Ұлан ауданындағы Сібі көлдері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ӘОЖ 553
Жумаканова У.Н., Салыкбаева Г.М.
С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университеті
Өскемен қ., Қазақстан Республикасы

Ұлан ауданындағы Сібі көлдері

Аннотация: Бұл мақалада Сібі көлдерінің шынымен қызықты және ерекше жер екендігі туралы толық жазылған. Көл бойында орналасқан үлкен жалпақ тастар, тамаша таза және емдік суы жергілікті туристерді өзіне баурайтыны таңқаларлық емес. Кішкентай бір күндік сапардан өте жақсы естеліктер қалады. Бір өкініштісі, ол жерде егжей-тегжейлі серуендеп, барлық жерлерді зерттеу мүмкін емес. Ол сол тылсым құпиясымен адамды өзіне одан сайын тартады.
Кiлттi сөздеp: табиғат, сұлулық, фауна, ландшафттық аймақ, көл, турист.

Таңғажайып әдемі Алтай тауларының оңтүстік-батысында Қалба жотасының тастарына әр түрлі мөлшердегі бес су толы тостаған орналасқан десе болады. Сібі көлдері Шығыс Қазақстан облысында (ШҚО) орналасқан және келесі бес көлден тұрады: Садыркөл, Төртқара, Шалқар, Қоржынкөл және Қаракөл. Олардың ең үлкені - Шалқар көлі, ал кішісі - Қаракөл. Бұл ғажайып гранитті таулармен қоршалған, шексіз әсем көгілдір және таза көлдері бар ерекше мекен. Өскемен қаласы маңындағы жергілікті туристер мен тұрғындар арасында танымал және аты өте кең таралған табиғаттың ерекше бұрышы. Ол қаладан оңтүстікке қарай 85 шақырым жерде асфальт жолдың бойында, бір жарым-екі сағаттық жерде орналасқан.
Шалқар (немесе Ульмеис) - бес көлдің ішіндегі ең ірісі (1,2 км-ге 3), ал оның жағасында Қазақстан мен Орта Азиядағы жалғыз нудистік жағажай бар. Бастапқыда оған көбінесе туристер келіп демалған, ал кейіннен жергілікті өскемендіктер тартыла бастады. Тас ыдыстардағы кішкентай көлдер жақсы қызады, бірақ оларға су бұлақтардан келіп құятындықтан қыркүйек айының соңында су мұздай суық болады.
Көлдер аумағында алуан түрлі өсімдіктер өседі, олардың арасында табиғатта өте сирек кездесетін түрлері бар. Мысалы: қияқ (Carex L), сұлы (Gramineae juss), тоған (Potamogenon L), үйрек (Lemna L), валисснерия (Vallisneria L), мақта шөптері (Eriophorum L), қыналар (Bryophyta), бөрне, тимоти, мыңжапырақ және т.б. Мұндағы климат күрт континенттік. Ең жоғары температура жазда шамамен +35оС болса, ал қыста ол -55оС - қа жетеді. Шілдеде орташа температура +19оС шамасында. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері жылына 300 мм, оның 150 мм шілде-тамыз айларында жауады. Ең кереметі бұл аймақта барлық жерде көлікпен жүру мүмкін емес. Яғни бұл барлық көлдердің бойымен қызықты серуендер жасауға, асуларға шығуға мүмкіндік береді. Ол жерден таңғажайып панорамалар ашылады. Жүзу арқылы да, тау сілемдері арқылы да жетуге болатын солтүстік жағалау ерекше қызығушылық тудырады.
Ғалымдар бұл көлдер Аблайкит жотасынан өзен аңғарларын бөгеп тастауға байланысты пайда болған деген тұжырымға келген. Қарапайым тілмен айтқанда, осы жерден ағып жатқан Сібе көлдерінің суы кедергіден атқылап, айналасына төгіліп жатады.
Бірақ, көбінесе адамдар мұндай аңызды ұната бермейді, сондықтан Сібе көлдері жайлы басқада аңыздар бар. Олардың бірінде Жаратушы жергілікті таулардың, өзендер мен өсімдіктерді жасай отырып, өз туындысына өте риза болғаны айтылады. Өз ісіне масаттанып, белгі қалдыру үшін, оң қолын жерге тигізген екен. Содан жақын жердегі тастар айырылып, саусақ іздері мөлдір суға толады. Шынымен де, жоғарыдан көз салғанда көлдердің саусақ іздеріне ұқсайтынын байқауға болады.
Сібі көлдерінде өте көркем және көптеген тамаша жағажайлар бар. Оларды көптеген туристер көлдерді таза және ұқыпты ұстау үшін пайдаланады. Көлдер теңіз деңгейінен 714 метр биіктіктен басталып, теңіз деңгейінен 868 метр биіктікте аяқталатын сатылар іспеттес орналасқан және бір-бірінен тар жартасты көпірлермен бөлінген. Тау суының тазалығы мен сергітетін ауасының салқындығын ерекше атап өтуге болады. Көлдер граниттегі жарықтар мен бұлақтардың ең таза суымен қоректенеді. Сондай-ақ, бұл аймақ фаунаға да өте бай: мұнда елік, борсық, сілеусін және бір кездері тайганың күшті иелері - аюлар мекендейді; Сонымен қатар, түлкілер, ерминдер, күзендер, сортаңдар бар. Ормандағы алып бұландар, қасқырлар, суырлар, тиіндер және күзендер біршама жиі кездеседі. Елуден сәл астам жабайы қабан мен ақ қоян. Сібі көлдері экологиялық бұрыш ретінде қарастырылады. Мүмкін болашақта аумақ ландшафттық аймақтарды, флора мен фаунаны сақтау үшін ұлттық саябаққа бекітіледі.
Бұл жерді табиғаттың қол жетімсіз бұрышы деп атауға болмайды -- мұнда демалыс орталықтары, қонақ үйлер, коттедждер және басқа да осындай инфрақұрылым нысандары бар. Олардың көпшілігі қол жетімді жағалау сызығында орналасқан.
Ең танымал демалыс орындарының бірі Төрткара көлінің жанында орналасқан және Сибины деп аталады. Оның иелері өз қонақтарына үштен жеті орынға дейінгі кең үйлерде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.