атаңыз (тақырып, құбылыс немен байланысты);
- Талдау жасаңыз (ол неден тұрады, ол қалай жұмыс істейді және т. б.);
- Қолдану (қолдану мысалдарын келтіріңіз немесе қолдануды көрсетіңіз).
- Бағалау (барлық "артықшылықтары" мен "кемшіліктерін"көрсету).
Б. Блум моделінің басты артықшылығы-ойлау онда құрылымдалған және қол жетімді түрде ұсынылған. Оқу материалын игеру деңгейлерін оқытудың сәттілігін бағалау әдісі ретінде жіктеу көп деңгейлі тапсырмаларды әзірлеу кезінде дидактикалық мақсаттарды нақты тұжырымдауға мүмкіндік береді. Бенджамин Блум таксономиясы заманауи педагогқа практикалық көмек көрсетеді, оқушыларды проблемаларды шешуге үйретуде де, оқыту нәтижелерін бағалауда да практика-мұғалімнің қолында тиімді құрал болып табылады.[3]

1.2 Блум әдісі бойынша сұрақ қою стратегиясы

Сұрақ сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын дамытудың негізгі құралдарының бірі болып табылады. Б. Блумның пікірінше, ойлау деңгейлері мен біз қоятын сұрақтарға жауаптар арасында тікелей байланыс бар. Сонымен қатар, сұрақтардың өздері ойлаудың таксономиясына сәйкес иерархияны құрайды. Есте сақтау сұрақтары ең төменгі деңгейге жатады. Бағалау немесе пайымдау сұрақтары ойлаудың жоғары деңгейі ретінде қарастырылады. Шын мәнінде, барлық сұрақтар маңызды және олардың барлығы ойлаудың әртүрлі түрлеріне әкеледі. Сұрақтарға жауап беру кезінде студенттер ақпаратты талдайды және түсіндіреді, идеяларды талдайды, гипотезалар жасайды, өз көзқарастарын қорғайды. Сұрақтар әр түрлі деңгейдегі ойлауды ынталандырудың құралы болып табылады.
Күрделілік деңгейі бойынша сұрақтар типологиясы
Білімге арналған сұрақтар (Кім, не, атадың, қайда, қашан, тізіп бер) - ақпаратты механикалық еске түсіруді талап ететін сұрақтардың ең төменгі деңгейі. Ақпарат алынған нысанда дерлік ойнатылады. Сұраққа сәтті жауап беру үшін оқушыға материалдың фрагменттерін білу жеткілікті. Мұндай сұрақтар көбінесе бір дұрыс жауапты қамтамасыз етеді. Сұрақтардың бұл түрі әлсіз студенттер үшін жиі қиын. Білімді тексеру үшін қолданылатын білім сұрақтары сыни ойлау дағдыларын дамытуды ынталандырмайды, есте сақтау қабілеттерін дамытады.
Түсінуге арналған сұрақтар (сипаттаңыз, өз сөзіңізбен айтыңыз, астын сызыңыз, түсіндіріңіз, талқылаңыз, салыстырыңыз) идеялар, фактілер, анықтамалар немесе құндылықтар арасындағы байланысты ашу үшін қойылады. Оқушы олардың бір-бірімен қалай байланысып, топтасып, санаттарға қалай бірігетіні туралы ойлануы керек. Бұл сұрақтар маңызды, өйткені олар басқалар сияқты ақыл-ой белсенділігін ынталандырады.
Қолдану сұрақтары (тәжірибеде қолдану, қолдану, көрсету, түсіндіру, таңдау, түсіндіру) студенттерге бұрыннан белгілі ақпаратты жаңа жағдайларда немесе жағдайларда қолдануды талап етеді. Қолдануға арналған сұрақтар проблемаларды шешуге, оларды зерттеуге мүмкіндік береді. Бұл сұрақтар өте күрделі, өйткені олар стандартты емес жауаптар мен шешімдерді іздеуді білдіреді.[15]
Мәселелерді талдау (обобщи, проанализируй, разложи, башня "және" построй диаграмманы, упрости, представь сауалнама нәтижелері, сравни) көздейді жіктеу ақпаратты құрайтын. Талдау студенттен себептерін, салдарын, себептерін анықтай білуді, жалпылау мен қорытындыға келуді талап етеді.
Синтез сұрақтары (құрастыру, құру, ойлап табу, қайта қарау, тұжырымдау, жасау, жоспарлау) түпнұсқа ойлау негізінде шығармашылық мәселелерді шешумен байланысты. Егер қолдануға арналған сұрақтар қолда бар ақпарат негізінде проблемаларды шешуге дейін азайтылса, онда синтезге қатысты сұрақтар мәселені шығармашылық тұрғыдан шешу үшін өз білімдері мен тәжірибелерін пайдалануға мүмкіндік береді. Синтезге қатысты сұрақтар екіұштылыққа ие болуы мүмкін.
