Оқу процесіндегі бастауыш сынып оқушыларының логикалық ойлауларын дамыту

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Оқу процесіндегі бастауыш сынып оқушыларының логикалық ойлауларын дамыту
Амангелді Мөлдір Жадыгерқызы
4 курс 401 топ студенті
0105000 Бастауыш білім беру
Ғылыми жетекшісі: Қалдыбаева А.М.
Шетел тілдері педагогикалық колледжі, Алматы қаласы

Аңдатпа.

Мақалада бастауыш сынып оқушылардың логикалық ойлауларын дамытудың пайдасы толығымен зерттеліп баяндалады. Білім беру саласында болып жатқан түбегейлі өзгерістер қоғамның стандартты емес шешімдер қабылдауға қабілетті, логикалық ойлай алатын кадрларға деген қажеттілігінен туындайды. Мектеп ойлау, сезіну, интеллектуалды дамыған адамды дайындауы керек. Ал интеллект жинақталған білім сомасымен емес, логикалық ойлаудың жоғары деңгейімен анықталады.
Кіші мектеп жасы логикалық ойлауды дамытуда нәтижелі. Бұл балалардың жаңа психологиялық қасиеттердің болуын талап ететін олар үшін жаңа іс-шаралар мен тұлғааралық қатынастар жүйесіне қосылатындығына байланысты. Бастауыш мектеп жасында балалардың айтарлықтай даму резервтері бар. Оқу әсерінен баланың мектепке баруымен оның барлық танымдық процестерін қайта құру басталады.

Кілт сөздер:
Логикалық дамыту,

Бастауыш сынып мұғалімдері көбінесе ойлауды қажет етпейтін еліктеуге негізделген жаттығу түріндегі жаттығуларды қолданады. Мұндай жағдайларда тереңдік, сыншылдық, икемділік сияқты ойлау қасиеттері жеткіліксіз дамиды. Бұл мәселенің өзектілігін көрсетеді. Осылайша, бастауыш мектеп жасында балаларға ақыл-ой әрекеттерінің негізгі әдістерін үйрету үшін мақсатты жұмыс жүргізу қажет.
Ойлау әдістерін қалыптастыру мүмкіндіктері өздігінен жүзеге асырылмайды: мұғалім осы бағытта белсенді және шебер жұмыс істеуі керек, бүкіл оқу процесін ұйымдастыруы керек, бір жағынан ол балаларды біліммен байытады, екінші жағынан ойлау тәсілдерін жан-жақты қалыптастырады, оқушылардың танымдық күштері мен қабілеттерінің өсуіне ықпал етеді.
Бастауыш мектепте балалар логикалық әрекеттер элементтерін игеруі керек (салыстыру, жіктеу, жалпылау, талдау және т.б.). Сондықтан бастауыш сынып мұғалімінің алдында тұрған маңызды міндеттердің бірі-балаларға қорытынды жасауға, дәлелдер келтіруге, бір-бірімен логикалық байланысты мәлімдемелер жасауға, қорытынды жасауға, өз пікірлерін негіздеуге және, сайып келгенде, өз бетінше білім алуға мүмкіндік беретін тәуелсіз ойлау логикасын дамыту. Математика-бұл оны көп дәрежеде жүзеге асыруға болатын пән.
Көптеген зерттеушілер бастауыш сынып оқушыларының логикалық ойлауын дамыту бойынша мақсатты жұмыс жүйелі болуы керек (Е.В. Веселовская, Е. Е. Останина, А. А. Столяр, Л. М. Фридман және т. б.). Сонымен қатар, психологтардың зерттеулері (п.я. Халперин, В. В. Давыдов, Л. в. Занков, А. А. Люблинская, д. Б. Эльконин және т. б.) жас оқушылардың логикалық ойлауын дамыту процесінің тиімділігі арнайы дамыту жұмыстарын ұйымдастыру әдісіне байланысты деп қорытынды жасауға мүмкіндік береді.
Бұл авторлардың еңбектерінде дұрыс ұйымдастырылған оқыту нәтижесінде жас студенттер логикалық ойлау дағдыларын, атап айтқанда, өз тұжырымдарын жалпылау, жіктеу және дәлелдеу қабілеттерін тез игеретіні дәлелденді. Сонымен қатар, педагогикалық теорияда мұндай оқытуды қалай ұйымдастыру туралы мәселені шешудің бірыңғай тәсілі жоқ. Кейбір мұғалімдер логикалық әдістер ғылымдардың ажырамас бөлігі деп санайды, олардың негіздері Білім беру мазмұнына енгізілген, сондықтан оқушылар мектеп пәндерін оқу кезінде берілген суреттер негізінде логикалық ойлауды автоматты түрде дамытады (в.г. Бейлинсон, Н. Н.Поспелов, м. н. Скаткин).
Бұл мәселені шешудің қандай тәсілі болмасын, зерттеушілердің көпшілігі бұл туралы келіседі логикалық ойлауды дамыту оқу процесінде Бұл нені білдіреді:
* оқушылардың байқалатын пәндерді салыстыра білуін дамыту, олардың ортақ қасиеттері мен айырмашылықтарын табу;
* заттардың маңызды қасиеттерін бөліп көрсету және оларды екінші, маңызды емес заттардан алшақтату (абстракциялау) қабілетін дамытуға;
* әрбір құрамды бөлікті тану мақсатында балаларды затты құрамдас бөліктерге бөлуге (талдауға) және бөлшектелген заттарды бір тұтас етіп біріктіруге (синтездеуге), бұл ретте бөліктер мен заттың өзара іс-қимылын бір тұтас ретінде тануға үйрету;
* оқушыларды бақылаулардан немесе фактілерден дұрыс қорытынды жасауға, осы қорытындыларды тексере білуге үйрету;
* фактілерді жалпылау қабілетін дамыту;
* оқушылардың өз пікірлерінің ақиқатын сенімді түрде дәлелдей білуін және жалған тұжырымдарды жоққа шығара білуін дамыту;
оқушылардың ойлары нақты, дәйекті, негізді түрде көрсетілуін қамтамасыз етуге міндетті [1].

"Ойлау" терминінің өзі әртүрлі ғылымдарда қолданылуында ұзақ тарихы бар және осы тарих бойында (ол кем дегенде XVII ғасырдан басталады) психологтар, сондай-ақ әртүрлі ғылымдардың өкілдері оны басқаша түсінді. Бір кездері ойлау адамның барлық психологиясын атады және ойлауды нақты материалдық әлемге қарсы қойды (XVII ғасырдағы француз философы Р.Декарт). XIX ғасырдың соңында. "ойлау" ұғымы танымдық процестердің бірін түсіне бастады, оны қабылдау, зейін, есте сақтау, қиял және сөйлеу сияқты басқа танымдық процестермен қатар атады. Психолог ғалымдар ойлаудың ерекшелігін адамның басқа танымдық процестерімен салыстыра отырып анықтауға тырысты.
Эксперименттік зерттеулердің шын мәнінде тақырыбы-адамның ойлауы тек ХХ ғасырдың ортасынан бастап пайда болады, содан кейін бұл өтекүрделі процесс болғаны соншалықты, оны жан-жақты зерттеп қана қоймай, тұжырымдама ретінде ойлауды қысқаша және дәл анықтау мүмкін емес. Әлі күнге дейін ойлаудың бірыңғай, жалпы қабылданған анықтамасы жоқ.
Сонымен, ойлауды адамның танымдық, психикалық процестерінің бірі ретінде анықтауға болады, оның мақсаты-табиғат, сезім мүшелері немесе басқа психологиялық процестердің көмегімен адамға берілген табиғи нәрсе арқылы тікелей қабылдау мүмкін емес әлем туралы білу. Ойлау-бұл мәселелерді шешу процесі. Ойлау-бұл адамның жанама шындықты білу процесі.
Ойлаудың тағы бір жеке анықтамасы мыналар болуы мүмкін. "Ойлау-бұл адамның шындықты жалпыланған таным процесі, яғни ол туралы ұғымдар деңгейінде жалпы түсінік алу" [2].
Барлық осы анықтамалардың ішінен ойлауды келесідей сипаттауға болады: ойлау - бұл адамның, оның басқа танымдық процестерін қоса, оларды жоғары психикалық функцияларға айналдыратын қызмет түрі.
Ойлау процесі қабылдау, ұсыну немесе тұжырымдамаға қаншалықты негізделгеніне байланысты ойлаудың үш негізгі түрі бөлінеді.
1. Пәндік-әрекетті (көрнекі-әрекетті).
2. Көрнекі-бейнелік.
3. Абстрактілі (сөздік-логикалық).
Заттық-әрекетті ойлау-объектімен практикалық, тікелей іс - әрекеттермен байланысты ойлау; көрнекі-бейнелі ойлау-қабылдауға немесе бейнелеуге негізделген ойлау (жас балаларға тән).
Көрнекі-бейнелі ойлау тікелей берілген, көрнекі өрістегі мәселелерді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.