ЕСІРТКІНІҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ МЕН ОЛАРДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫНА ШОЛУ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ЕСІРТКІНІҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ МЕН ОЛАРДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫНА ШОЛУ.

Дюсенбекова А. Б. ЮК-91

Ғылыми жетекші: Наурызбаев Е. А., заң ғылымдарының магистрі, аға оқытушы Ш. Уалиханов атындағы Көкшетау университеті, Көкшетау қ.

@mail. ru

Нашақорлық (грек тілінен «тоқтау, әрекетсіздік, ессіздік» дегенді білдіреді) - бұл жеке тұлғаның жалпы зақымдануымен, психикалық бқзылуымен сипатталатын, физикалық және моральдық құлдырауға әкелетін ауру. Нашақор біртіндеп өзін - өзі бағалауды, достарын, отбасын жоғалтады, белгілі бір мамандықты ала алмайды, қылмыстық ортаға тартылады. Есірткіге тәуелді адамның денсаулығы есірткіні қабылдауға, оның ағзада болуына немесе болмауына байланысты. Бұл адам мезгіл - мезгіл есірткі заттарын қабылдауға мәжбүр болады, әйтпесе оның ауырсыну мен конвульсиямен ауырады. Мұндай жағдайды «сыну» деп атайды.

Есірткі дағдылануға, дағдыланудан қажеттілікке, қажеттіліктен тәуелділікке, тәуілділіктен ауруға әкеледі.

Айта кету керек, ұлттық қауіпсіздік нашақорлықпен күреске тікелей байланысты. Сондықтан шетелдік есірткінің заңсыз айналымына қарсы күресті күшейту қажет.

Нашақорлыққа қарсы күреске кірісу үшін алдымен есірткінің тарихын зерделеуге кірісейік. Алғашқы есірткі түрлері өсімдік текті екені белгілі. Оларға опий, каннабиноидтар, мескалин, псилоцибин жатады.

Гарвард университенің этноботаника профессоры Ричард Эван Шульц былай түсіндіреді: ежелгі адамдар өсімдіктердің және олардың шайнауға болатын бөліктерімен тәжірибе жасаған. Сол себептен марихуананың қасиеттерін, тұқым мен майды табуы уақыт мәселесі болды. Олар өсімдіктің жабысқақ шындарын жеген. Қарасораны жегеннен кейін, олар галлюцинациямен бірге адамдарға діни сенімдердің пайда болған басқа әлемді, тіпті Құдай туралы ұғымды көрсететін эйфориялық, экстатикалық сезімге ие болды. Бұд өсімдік қасиетті рухы адамды мистикалық әлеммен байланыстыратын құдайлардың ерекше сыйы ретінде қабылданды. Осындай көзқарас бүгінгі күнге дейін әлемнің көптеген мәдениеттерінде қарастырады.

Тарихшы Карл Саган ертедегі адамдар аңшылықтан егіншілікке қарасора егу арқылы көшкен деп болжайды. Ол алғашқы аграрлық мәдениетке айналды. Саган өзінің теориясын қолдау үшін Оңтүстік - Батыс Африкадағы пигмей халығын пайдаланды. Пигмейлар діни себептермен пайдаланатын қарасораны өсіре бастағанға дейін аңшылықпен жинаушылықпен айналысты. Пигмей халықтың айтуынша олар қарасораны ежелгі кезден пайдаланып жүр екен. Пигмейлер аң аулаудың алдында немесе балық аулау алдында қарасораны шегеді. Бұл оларға ұзақ уақыт қозғалыссыз отыруға көмектеседі.

Яғни, біздің ата - бабаларымыз есірткіні тамақ ретінде, салт - жораларға және медицинада қолданған.

Мысал ретінде салт - жораларды алайық. Ежелгі уақыта бақсылар психотроптық және галлюциногендік препараттар рухтармен тезірек байланысуға көмектесетініне сенді. Себебі рухтар мен олардың көмегіне жүгінген адамдар арасындағы делдал ретінде қабылданды.

Мәселен, ежелгі грек көріпкелі Пифия бір затты шегіп, транс күйінде құпияларды жариялаған. Сібір бақсылары, Солтүстік Еуропаның сиқыршылары шыбынжұтты қолдаған. Ал ацтектер мен майялар - кактустарды пайдаланған.

Сондай - ақ, галлюциногендер шабыт көзі ретінде пайдаланылды. Мұны Перудағы жартастағы кескіндемеден көруге болады. Кескіндеме аяхуасканы қабылдағаннан кейін боялған. - деп растайды археолог Андритски. Сан Педро кактусы көбінесе Оңтүстік Американың үндістерінің кейбір әскери мәдениеттеріндегі бірқатар діни көріністердің үңгір суреттерінде бейнеленген.

Б. д. д. 3 мың жылдықта Қытай императоры Шэнь - нунның емшесі, медицина саласында гашишпен жөтел, ас қорыту бұзылыстары, склероз және т. б. емдеу үшін дәрі ретінде қолданған.

Гиппократ пен Теофаст еңбектерінде көкнәр шырынның емдік қасиетін сипаттауға көп көңіл бөлінген. Опий Рим империясында кеңінен қолданылды. Тарихта опийдің медицина саласында қолданылғаның 15 ғасырларды көздейді - Парацельс пациентке опий негізінде дәрі жазып берді.

Осылайша, дәрегерлер ұзақ уақыт бойы опийдің емдік мақсатта қолданған. Алайда, оның теріс салдарын және осы затқа тәуелділік қаупін дұрыс бағаламады.

Айта кету керек, сол кездегі сақталған дереккөздерінде есірткіні қолданудың тек жақсы жақтары сипатталған. Бұл локализацияға және сирек қолдануына байланысты болды. Сауда байланыстарының өсуі әлем бойынша психоактивті заттардың таралуына байланысты. Еуропа гашишті не екенін және Амирика ашылғаннан кейін кокаин мен темекені білді. XIX ғасыр адамзат морфин мен героин қолданылды. Бұл заттар соғыс уақыттарда жарақаттың ауырсынуын басу үшін пайдаланған. Ал бұл нашақорлықтың дамуына әкелді.

XX ғасырдың басында қоғам нашақорлықтың жаппай таралу пробоемасын маңыздылығын түсінді, осыған байланысты есірткі заттарын тұтыну мен таратуға бақылау орнату туралы мәселе өзекті болды. Сонымен қатар, тәуелділікті емдеудің алғашқы әдістері пайда бола бастады.

Дәл осы уақытта халықаралық қоғамдастық есірткіге қарсы күрес жөніндегі алғашқы халықаралық конвенцяларды әзірлеуге кірісті. Бақыланатын заттардың тізбесі тұрақты түрде түзетіліп, нақтыланып, толықтырып отырады.

Есірткіге тәуелділердің өсуі, әрине, есірткіге байланысты жасалған қылмыстардың артады, соның салдарынан қылмыстық кірістердің өсуіне әкеп соғады. Есірткі саудасынан түсетін орасан зор пайда (әлемдік сауданың 10 %) қылмысты ұйымдастырушылар мен орындаушылардың, әсіресе есірткі таратумен байланысты қылмыстық әрекет тетігін үнемі жетілдіруге мүдделігін тудырады.

Қазақстан өзінің географиялық және геостратегиялық орналасуы, әлеуметтік - экономикалық әлеуеті жағынан өте тартымды бола отырып, күрделі трансформаця процестерін бастан өткеріп жатқандықтан, есірткінің заңсыз айналымының жаһандық жүйісіне тартылды.

Қазақстанда нашақорлықтың таратуы қоғамдағы әлеуметтік - психологиялық ахуалда ең күрделі түрде қалыптасады, еліміздің экономикалық дамуына теріс әсер етеді және оның криминогендік жағдайын нашарлатады. БҰҰ бағалуы бойынша планетаның 200 миллион тұрғыны әртүрлі есірткі қолданады.

Қазіргі уақытта кең аймақаралық және халықаралық байланыстары бар есірткі сатушылардың тұрақты қылмыстық топтарының заңсыз әрекеттеріннің артуы байқалады. Олар есірткі саудасының жасырын, терең желелерін жасайды және дамытады, есірткі заттарын сатып алудың жаңа көздері мен тасымалдау арналарын іздестіреді.

Сонымен қатар есірткі өндіру үшін пайдаланылатын химиялық заттардың (прекурсорлардың) едәуір мөлшерінің заңды айналымнан ағып кетуі артып, жасырын зертханалардың саны өсіп тұр.

Қазақстан Республикасының шекараларында тиісті бақылаудың болмауы салдарынан барлық анықталған есірткінің 90 % Қазақстанға басқа елдерден, атап айтқанда Орталық Азия республикаларынан, Ауғанстаннан, Ираннан және таяу шетел елдерінен келіп түседі. Оның үстіне есірткіні жасыратын орындар да әртүрлі. Құқық қорғау органдары халықаралық есірткі бизнесі үнемі қолданылатын ондаған тұрақты бағыттарды анықтады.

Осы фактілердің барлығы құқық қорғау органдарының жұмысын қияндатып отыр. Сарапшылардың айтуынша, есірткінің жалпы массасының 20 %- ы ғана анықталып, алынуы мүмкін.

Есірткі құралдарын белсенді зерттеуге және оларға қарсы қолданылып жатқан шараларға қарамастан, есірткі заттарын заңсыз айналымы саласындағы қылмысқа қатысты жағдай шиеленісе түсуде.

Есірткіге қарсы заңнаманы бұзғаны үшін белгіленген қылмыстық және әкімшілік жауапкершілік есірткі сұранысын пен ұсыныстың төмендейуіне ықпал етпейді. Оларды тарату жолдары да барған сайын жетілдіріп, сонымен қатар есірткіні сатуы ашық түрде дерлік жүзеге асырылуда. Мемлекет тарапынан қабылданып жатқан шаралар есірткі саудагерлерді қорқытпайды, сол себептен есірткі бизнесіне қатысы бар тұлғалардың билік органдарына ену фактілері бар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.