Оқушыларға жақсы мен жаман, әділ және әділетсіз туралы өз пікірлерін білдіру үшін бағалау (бағалау, салыстыру, кім дұрыс, маңызды деп атаңыз) сұрақтары қойылады. Бағалауға арналған сұрақтардың бір дұрыс жауабы болмайды.[12]
Ресми деңгейдегі сұрақтар шеңберінен шығып, мұғалім оқушылардың ойының құндылығын көрсетеді. Балалар нақты ақпаратты зерттеу оқытудың бір ғана түрі екенін және білімнің құнды болуы үшін оларды біріктіру, талдау және пайдалану керектігін түсіне бастайды.
Сұрақтармен жұмысты ұйымдастыру бойынша ұсынымдар, мұғалім орнатады.
- Сабақты жоспарлау кезеңінде сұрақтарды дайындау.
- Сұрақтарды ең маңызды материалмен байланыстырыңыз, бұл оны күшейтеді, студенттерге олардың назарын аударғыңыз келетінін түсінуге мүмкіндік береді.
- "Иә" және "жоқ"деп жауап беруге болатын ашық, түсінікті және нақты сұрақтар қойыңыз. "Сіз оқыған нәрселер туралы не ойлайсыз?". Егер студент әлі де бір буынға жауап берсе, келесі сұрақты қойыңыз, ол оны жиі кездесетін жауапқа итермелейді.
- Оқушыларға түсінікті сөздерді қолданыңыз. Бала өзіне таныс емес терминологияны қамтитын сұраққа жауап бере алмайды.
- Балаға түсінікті белгілі бір логикаға сәйкес сұрақтар қойыңыз. Балалар мүмкін сбиты абзал ретсіз сыплющимися мәселелерімен. Есіңізде болсын, сұрақ - бұл басқа тақырыпқа көшуді белгілеудің жақсы тәсілі.
- Әр түрлі деңгейдегі сұрақтар қойыңыз. Егер талдау, синтез және бағалауды қажет ететін күрделі сұрақтар есте сақтау және түсіну үшін қарапайым сұрақтармен ауысса, мұғалім оқушылардың белсенділігін сақтайды.
- Балалардың материалды қаншалықты дұрыс түсінгеніне көз жеткізу үшін кері байланысты қамтамасыз ету үшін сұрақтар қойыңыз.
- Оқушыларға сұрамас бұрын ойлануға уақыт беріңіз. Мұғалімдердің күтуге кететін уақыты мен оқушылардың ойлау деңгейі арасында тікелей байланыс бар. Орташа алғанда, мұғалімдер әдетте бір секунд күтеді. Зерттеулер көрсеткендей, егер мұғалімдер күту уақытын үш секундқа, тіпті 10-15-ке ұзартса, онда ойлау деңгейі айтарлықтай артады. Ақыл студенттерге сіздің сұрақтарыңызға жауап берудің мүмкін нұсқалары туралы ойлануға уақыт беруді талап етеді. Сіз жауап жазуды сұрай аласыз, содан кейін бірнеше адамнан жауаптарыңызды оқуды сұрай аласыз. Бұл әдіс барлық оқушыларды жұмысқа белсенді тартуға ықпал етеді.
- Егер сіз сұраққа күтілетін жауап алмасаңыз, онда сұрақты қайта жазуға тырысыңыз. Мұның бір себебі мұғалім мен оқушының мәселелерді әр түрлі түсінуі болуы мүмкін.
- Сұрақтарға жауап беруге барлық оқушыларды тарту маңызды. Ол үшін мұғалім ең ұялшақ оқушының атына жүгінуі керек және кейде әр сұраққа жауап бере алады деп ойлайтындарды елемеуі керек. Көптеген оқушылар сыныптағы сұрақтарға жауап бергенді ұнатпайды, өйткені олар нашар баға алудан қорқады. Мұғалімдер әрдайым бағалауға сұрақ қоюды тоқтатып, ойлауды дамытуға бағытталған сұрақтарға көшкенде, балалар әдетте белсенді бола бастайды. Оқушылар барлық идеялар құрметтелетін және маңызды деп саналатын және дұрыс жауаптар жоқ жерде еркін пікір алмасуға дағдыланған кезде, олар өз ойларын білдіруге және басқалардың пікірлерін тыңдауға тырысады.[4]
Сұрақтармен жұмысты ұйымдастыру бойынша ұсынымдар, оқушы орнатады
- Балаға сұрақтар қоюға қолайлы жағдай жасаңыз.
- Сіз студенттерден сұрақтар күтетіндігіңізді, оларға жауап беруге қызығушылық танытқаныңызды, сіз үшін "ақымақ" сұрақтар жоқ екенін айтыңыз.
- Сабақ барысында оқушылардың сұрақтарына уақыт жоспарлаңыз. Жиі классикалық фраза " сұрақтар бар ма?"қоңырауға дейін бір минут бұрын айтылады және оқушылар сабақтың соңына сигнал болып табылады.
- Оқушыларды өз сұрақтарын тұжырымдау кезінде асықпаңыз. Ойларды жинау үшін 10-15 секунд қалдырыңыз.
- Оқушыға, басқа студенттерге қойылған сұрақтарды қайта бағыттаңыз. Бұл студенттер арасында пікірталас тудыруға көмектеседі.
- Сұрақтарды алдын-ала дайындауды тәжірибеге енгізіңіз: оқуға, мәселелерді шешуге, жазбаша эссе және т.б. әр тапсырма берілген сайын, балаларға дайындық барысында туындаған үш сұрақты жазуды ұсыныңыз.
3-кесте:
Блум әдісі бойынша сұрақтарды жіктеу

Мақсат деңгейлері
Сұрақ түрлері
Үлгі тапсырмалар
Білу
Бұл не?
Қашан?
Бұл кім болды?
Бұл рас па ...?
Қалай түсіндіруге болады?
Кейін не болды ...? Сіз атауға болады ...? Не болғанын сипаттаңыз ...? Кім сөйлескен болатынмын ...?
Сіз айтуға болады, неге ...?
Мәнді табыңыз ...?
Бұл шындық немесе өтірік ...?
Атаңыз ...
Формуланы жазыңыз ...
Тізім ...
Негізгі оқиғалардың тізімін жасаңыз.
Оқиғалар кестесін жасаңыз.
Фактілер кестесін жасаңыз.
Қандай барлық ... әңгімеде мақалада оқуда.
Көрсететін диаграмма жасаңыз ..
Түсіну
Қандай ұқсастықтар бар?
Қандай фактілер немесе ойлар бар?
Қандай болжамдар, фактілер растайды...?
Мұны қалай түсінуге болады?
Негізгі ой идея қандай?
Немен салыстыруға болады?
Сіз өз сөзіңізбен жаза аласыз ба?..?
Сіз қысқаша сипаттама жаза аласыз ...?
Бұдан әрі не болуы мүмкін деп ойлайсыз ...?
Олардың арасында қандай айырмашылықтар бар ...?
Сіз мысал келтіре қатар, бұл сіз есте ...?
Сіз анықтама бере аласыз ба?..?
Сөйлемді аяқтаңыз ...
Сіз не білдіңіз ...
Неге ...
Преобразуйте білдіру ...
Өзара байланысты түсіндіріңіз ...
Өз сөзіңізбен айтыңыз...
Оқиғалар тізбегін суреттеу үшін ағын кестесін дайындаңыз.
Бояу кітабын жасаңыз.
Өзіңізге ұнайтын нәрсені салыңыз.
Қолдану
Егер ... болса не болады?
Бұл қалай байланысты?
Қандай мысалдар келтіруге болады?
Қалай қолдануға болады?
Мүмкін нәтижелер қандай ...?
Сіз басқа жағдайды білесіз ...?
Сіз сияқты сипаттамаларға топтай аласыз ба?..?
Егер сіз қандай факторларды өзгертесіз ...?
Сіз қолдану үшін пайдаланылған әдіс, біраз жеке тәжірибе ...?
Сіз қандай сұрақтар қоясыз ...?
Негізінде келтірілген ақпаратты әзірлей аласыз жинағы туралы нұсқаулықтар ...?
Егер сізде бұл ақпарат пайдалы болса ...?
Қолдану мақсатын түсіндіріңіз...
Үй тапсырмасын бірнеше жолмен шешіңіз ...
Бұл құбылысты түсіндіруге мүмкіндік беретін теориялық фактілерді келтіріңіз.
Ұсынылған гипотезаны тексеріңіз ...
Қорытындылар ...
Оқу саласындағы идеялар ұсынылатын жұмбақ ойынын жасаңыз.
Талдау
Жіктеудің қандай негіздері бар?
Олардың арасында айырмашылық бар ма?
Қандай қорытынды жасауға болады?
Топтастыруға бола ма?
Қандай бөліктер немесе ерекшеліктер...?
Қандай оқиғалар болуы мүмкін ...?
Негізгі тақырып қандай болды ...?
Басқа мүмкін нәтижелер ретінде не көресіз?
Неге ... өзгерістер болды ма?
Ретінде ... ұқсас ...?
Кейбір проблемалар қандай ...?
Іс-әрекеттің себептері қандай болды ...?
Ойында бетбұрыс қандай болды?
Мәселе неде болды ...?
Құрылымы қандай ...
Классифицируйте ...
Сәйкестікті табыңыз...
Мұның салдары қандай ...
Салыстыру ...
Себептерді талдаңыз ...
Ақпарат жинау үшін сауалнама жасаңыз.
Жаңа өнімді сату туралы Жарнама жазыңыз.
Пікірді растайтын ақпарат алу үшін тергеу жүргізіңіз.
Маңызды кезеңдерді көрсету үшін ағын кестесін жасаңыз.
Таңдалған ақпаратты көрсету үшін график құрыңыз.
Жасауға отбасылық ағашы көрсетіп, қарым-қатынас.
Зерттелетін адамның өмірбаянын жазыңыз.
Мәселені шешудің жоспарын жасаңыз.
Өнер туындысын пішін, түс және құрылым тұрғысынан қарастырыңыз.
Фильмге шолу жасаңыз.
Синтез
Мұны қалай салыстыруға болады?
Қай нұсқа жақсы?
Бұл шешім қандай пайда әкеледі?
Сіз келісесіз бе...?
Сіз қандай қорытынды жасай аласыз...?
Сіз қалай ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.