Материалдық емес активтердің қозғалысын құжаттық ресімдеу
2.2 Материалдық емес активтердің қозғалысын құжаттық ресімдеу
Материалдық емес активтер нысанын қабылдау-тапсыруды ресімдеу үшін Нысандар альбомының МЕА-1 нысанды материалдық емес активтерді қабылдау-тапсыру актісі қолданылады.
Актіде материалдық емес активтер түрінің нақты атауы және оны Кәсіпорынға беру күні, объектінің сипаттамасы, оның бастапқы құны, амортизация нормасы және басқа да қажетті деректер көрсетілуге тиіс.
Материалдық емес нысандардың қабылдануын ресімдеу кезінде акт материалдық емес əрбір нысандарға бір данада жасалады. Бірнеше бір үлгідегі материалдық емес нысандардың қабылдануын ресімдейтін жалпы акт жасауға рұқсат беріледі. Акт материалдық емес активтердің обьектісі, оларды пайдалану тәртібі немесе кәсіпорынның мүліктік құқықтарын растайтын құжаттармен қоса бугалтерияға беріледі, оған бас бухгалтер қол қояды және кәсіпорынның басшысы бекітеді. Материалдық емес активтерді басқа кәсіпорынға бергенде акт екі дана етіп жасалынады: беруші және алушы кәсіпорын үшін.
Кәсіпорын пайдалануына түскен материалдық емес активтердің барлық түрлерінің есебі үшін қолданылады. Материалдық емес актив обьектілеріне жатқызу тәртібі мен олардың құралы заңдармен және нормативті актілермен реттеледі.
Материалдық емес активтерді бір кәсіпорынан екіншісіне беру кезінде акт беруші жəне қабылдаушы тараптар үшін екі данада жасалады.
Бухгалтерияда әр обьектіге карточка жүргізіледі. Форма кіріске алынуға арналған құжат, материалдық емес активтерді қабылдау тапсыру және басқа құжаттама негізінде бір дана болып толтырылады. Материалдық емес актив обьектілерінің қысқаша сипаттамасы бөлігінде тек қана актив обьектінің негізгі көрсеткіштері жазылады, кәсіпорында бар осы обьектіге арналған техникалық құжаттама мәліметтерін көшіруге болмайды.
Материалдық емес активтер бөлімшесінің мүліктік есеп карточкасында жүргізіледі. Материалдық емес активтердің әрбір жеке обьектісіне бухгалтерияда мүліктік карточка ашылады. Материалдық емес активтерді есепке алудың мүліктік карточкалары Материалдық емес активтерді есепке алу тізімдемелерінде топтастырылады. Тізімдемелерде материалдық емес активтердің айдың басы мен аяғындағы қалдықтары, бір айдағы қозғалысын көрсетеді.
Материалдық емес активтердің нақты балығы мен қозғалысын есепке алу 10 Материалдық емес активтер бөлімшесінің шоттарында жүргізіледі. Осы шоттардың дебеті бойынша материалдық емес активтерді келіп түскен айдың басы мен аяғындағы қалдықтары көрсетіледі де, ал кредит бойынша материалдық емес активтердің есептен шығарылғандары көрсетіледі.
Кейбір материалдық емес активтер физикалық заттың құрамында болады, атап айтсақ: компьютерлік бағдарламамен қамтамасыз ететін-дискетте, заңды кұжаттау (лицеизия, патент) - қағазда болады, бірақ дискет топта да, қағаз да өз кезегінде қосалқы элементтер болып табылады және оларға актиптік мәпін анықтау үшін негіз бола алмайды.
Бұған қарамастан, материалдықта, материалдық емес активтердің де есебінде көптеген ұқсастықтар бар, бірақ соңғының есебінде теңестіру немесе ұқсастыру, өлшеу, пайдалы қызмет ету мерзімін бағалау сияқты аспектілері өте күрделі болып саналады.
Кейбір материалдық емес активтер фирманың басқа да активтеріне жеке теңестірілуі мүмкін.
Материалдық емес активтер қозғалысының талдама есебі кәсіпорынға түскен барлық материалдық емес активтерді есепке алу үшін қолданылатын Нысандар альбомының МЕА-6 нысанды материалдық емес активтерді есепке алу түгендеу карточкасында жүргізіледі. Түгендеу карточкасын бухгалтерлік қызмет материалдық емес активтердің əр объектісіне ашады. Түгендеу карточкасында материалдық емес активтің толық атауы, қабылдау күні, тіркеу нөмірі, бастапқы құны, амортизация нормасы, құнсыздану сомасы жəне есептен шығу себебі көрсетіледі.
Нысан кәсіпорынның материалдық емес активтер нысандарын алу фактісін растайтын құжат Материалдық емес активтерді қабылдау-тапсыру актісі, техникалық жəне басқа құжаттама негізінде бір данада толтырылады.
Нысандар альбомының МЕА-6 нысанды түгендеу карточкалары Нысандар альбомының НҚ-10 нысанды кәсіпорында ұзақ мерзімді активтерді есепке алу жөніндегі түгендеу карточкаларының тізімдемесінде тіркеледі. Тізімдеме бір данада жүргізіледі. Ондағы жазбалар карточкаларды ашу жылын көрсете отырып ұзақ мерзімді активтердің топтары бөлінісінде жүргізіледі.
Əрбір топ үшін тиісті беттер саны беріледі. Нөмірлеу 1-нөмірден бастап əрбір топ бойынша жүргізіледі. Орталықтандырылған бухгалтерияларда əрбір қызмет көрсетілетін мемлекеттік мекеме бойынша осы тəртіппен жүргізіледі. Ұзақ мерзімді активтер шығып қалған жəне ауыстырған кезде тізімдеменің Ескерту бағанында мемориалды ордердің күні (күні, айы, жылы)жəне нөмірі көрсетіледі.
Түгендеу карточкалары бухгалтерлік қызмет картотекаларында сақталады, онда олар өз ішінде материалдық жауапты тұлғалар бойынша бөле отырып тиісті қосалқы шоттар мен топтар бойынша, ал орталықтандырылған бухгалтерияларда - қосымша қызмет көрсетілетін мемлекеттік мекемелер бойынша да орналастырылады.
Материалдық емес активтерді қабылдау-тапсыру актісі материалдық емес активтерді басқа кәсіпорынға тапсыру кезінде есептен шығуы туралы белгі жасауға негіз болып табылады.
Материалдық емес активтер қозғалысын тексерген кезде қарастырылатын:
- материалдық емес активтердің кірісі мен шығысы, яғни материалдық емес активтерді іске қосуға берілген уақыты, объектіге сипаттамасы, оның бастапқы құны, амортизациялық аударымдар және т.б.
- объектілерді беру кезінде кірісжәне шығыс туралы актінің жазылуы.
- объектілердің кірісі және шығысы кезіндегі актілік құжаттардың бухгалтерияға уақытында есеп беруі. Объектілерге берілген сипаттамасы мен олардың қызметке қосу жолдары, кәсіпорынның активке деген құқығы мен жауапкершілігі.
- бухгалтерияда әр материалдық емес активтерге .
- инвентарлық есептің ашылуының жүргізілуі, ивентарлық есептің дұрыс топтастырылуы, оларда материалдық емес активтердің ... жалғасы
Материалдық емес активтер нысанын қабылдау-тапсыруды ресімдеу үшін Нысандар альбомының МЕА-1 нысанды материалдық емес активтерді қабылдау-тапсыру актісі қолданылады.
Актіде материалдық емес активтер түрінің нақты атауы және оны Кәсіпорынға беру күні, объектінің сипаттамасы, оның бастапқы құны, амортизация нормасы және басқа да қажетті деректер көрсетілуге тиіс.
Материалдық емес нысандардың қабылдануын ресімдеу кезінде акт материалдық емес əрбір нысандарға бір данада жасалады. Бірнеше бір үлгідегі материалдық емес нысандардың қабылдануын ресімдейтін жалпы акт жасауға рұқсат беріледі. Акт материалдық емес активтердің обьектісі, оларды пайдалану тәртібі немесе кәсіпорынның мүліктік құқықтарын растайтын құжаттармен қоса бугалтерияға беріледі, оған бас бухгалтер қол қояды және кәсіпорынның басшысы бекітеді. Материалдық емес активтерді басқа кәсіпорынға бергенде акт екі дана етіп жасалынады: беруші және алушы кәсіпорын үшін.
Кәсіпорын пайдалануына түскен материалдық емес активтердің барлық түрлерінің есебі үшін қолданылады. Материалдық емес актив обьектілеріне жатқызу тәртібі мен олардың құралы заңдармен және нормативті актілермен реттеледі.
Материалдық емес активтерді бір кәсіпорынан екіншісіне беру кезінде акт беруші жəне қабылдаушы тараптар үшін екі данада жасалады.
Бухгалтерияда әр обьектіге карточка жүргізіледі. Форма кіріске алынуға арналған құжат, материалдық емес активтерді қабылдау тапсыру және басқа құжаттама негізінде бір дана болып толтырылады. Материалдық емес актив обьектілерінің қысқаша сипаттамасы бөлігінде тек қана актив обьектінің негізгі көрсеткіштері жазылады, кәсіпорында бар осы обьектіге арналған техникалық құжаттама мәліметтерін көшіруге болмайды.
Материалдық емес активтер бөлімшесінің мүліктік есеп карточкасында жүргізіледі. Материалдық емес активтердің әрбір жеке обьектісіне бухгалтерияда мүліктік карточка ашылады. Материалдық емес активтерді есепке алудың мүліктік карточкалары Материалдық емес активтерді есепке алу тізімдемелерінде топтастырылады. Тізімдемелерде материалдық емес активтердің айдың басы мен аяғындағы қалдықтары, бір айдағы қозғалысын көрсетеді.
Материалдық емес активтердің нақты балығы мен қозғалысын есепке алу 10 Материалдық емес активтер бөлімшесінің шоттарында жүргізіледі. Осы шоттардың дебеті бойынша материалдық емес активтерді келіп түскен айдың басы мен аяғындағы қалдықтары көрсетіледі де, ал кредит бойынша материалдық емес активтердің есептен шығарылғандары көрсетіледі.
Кейбір материалдық емес активтер физикалық заттың құрамында болады, атап айтсақ: компьютерлік бағдарламамен қамтамасыз ететін-дискетте, заңды кұжаттау (лицеизия, патент) - қағазда болады, бірақ дискет топта да, қағаз да өз кезегінде қосалқы элементтер болып табылады және оларға актиптік мәпін анықтау үшін негіз бола алмайды.
Бұған қарамастан, материалдықта, материалдық емес активтердің де есебінде көптеген ұқсастықтар бар, бірақ соңғының есебінде теңестіру немесе ұқсастыру, өлшеу, пайдалы қызмет ету мерзімін бағалау сияқты аспектілері өте күрделі болып саналады.
Кейбір материалдық емес активтер фирманың басқа да активтеріне жеке теңестірілуі мүмкін.
Материалдық емес активтер қозғалысының талдама есебі кәсіпорынға түскен барлық материалдық емес активтерді есепке алу үшін қолданылатын Нысандар альбомының МЕА-6 нысанды материалдық емес активтерді есепке алу түгендеу карточкасында жүргізіледі. Түгендеу карточкасын бухгалтерлік қызмет материалдық емес активтердің əр объектісіне ашады. Түгендеу карточкасында материалдық емес активтің толық атауы, қабылдау күні, тіркеу нөмірі, бастапқы құны, амортизация нормасы, құнсыздану сомасы жəне есептен шығу себебі көрсетіледі.
Нысан кәсіпорынның материалдық емес активтер нысандарын алу фактісін растайтын құжат Материалдық емес активтерді қабылдау-тапсыру актісі, техникалық жəне басқа құжаттама негізінде бір данада толтырылады.
Нысандар альбомының МЕА-6 нысанды түгендеу карточкалары Нысандар альбомының НҚ-10 нысанды кәсіпорында ұзақ мерзімді активтерді есепке алу жөніндегі түгендеу карточкаларының тізімдемесінде тіркеледі. Тізімдеме бір данада жүргізіледі. Ондағы жазбалар карточкаларды ашу жылын көрсете отырып ұзақ мерзімді активтердің топтары бөлінісінде жүргізіледі.
Əрбір топ үшін тиісті беттер саны беріледі. Нөмірлеу 1-нөмірден бастап əрбір топ бойынша жүргізіледі. Орталықтандырылған бухгалтерияларда əрбір қызмет көрсетілетін мемлекеттік мекеме бойынша осы тəртіппен жүргізіледі. Ұзақ мерзімді активтер шығып қалған жəне ауыстырған кезде тізімдеменің Ескерту бағанында мемориалды ордердің күні (күні, айы, жылы)жəне нөмірі көрсетіледі.
Түгендеу карточкалары бухгалтерлік қызмет картотекаларында сақталады, онда олар өз ішінде материалдық жауапты тұлғалар бойынша бөле отырып тиісті қосалқы шоттар мен топтар бойынша, ал орталықтандырылған бухгалтерияларда - қосымша қызмет көрсетілетін мемлекеттік мекемелер бойынша да орналастырылады.
Материалдық емес активтерді қабылдау-тапсыру актісі материалдық емес активтерді басқа кәсіпорынға тапсыру кезінде есептен шығуы туралы белгі жасауға негіз болып табылады.
Материалдық емес активтер қозғалысын тексерген кезде қарастырылатын:
- материалдық емес активтердің кірісі мен шығысы, яғни материалдық емес активтерді іске қосуға берілген уақыты, объектіге сипаттамасы, оның бастапқы құны, амортизациялық аударымдар және т.б.
- объектілерді беру кезінде кірісжәне шығыс туралы актінің жазылуы.
- объектілердің кірісі және шығысы кезіндегі актілік құжаттардың бухгалтерияға уақытында есеп беруі. Объектілерге берілген сипаттамасы мен олардың қызметке қосу жолдары, кәсіпорынның активке деген құқығы мен жауапкершілігі.
- бухгалтерияда әр материалдық емес активтерге .
- инвентарлық есептің ашылуының жүргізілуі, ивентарлық есептің дұрыс топтастырылуы, оларда материалдық емес активтердің ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz