Материалдық емес активтерді бағалау тәртібі
1.2 Материалдық емес активтерді бағалау тәртібі
Материалдық емес активтер 28 Материалдық емес актвтер есебі бухгалтерлік есеп стандартына сәйкес бухгалтерлік есепке бағалаудың төмендегідей түрлері бойынша алынады:
Бастапқы құн-материалдық емес активтерді сатып алу немесе құру кезінде төленген ақшаның немесе оның баламаларының сомасы немесе ағымдағы бағадағы басқа төлемдердің құны. Материалдық емес активтердің бастапқы құнын өлшеу материалдық емес активтердің басқа тараптардан алынғанына немесе кәсіпорынның өзіне жасалғанына байланысты.
Матераиалдық емес активтер сатып алу, кәсіпорынның біріктіру, мемлекеттік субсидиялар есебінен немесе айырбастау жолымен сатып алынады.
Ақшаны немесе оның баламасын сатып алу нәтижесінде алынған материалдық емес активтің бастапқы құны кәсіпорынның оны сатып алуға байланысты нақты шығындарының сомасы ретінде көрсетіледі. Оған төленген қайтарымсыз салықтар мен жинақтар және көрсетілген материалдық емес активті мақсаты бойынша пайдалануға келтіруге байланысты кез келген басқа да шығыстар енгізіледі.
Кәсіпорын бірлестігінің құрамында алынған материалдық емес активтердің бастапқы құны өткізу құны бойынша бағаланады.
Өткізу құнт-бұл материалдық емес активті екі тәуелсіз тарап арасында айырбастауға болатын және мәміле жасауға дайын болатын құн. Егер кәсіпорынды қосу шеңберінде алынған материалдық емес активті сату құнын анық анықтау мүмкін болмаса, онда актив жеке материалдық емес актив болып танылмайды, бірақ гудвиллге енгізіледі.
Сатып алушы материалдық емес активті, егер ол материалдық емес активтердің анықтамасы мен өлшеміне сәйкес келсе, материалдық емес актив ретінде есепке алуға құқылы, бірақ ол сатып алынатын кәсіпорынның қаржылық есептілігінде материалдық емес актив ретінде көрсетілмейді.
Мемлекеттен тегін алынған материалдық емес активтердің бастапқы құны өткізу құны бойынша бағаланады.
Басқа активке айырбастау жолымен алынған материалдық емес активтердің бастапқы құны алынған немесе төленген ақша сомасына айырбасталған активті өткізу құнын түзету жолымен айқындалады.
Ұқсас активке айырбастау жолымен алынған материалдық емес активтердің бастапқы құны айырбасталған активтің баланстық құны бойынша бағаланады. Мұндай алмасу табыс әкелмейтін келісім болып саналады.
Кәсіпорынның өзі құрған материалдық емес активтің бастапқы құны нақты жүргізілген тікелей шығындар мен нақты анықталған үстеме шығыстар сомасы бойынша айқындалады.
Баланстық құн-бастапқы құн мен жинақталған тозу сомасы арасындағы айырма ретінде айқындалатын қаржылық есептілікте материалдық емес активті көрсету сомасы.
Амортизацияланатын құн-бұл активтің бастапқы құнынан жойылу құнын шегеруге тең сома. Материалдық емес активтің амортизацияланатын сомасын оның пайдалы қызмет мерзімі ішінде жүйелі түрде бөлу амортизация деп аталады.
Жойылу құны - бұл пайдалы қызмет мерзімінің соңында жоспарланған сату шығындарын шегергеннен кейін алуға болатын сома. Материалдық емес активті жойылу құны мынадай жағдайларда нөлге тең деп есептеледі:
- активті пайдалы пайдалану мерзімінің соңында оны сатып алу үшін үшінші тараппен келісімшарт жоқ;
- материалдық емес активтің осы түрі бойынша белсенді сату нарығы жоқ, сондықтан жойылу құнын сенімді түрде анықтау мүмкін емес.
Құн принципіне сәйкес материалдық емес активтер сатып алу кезінде сол құн бойынша көрсетілуі тиіс. Сатып алу құнына сатып алуға байланысты шығындар, оның ішінде сатып алынған баға, тасымалдауға арналған шығындар және тағы да басқа кіреді.
Егер материалдық емес активтер бартерлік негізде алынған болса, онда олардың бағасы нарықтық құны немесе ұқсас материалдық емес активтердің құны бойынша айқындалады. Егер материалдық емес активтің бастапқы құны несие есебінен алынса, онда осы несиие үшін төленетін пайыз бастапқы құнға енгізілмейді, бірақ мерзімді шығыстарға жатқызылады. Егер материалдық емес активтің бастапқы құны мемлекет есебінен немесе мемлекеттік субсидия есебінен тегін алынған болса, онда ол материалдық емес активтердің осы түрінің құны бойынша сату нарығында немесе белсенді активте танылады.
Табыс алу үшін материалдық емес активтер әр қашанда қайта қарастырылуы керек, егер материалдық емес активтерді қолданудан табыс таппасақ, онда оның бағасын бірден шығынға шығару керек. Негізгі құралдарға қарағанда материалдық емес активтері стандартқа сәйкес сақтауға болмайды.
Материалдық емес активтер ұзақ мерзімді және физикалық нысанда биматериалды болып табылады. Материалдық емес активтерді тану және оларды бағалау көбінесе ұйымның осы активтерді тікелей пайдалану арқылы болашақ болжанатын экономикалық пайда алу ықтималдығына байланысты және бұл жағдайда активтің құнын дұрыс анықтауға болады.
Материалдық емес активтер сатып алуға арналған шығындардан және тану сәтінде пайдалануға дайындауға арналған шығындардан тұратын бастапқы құн бойынша бағаланады.
Сатып алу шығындары сатып алынған активтің немесе активтердің ағымдағы құны бойынша анықталады, оларға сатып алу бағасы, баждар, сатып алу үшін төленген қайтарылмайтын салықтар, акивтерді пайдалануға дайындау шығындары, делдалдық ұйымдарға төленген сыйлықтар және материалдық емес активтерді алуға байланысты басқа да шығындар жатады. Егер материалдық активтерді алу кезінде ... жалғасы
Материалдық емес активтер 28 Материалдық емес актвтер есебі бухгалтерлік есеп стандартына сәйкес бухгалтерлік есепке бағалаудың төмендегідей түрлері бойынша алынады:
Бастапқы құн-материалдық емес активтерді сатып алу немесе құру кезінде төленген ақшаның немесе оның баламаларының сомасы немесе ағымдағы бағадағы басқа төлемдердің құны. Материалдық емес активтердің бастапқы құнын өлшеу материалдық емес активтердің басқа тараптардан алынғанына немесе кәсіпорынның өзіне жасалғанына байланысты.
Матераиалдық емес активтер сатып алу, кәсіпорынның біріктіру, мемлекеттік субсидиялар есебінен немесе айырбастау жолымен сатып алынады.
Ақшаны немесе оның баламасын сатып алу нәтижесінде алынған материалдық емес активтің бастапқы құны кәсіпорынның оны сатып алуға байланысты нақты шығындарының сомасы ретінде көрсетіледі. Оған төленген қайтарымсыз салықтар мен жинақтар және көрсетілген материалдық емес активті мақсаты бойынша пайдалануға келтіруге байланысты кез келген басқа да шығыстар енгізіледі.
Кәсіпорын бірлестігінің құрамында алынған материалдық емес активтердің бастапқы құны өткізу құны бойынша бағаланады.
Өткізу құнт-бұл материалдық емес активті екі тәуелсіз тарап арасында айырбастауға болатын және мәміле жасауға дайын болатын құн. Егер кәсіпорынды қосу шеңберінде алынған материалдық емес активті сату құнын анық анықтау мүмкін болмаса, онда актив жеке материалдық емес актив болып танылмайды, бірақ гудвиллге енгізіледі.
Сатып алушы материалдық емес активті, егер ол материалдық емес активтердің анықтамасы мен өлшеміне сәйкес келсе, материалдық емес актив ретінде есепке алуға құқылы, бірақ ол сатып алынатын кәсіпорынның қаржылық есептілігінде материалдық емес актив ретінде көрсетілмейді.
Мемлекеттен тегін алынған материалдық емес активтердің бастапқы құны өткізу құны бойынша бағаланады.
Басқа активке айырбастау жолымен алынған материалдық емес активтердің бастапқы құны алынған немесе төленген ақша сомасына айырбасталған активті өткізу құнын түзету жолымен айқындалады.
Ұқсас активке айырбастау жолымен алынған материалдық емес активтердің бастапқы құны айырбасталған активтің баланстық құны бойынша бағаланады. Мұндай алмасу табыс әкелмейтін келісім болып саналады.
Кәсіпорынның өзі құрған материалдық емес активтің бастапқы құны нақты жүргізілген тікелей шығындар мен нақты анықталған үстеме шығыстар сомасы бойынша айқындалады.
Баланстық құн-бастапқы құн мен жинақталған тозу сомасы арасындағы айырма ретінде айқындалатын қаржылық есептілікте материалдық емес активті көрсету сомасы.
Амортизацияланатын құн-бұл активтің бастапқы құнынан жойылу құнын шегеруге тең сома. Материалдық емес активтің амортизацияланатын сомасын оның пайдалы қызмет мерзімі ішінде жүйелі түрде бөлу амортизация деп аталады.
Жойылу құны - бұл пайдалы қызмет мерзімінің соңында жоспарланған сату шығындарын шегергеннен кейін алуға болатын сома. Материалдық емес активті жойылу құны мынадай жағдайларда нөлге тең деп есептеледі:
- активті пайдалы пайдалану мерзімінің соңында оны сатып алу үшін үшінші тараппен келісімшарт жоқ;
- материалдық емес активтің осы түрі бойынша белсенді сату нарығы жоқ, сондықтан жойылу құнын сенімді түрде анықтау мүмкін емес.
Құн принципіне сәйкес материалдық емес активтер сатып алу кезінде сол құн бойынша көрсетілуі тиіс. Сатып алу құнына сатып алуға байланысты шығындар, оның ішінде сатып алынған баға, тасымалдауға арналған шығындар және тағы да басқа кіреді.
Егер материалдық емес активтер бартерлік негізде алынған болса, онда олардың бағасы нарықтық құны немесе ұқсас материалдық емес активтердің құны бойынша айқындалады. Егер материалдық емес активтің бастапқы құны несие есебінен алынса, онда осы несиие үшін төленетін пайыз бастапқы құнға енгізілмейді, бірақ мерзімді шығыстарға жатқызылады. Егер материалдық емес активтің бастапқы құны мемлекет есебінен немесе мемлекеттік субсидия есебінен тегін алынған болса, онда ол материалдық емес активтердің осы түрінің құны бойынша сату нарығында немесе белсенді активте танылады.
Табыс алу үшін материалдық емес активтер әр қашанда қайта қарастырылуы керек, егер материалдық емес активтерді қолданудан табыс таппасақ, онда оның бағасын бірден шығынға шығару керек. Негізгі құралдарға қарағанда материалдық емес активтері стандартқа сәйкес сақтауға болмайды.
Материалдық емес активтер ұзақ мерзімді және физикалық нысанда биматериалды болып табылады. Материалдық емес активтерді тану және оларды бағалау көбінесе ұйымның осы активтерді тікелей пайдалану арқылы болашақ болжанатын экономикалық пайда алу ықтималдығына байланысты және бұл жағдайда активтің құнын дұрыс анықтауға болады.
Материалдық емес активтер сатып алуға арналған шығындардан және тану сәтінде пайдалануға дайындауға арналған шығындардан тұратын бастапқы құн бойынша бағаланады.
Сатып алу шығындары сатып алынған активтің немесе активтердің ағымдағы құны бойынша анықталады, оларға сатып алу бағасы, баждар, сатып алу үшін төленген қайтарылмайтын салықтар, акивтерді пайдалануға дайындау шығындары, делдалдық ұйымдарға төленген сыйлықтар және материалдық емес активтерді алуға байланысты басқа да шығындар жатады. Егер материалдық активтерді алу кезінде ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz