Еңбекақы қорын қалыптастыру

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖƏНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ НАРХОЗ УНИВЕРСИТЕТІ ЭКОНОМИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ

ОҚУ ТƏЖІРИБЕСІ БОЙЫНША ЕСЕП

0518000 - «ЕСЕП ЖƏНЕИ АУДИТ» (САЛАЛАР БОЙЫНША)

2-КУРС СТУДЕНТІ

Орындаған: . Оқу тəжірибесінің жетекшісі: .

Басталуы: «» 2022 ж.

Аяқталуы: «» 2022 ж.

АЛМАТЫ, 2022

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Мен, Жақыпбекова Жанель Ерікқызы «Есеп жəне аудит» мамандығының студентімін, «Ұйым экономикасы» жəне «Салық жəне салық салу» пəндері бойынша оқу тəжірбиесінен 2021 жылдың «___» мамыр - «»маусым аралығында өттім.

Оқу тəжірибесі есебін жазу барысында алдыма төмендігі аталып отырған мақсаттарды қойдым:

• Кəсіпорынның құрылтай құжаттарсымен танысу
• шаруашылық қызметімен танысу
• негізгі жəне айналым капиталын зерттеу
• өндірістің жалпы тиімділігін анықтау
• кəсіпорынның шығындарын жəне оның қаржылық нəтижелерін анықтау жəне талдау жасау
• кəсіпорынның салық есептілігімен танысу

Тəжірибенің мақсаты - "AlmaGreenFields" ЖШС қызметінің тəжірибесін зерделеу негізінде оқу процесінде алынған білімді бекіту, қаржылық жəне экономикалық талдау саласында қажетті практикалық дағдыларды игеру, салық салу жəне салық есептілігімен танысу .

«AlmaGreenFields» 2015 жылы құрылған, алма бақ өсіру шаруашылығы осы компанияның негізі болып табылады, жауапкершілігі шектулі серіктестік.

" AlmaGreenFields " компаниясы 2015 жылы Алматы облысында алма өсіру мен жəне алманы сақтаумен айналысатын қазақстандық кəсіпорындардың бірі.

" AlmaGreenFields " ЖШС негізгі кəсіпорындары - бұл Қазақстан Республикасының аумағында, негізінен Алматы облысында орналасқан тұтас өнеркəсіптік кешен. 104 ге жуық адам алма бақтарында, сондай-ақ алманы сақтауға арналған холодильникте де жұмыс істейді.

1. Кəсіпорынның ұйымның құрылтай құжаттарын оқып білу жəне дайындау. Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу тəртібі

Мемлекет заңына сəйкес құрылтай құжаттары жарғы мен құрылтай шарты болып танылады. Құрылтай шарты-заңды тұлға құрылған кезде оның құрылтайшылары арасында жасалатын шарт. Құрылтай шартында құрылтайшылар заңды тұлға құруға міндеттенеді, оны құру жөніндегі бірлескен қызмет тəртібін, оған өз мүлкін беру жəне оның қызметіне қатысу шарттарын белгілейді. Шартта қатысушылар арасында пайда мен залалдарды бөлудің, заңды тұлғаның қызметін басқарудың, құрылтайшылардың (қатысушылардың) оның құрамынан шығуының шарттары мен тəртібі де айқындалады. Қазақстан Республикасында жауапкершілігі шектеулі серіктестігін тіркеу мынадай құжаттар тізімін қажет етеді : өтініш; жарғы; құрылтай шарты; құрылтайшының ЖШС құру туралы шешімі; орналасқан жерін растайтын құжат; мемлекеттік бажды төлеу туралы түбіртек.

«AlmaGreenFields» 2015 жылы құрылған, алма бақ өсіру шаруашылығы осы компанияның негізі болып табылады, жауапкершілігі шектулі серіктестік.

" AlmaGreenFields " компаниясы 2015 жылы Алматы облысында алма өсіру мен жəне сақтаумен айналысатын қазақстандық кəсіпорындардың бірі.

" AlmaGreenFields " ЖШС негізгі кəсіпорындары - бұл Қазақстан Республикасының аумағында, негізінен Алматы облысында орналасқан тұтас өнеркəсіптік кешен. 104 ге жуық адам алма бақтарында, сондай-ақ алманы сақтауға арналған холодильникте де жұмыс істейді.

«AlmaGreenFields»ЖШС-ның жарғысы қосымша-1 көрсетілген.

Жарғылық капитал - құрылатын кəсіпорынның (фирманың, ұйымның) активтеріне құрылтайшылар салған салымдардың құны, яғни оның капиталының бастапқы сомасы. Жарғылық капитал-бұл ең төменгі кірісті қамтамасыз ету үшін инвестицияланған компанияның негізін қалаушылардың бастапқы жарнасы. «AlmaGreenFields» ЖШС-ның жарғысында көрсетідгендей жарғылық капиталы 186 000 тг құрайды.

2. Кəсіпорынның ұйымның шаруашылық қызметін жоспарлау

Бизнес-жоспар - фирма, тауар, оның өндірісі, өткізу нарықтары, маркетинг, операцияларды ұйымдастыру жəне олардың тиімділігі туралы мəліметтерді қамтитын бизнес-операцияларды, фирманың іс-қимылдарын жүзеге асыру жоспары. Бизнес-жоспарлау дегеніміз-іске асыру процесінде өзгеретін жағдайларға сəйкес түзетілуі мүмкін кез-келген жоспарланған жəне əзірленген іс-қимыл бағдарламалары арқылы мақсаттар мен оларға қол жеткізу жолдарын анықтау. Нарықтағы жеңістерге ұмтылатын компанияның стратегиялық даму жоспары болуы керек.

" AlmaGreenFields " ЖШС - алма бақ өсіру шаруашылығы осы компанияның негізі болып табылады. Алманың әр түрлі сорттарын өсіреді.

Технологиялық процестерді үнемі жетілдіру, жемістердің алуан түрің алудың жаңа тиімді технологияларын жасау, персоналды кəсіби даярлаудың жоғары деңгейінің арқасында «AlmaGreenFields» ЖШС-ның өнімі жоғары сапаға ие жəне халықаралық нарықта мойындалды, бұдан басқа Қазақстанда өндірілетін алманың үштен бірі осы компанияға тиесілі.

Сурет-1

Сурет-1 де «AlmaGreenFields» ЖШС-ның 2021 жыл аралығындағы алма өндірісінің көлемін көре аласыз.

Сурет-2

Сурет-2 де «AlmaGreenFields» ЖШС-ның 2021 жыл аралығындағы алманы сатудагы көлемін бақылай аласыздар.

Кесте-2 . Қызметкерлердің санын жəне еңбекақы қорын есептеу

Кесте-2 де «AlmaGreenFields» ЖШС-ның «AlmaGreenFields» бөлімшесінлегі жұмыскерлер, олырдың саны жəне еңбекақысын көрсеттім. «AlmaGreenFields» бөлімшесінің еңбекақы қоры 3 920 000 теңгеге тең.

Бас бухгалтердің қолға алатын еңбекақысын есептеу төменде көрсетілген.

Міндетті зейнетақы жарнасы = 250 000*10%= 25 000

Жеке табыс салығы = (250 000-25 000- 42 500) *10%= 18 250

Еңбекақы = 250 000- 25 000 - 18 250 = 206 750 тг

" AlmaGreenFields " ЖШС басқару құрылымы желілік-функционалдық (сызықтық) сипатқа ие. Кəсіпорынды басқарудың сызықтық-функционалдық құрылымы мыналардан тұрады:

• ұйымда негізгі жұмысты жүзеге асыратын желілік бөлімшелер
• мамандандырылған қызмет көрсететін функционалдық бөлімшелер

• Кәсіпорында еңбекақыны ұйымдастырудың экономикалық мәні мен маңызы

Еңбекақы жөніндегі саясат кәсіпкерлік қызметте басқарудың құрамды бөлігі болып табылады және оның қызметінің тиімділігі оған елеулі ықпал етеді. Себебі, еңбекақы жұмыс күшін тиімді пайдаланудағы ынталандырудың маңыздысының бірі. Міне, сондықтан да, мұны еш уақытта естен шығаруға болмайды.

Еңбекақы - бұл жұмыскерге оның еңбегі үшін сапасына, санына және шығарған қажетті өнім көлеміне сәйкес берілетін төлем. Қалыпты жағдайда еңбекақы қажетті өнімнің құнына тең және оның ақшалай түрі болып табылады. Еңбекақы төлеудің негізінде еңбекақы төлеудің шекті өнімділігімен шектелінетін, өндіріс факторы ретіндегі еңбектің құны жатыр. Шекті өнімділік теориясына сәйкес қызметкер еңбек ақыны орнын толтыратын өнім өндіруге міндетті, олай болса еңбекақы қызметкердің еңбек тиімділігіне тәуелді.

Әлеуметтік экономикалық категория бойынша еңбекақының маңызын қызметкерлер мен жұмыс берушілер үшін қарастыру қажет.

Қызметкер үшін еңбекақы оның жеке табысының негізгі және басты бөлігі болып табылады, сонымен қатар еңбекақы қызметкердің және оның жанұя мүшесіндегі адамдардың әл- ауқатын деңгейін жоғарлататын құрал болып саналады. Осыдан еңбекақынын ынталандырушы ролі алынатын сыйақының көлемін көбейту үшін еңбек нәтижесін жақсартудан тұрады.

Жұмыс беруші үшін еңбекақы өндіріс шығындары болып табылады. Жұмыс беруші, әсіресе, бұйымның бірлігіне кететін шығындарды азайтуға тырысады. Еңбекақы кәсіпорын қызметкерлері үшін маңызды ынта және еңбек төлемінің нысаны болып табылғандықтан ұдайы өндірістік және уәждемелік қызмет атқарады.

Еңбекақы төлеудің ақшалай және заттай нысандары бар. Қызметкерлерге ақша өзінің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін барынша тиімді пайдалануға мүмкіндік беретін ақшалай форма, еңбекақы төлеудегі ең басты нысандарының бірі болып саналады. Еңбекақының заттай нысаны сирек пайдаланылады. Еңбек төлейдін мұндай нысан ақша айналымының бұзылу кезінде, экономикалық тұрақсыз, гиперинфляция және құлдырау жағдайларында кең қолданамыз.

Кәсіпорында еңбекақыны ұйымдастырудың тетігі жұмыс күшінің еңбекақыға өзгеруінің процесін тікелей қамтып көрсетеді. Олардың қазіргі нарықтық жағдайларға қаншалықты сәйкес келетіндігі, еңбекақының негізгі қызметі орындауына байланысты. Еңбекақыны ұйымдастыру арқылы нарықтық экономиканың екі қозғалушы күштері арасында әлеуметтік әріптестік қатынастардың дамуына мүмкіндік беретін, жұмыс беруші мен қызметкерлердің мүдделері арасында келісімдер жасалынады.

Еңбекақының көлеміне қызметкердің иемденетін ақшасының мөлшері ғана емес, сонымен қатар оның ол ақшаға не сатып алатындығы да себепші болады. Сонда ақшаның сатып алу қабілеттілігі нақты еңбекақы мен номиналды еңбекақының арақатынасы арқылы анықталады. Кәсіпорын қызметкерді еңбекақыны мемлекеттің бекіткен ең төменгі деңгейінен жоғары төлеуге міндетті.

Жалпы жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелінетін еңбекақы: негізгі және қосымша болып екіге бөлінеді:

Негізгі еңбекақы - жұмысшылар мен қызметкерлердің нақтылы жұмыста болған уақытына, яғни олардың істеген жұмысына, атқарған қызметіне төленеді.

Негізгі еңбекақыға мынандай төлемдер жатады:

• мерзімдік, үдемелі және кесімді еңбекақы төлеу кезінде орындалған жұмыстың сапасы мен мөлшері үшін, пайдаланылған уақыт үшін төлемдер;
• еңбектің қалыпты жағдайынан ауытқуымен байланысты төлемдер, яғни мерзімнен тыс жұмыстар үшін, түнгі уақыттарға, мереке күндерге және тағы басқа күндерге жұмыс жасағаны үшін төлемдер;
• қызметкердің кесірінсіз тоқтап қалған төлемдер,
• сыйлықтар, сыйақылы үстемелер және т. б

Қосымша еңбекақыға - еңбек ету заңдарына сәйкес шарттарда атқарылып белгіленген, жұмысшылар мен қызметкерлердің жұмыста қызметте болмаған уақытына төленетін төлемдер жатқызылады. Мұндай төлемдер қатарына:

• жұмысшалар мен қызметкерлердің еңбек демалысы үшін төленетін төлемдер;
• жұмысшылар мен қызметкерлердің мемлекеттік және қоғамдық жұмыстарды атқарғаны үшін төленетін төлемдер;
• кішкентай балалары бар аналарға жұмыстағы үзілістері үшін ақы төлеу;
• жас өспірімдердің қысқартылған жұмыс уақытына төленетін төлемдер;
• жұмысшылар мен қызметкерлердің кінәсінсіз жұмыстың тоқтап қалған уақытына төленетін төлемдер;
• жоғары немесе арнаулы оқу орындарына және басқа да мамандығын көтеру курсына жіберілген уақытына байланысты жұмысшылар мен қызметкетлерге төленетін төлемдер.

Өнеркәсіптік кәсіпорындарда тарифтік жүйені қолдану . Жұмыстың негізгі түрлерінің толық сипаттамасынан тұратын және өнеркәсіптің әрбір саласын құрастырылған тарифтік- біліктілік анықтамасының негізінде жүргізіледі. Анықтаманы және оның қолданылу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

Тарифтік жүйе- ол еңбекке ақы төлеу шамасын қызметкерлердің әртүрлі топтары мен категориялары еңбегінің күрделілігін, мәні және жағдайын ескере отырып саралау үшін пайдаланылады.

Тарифтік мөлшерлеме (жалақы) - бұл жұмыс уақытының бірлігі үшін, (сағат, ай, күн) біліктіліктің айқын күрделілігінде еңбек нормасын (еңбек міндеттерін) орындаған қызметкердің еңбекақысының белгіленген мөлшері.

Тарифтік тор-бұл разрядтардың және оған меншіктелінген тарифтік коэффиценттердің арақатынас шкаласы. Тарифтік тордағы разрядтардың саны және тарифтік коэффиценттер арасындағы алшақтықтар арасындағы әр түрлі және олар өнеркәсіптің әр түрлі саласында орын иемденген нақты ерекшеліктермен және бөлінісінің дәрежесімен анықталған.

Өнеркәсіптің көпшілік салаларында жұмысшының біліктілігіне тәуелді саналатын, 6 разрядты тарифтік торды қолдану ұсынылған.

Жұмысшыларды қайта тарифтендіру және аттестациялау заңмен бекітілген мерзімде қойылады. Бірыңғай тарифтік торда 21 тарифтік разряд бар. 21 тарифтік разряд халық шаруашылығында жұмыс жасайтын барлық қызметкерлерге таратылады. 21 тарифтік разряд щаруашылықтағы жүргізу нысанына және бюджеттік ұйымдарға тәуелсіз барлық кәсіпорындарға арналған:

• 1-8 разрядтар бойынша - жұмысшыларға төлемдер;
• 6-15 разрядтар бойынша сызықиық қызметкерлер;
• 4-11 разрядтар бойынша - орта білімді мамандар;
• 7-15 разрядтар бойынша - жоғары білімді мамандар;
• 10-20 разрядтар бойынша - кәсіпорынның басшылары, бөлімдердің, функционалдық қызметтердің басшылары;
• 9-21 разрядтар бойынша - ғылыми қызметкерлер;

ҚР-ның бюджеттік салаларындағы қызметкерлердің еңбекақыларына арналған бірыңғай тарифтік тор қызметкерлерінің дәрежесін міндетін, разрядтар санын (21) және разрядтарға қатысты тарифтік коэффиценттерін көрсете отырып, әр түрлі топтардағы қызметкерлердің еңбекақысындағы арақатынастары мәтінін көрсетеді.

Мамандарға, қызметшілерге және басшыларға еңбекақы төлеу кезінде лауазымды жалақының жүйесі қолданылады. Лауазымда жалақы қызметкерлердің (ереже бойынша, ұйым қызметкерлерінің орташа еңбекақысының пропорциясындағы) атқаратын қызметтеріне байланысты бекітілген еңбекақының абсалюттік мөлшері.

Кәсіпорында еңбекақы төлеуді ұйымдастыру 3 өзара байланысты және өзара тәуелді элементтермен анықталады:

• тарифтік жүйе;
• еңбекті нормалау;
• еңбекақы төлеудің нысаны.

Тарифтік жүйе әр түрлі топтағы және категориядағы қызметкерлердің еңбектерінің сапалық сипаттамасына тәуелді, олардың еңбекақыларын саралауды және реттеуді жүзеге асыра алу мүмкіндігі қамтамасыз ететін нормативтердің жиынтығын көрсетеді.

Тарифтік жүйеге:

• сағатына немесе күніне еңбекақы мөлшерін анықтайтын тарифтік жүйе,
• еңбекақы төлеудегі жұмыстың және жұмысшылардың (біліктілік) әр түрлі разряд арасындағы арақатынастарын көрсететін тарифтік тор;
• тарифтік жүйемен сәйкес жұмысшылардың және жұмыстың разрядтарын анықтауға болатын тарифтік- біліктілік анықтамалар кіреді.

Жұмысты тарифтеу - бұл еңбек түрлерінің күрделілігіне тәуелді еңбек түрлерін біліктілік категориясына немесе тарифтік разрядқа жатқызу.

Тарифтік разряд- қызметкердің біліктілігін және еңбек күрделілігін қамтып көрсететін шама және тарифтік разряд әр өндірістік операцияда, әр жұмыста қолданылады, біліктілік разряд - қызметкердің кәсіптілігін дайындаудағы деңгейін қамтып көрсететін шама. еңбекті тарифтеу және тарифтелу разрядының кызметкерлерге иемденіп кетуі кызметкерлердің біліктілігіне, ұсынылған талаптарымен көрсетілген.

Еңбекақы жүйелерінде қайта құру еңбек министрлігімен әлеуметтік қорғау бағдарламаларына сәйкес келесі бағыттарда жүзеге асырылады.

1. Бірыңғай тарифтік торды жаңарту;
2. Жалақыны мемлекеттік реттеу;

3. Жұмыс берушілердің еңбекақыны уақтылы беруге жауапкешіліктердің жоғарлауы;

4, Кәсіпорынның қаржысына және пайдасына ұжымның қатысуы;

5. Әлеуметтік серіктестердің дамуы.

Таяу уақытқа дейін жалақы деп - жұмысшылар арасындағы еңбек бойынша бөлінетін қоғамдық өнімнің үлесі танылып келеді.

Бүгінде жалақы бұл - құнның ауыспалы формасы, жұмысшы күшінің бағасы. Ал ол - жұмыстың ақырғы нәтижесіне байланысты жұмысшының өмірлік қорлараның негізгі бөлігі. Қазақстанда әзірше жұмысшы күшінің бағасына жалақы категориясын бекітуге жағдайлар жасалған жоқ.

Жұмысшының табысының мәні жалақы заңында көрсетіледі, жалақы жұмысшы күшінің құнымен немесе бағасымен анықталады. Жұмысшы күшінің заңы бұл - икемді экономикалық заң, өйткені табыс деңгейі үнемі құбылып отырады, жұмысшылардың өмірінің жағдайына сәйкес өзгеріп отырады. Мейлінше жалпы алғанда, еңбекақы деп - жұмыскерге оңың еңбегін пайдаланғаны үшін төленетін құралдар сомасын түсінуге болады. Оның негізінде жұмысы күшінің бағасы жатыр. Бұл категорияның мәнін қазіргі шет елдің зерттеушілері шамамен осылай анықтайды.

1. 2 Еңбекақы төлеу нысандары мен жүйелері

Еңбекақының жүйелері және нысандары өз алдына еңбектің нәтижесін қамтып көрсетіп сандық және сапалық көрсеткіштер жиынтығының көмегімен жұмсалған, еңбектің санына және сапасына тәуелді еңбекақы мөлшерінің бекітілу тәсілдерін көрсетеді.

Еңбекақыны ұйымдастыру тікелей келесі негізгі элементтерден тұрады.

1. Еңбекақы қорын қалыптастыру;
2. Еңбекті норммалау;
3. Тарифтік жүйені қалыптастыру;
4. Еңбекақы жүйесін және формасын анықтау;

Мақсаттың ішінен басты нәрсе болып еңбек өлшемі мен еңбекақы өлшемі арасындағы дұрыс арақатынасты қамтамасыз ету, сонымен қатар тиімді еңбекте жұмысшылардың мүдделерін көтеру болып табылады.

Шарушылық субьектілерінде барлық жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы төлеу және есептеу үшін мерзімді және кесімді нысандары қолданылады.

Мерзімдік еңбекақыға - жұмыс істеген уақытта сағаттық немесе күндік еңбекақы мөлшері бойынша өнім өндіргені немесе өндірілгеніне қарамастан жұмыста болған уақытына есептелінеді. Өндірілген өнімі мен істеген жұмысын мөлшерлеуге болмайтын, яғни атқарған жұмысының көлемі мен санын анықтау мүмкін емес жұмысшылар мен қызметкерлерге мерзімдік еңбекақы төленеді. Мысалы: автаматтандырылған өндірісте машина жөндейтін жұмысшылар мен қызметкерлерге, шарушылық субъектісінің басшыларына, қаржы және есеп бөлімінің қызметкерлеріне және т. б.

Мерзімдік еңбекақының төмендегідей жүйелері бар:

1. жай мерзімді.

2. мерзімді сыйлықты.

Жай мерзімді жүйесі бойынша- жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы жұмыс істеген уақытына тарифте немесе штатта көрсетілген мөлшері бойынша төленеді.

Мерзімдік сыйлықты- жұмысшылар мен қызметкерлерге олардың тарифте немесе штатта көрсетілген тұрақты еңбекақысына қосымша олардың өндірген өнімдердің көлеміне, санына, сапасына және т. б көрсеткіштердің өсуіне қарай сыйлық беру болып табылады. мерзімдік ақы төлеу кезінде еңбек өлшемі - пайдаланылған уақыт болып табылады, ал табыс болса, нақты пайдаланылған уақыттың жалақысына немесе қызметкердің тарифтік мөлшерлемесіне байланысты есептелінеді.

Еңбекақы мына формула бойынша есептелінеді:

ЕА=ТС+ПУ, (1)

Мұндағы:

ЕА- еңбекақы;

ТС- біліктілік разрядындағы жұмысшының меншіктенген тарифтік мөлшерлемесі;

ПУ - нақты пайдаланылған уақыт;

Кесімді еңбекақы - жұмысшы-қызметкерлердің еңбек өнімділігін өсіруге кеткен еңбек уақытын қысқартуға ынталандыру мақсатында қолданылады. Еңбекақы есептеудің және төлеудің кесімді нысанын қолданғанда жұмысшы қызметкерлерге тиісті еңбекақы, олардың өндірген өнім көлемін немесе санын тариф бойынша белгіленген өлшем бірлігіне қарастырылған, яғни белгіленегн кесімді бағаға көбейту арқылы табылады.

Кесімді баға белгіленген жұмыс уақытында өндірілуге тиісті өнім көлемі мен сапасына негізделіп белгіленеді. Уақыт мөлшері бір жұмысты орындауға керек, яғни қажет болатын, адам/сағат, адам/күн өлшемінде көрсетілген уақыт болып табылады. Өнім өндіру мөлшері жұмысшылар мен қызметкерлердің белгілі бір уақыт ішінде жасап шығарылатын, өндірілетін өнімнің саны мен көлемімен анықталады. Кесімді ақы төлеу кезінде еңбек өлшемі жұмысшының өндірген өнімі болып табылатын және белгіленген (тиімді) кесімді бағалауды қоспағанда, тап осы кездегі жүйеде еңбекақы өнімнің санына және сапасына тәуелді. Табыс мына формула бойынша анықталады:

ЕА=КБ*ӨМ (2)

Мұндағы:

ЕА - еңбекақы;

КБ- өнім бірлігінің кесімді бағаламасы;

ӨМ - дайындалған өнімнің мөлшері.

Еңбекақы төлеудің кесімді немесе мерзімді нысанын таңдау бірнеше факторларға бөлінеді:

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс