Журналистік мәтіндер құрамының түрлеріне сипаттама

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Журналистік мәтіндер құрамының түрлеріне сипаттама
Аннотация: Мақала журналистік мәтінді жазу кезінде композициялық түрді таңдау мәселесін зерттеуге арналған. Шығармада жанрлық топтарға сәйкес журналистік мәтіндердің композициялық құрылымының негізгі түрлері сипатталған. Зерттеу оқырмандар аудиториясының журналистік шығарманың мәтінін қабылдауы үшін композициялық құрылымды таңдаудың рөлі мен маңыздылығын негіздейді.
Кілт сөздер: композиция; композициялық құрылым; мәтін композициясының элементтері; мәтіндік анаттар, журналистік мәтін; журналистік мәтіндердің жанрлары; композициялық түрлер.
Журналистік шығарманы жасау және талдау процесінде оның композициялық құрылымы маңызды аспекттің бірі. Ол автордың тұжырымдамалық жоспарына және шығарманың жанрына байланысты және оны алушының қабылдау деңгейіне әсер етеді.
А.Л.Дмитровский әділ атап өткендей, жанрлар диалектикалық, формальды-мазмұндық категория ретінде сипатталады. Егер журналистика жанрларының тізбесінің мазмұндық аспектісі (оның ішінде басқа танымал типологиялар мен журналистік емес формалар) жеткілікті түрде айқын болса, онда ресми, құрылымдық сәт көлеңкеде қалады. Бұл журналистік мәтіндердің құрамы туралы.
Осыған байланысты журналистік мәтіннің композициялық құрылымын таңдау, мәселесін зерттеу өзекті процесс екеін атап өту керек. Аталған зерттеу аясында А.Л.Дмитровскийден кейін журналистік мәтіннің құрамы журналист шығармасындағы материал элементтерінің (бөлшектер, фактілер, құбылыстар) ауызша бейнеулеуімен (стилистика, көркемдік, бейнелеу) арақатынасын түсінеміз.
Журналистік мәтіннің толық құрамы келесі элементтерді қамтиды:

мәліметтер, фактілер, оқиғалар мен әрекеттер тізбегі;
сипатталған оқиғаның барлық қатысушыларының орналасуы және сипаттамасы;
қатысушылардың жағдайы, мінез-құлқы, мүдделері мен тәжірибесі туралы мәліметтер;
авторлық әдістер, кірістірулер, лирикалық ауытқулар және болжамдар, нұсқалар, пікірлер мен бағалаулар, автордың жеке позициясы және т. б. сияқты нақты элементтер;
баяндау тәсілі (хронологиялық, концептуалды, сюжеттік және т.б.).
Л.Н.Павлованың пікірінше, композициялық және тілдік ерекшеліктер - бұл лексикалық, синтаксистік, фразеологиялық және басқа да тілдік құралдар композициялық таңдаумен байланысты, бұл өз кезегінде жанрға байланысты сараланған жүйе.
Жанрға сәйкестік тұрғысынан композицияны таңдау мәселесін қарастырайық.
Сонымен, А.А.Тертычныйдың пікірінше, көптеген ақпараттық жанрлар дәлелдің шарықтау шегіннің құрылысына тән: ең күшті дәлел мәтіннің басында, ал ең әлсізі - соңында.
Аналитикалық және көркем-публицистикалық мәтіндер композициялық әртүрлілігімен ерекшеленеді. Л.Н.Павлованың айтуынша, оларға әртүрлі композициялар тән: шарықтау шегінен бастау алып цикл ретінде жүре береді.
Шарықтау композициясы материалдардың ең күшті дәлелі мақаланың соңында, ал ең әлсіздер басында келтірілетіндей етіп жасалған. Ал айнайлмалы композиция журналистік жұмыстың басында да, соңында да бірдей мықты дәлелдерді орналастыруды қарастырады.
А.Л.Дмитровскийдің пікірінше, аналитикалық және ақпараттық жанрлардың көпшілігінде фактологиялық (тұжырымдалған) және төңкерілген пирамида принципі сияқты композициялар бар.
Фактологиялық композицияны жаңалықтар, хабарламалар және тағы басқа сол сияқты шағын ақпараттық жанрларды жазу кезінде қолдануға болады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.