Киім жиынтығынның фор - эскиздерімен жұмыс
2.1 Киім жиынтығын образды-ассоциативтік негізгі - ізденіс эскиздері.
Фольклер стиліндегі жаңа ағым бағытындағы киімді жобалау атты үлгі халықтың үздік үрдістерін сақтай білген киім үлгісі қазақ халқының камзол мен бешпет негізінен қазіргі сән ағымына сай көшірмені фольклор стилінде жасалды. Оның негізгі ерекшеліктерін, әсем сызықтарын түсті жібек жіптермен кестеленіп,композициясын толықтыратын қосымша сән сызықтары пайдаланылады. Осының бәрі бірігіп бір бүтінді құрайды.
Жиынтықтағы үлгілері оңайлықпен дүнигеге келмеген. Оған қаншама білім, шабыт, уақыт, материал фурнитура, деталь, бөлшек, шеберлік жұмсалады десеңмі.
Қиял тербеген үлгілеумілеріміз көз алдында небір ғажайып елестерді елестетіп, солардың бітімін, болмысын, бояуын, бедерін беруге тырысады. Содан кейін қоғаздағы тамаша суреттер нақты киімге айналу үшін тағы да үлгілеу, пішу, тігу, қиыстыру жұмыстары басталады. Осылайша қиялдағы қағазға, қағаздағы киімге айналғанша тыным жоқ.
Бұл үлгілер Қазақ ұлттық киімдерімен, үрдісіне дүниеге келген бұл үлгіге жасанды маталар пайдаланылады. Комзолға әрі жұмсақ болып табылатын матасынан халқымыз небір киімдер мен тұрмыстық заттар жасағаны белгілі. Сонымен қатар түске келетін болсақ,қазақтың қыздары қадірлейтін түстер көйлекке, дәстүр негізінде алынды.Осы ережелерді,формаларды,силуетті,факт ураны,түсті,негізгі элементтерді көңілге алынып бүтін бір костюмдерден қазақ қыздарына арналған салтанатты, әрі күнделікті киюге болатын сәнді ұлттық киім үлгісі жасалды. Ұлттық киім адам денесіне қонымды және қолайлы болып келеді. Адамның ажарын ашу, дене сұлулығын айғақтап тұрады. Сәнді ұлттық киім адамға рухани және моральдық жағынан дем береді.
2.2 Киім жиынтығынның фор-эскиздерімен жұмыс.
Костюм композициясы жан-жақты ұғымды қамтиды (латын сөзінің composition-шығару,құрастыру) басқа да өнер туындылар секілді костюм белгілі бір ережеле сәйкес қолданылатын өзіне тән (мәнерлі құрал) әдістердің көмегімен тігімді. Бұл жайында толық мағлумат алу үшін бірнеше кітап ақтару қажет, ал біз костюм композициясының элементтері жайлы жалпылама түсінік беріп. Мамандардың бірнеше кеңесін ұсынамыз.
Фольклер стиліндегі жаңа ағым бағытындағы киімді жобалау атты киім жиынтығының композициясында сызықтар үлкен роль атқарады, себебі, өте маңызды ерекшілікке ие. Ол көлемдік форманың бетінде біздің көзқарасымызда қозғалыс, динамикалық құра отырып жүреді.
Сұлба (силуэт). Біз журналдардың мақалдарды, сурет асты сөздерін оқи отыра силуэт (сұлба) сөзін жиі кездестіреміз.Ол - заттардың сыртқы сұлбасы, көлеңкесі деген мағынада айтылатын француз сөзі. Костюм сұлбасын айналдыра қарағанда - ақ бұрынғы ғасырлардағы костюмдерден біздің ғасырымыздың өткен онжылдығындағы костюмдерді оңай ажыратамыз. Қазіргі заманғы костюмдер сияқты барлық өзіндік қайталанбас ерекшеліктеріне қарамастан, оларды тік бұршты трапециясы.үшбұрышты, сопақша тәрізді биіктігі мен көлденеңі адам сұлбасының пропорциясына жақын қарапайым геометрия фигуралардың біріне жатқызуға болады.Сонымен қатар, мәселен тік сұлба дегеніміз сызықтарды мен бұрыштары тіп-тік кәдімгі тік-төртбұрыш емес. Бұл жерде костюмге бір қарағанда адамға пайда болатын жалпы әсерді айтамыз.
