Қала топырағы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

«М. Х. ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ» КЕ АҚ

Кафедра: Сәулет жаәне құрлыс өндірісі

Реферат

Қала құрлысы экалогиясы- пәні бойынша

СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ

Тақырыбы: Қаладағы геологиялық ортаның өзгеруі

Студент:Қойшыбаев Ербол

(аты-жөні)

Курс :_5

Топ :_В18Арх-7

Оқытушы :Рүстем Ерғали

(аты-жөні)

Тараз 2022ж.

Жоспар :

1. Кіріспе

2. Қала топырағы

3. Табиғи қала жүйесі және топырақтары

4. Қалалық топырақтың жалпы белгілері

5. Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Геология - жер қыртысының құрамы мен құрылысын және оның терең қойнауында жүріп жатқан эндогендік процестердің өзіндік ерекшеліктерін зерттей отырып, жердің өткен тарихын қалпына келтіру (реконструкция) арқылы, оның даму заңдылықтарын анықтайды Қысқаша айтқанда, геология жердің жаратылысын, құрылысын, құрамын және оның эволюциялық дамуын зерттейді. Сонымен қатар, ол жер қойнауында кездесетін алуан түрлі пайдалы қазбалардың құралу және орналасу заңдылықтарын да анықтайды. Бірақ, жердің ішкі терең қабаттарын зерттеу әдістерінің бүгінгі күн тұрғысынан жеткіліксіздігі мен жетілмегендігін ескерсек, әзірше геология жердің ең жоғарғы (беткі) қабаттарын (жер қыртысын) эерттеумен ғана шектеліп келеді деуге болады.

Қала топырағы

Топырақтың буферлік қабілеті жоғары, яғни. ұзақ уақыт бойы ластаушы заттардың әсерінен оның қасиеттерін өзгертпеуі мүмкін. Дегенмен, қалада ол қоршаған ортаның ең ластанған компоненттерінің бірі болып табылады. Қалалық экожүйелердің топырағы біркелкі емес профилімен, күшті тығыздалуымен, рН-ның сілтіленуге қарай өзгеруімен, әртүрлі улы заттармен ластануымен сипатталады.

Қала топырағының микрофлорасының сапалық құрамының ерекшеліктері осы уақытқа дейін оларда санитарлық-индикативті микробтардың болуы тұрғысынан ғана зерттелді. Топырақ микроорганизмдері кез келген биогеожүйенің маңызды бөлігін - топырақты, инертті (тірі емес) және биоинертті (тірі немесе тірі организмдер өндіретін) заттарды қамтитын экологиялық жүйені құрайды және оның тіршілігіне белсенді қатысады.

Топырақ микроорганизмдері антропогендік әсерге өте сезімтал және олардың құрамы қалалық жағдайда айтарлықтай өзгереді. Сондықтан олар қоршаған ортаның ластануының жақсы көрсеткіштері болып табылады. Сонымен, белгілі бір аумақта басым тұратын (немесе, керісінше, жоқ) микрофлораның түріне сәйкес ластану дәрежесін ғана емес, оның түрін де (белгілі бір аумақта қандай ластаушы басым болатынын) анықтауға болады. . Мысалы, күшті антропогендік ластану көрсеткіштері Chlorophyta бөлімшесінен микробалдырлардың кокоидты формаларының болмауы. Көк-жасыл балдырлардың (цианобактериялар Cyanophyta) және жасыл балдырлардың жіп тәрізді формалары ластануға ең төзімді болып шықты.

Сонымен бірге микроорганизмдердің өзі қоршаған ортаны тазарту болып табылады. Өйткені, көптеген бактериялар үшін қоректік заттар жоғары организмдер үшін мүлдем жеуге болмайтын заттар болып табылады. Көп жағдайда бұл заттар (мысалы, мұнай, метан және т. б. ) мұндай бактериялар үшін тікелей энергия көзі болып табылады, оларсыз олар өмір сүре алмайды. Кейбір басқа жағдайларда мұндай заттар бактериялар үшін маңызды емес, бірақ бактериялар оларды өздеріне зиянсыз көп мөлшерде сіңіре алады.

Тиісті жобаланған инженерлік жүйелерде микроорганизмдердің өсуі үшін оңтайлы жағдайлар жасау арқылы қалдықтарды өңдеу процестерінің жылдамдығын едәуір арттыруға болады, бұл экологиялық биотехнологияның көптеген мәселелерін жеңілдетеді. Сонымен қатар, бұл пән бірте-бірте өзінің әдеттегі қызметінен қалдықтардан табылған ресурстарды барынша қалпына келтірумен сипатталатын жаңа кезеңге ауысуда. Әрбір аумақтың белгілі бір техникалық мүмкіндігі бар, яғни оның функцияларын қайтымсыз бұзбай төзе алатын антропогендік жүктеме мөлшері. Ластанған аумақтарға тиісті микроорганизмдерді енгізу бұл көрсеткішті айтарлықтай арттырады.

Экологиялық мәселелерді шешу негізінен салыстырмалы арзандығы мен жоғары өнімділігіне байланысты биокаталитикалық әдістердің негізіне негізделеді, ал барлық бағынышты сала экологиялық биотехнология деп аталады, ол қазіргі уақытта биокатализді өнеркәсіптік қолданудың ең үлкен саласы болып табылады. өңделген заттардың көлемдерін ескереді. Қазіргі заманғы экологиялық биотехнология шеңберіндегі философия қоршаған ортаның барлық бөлімдеріне қатысты интегралды болуы керек және бұл көптеген ғылыми пәндерді біріктіруді және ең алдымен жүріп жатқан биокаталитикалық процестердің механизмдерін, сондай-ақ олардың механизмдерін егжей-тегжейлі білуді талап етеді. тиімді инженерлік дизайн.

Бүгінгі таңда қоршаған ортаның үш негізгі бөлімін - топырақты, суды және атмосфераны қорғаудың бірқатар биокаталитикалық және инженерлік тәсілдері бар. Дүние жүзіндегі топырақ пен су бетінің негізгі ластануы мұнаймен ластану болып табылады. Бірқатар микроорганизмдер мұнай мен мұнай өнімдерін тиімді пайдалана алады, кез келген бетті қауіпті май дақтарынан тазартады.

Көміртегі мен энергияның жалғыз көзі ретінде метанды пайдаланатын тағы бір ерекше және жеткілікті кең таралған бактериялар тобы бар - метанотрофтар. Термофильді метанотроптарға қызығушылық олардың ғылымда да, экология саласында да практикалық қолдану перспективаларымен түсіндіріледі. Биотоптарда негізінен Methylocystis және Methylobacter тектес метанотропты бактериялар бар.

Бактериялардың биосүзгілер мен биотазартқыштар ретінде бейімделуіне дейін, жасанды ластағыштар пайда болғанға дейін микроорганизмдер табиғатта тазарту рөлін тиімді атқарды. Жақында ресейлік ғалымдар Ресейдің солтүстігіндегі тундраның әртүрлі батпақтарынан мүк үлгілерін зерттеп, қышқыл ортада және төмен температурада сфагнум жасушаларында дамитын метанотропты бактерияларды тапты. Алынған деректер ғалымдарға метан тотықтырғыш бактериялық сүзгі Ресейдің солтүстігінде Чукотка мен Камчаткадан Полярлық Оралға дейінгі бүкіл аумақта жұмыс істейтінін дәлелдеуге мүмкіндік берді. Бұл сүзгі сфагнум өсімдіктерімен тығыз байланысты және шымтезек батпақтарынан атмосфераға метан ағынын бақылауға қабілетті физикалық ұйымдастырылған құрылым.

Әрине, метанотропты және мұнай өңдеуші бактериялардан басқа бірқатар басқа ластаушы заттарды өңдейтін басқа да түрлері бар. Микроорганизмдер катализдейтін органикалық заттарды өңдеудің кейбір процестері: молекулалық оттегімен пропиленнің 1, 2-эпоксипропанға дейін тікелей тотығуы, метанның метанолға тікелей тотығуы, олефиндердің микробтық эпоксидтенуі, газ тәрізді көмірсутектердің спирттер мен метилге тотығуы. кетондарды атмосфералық оттегімен (газды ассимиляциялаушы микроорганизмдердің қатысуымен), пропиленді газды ассимиляциялаушы микроорганизмдердің иммобилизацияланған жасушаларымен эпоксидтеу. Сонымен қатар, химиялық ластаушы заттарды өңдеуге арналған өндірістік процестер әдетте жоғары температураны қажет ететін болса, биокаталитикалық процестер микроорганизмдерде, әдетте, 20-40 градус Цельсий аралығындағы температурада жүреді. Ал, егер химиялық процестер кезінде өздігінен улы болып табылатын көптеген жанама өнімдер түзілсе (мысалы, пропиленді молекулалық оттегімен 1, 2-эпоксипропанға дейін тотықтырғанда, альдегидтер, көміртек оксиді, хош иісті органикалық заттар түзіледі), онда микроорганизмдердің «жұмыстары» кезінде мұндай заттар түзілмейді - олар аэробты бактериялар шығаратын су мен көмірқышқыл газына ыдырайды.

Қазіргі уақытта көптеген жасанды заттарды, мысалы, пластмассалардың, резеңкелердің және т.

Топырақта тіршілік ететін организмдердің жай-күйін, олардың биоәртүрлілігін бағалаудың экологиялық тәжірибе мәселелерін шешуде маңызы зор: экологиялық апат аймақтарын анықтау, адамның шаруашылық әрекетінен келтірілген зиянды есептеу, экожүйенің тұрақтылығын және әртүрлі антропогендік факторлардың әсерін анықтау. . Микроорганизмдер мен олардың метаболиттері қоршаған ортаның кез келген өзгерістерін ерте диагностикалауға мүмкіндік береді, бұл табиғи және антропогендік факторлардың әсерінен қоршаған ортаның өзгеруін болжауда маңызды.

Атап айтқанда, негізгі экологиялық және өтемақы шараларының ішінде көмірсутек шикізатын белсенді түрде пайдаланатын микроорганизмдердің жергілікті (берілген экологиялық аймаққа тән) штаммдарын іріктеу соңғы уақытта бұл шаралардың негізі ретінде көбірек аталып жүр.

Бұзылған және ластанған жерлерді сақтау және қалпына келтіру, сондай-ақ жергілікті табиғи жағдайларға бейімделген қоршаған ортаға теріс антропогендік әсерді азайту бойынша қоршаған ортаны қорғау және өтемақы шараларының оңтайлы кешендерін таңдау, әзірлеу және іске асыру мақсатында оларды анықтау бойынша зерттеулер жүргізу әсер ету жағдайлары мен түрлері. Қорытынды кезең - қоршаған ортаны қорғау және мелиорациялау шараларынан кейін экожүйелердің жағдайын және қоршаған ортаға антропогендік әсердің қалдық әсерін бағалау.

Қазіргі әлемде микроорганизмдер биоремедиация үшін белсенді түрде қолданылады. Олар өздігінен немесе әртүрлі биологиялық өнімдердің бөлігі ретінде «жұмыс істейді». Жаңа технологиялар әзірленуде және микроорганизмдерге негізделген қолданыстағы тазалау технологиялары жетілдірілуде. Мысал ретінде, соңғы әзірлемелердің бірі - күкіртсутекті жоюдың және ластанған газдардан элементтік күкіртті алудың биокаталитикалық технологиясы, бұл іс жүзінде реагенттерді қолдануды қажет етпейді.

Бактериялар өндірістің әртүрлі салаларында экологтардың рөлін атқарады. Олардың көмегімен Жердің үш биологиялық емес (гидро-, лито-, атмосфера) және «тірі» (биосфера) деп аталатын қабықшаларын ғана емес, сонымен қатар Жердегі апаттардың салдарын жоюға болады. тек қана антропогендік аймақтар - мысалы, кәсіпорындарда. Көптеген микроорганизмдер коррозиямен сәтті күреседі, көпшілігі өздерінің «ағаларымен» - патогендік түрлердің бактерияларымен күресе алады, бұл адамның қоршаған ортасын жұмысқа жарамды етеді.

Табиғи қала жүйесі және топырақтары

Қазіргі уақыттағы мәселелердің бірі - қала халқының үлесі жоғары елдердің территориясының урбанизациялануы.

Алып қалалардың өсіп келе жатқан өсуі мегаполистің қоршаған ортаға да, оның айналасындағы кең кеңістікке де адамның қарқынды әсер етуіне әкеледі. Әдетте, қаланың әсер ету аймағы оның аумағынан 20-50 есе асып түседі, қала маңындағы аудандар тұрғын үйлер мен өнеркәсіп орталықтарында түзілетін сұйық, газ тәрізді және қатты қалдықтармен ластанған. Табиғи ресурстық әлеуеті бар қалалардың қорғансыздығы проблемасы бар, ол жасыл желектер аумақтарының жеткіліксіздігі, қауіпті геодинамикалық процестердің дамуы (карст-суффозия, көшкін, су басу және т. б. ), су және ауа ортасының ластануы. Бұл аумақтардың тұрақтылығын жоғалтуға, жүйенің абиотикалық сипатының жоғарылауына және қоршаған ортаның барлық компоненттері: ауа, өсімдіктер, топырақ, су және топырақ үшін экологиялық қауіп дәрежесінің жоғарылауына әкеледі»

Урбанизация процесінде үйлермен, өндірістік аймақтармен, жолдармен және т. б. қоршалған табиғи экожүйелердің фрагменттерінен тұратын табиғи-қалалық жүйе ретінде түсінілетін қалалық экожүйе қалыптасады. Қалалық экожүйе табиғи жүйелердің тозуы, бұзылуы және (немесе) ауыстырылуы нәтижесінде жүйелердің жаңа түрлерін жасанды түрде құрумен сипатталады. Қалалық жүйедегі функционалдық циклдің антропогендік бұзылыстары адамның араласуының қайнар көзі мен түріне, жүктеме факторларына, қоршаған ортаның сапасына байланысты, бұл белгілі бір салдарға, соның ішінде теріс салдарға әкеледі (10. 1-кесте) .

Бұл экожүйелердің бұзылмаған табиғи экожүйелермен (мысалы, ормандармен) салыстырғанда рекреациялық құндылығы төмен, биоциркуляция бұзылған, құрамы жағынан да, құрылымдық-функционалдық сипаттамалары бойынша да биоәртүрлілік азайып, патогендік микроорганизмдер санының артуы.

Экожүйедегі циклдің бұзылуы мен өзгерістері мыналарды тудырады:

1. Адамның өмір сүру жағдайының нашарлауы, аурушаңдықтың жоғары деңгейі, генетикалық аурулардың өсуі, жаңа аурулардың пайда болуы.
2. Таза ауыз су мен таза ауаның болмауы.
3. Ластаушы заттардың адам ағзасында жиналуы, трофикалық тізбектерде миграциясы.

Топырақтану ғылымында осы уақытқа дейін топырақ-топырақ, қалалық жер немесе жай ғана жер деп аталып келген қалалық аумақтың беткі қабатын зерттеудің маңыздылығын түсіну қажет.

Соңғы жылдары қалалардағы бос субстраттарға екі тұжырымдамалық көзқарас анықталды:

1. Қала топырағы -бұл классикалық Докучаевтық топырақтану тұрғысынан топырақ емес, бұл топырақ, геологтардың зерттеу пәні. Ең жақсы жағдайда, қалада топырақ тек орман саябақтарында және қалалық ормандарда кең таралған - тек топырақтанушы ғалымдардың жұмыстарын қолдану орны бар.
2. Қала топырағы -бұл топырақ, бірақ оны әрдайым дәстүрлі топырақ-генетикалық позициялардан анықтау мүмкін емес, өйткені елді мекендерде, ең алдымен, қалаларда топырақ түзілудің жетекші факторы антропогендік фактор болып табылады.

Қала топырағы - тірі фазаның міндетті түрде қатысатын қатты, сұйық және газ фазаларынан тұратын биоинертті көпфазалы жүйе; ол белгілі бір экологиялық функцияларды орындайды. Қаладағы топырақтар табиғи топырақтар сияқты топырақ түзілу факторларының әсерінен өмір сүреді және дамиды, бірақ мұнда антропогендік фактор шешуші болады.

Кең мағынада қала топырағы - бұл қаланың ортасында қызмет ететін кез келген топырақ.

Тар мағынада бұл термин қаладағы адам әрекетінен қалыптасқан нақты топырақтарды білдіреді. Бұл белсенділік әрі қоздырғыш тетік, әрі қалалық топырақ түзілуінің тұрақты реттеушісі болып табылады.

«Қала топырағы» терминін алғаш рет Бокхайм (1974) енгізді, ол оны «қалыңдығы 50 см-ден астам ауылшаруашылық емес текті антропогендік қабаты бар, қалаларда жер бетінің араласуы, толтырылуы немесе ластануы нәтижесінде пайда болған топырақ материалы» деп анықтама берді. және қала маңындағы аудандар».

Қазіргі уақытта келесі анықтама қабылданған:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.