Малеев кен орнына сипаттама беру, бұрғылау жұмыстары

Жоспар

1. іЖұмыстың географо.экономикалық сипаттамасы
2. Кен орынның геологиялық сипаттамасы
3. Барлау әдістемесі мен жобаланған жұмыстардың көлемі
4 Бұрғылау жұмыстарын есептеу

Пән: Тау-кен ісі
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

ЖАЛПЫ БӨЛІМ

1 ЖҰМЫСТЫҢ ГЕОГРАФО - ЭКОНОМИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ

1. Физико-географиялық мәлімет

1.1.1 Орналасу орны

Малеев кен орны Шығыс Қазақстан облысы Зыряновск ауданының
территориясында орналасқан. Зыряновск тау – кен байыту кешенінің құрамына
енетін Малеев кен орны Зыряновск қаласының солтүстігіне қарай 17 км жерде
орналасқан және Зыряновск қаласымен көлік тас жолы арқылы байланысқан.
Зыряновск қаласы облыс орталығы Өскемен қаласымен ұзындығы 186 км болатын
темір жолмен және көлік тас жолымен байланысқан.

1.1.2 Жер бедері

Малеев кен орны Малеев тауының бөктерінен оңтүстік – батыста
(Бобров және Хамир өзендерінің су айырығы) орналасқан. Кен орынның ауданы
орташа таулы 450 – ден 900 м – ге дейінгі абсолют нүктелері бар
бөлшектенген жер бедерімен сипатталады. Су айырықтардың аңғарлардан қатысты
асулары 400 – 500 м – ге дейін жетеді. Ауданның жалаңаштығы нашар, деллювий
– промовиальді құндақтың қалыңдығы тау бөктерінде 3 – 5 – тен бастап 10 –
15 м – ге дейін ауытқиды. Өзен аңғарларында аллювидің қалыңдығы 100 және
одан да астам метрге жетеді.

1.1.3 Гидротор

Аудан теңіздік тордың кең дамуымен сипатталады. Кенді даланың
оңтүстігіне қарай ауданның негізгі су артериясы болып табылатын Бұқтырма
өзені ағып жатыр. Бобров өзеніне жайылмалары нашар дамыған алқаптары бар
бүйірлік саласының тармақталған және қарқынды дамыған торы тиесілі. Олардың
барлығы бұрғылау үрдісін техникалық сумен жабдықтауға жарамды.

1.1.4 Ауа-райы

Ауданның ауа – райы континенталды, ұзақ және суық қысымен, бірталай
жылдық және тәуліктік температураның ауытқулары бар ыстық жазымен
сипатталады. Ауаның орташа жылдық температурасы -1-20С, абсолютті төмен
-520С, жоғарғы +400С. Орташа жылдық жауын – шашын мөлшері 610 мм. Күзі
суық, жиі жаңбырлы, араласқан қабат қазан айынан масыр айына дейін жатады
және 1 – 1,5 м – ге дейін жетеді. Сонымен қатар қатты қар басу сипатталады.
Жер 1,0 – 1,5 м тереңдікке дейін қатады. Жолдың бұзылу кезеңі: көктемде
наурыздан маусымға дейін, күзде қыркүйек тен қарашаға дейін.

1.1.5 Өсімдіктер

Өсімдік әртүрлі шөптердің биік қабатымен, кішігірім қайың,
көктерек, терек және мойыл шоқтары бар қалың бұталармен көрсетілген.
Алаңның барлық жерінде отырғызылған ағаштардың тығыздығы 5% - дан
аспайды. Сондықтан кен орынның батысындағы Қазмұқа тауының солтүстік
баурайын айтарлықтай орманның үлкен алқабы орналасқан. Өзендер аңғарларында
және тау баурайларында ауыл шаруашылық шөп шабу, пайдалынатын жерлер және
жайылымдар орналасқан. Топырақты - өсімдікті қабаттың қалыңдығы 0,5 – 1,0 м
құрайды.

1.2 Географо-экономикалық мәліметтер

1.2.1Тұрғындар

Ауданның тұрғындары көп емес және басым көпшілігі Зыряновск
қаласында, Путинцево, Зубовск, Парагино және Орманды Пристань ауылдарында
шоғырланған.

1.2.2 Экономикалық даму

Тұрғындардың көп бөлігі тау – кен шығарушы өнеркәсіпте жұмыс
істейді. Ауыл шаруашылығы (егін егу, мал өсіру, ара өсіру) және орман
өнеркәсібі жақсы дамыған.

1.2.3 Ауданның көліктік жағдайы

Малеев кен орны жақын маңайдағы ауылдар және кенттер Зыряновск
қаласымен тас жолдар және қара жолдар арқылы жалғасқан. Өнеркәсіп және ауыл
шаруашылығы Бұқтырма және Өскемен СЭС – терінен жарықпен қамтамасыз
етілген.
Малеев кен орнын сумен Зыряновск қаласындағы Хамир мен Бұқтырма
өзендеріндегі су бөгеттер қамтамасыз етеді.

1.2.4 Жұмыс аумағын энергиямен, жанармаймен, құрылыс
материалдарымен қамсыздандыру

Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығын электрэнергиямен Бұқтырма және
Өскемен СЭС – тері арқылы қамтамасыздандырылған.
Жанармай және құрылыс материалдары Зыряновск қаласынан әкелінеді.

1.2.5 Жобаланған жұмыстардың сметалық құнына әсер ететін
коэффициенттер

Жұмыстардың сметалық құны жер қойнауын геологиялық зерттеу
бойынша жұмыстардың бөлек түрлерінің физикалық бірліктердің сметалық
құнының тізімі бойынша анықталды.
Физикалық бірлік көрсеткіштерінің құнын анықтау келесідей
көрсеткіштер бойынша өндірілді:
1. Негізгі айлық салалық пен тарифтік коэффициенттерді және сусыз
аумақтардағы жұмысы үшін коэффициенттерді есепке ала отырып
анықталды.
2. Қосымша айлық қалған айлықтан ИТЖ үшін - 7,9%, жұмысшылар үшін
5% алынады.
3. Әлеуметтік сақтандыруға ҚР заңдарында бекітілген форма бойынша
еңбекті төлеу фондынан 30% көлемінде бөлінуі қабылданған.
4. Амортизация бабы бойынша негізгі шығындар ҚР мемлекеттік
комитеті және үкіметінің қаулысы бойынша анықталды.
5. Материалды шығындар істеп тұрған жер қойнауы бойынша шикізаттың
шығымы, материалдар, жанармай, энергия шығымы жұмыстың көлемінің
бірлігіне қатысты және тізімді құрастыру барысында пайда болатын
нақтылы бағаналарды және көлікті дайындамалардың шығындарын
есепке ала отырып анықталған.
6. Үстеме шығындар негізгі шығындардан 16,5% қабылданған.
7. Әлеуметтік салық негізгі және қосымша айлықтан 21% алынады.
8. Көрсетілетін қызметтер үшін негізгі және қосымша айлықтан және
әлеуметтік салықтан 15% алынады.
9. Жүк пен адамдарды 200 км-ға дейінгі қашықтықты есепке ала отырып
6% тасымалданады.
10. Далалық жұмыстардын алдын ала ескерілмеген шығындар қорына 3%
қабылдау.
11. Негізгі жұмсауларға статистикалық талдау және олардың нақты
құнынан алынған қосымша және қосалқы мәліметтер шығыны кіреді,
соның ішінде:
- Тұнулар, жуулар.
- Ұңғымаларда қалатын құбырлардың және цементтеуге қажетті
цементтің құны.
- Адамдар мен жүктерді тасымалдау:
• Далалық үлес - 3%
• Сыйлық ақы - 4%
• Қосымша ақы - 4%
• Жұмыстарды ұйымдастыру – 0,8%
• Жою – 1,0%

ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

2 Кен орынның геологиялық сипаттамасы

2.1 Геологиялық зерттеудің тарихы

Малеев кен орны 1810 жылы Марктейдер Малеевский ашты. Ашылған
уақыттан бастап 1882 жылға дейін барлаулар мен қорғасын, мыс және күмістің
бағыттас шығарылулары жүргізілді. Нәтижесінде бай анилин кендерінің жер
бетіне шығысы табылды және алғаш рет С1 категориясы бойынша қорлардың
жеделді саналуы жүргізілді.
Малеев кен орнының геологиялық зерттелуі Кенді Алтайдағы
Зыряновск тау – кен аумағының дамуымен және меңгерілуімен тығыз байланысты.
Зыряновск ауданы мен Малеев кен орнының геологиялық зерттеу тарихы
Малеев кен орны бойынша қорлардың жалпы есептеулерінде жақсы дамыған
(Т.Қ.Жақсылықов, А.И.Городко, В.И.Мирожниченко).
1987 жылы кен орынның қорларын бекіткеннен кейін оның қапталдарында
және Зыряновск ГБЭ – сының терең көкжиектерінде 1994 жылға дейін қазу және
іздеме – бағалау жұмыстары жүргізілді.
Осыдан, Алқаптық деп аталған екі жаңа кенді белдем ашылды. С2
категориясы бойынша солтүстік – батысты фланг кенді белдеміне, оңтүстік –
шығыс суық кенді белдеміне, Бобров және Октябр қорларына баға берілді.
Суық белдем бойынша алынған геологиялық мәліметтер оның солтүстік –
батысты бағыттағы перспективасы жоғары және жеткілікті бағалауға мүмкіндік
береді.
2003 жылы Бобров жатысында іздеме – барлау жұмыстары жүргізіліп,
алдын ала барлауға ұсыныс берілді.

2.2 Стратиграфия

Ревножиндік антиклинді құрылымы екі кенді құрылымға ие (В.А.Комер
1956 жыл, А.К.Колпаков 1957 жыл, С.А.Салтон 1973 жыл). Төменгі ярус
метаморфтық жыныстармен қалыптасқан. Олардың Зыряновск кен орнынан шығыс
бағыттағы жер бөлігінде жер бетіне шығысы бар және біркелкі жыныстар
кешенімен: алевролиттермен, алевротақталармен, ізбесті алевролиттермен,
алевроқұмтастармен, құмтастармен, ізбесті құмтастармен, ізбестасты –
терригенді формациямен көрсетілген.
Алғашқы жыныстар аймақтық метаморфизм пайыздарымен өңделген.
Кен орында кварц – карбонатты серициттермен, құрамында кварцты және
кварцты – карбонатты желілер арасы бар тақтатастармен көрсетілген тас көмір
жүйесінің төменгі бөлімінің тургусундық тастопшасы C1 t – v1 tg1
жыныстары дамыған.

Девон жүйесі
Ортаңғы – жоғарғы бөлімдері
Хамир тастопшасы

Хамир тастопшасы (P2 qv2 – D3 hr) бүкіл алаңда дамыған және
алевролитті, алевропелитті, алевропелитті құмтасты, аргилитті қорапшалармен
көрсетілген.

Алевропелитті қорапша (D2 qv2 – D3 hz3 ) кен орынның батыс
бөлігінде дамыған және қалыңдығы аз нашар түйіршікті құмтастар қабаттары
бар жасылды – сұр кремнийлі – сазды және ізбестасты – сазды алевролиттердің
біркелкі қабаттасуымен көрсетілген.

Алевролитті қорапша (D2 qv2 – D3 hz2 ) кен орынның орталық бөлігін
алып жатыр және біркелкі алевролиттермен, көмірлі – сазды алевролиттермен
көрсетілген.

Құмтасты қорапша (D2 qv2 – D3 hz1 ) бұрғылау ұңғымаларымен ашылған
және ізбестасты құмтастармен, гравелиттер линзалары бар алевролиттермен
көрсетілген.

2.3 Тектоника

Лениногорск – Зыряновск құрылымды формациялық белдемасты
геотектоникалық қатынаста Кенді Алтайдың ірі құрылымды морфологиялық
бірліктердің бірі болатын синклиндікпен толық сәйкес келеді. Оның оңтүстік
– шығыс бөлігінде екінші қатардағы антиклинді және синклинді қатпарлардың
жүйесі ерекшелінеді және олардың біреуі ревножин антиклинді құрылымы болып
табылады.
Пликативті құрылымдар шөгінділердің жиналу үрдісінде қалыптаса
бастап, тектонамагмалық циклдің герцин қатпарының оротектісінде аяғына
дейін қалыптасты. Осыдан сипатталған кен орын антиклинді қатпардың батыс
қанатына үйретілген.

2.4 Кенді денелердің өлшемдері мен пішіндері

Барлау жұмыстарының нәтижесінде кенді дене орнатылды және
граниттерге үйретілген кенді дене табылды. Белдемнің бетінде ореолдар,
қорғасындар және цинктер байқалатын акварцтелген және тақтасталанған
жыныстармен көрсетілген. Кенді дененің жердің бетіне шығысы жоқ және
тереңдікте ғана ұңғымалармен алынған. Нәтижесінде кенді дененің жатысы
оңтүстік – батыс бағытта, созылымы 15 – 200 тең екені анықталды. Кенді
дененің созылымы бойынша ұзындығы 300м, орташа қалыңдығы 18,3 метр.
Құрамындағы орташа қорғасын мөлшері 2,0%, цинк мөлшері 1,9%.

2.5 Пайдалы қазбаның сипаттамасы

Кенді дененің заттық құрамы гидротермалды метаморфталған кварцты –
серицитті тау жыныстарымен сипатталған.
Жыныстардағы сульфидтер бұрыс пішіндегі ұя және қою жинақ түрінде
қалыптасқан. Олардың алғашқы пішіндерінің қатысты саны жоғалған.
Жентектас түріндегі құрылым кендену белдемінде байқалады. Құрылым
жазықтығы дұрыс көрсетілмеген сирек кездеседі. Кендердің минералогиялық
құрылымы пирит, арсенопирит, халькопирит, сфалеритпен құрылған.

2.6 Кен орынның гидрогеологиялық шарттары

Малеев кен орнының маңайындағы жер асты сулары біркелкі тараған.
Көкжиек Бобров өзенінің аллювиалды жатыстарына үйретілген. Әртүрлі жыныстар
жарықшақтар және жарықшақты – желілі сулар дамыған.
Жарықшақтар және жарықшақты – желілі сулар палеозой жыныстарының
жарықшақты белдеміне үйретілген. Жарықшақты сулар біркелкі таралымға ие.
Жер асты суларының жату тереңдігінің деңгейі бірінші метрлерден бастап,
еңісті жерлерді 40 м – ге дейін жетеді. Су бөлгіштердегі жыныстардың
домалақтанғаны жарықшақтың деңгейіне байланысты.
Химиялық құрамы бойынша шахталы сулар гидрокарбонатты –
сульфаттыдан сульфадты – карбонатты сульфаттарға дейін өзгереді.
Құрамындағы сульфаттар мөлшері 612 – 1172 мгл дейін жетеді.
Ортаның көрсеткіштері бойынша (РН) сулардың барлық түрлері
кездеседі: нейтралды (7), қышқылды (3,2-4,4), сілтілі (8-10,4). Құрамындағы
ауыр металлдардың мөлшері: қорғасын 0,01 ден 0,89 дейін, цинк 0,02 ден
3,51 дейін, мыс 0,01 ден 2,3 мгл дейін ауытқиды.

2.7 Кен орынның таулы техникалық шарттары

Кен орынның зерттелген бөлігі инеженерлі – геологиялық күрделілігін
анықтайтын көшбасшы табиғи фактор ірі дизъюнктивті тектоника болып
табылады. Малеев кен орны қатты және берік жыныстармен сипатталады.
Бұрғылануы бойынша жыныстар категориясы III – IX дейін.

АРНАЙЫ БӨЛІМ

3. Барлау әдістемесі мен жобаланған жұмыстардың көлемі

3.1 Бұрын өткізілген геологиялық барлау жұмыстарының сипаттамасы

Малеев кен орны 1:50000 масштабтағы геологиялық суретке түсіру
нәтижесінде ашылды.
Іздеу жұмыстарынының нәтижесінде алаңға баға беріліп, перспективті
кен орын ашылды. 1:10000 масштабтағы геологиялық карта жасалынды. Кен
орындағы геохимиялық суретке түсіру нәтижесінде ореолдар анықталды.
Іздеме – бағалау жұмыстарының нәтижесінде сирек тор бойынша
колонкалық бұрғылаумен ұңғымалар бұрғыланды.
Сондай – ақ геофизикалық әдістер кешені жүргізілді. Барлық
ұңғымалар С2 категориясындағы қорлардың қатынасы үшін 200х200 және 200х100
торы бойынша бұрғыланды. Бұрғылаудың жалпы көлемі 3700 м.

3.2 Таңдалған барлау әдісін негіздеу және жұмыс көлемін анықтау

ГКЗ ережелеріндегі қорғасынды – мырыштық кен орындағы қорларды
жіктеу бойынша ІІ топқа жатқызылады.
Аналогты кен орында бұрын өткізілген жұмыстарға сай жобамен тік
төртбұрышты тор көрсетілген. Жоба бойынша 16 ұңғыма бұрғылануы тиіс.
Тереңдіктері 470 м. Барлық ұңғымалар вертикалды. Кен бойынша 76 мм
коронкамен бұрғыланады. Керн шығымы 70%.
Бұрғылау үрдісі кезінде азимуталдық және зениттік бұрыштарды өлшеу
көрсетіледі, сондай-ақ КС, МСК, ГК әдістері бойынша геофизикалық
зертеулерді жүргізу.

3.3 Қалыптастыру торы

100х100м тік төртбұрышты қалыптастыру торы жобамен көрсетілген.
Кенді дененің құлау жазықтығында 100 м сайын ашылады. Қорлар С1
категориясына жатқызылады.

ЖОБАЛЫҚ БӨЛІМ

4 Бұрғылау жұмыстарын есептеу

4.1 Бұрғылау әдісін және түрін таңдау

Мен ұңғымаларды барлау мақсатында бұрғылаймын. Осы мақсатты іске
асыру үшін колонкалық бұрғылау әдісін таңдадым.
Колонкалық бұрғылаудың артықшылықтары:
1) Жоғары геологиялық ақпараттықты қамтамасыз ететін
бұрғылау қорытындылары құрылымы бұзылмаған
жыныстардың үлгілерін алуға мүмкіндік береді.
2) Ұңғымадағы кез келген қаттылықтағы жыныстарды кез
келген бұрышта (тік, еңісті, гаризонтальді,
көтерілімді) бұрғылауға мүмкіндік береді.
3) Жыныс талқандаушы аспаптармен үлкен тереңдікке
энергия мен шығынның аз кетуімен сипатталатын
бұрғылау.
Колонкалы бұрғылауда ұңғымалар диаметрі қалыпты жағдайда 36 – дан
151 мм – ге дейін болады.
Қазіргі уақытта колонкалық бұрғылау айналмалы және соққылы –
айналмалы (гидросоққыштар және пневмосоққыштар) әдістері арқылы
жүргізіледі.
Сондай – ақ колонкалық бұрғылаудың өнімділігін жоғарлату үшін
бұрғылау құбырын көтермей кернді алып шығатын керннің гидротранспорты бар
кешендер қолданылады. Бұл колонкалық бұрғылаудың жылдамдығын жоғарлатады.
Барлау ұңғымаларын жүргізген кезде негізгі әдіс колонкалық
бұрғылау және оның бір түрі қатты қорытпалы болады. Мен, осы жағдайда қатты
қорытпалы колонкалық бұрғылауды таңдаған себебім, ұңғымада кездесетін
жыныстар VIII категориядан аспайды.

4.2 Ұңғыма конструкциясын негіздеу

Масштабты сызғыш №
Қуаттылығы, кВт 22
Бұрғылау тереңдігі, 300
м
Бұрғылау 55; 54; 50; 42.
құбырларының диаметрі, мм
Ұңғыманың құлау 90 - 600
бұрышы
Шпиндельдің айналу жылдамдығы 155 – 1600
айнмин
Шпиндельдің жүру ұзындығы, мм 400
Шығырдың жүк көтерілімдігі, кН 25
Барабанға арқанның оралу жылдамдғы, 0,9; 1,75; 2,75; 4,0.
мс
Арқанның түрі (диаметр) 14,5 Г – 1 – Н – 180
Майсорғышының 3
электрқозғалтқышының қуаты,кВт
Жуу сорғышы НБ – 4 16063
Өнімділігі, лмин 20; 25; 50; 95;160.
Салмағы, кг 2000

4.4 Снаряд пен ПКҚ таңдау және негіздеу

Қатты қорытпалы бұрғылаудың колонкалық жинағы:
1. Қатты қорытпалы коронка
2. Керн жұлғыштың корпусы
3. Жұлғыш сақина
4. Колонкалы құбыр
5. Өзгерткіш
6. Құлыпты нипель
7. Бұрғылау құбыры

1) Қатты қорытпалы коронка – ол жыныстарды талқандау үшін қажет. VI-IX
категориялы абразивтігі аз, тұтас және жарықшақтары аз жыныстарды
бұрғылау үшін арналған
2) Керн жұлғыш корпусы – ол керн жұлатын сақинаның сыртқы тұлғасы.
3) Керн жұлғыш сақина – ол керн колонкада толғанда кернді қысып төменге
түспеуін қамтамасыз етеді және кернді қысып жұлады.
4) Колонкалы құбыр – бұрғыланған тау жынысының кернін қабылдап алу және
бұрғылау кезінде ұңғыма бағытын өзгертпей дұрыс сақтау үшін колонкалы
құбыр қолданылады.
5) Өзгерткіш - колонкалы құбыр мен бұрғылау құбыр арасын жалғап тұрады
және әр түрлі диаметрлі құбырларды қосады.
6) Құлыпты ниппель – құбырларды қосатын құлып – ниппель, муфта.
7) Бұрғылау құбыры – негізгі саймандар қатарына жатады. Олар бұрғылау
кезінде өте қиын немесе күрделі кернеулерге төтеп береді. Бұрғылау
құбырларының сырты ешқандай жапсарсыз, көмкерусіз жұмыр және тегіс
келеді. Олардың сыртқы диаметрі 33,5; 42;50;63,5 және 73мм.

4.5 Қосымша құралдарды таңдау

Қосымша құралдар құрамына кіреді:
1. Бұрғылау құбырларына арналған шарнирлі кілттер – осьтерінде
шарнирлер арқылы жалғасқан екі қапсырмадан және тұтқадан тұрады.
Кілттердің өлшемдері бұрғылау құбырлары бойынша алынады: 33,5; 42;
50; 60,3; 63,5.
2. Колонкалық құбырларға арналған КШ типті шарнирлі кілттері –
бұрғылау құбырларына арналған шарнирлі кілттерден айырмашылығы
жоқ. Олардың өлшемдері: 4457; 7389; 108127; 168188; 219243.
3. Қатты қорытпалы коронкаларға арналған КК типті коронкалық кілттер
– коронкаларды, колонкалы құбырларды және басқа колнкалық жинақтың
бөлшектерін ағытуға және бұрауға арналған. Олардың өлшемдері: 36,
46, 59, 76, 93, 112, 132, 151.
4. Шарнирлі қамыттар – бұрғылау құбырларының жылтыр бөлігін ұстау
үшін арналған және бұрғылау құбырларын жинау мен шашу және әртүрлі
қосымша жұмыстар үшін арналған.
5. ЭН2 – 20 жартылай автоматты элеваторы
Техникалық сипаттамасы
Параметрлері Элеватор Наголовник
Р-70110 ЛБТН-5420 М-8020 М-42,20
Максималды жүк 32 32 32 32 32
көтерілімдігі, т
Габариттер, мм
Салмақ, кг 240х248х710 110х226 110х226 110х214 110х214
57 5,44 5,65 6,00 6,15

6. РТ – 1200М құбыр бұрағышы
Техникалық сипаттамасы
Максималды айналым сәті, Н*м 3500
Жетекшінің жүктемесіз айналу жиілігі, мин-1 73
Бір байланыстың бұрау (ағыту) жалғасымы, с 4
Электрқозғалтқыш:
Түрі 4АС100S4УЗ
Қуаттылығы, кВт 3,2
Айналу жиілігі, мин-1 1390
Айналдырғыштың өту саңылауының диаметрі, мм 205
Механизмнің габариттері, мм:
Ұзындығы 885
Ені 495
Жоғарғы қоршауға дейінгі биіктік 715
Механизм салмағы, кг:
Кілтсіз 238
Толық жинақ 296

4.6 ЖС таңдау және негіздеу

Жуу сұйықтығы ұңғыманы жыныс қалдықтарынан тазарту және жыныс
талқандаушы аспапты суыту үшін қолданылады.
Қазіргі технология және ұңғыманы бұрғылаудың әртүрлі шарттары
кезінде функцияның бүкіл кешенін орындайтын және келесі шарттарға жауап
беретін жуу сұйықтықтарын қолдану қажет:
1. Ұңғыманы қойыртпақтан жақсы тазарту
2. Жыныс талқандаушы аспапты белсенді суыту
3. Гидростатикалық қысым мен ондағы тығыз қабықтың негізінде
борпылдақ жыныстарда ұңғыма қабырғаларының құлауын ескерту
4. Ұңғыма мен пласт аралықтарында сұйықтықтар мен газдардың
араласқанын алдын алу, яғни ұңғымадан сулар, мұнай мен газдың
атқылауын ескерту
5. Керннің жақсы шығымын қамтамасыз ету, яғни оны шаймау, ерітпеу
және кірлетпеу
6. Физико – химиялық әсердің есебінен тау жыныстарының бұзылуын
жеңілдету: еріту, сұйықтықтың ағысымен шаю, жыныс қаттылығын
азайту
7. Циркуляция тоқтаған кезде қойыртпақты ұстап тұру
8. Жердің бетінде тау жыныстардың бұзылу өнімдерінен оңай тазару
9. Өзінің қасиеттерін тұздардың, ерігіш жыныстардың, минералданған
сулардың химиялық әсерінен, ұңғымадағы төменгі темпераратураның
және қысымның әсерінен өзгертпеу
10. Өнімді көкжиектерді ашқан кезде олардың табиғи кезектілігін
қалпына келтіру немесе жасанды жолмен оны ұлғайту
11. Майлау мен антидірілді қасиеттерінің болуы
12. Бұрғылау сорғыштарымен оңай сорылу. Жыныс талқандаушы аспаппен
сорғыш бөліктерін тот басуын шақырмау.
13. Ұңғымада геофизикалық зерттеулерді қамтамасыз ету
14. Арзан және көп болуы керек
Осы шарттардың кейбіреулері қарама – қарсы болып келеді. Сондықтан
әмбебап жуу сұйықтықтары болмайды. Жуу сұйықтықтары бұрғылаудың геолого –
техникалық шарттардың есебінен таңдалады.
Мен өзімнің ұңғымамда кездесетін жыныстардың физико – механикалық
қасиеттеріне байланысты бор ерітіндісін таңдадым. Себебі: бор ерітіндісі
өзінің физико – химиялық қасиеттерін өзгертпейтін, сазды жыныстармен
салыстырғанда берік болатын тұздар мен ангидриттерді бұрғылаған кезде;
аргилиттер мен сазды тақтатастарды, олардың түсуін тоқтату ретінде
қолданылады.

4.7 Бұрғылау технологиясының режимдері

Бұрғылау режимінің негізгі параметрлері – коронкаға түскен осьтік
қысым; коронканың айналу жиілігі; тазарту агентінің шығыны (ЖС, ауа).
Технологиялық режим көбінесе басқармалы болып келеді. Егер бұрғылау
қондырғысы мен құралының техникалық мүмкіндіктері, сондай – ақ жуу
сұйықтықтарының сапалығы оптималды режимге жетуге мүмкіндік бермесе, онда
бұрғылаудың тиімді режимін орнату керек.
Осьтік қысым забойдың жынысына коронка кескіштерінің ену тереңдігін
анықтайды.
Коронканың айналуы кезінде осьтік қысымның әсерінен жыныс
талқандалады. Осьтік қысымның шамасы жыныстың физико – механикалық
қасиеттеріне; кескіштердің геометриялық өлшемдері мен сапасына байланысты
болады. Анағұрлым жыныс қатты болса, соғұрлым осьтік қысым көп болады.
Бұрғылаудың қалыпты жылдамдығын ұстап тұру үшін, осьтік қысымды
қосып отыру керек. Бірақ осьтік қысымды белгілі бір шекке дейін қосуға
болады. Ал егер одан асса кескіштер сынады, бұрғылау колоннасының және
ұңғыманың қисаюы болады.
Коронкаға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.