Тотықтырғыштар мен тотықсыздандырғыштардың маңыздылығы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Тақырып: Тотықтырғыштар мен маңыздылығы

Жоспар:

I. Кіріспе

*Тотығу-тотықсыздану реакция ұғымы

II. Негізгі бөлім

*Тотығу-тотықсыздану реакция түрлері, оларды құрастыру және теңестіру

* Тотықтырғыштар мен тотықсыздандырғыштар туралы түсінік

* Маңызды тотықтырғыштар мен тотықсыздандырғыштар

* Тотықтырғыш пен тотықсыздандырғыштың эквиваленті

III. Эксперименттік бөлім

*Тотығу-тотықсыздану реакцияларының жүруіне ортаның әсері

IV. Қорытынды

*Тотығу-тотықсыздану реакцияларының маңызы

V. Пайдаланылған әдебиеттер

1. Тотығу-тотықсыздану реакциялары туралы түсінік

Тотығу-тотықсыздану реакциялары (ТТР) - реакцияға қатысушы заттардың құрамындағы элементтердің тотығу дәрежелерінің өзгеруімен жүретін реакциялар. Бейорганикалық химиядағы реакциялардың барлығын екіге бөлуге болады: 1) реакцияласушы элементтердің валенттігі өзгермей реакцияласу.

2) валенттігі өзгеріп реакцияласу.

Біріншісіне жататын түрлі иондар арасындағы алмасу реакциялары, ол реакциялардың теңдіктерін де жазу оңай. Екіншісіне жататын қосылу, ығыстыру және бір сыпыра, көбінесе, күрделі болып келетін, химиялық реакциялар. Реакцияласушы элементтердің валенттіктерінің өзгеруі, реакция кезінде оның атомдарының, молекулаларының, иондарының электрондары бірінен-біріне ауысып кетуінен болады, ондайда олардың тотығу күйі (дәрежесі) өзгереді. Осындай реакцияларды тотығу-тотықсыздану реакциялары деп атайды. Мысалы:

Бiрiншi топ реакциясына мысал ретiнде бейтараптау реакциясын алуға болады

HCl + NaOH = NaCl + H2O

Екінші топ реакциясына металдың қышқылмен әрекеттесуін жатқызуға болады

Zn + 2HCl = ZnCl2 + H2

Егер бейтараптау реакциясында бiр де бiр элемент өзінің тотығу дәрежесін өзгертпейтін болса, екiншi мысалда мырыштың тотығу дәрежесі 0 ден 2-ге дейiн, ал сутектікі +1-ден 0-ге дейін өзгереді.

Биологиялық жүйелерде тотығу-тотықсыздану реакциялары өте маңызды рөл аткарады. Фотосинтез, тыныс алу, ас корыту - бұлардың барлығы тотығу тотықсыздану реакцияларының тізбегі. Техникада да тотығу-тотықсыздану реакцияларының манызы орасан зор. Мәселен, барлық металлургия өндірісі, реакция барысында табиғи қосылыстардан металдар бөлінетін тотығу-тотықсыздану процестерiне негiзделген. Тотығу-тотықсыздану реакциясына қарапайым мысал ретінде жай заттардан ионды қосылыс түзілу реакциясын, мысалы, натрийдін хлормен әрекеттесу реакциясын алуға болады:

2Na + Cl2 = 2NaCl

Бұл реакция барлық гетерогенді реакциялар тәрiздi бiрнеше сатыдан тұрады. Бір сатысында натрий атомдары оң зарядталған иондарға айналып, натрийдің тотығу дәрежесі 0-ден +1-ге дейiн өзгереді:

Na = Na+ + e-

Электрон беру нәтижесінде элементтің тотығу дәрежесі арту арқылы жүретін мұндай процесс тотығу деп аталады. Натрийдің берген электрондарын хлор атомдары кабылдайды да терiс зарядталған иондарға айналады; хлордың тотығу дәрежесі 0-ден -1-ге дейiн өзгереді:

Cl2 +e = 2C1

Электронды қосып алу нәтижесінде элементтің тотығу дәрежесінің төмендеуі тотықсыздану деп аталады. Қорыта айтканда, карастырылған реакцияда натрий тотығады, ал хлор тотықсызданады. Тотығу-тотықсыздану процесінің осы күнгі теориясын жасаған біздің еліміздің ғалымдары - Л. В. Писаржевский, Я. И. Михайленко, А. М. Беркенгейм және С. В. Даин. Ол теорияның негізгі қағидалары мынадай;