Сұлбаны үлгі, пішім секілді киім жиынтықтарына қатысты түсініктермен әсте шатастыруға болмайды. Сондай-ақ қонымды сұлба немесе кең сұлба деп атау дұрыс емес, өткені бұйымның қонымдылығы сұлбаның емес, оның пішімі мен пішімінің ерекшелігі.
Тік сұлба өте кең тараған, ол етек жағына қарай адап кеңейе түсіп, трапеция түріне келетін киімдер сияқты. Оны барлық жастағы және әр түрлі тұлғалы адамдарға ұсынуға болады. Киімнің етек жағы немесе иығы біршама кеудеу келуі көзге үшбырышты елестетеді және бұл негізінен сұңғақ, арықша тұлғаға өте жарасады. Қынама бел сұлба екі трапецияның немесе екі үшбұрыштың бір-біріне қарама-қарсы төбелерімен жапсырылған түріне келеді,бұл түр жіңішке бел мен киімнің жоғарғы және төменгі жақтарының көтерінкі, кеңдеу және мүсідік дәлдіктері (ерлер костюмі сияқты) пішін үйлесім тапқан жағдайда әдемі көрінеді. Сопақша толық сұлбаны ән өте сирек ұсынады және ол дене бітімінің табиғи пропорцияларына кереғар, көзге жағымсыз көрінгендіктен,көп тұрақталмайды.
Сұлбалық шешімдердің белгілі бір геометриялық түрлерінен басқа,аталуынан-ақ пішінін көзге елестетуге болатын бейнелі атауларында бар: сыбызғы ,сигарет, гаучо.
Оңтүстік Американың таулы ,,,,,,,өмір сүретін чаучо бақташылары киетін,тұтас бір юбканың көлемі тәріздес кең балақ шалбар баландар .
Тепе-теңдік.
Тепе-теңдік - костюм бөліктерінің өзара және адам тұлғасымен салыстырғандағы,кеңдігі,көкірекше мен юбканың жеңнің,жағаның бас киімнің ,ұсақ бөлшектердің көлемдері костюмде тұлғаны сырт көздің қабылдауына,оның денеге тура екендігін ойша бағалауына әсер етеді. Адам тұлғасының табиғи пропорциясына жақын арақатынас ең әдемі, жетілген дұрыс арақатынас болып есептеледі. Адамның төбесіне дейінгі биіктігі 8 рет бүктіледі, ал мықын сызығы тұлғаны шамамен 3:5 қатынасында екіше бөледі. Көптеген ертедегі суретшілердің, сәулетшілерді ғалымдардың табиғат пен өнер арасындағы үйлесімділікті әр түрлі жолмен табуға тырысқан зерттеулерінде, сызбалары мен есептеулерінде біз матиматикада 3:5, 5:89, 8:13, 13: 21 және т.б сандардың қатынасы түрінде берілген тең қима ұғымын кездестіреміз. Мұнда кіші санның үлкен санға қатынасы үкен санның бүтін санға, былайша айтқанда 3:5= 5:8, 5:8=8, 8:13=13:21 және т.б сандар жиынтығы қатынасын құрайды.
Тең қима пропорциялары көбінесе сәулет өнерінің туындыларына қайталанып отырады, тірі табиғатта көп кездеседі, басқаша айтқанда қалыпты,тұрақты нәрке болып табылады.
Адам тұлғасы сол уақытта пропорциональды болады, егер бұл пропорциялар жеке бөліктерінің арақатынасында қайталанса. Бұл костюмге де қатысты.
Костюмде қалыпты пропорциямен қатар әдейі өзгертілген пропорцияларды да қолдануға болады. Бұл жерде әр түрлі нұсқаларды мұқият талдау заңдарын зер сала үйрену қажет. Әдетте табиғи пропорция қандай тұлға болса да қалайлы. Сонымен бірге кейбір кемістіктерін өлшем алу кезінде қажетті сызықтарды ептет жылжыту (мәселен, бел, тігісіназдап көтеру немесе төмен түсіру,етек, жең, ұзындылықтарын, жаға , қалта, белдік көлемдерін өзгерту) арқылы жасыруға болады. Нақ осы жерде пропорция туралы сөз болғанда Ежелгі орыс және Греция Сәулет өнерінің мәңгі өлмес сұлулығын еске түсіргініз келеді, бұлар бір-бірмен соншама ұқсамайды және сонымен бірге өзінің үйлесімімен, пропорциялардың,сызықтың, әшекейлерінің керемет көркемді шешімі табиғатқа етене туыстағы өза жақын. Костюм адаммен бірге үнемі ғимарат мекен-жай қоршауында болады. Ал ғимарат,әрине қаладағы сәулет өнерінің туындысы, кәдімгі табиғат аясында болады. Сондықтан әртүрлі дәуірлерде сәулет өнері мен костюм өз уақытының көркем стилін бейнеледі ал халықтық костюм ол стильдің ең бір жақсысын, неғұрлым жетілгенін, мәңгі жасайтын бойына сіңіріп, ғасырлар бойы сақтап келеді.
Костюм массасы, оның ауыр немесе жеңіл секіді болып көрініп әр түрлі себептерге байланысты. Киімде сызықтар қосымша бөлшектер, әшекейлер, неғұрлым көп болған сайын, тұлға солғурым зор болып көрінеді, ал артық ештеңе жоқ кезде тудсынан ауыр тұлғаның өз еркін, жеңіл болып көрінеді. Тігісті бірдей болғанымен тығыз, қоңырқай, бедерлі, түкта маталар жеңіл, ақшыл, жұқа, тігіс,жылтыр маталарға қарағанда адамды ірілендіріп көрсетеді. Сондай-ақ ашық түстер көлемді ұлғайтып, жеңіл көрінед ал қоңырқай түс керісінше. Осындай келіп тәжірибелік қортынды шығарамыз толық адамдар ашық тустен қашпай, ондай тігілген киімдерді көбіне жоғары жағына киюіне (блузка плащ) болады.
Симетрия түрлі аспектілерде қаралады философиялық және эстетикалы категория, адам денесінің құрлысы және адамдар жасаған бұлымдар категориясы, композиция құрылымы және құүрамды категориялар.
Симетрия деген сөздің өзі грек тіліне аударғанда өлшемдердің сәйкестігі деген ұшымды білдіреді.
Симетрияның көктеген аспектілерін зерттей келе, математикалық заңдылықтармен симметрияның адамдар өмірінде тиянақтылық пен әдемілікке жетелейтін дәлелдеген. Кәзіргі заманда ғылыми және көркемдік практикада симметрия мен ассиметрияны сыртқы форманы келістіру, үйлестіру бағытында қарайды.
Симметрия мен ассиметрия ұғымын өнер саласында кеңстіктегі көркем форманың аспектісі ретінде қарайды. Сол себептен де мұндай принциптер дизайн, сәулет, ою-өрнек және қолтаңбалы өнер саласында кең түрде қолданылады.
Костюмдегі симметрия-композиция құрылымының жарқын формасы және композиция заңдылықтарының негізгі болып саналады. Костюмдегі симметрия деп оның оң жағы мен сол жағын орталық вертикал сызығы арқылы бөлгенде бір-бірімен тең және сәйкес бөліктерге бөлінеді.
Ал ассиметрия ұғымы симметрияға қара - қарсы ұғымды білдіреді. Форманың екі бөлігі бір-біріне қарама-қайшы.
Демек костюм композициясы мен оның құрылымы табиғи симметриялы заңдылықтарға сүйеніп тігіледі, мұндай бұрылыста (повтор) мұндай жүйе (система) ешқандай өзгеріске түспейді.Нәтижесінде жазықтық симметриясындағы эквалентті көрінісі табады. Мұнан шығатын нәтиже бірінші кезеңдегі айна осі жазықтық симметриясы мен симметрия элементі болады. Ал егер бірінші жүйедегі форма 180 0 бұрышта орналасса, онда форма қос оське ие болады.
Симметрияның өміршеңдігіне орай, костюм формасының қолданысына қарай бірнеше топқа бірікті. Олар классикалық аффиная және қисықсызықты түрлер еді.
Классикалық симметрияда теңдіктің үш түрі пайда болады. Олар осьтік бұрылыстың және орнықтылық. Айнадағы тепе-теңдік-форма немесе формадағы детальдық теңдігі болып есептеледі.Мұндай жағдайда жазықтық симметриясы осы не қатысты болады. Сонда форма өзінің қалпында қалып, тек орны ғана ауысады. Оң жақтағы форма сол жағына,ал сол жағындағы форма оң жағына ауысады.
Айналық симметрия (зеркальная симметрия) жалпы форманың табиғи объектісі болып, қалады және адамның көркем туындысы болып саналады. Олар өсімдік пен кристалл формасында байқалып, оның ішінде адам фигурасы өрнекті өнерде бейнеленеді.
2.3 Форма және пластикалық ұйымдастыру
Пропорция жеке пластикалық жүйеде яғни, басты форманы, пішінді құрайтын сызықтарды үйлесімді қоса білгенде ғана қол жеткізіледі. Костюм композициясын жоғарыда қарайтын негізгі заңдары объективті және жалпылама болып табылады. Себебі адамзат өз табиғатында өз формасын өз қажеттілігіне тағайындалу түріне сай келушілік зиандылықтарын тәрбиелеген. Осындай заңдылықтар мен неорганикалық және органикалық табиғаттың гормониясы мазмұндағы. Адамның психо-физиологиялық ерекшелігі жүйесінде эстетикалық қанағаттандыру сезімі тиімді және гормониялы үйлесімді бұйымдарды талап етеді.Жетілдірілген заттарды құру суретінден тек қана заңдылықтарды және гормонияның түрлі құралдарын білуді талап етпейді,сонымен қатар форма,инструкциясының, сезімінің және шеберліктің нақты дамуы қажет етеді.
Костюм формасы, пішім-өте күрделі және көп деңгейлі ұғым Форма ұғымына түрлі позициялардан қарауға болады,оны философияның категория, символ, объект қызметін, іс-әрекетінің нәтижелері ретінде қарастыруға болады. Философия ілімінде объект формасын заттың өмір сүру тәсілі ретінде, мазмұнын ішкі ұйымдасуы түріде қарастырылады қозғалыс динамикалық құра отырып жүреді. Сондай ақ сызықтардың көмегімен біз өзіміздің көзқарасымызды тоқтата және әрі қарай жүргізіп тұжырымдай аламыз.
Композиция түзу, қисық және сынған сызықтар көмегімен құрылды. Костюм сызықтарының жұмсақтығыны мен қатаңдығы материалдың сапалық сипаттамасымен негізделеді. Композицияның сипаттамасы және костюмның формасы сызықтармен айшықталады.
Композициялық әсерленіп нығаюынына фигуралық беті үлкен негізі болып есептелінеді. Құрылымына, өңделуіне,жаратылуына байланыс-фактура беті деп аталады.
Фактура мүмкіндігіне орай әр түрлі тігіс, бедерлі. Алғашқы жағдайда элементтің фактурасының көлемі өте аз, аспапсыз көзге байқалмайтын әрбір беттің құрамы маңызды.
Фактураға бедердің көлемі үлкен болады да, элемент саны өте болады.Кейде элемент фактурасы қаншама белгілі болғанымен, өз формасын табу керек.
Матаны тығыздығымен немесе бастау тоқылуымен, ауырлық және жеңілдігімен мата бетін анықтауға болады. Фактураның әртүрлі болуы түрлі формаларына да байланысты. Геометриялық формадағы түрі, материалға қолданылатын ірі элеметтердің де өзгереді. Фоктура ... жалғасы
Фольклер стиліндегі жаңа ағым бағытындағы киімді жобалау атты үлгі халықтың үздік үрдістерін сақтай білген киім үлгісі қазақ халқының камзол мен бешпет негізінен қазіргі сән ағымына сай көшірмені фольклор стилінде жасалды. Оның негізгі ерекшеліктерін, әсем сызықтарын түсті жібек жіптермен кестеленіп,композициясын толықтыратын қосымша сән сызықтары пайдаланылады. Осының бәрі бірігіп бір бүтінді құрайды.
Жиынтықтағы үлгілері оңайлықпен дүнигеге келмеген. Оған қаншама білім, шабыт, уақыт, материал фурнитура, деталь, бөлшек, шеберлік жұмсалады десеңмі.
Қиял тербеген үлгілеумілеріміз көз алдында небір ғажайып елестерді елестетіп, солардың бітімін, болмысын, бояуын, бедерін беруге тырысады. Содан кейін қоғаздағы тамаша суреттер нақты киімге айналу үшін тағы да үлгілеу, пішу, тігу, қиыстыру жұмыстары басталады. Осылайша қиялдағы қағазға, қағаздағы киімге айналғанша тыным жоқ.
Бұл үлгілер Қазақ ұлттық киімдерімен, үрдісіне дүниеге келген бұл үлгіге жасанды маталар пайдаланылады. Комзолға әрі жұмсақ болып табылатын матасынан халқымыз небір киімдер мен тұрмыстық заттар жасағаны белгілі. Сонымен қатар түске келетін болсақ,қазақтың қыздары қадірлейтін түстер көйлекке, дәстүр негізінде алынды.Осы ережелерді,формаларды,силуетті,факт ураны,түсті,негізгі элементтерді көңілге алынып бүтін бір костюмдерден қазақ қыздарына арналған салтанатты, әрі күнделікті киюге болатын сәнді ұлттық киім үлгісі жасалды. Ұлттық киім адам денесіне қонымды және қолайлы болып келеді. Адамның ажарын ашу, дене сұлулығын айғақтап тұрады. Сәнді ұлттық киім адамға рухани және моральдық жағынан дем береді.
2.2 Киім жиынтығынның фор-эскиздерімен жұмыс.
Костюм композициясы жан-жақты ұғымды қамтиды (латын сөзінің composition-шығару,құрастыру) басқа да өнер туындылар секілді костюм белгілі бір ережеле сәйкес қолданылатын өзіне тән (мәнерлі құрал) әдістердің көмегімен тігімді. Бұл жайында толық мағлумат алу үшін бірнеше кітап ақтару қажет, ал біз костюм композициясының элементтері жайлы жалпылама түсінік беріп. Мамандардың бірнеше кеңесін ұсынамыз.
Фольклер стиліндегі жаңа ағым бағытындағы киімді жобалау атты киім жиынтығының композициясында сызықтар үлкен роль атқарады, себебі, өте маңызды ерекшілікке ие. Ол көлемдік форманың бетінде біздің көзқарасымызда қозғалыс, динамикалық құра отырып жүреді.
Сұлба (силуэт). Біз журналдардың мақалдарды, сурет асты сөздерін оқи отыра силуэт (сұлба) сөзін жиі кездестіреміз.Ол - заттардың сыртқы сұлбасы, көлеңкесі деген мағынада айтылатын француз сөзі. Костюм сұлбасын айналдыра қарағанда - ақ бұрынғы ғасырлардағы костюмдерден біздің ғасырымыздың өткен онжылдығындағы костюмдерді оңай ажыратамыз. Қазіргі заманғы костюмдер сияқты барлық өзіндік қайталанбас ерекшеліктеріне қарамастан, оларды тік бұршты трапециясы.үшбұрышты, сопақша тәрізді биіктігі мен көлденеңі адам сұлбасының пропорциясына жақын қарапайым геометрия фигуралардың біріне жатқызуға болады.Сонымен қатар, мәселен тік сұлба дегеніміз сызықтарды мен бұрыштары тіп-тік кәдімгі тік-төртбұрыш емес. Бұл жерде костюмге бір қарағанда адамға пайда болатын жалпы әсерді айтамыз.
Сұлбаны үлгі, пішім секілді киім жиынтықтарына қатысты түсініктермен әсте шатастыруға болмайды. Сондай-ақ қонымды сұлба немесе кең сұлба деп атау дұрыс емес, өткені бұйымның қонымдылығы сұлбаның емес, оның пішімі мен пішімінің ерекшелігі.
Тік сұлба өте кең тараған, ол етек жағына қарай адап кеңейе түсіп, трапеция түріне келетін киімдер сияқты. Оны барлық жастағы және әр түрлі тұлғалы адамдарға ұсынуға болады. Киімнің етек жағы немесе иығы біршама кеудеу келуі көзге үшбырышты елестетеді және бұл негізінен сұңғақ, арықша тұлғаға өте жарасады. Қынама бел сұлба екі трапецияның немесе екі үшбұрыштың бір-біріне қарама-қарсы төбелерімен жапсырылған түріне келеді,бұл түр жіңішке бел мен киімнің жоғарғы және төменгі жақтарының көтерінкі, кеңдеу және мүсідік дәлдіктері (ерлер костюмі сияқты) пішін үйлесім тапқан жағдайда әдемі көрінеді. Сопақша толық сұлбаны ән өте сирек ұсынады және ол дене бітімінің табиғи пропорцияларына кереғар, көзге жағымсыз көрінгендіктен,көп тұрақталмайды.
Сұлбалық шешімдердің белгілі бір геометриялық түрлерінен басқа,аталуынан-ақ пішінін көзге елестетуге болатын бейнелі атауларында бар: сыбызғы ,сигарет, гаучо.
Оңтүстік Американың таулы ,,,,,,,өмір сүретін чаучо бақташылары киетін,тұтас бір юбканың көлемі тәріздес кең балақ шалбар баландар .
Тепе-теңдік.
Тепе-теңдік - костюм бөліктерінің өзара және адам тұлғасымен салыстырғандағы,кеңдігі,көкірекше мен юбканың жеңнің,жағаның бас киімнің ,ұсақ бөлшектердің көлемдері костюмде тұлғаны сырт көздің қабылдауына,оның денеге тура екендігін ойша бағалауына әсер етеді. Адам тұлғасының табиғи пропорциясына жақын арақатынас ең әдемі, жетілген дұрыс арақатынас болып есептеледі. Адамның төбесіне дейінгі биіктігі 8 рет бүктіледі, ал мықын сызығы тұлғаны шамамен 3:5 қатынасында екіше бөледі. Көптеген ертедегі суретшілердің, сәулетшілерді ғалымдардың табиғат пен өнер арасындағы үйлесімділікті әр түрлі жолмен табуға тырысқан зерттеулерінде, сызбалары мен есептеулерінде біз матиматикада 3:5, 5:89, 8:13, 13: 21 және т.б сандардың қатынасы түрінде берілген тең қима ұғымын кездестіреміз. Мұнда кіші санның үлкен санға қатынасы үкен санның бүтін санға, былайша айтқанда 3:5= 5:8, 5:8=8, 8:13=13:21 және т.б сандар жиынтығы қатынасын құрайды.
Тең қима пропорциялары көбінесе сәулет өнерінің туындыларына қайталанып отырады, тірі табиғатта көп кездеседі, басқаша айтқанда қалыпты,тұрақты нәрке болып табылады.
Адам тұлғасы сол уақытта пропорциональды болады, егер бұл пропорциялар жеке бөліктерінің арақатынасында қайталанса. Бұл костюмге де қатысты.
Костюмде қалыпты пропорциямен қатар әдейі өзгертілген пропорцияларды да қолдануға болады. Бұл жерде әр түрлі нұсқаларды мұқият талдау заңдарын зер сала үйрену қажет. Әдетте табиғи пропорция қандай тұлға болса да қалайлы. Сонымен бірге кейбір кемістіктерін өлшем алу кезінде қажетті сызықтарды ептет жылжыту (мәселен, бел, тігісіназдап көтеру немесе төмен түсіру,етек, жең, ұзындылықтарын, жаға , қалта, белдік көлемдерін өзгерту) арқылы жасыруға болады. Нақ осы жерде пропорция туралы сөз болғанда Ежелгі орыс және Греция Сәулет өнерінің мәңгі өлмес сұлулығын еске түсіргініз келеді, бұлар бір-бірмен соншама ұқсамайды және сонымен бірге өзінің үйлесімімен, пропорциялардың,сызықтың, әшекейлерінің керемет көркемді шешімі табиғатқа етене туыстағы өза жақын. Костюм адаммен бірге үнемі ғимарат мекен-жай қоршауында болады. Ал ғимарат,әрине қаладағы сәулет өнерінің туындысы, кәдімгі табиғат аясында болады. Сондықтан әртүрлі дәуірлерде сәулет өнері мен костюм өз уақытының көркем стилін бейнеледі ал халықтық костюм ол стильдің ең бір жақсысын, неғұрлым жетілгенін, мәңгі жасайтын бойына сіңіріп, ғасырлар бойы сақтап келеді.
Костюм массасы, оның ауыр немесе жеңіл секіді болып көрініп әр түрлі себептерге байланысты. Киімде сызықтар қосымша бөлшектер, әшекейлер, неғұрлым көп болған сайын, тұлға солғурым зор болып көрінеді, ал артық ештеңе жоқ кезде тудсынан ауыр тұлғаның өз еркін, жеңіл болып көрінеді. Тігісті бірдей болғанымен тығыз, қоңырқай, бедерлі, түкта маталар жеңіл, ақшыл, жұқа, тігіс,жылтыр маталарға қарағанда адамды ірілендіріп көрсетеді. Сондай-ақ ашық түстер көлемді ұлғайтып, жеңіл көрінед ал қоңырқай түс керісінше. Осындай келіп тәжірибелік қортынды шығарамыз толық адамдар ашық тустен қашпай, ондай тігілген киімдерді көбіне жоғары жағына киюіне (блузка плащ) болады.
Симетрия түрлі аспектілерде қаралады философиялық және эстетикалы категория, адам денесінің құрлысы және адамдар жасаған бұлымдар категориясы, композиция құрылымы және құүрамды категориялар.
Симетрия деген сөздің өзі грек тіліне аударғанда өлшемдердің сәйкестігі деген ұшымды білдіреді.
Симетрияның көктеген аспектілерін зерттей келе, математикалық заңдылықтармен симметрияның адамдар өмірінде тиянақтылық пен әдемілікке жетелейтін дәлелдеген. Кәзіргі заманда ғылыми және көркемдік практикада симметрия мен ассиметрияны сыртқы форманы келістіру, үйлестіру бағытында қарайды.
Симметрия мен ассиметрия ұғымын өнер саласында кеңстіктегі көркем форманың аспектісі ретінде қарайды. Сол себептен де мұндай принциптер дизайн, сәулет, ою-өрнек және қолтаңбалы өнер саласында кең түрде қолданылады.
Костюмдегі симметрия-композиция құрылымының жарқын формасы және композиция заңдылықтарының негізгі болып саналады. Костюмдегі симметрия деп оның оң жағы мен сол жағын орталық вертикал сызығы арқылы бөлгенде бір-бірімен тең және сәйкес бөліктерге бөлінеді.
Ал ассиметрия ұғымы симметрияға қара - қарсы ұғымды білдіреді. Форманың екі бөлігі бір-біріне қарама-қайшы.
Демек костюм композициясы мен оның құрылымы табиғи симметриялы заңдылықтарға сүйеніп тігіледі, мұндай бұрылыста (повтор) мұндай жүйе (система) ешқандай өзгеріске түспейді.Нәтижесінде жазықтық симметриясындағы эквалентті көрінісі табады. Мұнан шығатын нәтиже бірінші кезеңдегі айна осі жазықтық симметриясы мен симметрия элементі болады. Ал егер бірінші жүйедегі форма 180 0 бұрышта орналасса, онда форма қос оське ие болады.
Симметрияның өміршеңдігіне орай, костюм формасының қолданысына қарай бірнеше топқа бірікті. Олар классикалық аффиная және қисықсызықты түрлер еді.
Классикалық симметрияда теңдіктің үш түрі пайда болады. Олар осьтік бұрылыстың және орнықтылық. Айнадағы тепе-теңдік-форма немесе формадағы детальдық теңдігі болып есептеледі.Мұндай жағдайда жазықтық симметриясы осы не қатысты болады. Сонда форма өзінің қалпында қалып, тек орны ғана ауысады. Оң жақтағы форма сол жағына,ал сол жағындағы форма оң жағына ауысады.
Айналық симметрия (зеркальная симметрия) жалпы форманың табиғи объектісі болып, қалады және адамның көркем туындысы болып саналады. Олар өсімдік пен кристалл формасында байқалып, оның ішінде адам фигурасы өрнекті өнерде бейнеленеді.
2.3 Форма және пластикалық ұйымдастыру
Пропорция жеке пластикалық жүйеде яғни, басты форманы, пішінді құрайтын сызықтарды үйлесімді қоса білгенде ғана қол жеткізіледі. Костюм композициясын жоғарыда қарайтын негізгі заңдары объективті және жалпылама болып табылады. Себебі адамзат өз табиғатында өз формасын өз қажеттілігіне тағайындалу түріне сай келушілік зиандылықтарын тәрбиелеген. Осындай заңдылықтар мен неорганикалық және органикалық табиғаттың гормониясы мазмұндағы. Адамның психо-физиологиялық ерекшелігі жүйесінде эстетикалық қанағаттандыру сезімі тиімді және гормониялы үйлесімді бұйымдарды талап етеді.Жетілдірілген заттарды құру суретінден тек қана заңдылықтарды және гормонияның түрлі құралдарын білуді талап етпейді,сонымен қатар форма,инструкциясының, сезімінің және шеберліктің нақты дамуы қажет етеді.
Костюм формасы, пішім-өте күрделі және көп деңгейлі ұғым Форма ұғымына түрлі позициялардан қарауға болады,оны философияның категория, символ, объект қызметін, іс-әрекетінің нәтижелері ретінде қарастыруға болады. Философия ілімінде объект формасын заттың өмір сүру тәсілі ретінде, мазмұнын ішкі ұйымдасуы түріде қарастырылады қозғалыс динамикалық құра отырып жүреді. Сондай ақ сызықтардың көмегімен біз өзіміздің көзқарасымызды тоқтата және әрі қарай жүргізіп тұжырымдай аламыз.
Композиция түзу, қисық және сынған сызықтар көмегімен құрылды. Костюм сызықтарының жұмсақтығыны мен қатаңдығы материалдың сапалық сипаттамасымен негізделеді. Композицияның сипаттамасы және костюмның формасы сызықтармен айшықталады.
Композициялық әсерленіп нығаюынына фигуралық беті үлкен негізі болып есептелінеді. Құрылымына, өңделуіне,жаратылуына байланыс-фактура беті деп аталады.
Фактура мүмкіндігіне орай әр түрлі тігіс, бедерлі. Алғашқы жағдайда элементтің фактурасының көлемі өте аз, аспапсыз көзге байқалмайтын әрбір беттің құрамы маңызды.
Фактураға бедердің көлемі үлкен болады да, элемент саны өте болады.Кейде элемент фактурасы қаншама белгілі болғанымен, өз формасын табу керек.
Матаны тығыздығымен немесе бастау тоқылуымен, ауырлық және жеңілдігімен мата бетін анықтауға болады. Фактураның әртүрлі болуы түрлі формаларына да байланысты. Геометриялық формадағы түрі, материалға қолданылатын ірі элеметтердің де өзгереді. Фоктура ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz