Бас қаңқасының топографиясы
Бас қаңқасының топографиясы
Бассүйегі артынан шүйденің сыртқы шодырынан, алдынан маңдай сүйегінің көз шараүсті жиегінен жүргізілетін шартты сызық арқылы күмбезінен, calvarіa, және негізінен,basіs, тұрады. Бассүйектің күмбезі шеке сүйектерінен және маңдай, самай, шүйде сүйектерінің қабыршақтарынан түзіледі. Бассүйек күмбезінің сыртқы бетінде тәждік, сагитталды және лямдатәрізді жіктер анық байқалады. Ал ішкі бетінде жоғарғы сагитталды қойнау жүлгесі, артериялық іздер көрінеді.
Бассүйектің негізі екі жақтан қарастырылады: бассүйектің ішкі негізі және сыртқы негізі.
Бассүйектің ішкі негізі, basіs cranіі іnterna, үш шұңқырға бөлінеді, олардың алдыңғысы мен ортаңғысында үлкен ми, ал артқысында мишық және ми сабауы орналасады.
Алдыңғы бассүйек шұңқыры, fossa cranіі anterіor, маңдай сүйегінің көз шаралық бөлігі, тор сүйектің торлы табақшасы және сынатәрізді сүйектің кіші қанаттарынан түзіледі. Торлы табақша тесіктері арқылы мұрын қуысынан бассүйек ішіне иіс сезу жүйкелері енеді.
Ортаңғы бассүйек шұңқыры, fossa cranіі medіa, ортасында түрік ертоқымы орналасқан. Бүйір бөліктерін сына тәрізді сүйектің үлкен қанаттары, самай сүйектерінің қабыршақтары мен пирамидаларының алдыңғы беті түзеді. Ортаңғы шұңқыр көру өзегі және көздің жоғарғы саңылауы арқылы көз шарасымен, дөңгелек тесік арқылы және сопақ тесіктер арқылы қанат-таңдай шұңқырымен байланысады.
Көру өзегі арқылы бассүйек ішіне көру жүйкесі, көзшаралық артериялар мен веналар, ал көздің жоғарғы саңылауы арқылы көзқозғалтқыш, шығыр, әкетуші және көз жүйкелері өтеді. Түрік ер тоқымының үстінде ішкі секреция безі-гипофиз орналасады, ал бүйір жақтарынан ұйқы артериялары өтеді.
Артқы бассүйек шұңқыры, fossa cranіі posterіor, шүйде сүйегі, сынатәрізді сүйектің артқы бөлігі, самай сүйегінің тасты бөлігі мен шеке сүйегінің төменгі артқы бұрышы түзеді.
Көз шарасы, orbіta, көру мүшесі орналасатын, пішіні төрт жақты пирамидаға ұқсайтын ойыс. Көз шарасының төрт қабырғасы бар: медиалды, латералды, жоғарғы және төменгі.
Мұрын қуысы, cavіtas nasalіs ossea, алдынан алмұрт тәрізді тесікпен ашылады, артқы жағынан жұп-хоана тесіктері арқылы жұтқыншақ қуысымен байланысады. Мұрын қуысы сүйекті қалқасы арқылы симметриялы екі қуыстыққа бөлінеді.
Бассүйектің жастық ерекшелігі. Жаңа туылған нәрестенің бассүйегінде еңбектері болады. Еңбектер баланың туылу кезінде бас сүйектерінің едәуір ығысуына мүмкіндік береді. Еңбектердің келесі түрлерін ажыратамыз:
-алдыңғы еңбек, пішіні ромб тәрізді, маңдай және шеке сүйектерінің арасында орналасады, 2 жаста бітеді;
-артқы еңбек, үшбұрыш пішінді, шеке сүйектері мен шүйде сүйегінің арасында жатады, 2 айда бітеді;
-сына тәрізді еңбек, шеке, маңдай, самай және сына сүйектерінің қиылысатын жерінде орналасады, баланың 2-3 айлығында бітеді;
-емізік тәрізді еңбек, шеке, шүйде және самай сүйектерінің қиылысатын жерінде орналасқан. Жетіліп туылған балаларда бұл еңбек көбіне болмайды.
Жыныстық ерекшелігі. Еркектің бассүйегі әйелдікіне қарағанда үлкендеу. Әйел бассүйегінің сырты тегістеу, қас үсті доғалары нашар дамыған, маңдайы тіктеу, шекесі жайпақтау келеді. Алайда, кейде бассүйекте жыныстық белгілер нашар білінетіндіктен, оларға қарап нақты адамның жынысын айыру мүмкін емес.
СҮЙЕК ҚОСЫЛЫСТАРЫ ТУРАЛЫ ІЛІМ - ARTHROLOGIA
Сүйектер қосылыстары екі топқа (2.5-сурет) бөлінеді:
- Үзіліссіз қосылыстар-синартроздар
- Үзілісті қосылыстар-диартроздар
Екі топтың арасында ауыспалы түрде болатын жартылай буындар симфиздер деп аталады.
Синартроздар, бұл қосылыстарда сүйектер арасындағы саңылауды қандай да бір тін толтырып жатады, бұндай қосылыстар арқылы біріккен сүйектер қозғалмайды. Сүйектер арасындағы саңылауды толтыратын тініне байланысты синартрозадрдың үш түрі бар:
- синдесмоздар
- синхондроздар
- синостоздар
Синдесмоздар немесе фиброзды қосылыстар деп аталады, бұл қосылыстарда сүйектер бір-бірімен талшықты дәнекер тіні арқылы байланысады, оларға байламдар, lіgamentum, жарғақтар, membrana, жіктер, suttura, жатады. Байламдар омыртқа доғаларының ... жалғасы
Бассүйегі артынан шүйденің сыртқы шодырынан, алдынан маңдай сүйегінің көз шараүсті жиегінен жүргізілетін шартты сызық арқылы күмбезінен, calvarіa, және негізінен,basіs, тұрады. Бассүйектің күмбезі шеке сүйектерінен және маңдай, самай, шүйде сүйектерінің қабыршақтарынан түзіледі. Бассүйек күмбезінің сыртқы бетінде тәждік, сагитталды және лямдатәрізді жіктер анық байқалады. Ал ішкі бетінде жоғарғы сагитталды қойнау жүлгесі, артериялық іздер көрінеді.
Бассүйектің негізі екі жақтан қарастырылады: бассүйектің ішкі негізі және сыртқы негізі.
Бассүйектің ішкі негізі, basіs cranіі іnterna, үш шұңқырға бөлінеді, олардың алдыңғысы мен ортаңғысында үлкен ми, ал артқысында мишық және ми сабауы орналасады.
Алдыңғы бассүйек шұңқыры, fossa cranіі anterіor, маңдай сүйегінің көз шаралық бөлігі, тор сүйектің торлы табақшасы және сынатәрізді сүйектің кіші қанаттарынан түзіледі. Торлы табақша тесіктері арқылы мұрын қуысынан бассүйек ішіне иіс сезу жүйкелері енеді.
Ортаңғы бассүйек шұңқыры, fossa cranіі medіa, ортасында түрік ертоқымы орналасқан. Бүйір бөліктерін сына тәрізді сүйектің үлкен қанаттары, самай сүйектерінің қабыршақтары мен пирамидаларының алдыңғы беті түзеді. Ортаңғы шұңқыр көру өзегі және көздің жоғарғы саңылауы арқылы көз шарасымен, дөңгелек тесік арқылы және сопақ тесіктер арқылы қанат-таңдай шұңқырымен байланысады.
Көру өзегі арқылы бассүйек ішіне көру жүйкесі, көзшаралық артериялар мен веналар, ал көздің жоғарғы саңылауы арқылы көзқозғалтқыш, шығыр, әкетуші және көз жүйкелері өтеді. Түрік ер тоқымының үстінде ішкі секреция безі-гипофиз орналасады, ал бүйір жақтарынан ұйқы артериялары өтеді.
Артқы бассүйек шұңқыры, fossa cranіі posterіor, шүйде сүйегі, сынатәрізді сүйектің артқы бөлігі, самай сүйегінің тасты бөлігі мен шеке сүйегінің төменгі артқы бұрышы түзеді.
Көз шарасы, orbіta, көру мүшесі орналасатын, пішіні төрт жақты пирамидаға ұқсайтын ойыс. Көз шарасының төрт қабырғасы бар: медиалды, латералды, жоғарғы және төменгі.
Мұрын қуысы, cavіtas nasalіs ossea, алдынан алмұрт тәрізді тесікпен ашылады, артқы жағынан жұп-хоана тесіктері арқылы жұтқыншақ қуысымен байланысады. Мұрын қуысы сүйекті қалқасы арқылы симметриялы екі қуыстыққа бөлінеді.
Бассүйектің жастық ерекшелігі. Жаңа туылған нәрестенің бассүйегінде еңбектері болады. Еңбектер баланың туылу кезінде бас сүйектерінің едәуір ығысуына мүмкіндік береді. Еңбектердің келесі түрлерін ажыратамыз:
-алдыңғы еңбек, пішіні ромб тәрізді, маңдай және шеке сүйектерінің арасында орналасады, 2 жаста бітеді;
-артқы еңбек, үшбұрыш пішінді, шеке сүйектері мен шүйде сүйегінің арасында жатады, 2 айда бітеді;
-сына тәрізді еңбек, шеке, маңдай, самай және сына сүйектерінің қиылысатын жерінде орналасады, баланың 2-3 айлығында бітеді;
-емізік тәрізді еңбек, шеке, шүйде және самай сүйектерінің қиылысатын жерінде орналасқан. Жетіліп туылған балаларда бұл еңбек көбіне болмайды.
Жыныстық ерекшелігі. Еркектің бассүйегі әйелдікіне қарағанда үлкендеу. Әйел бассүйегінің сырты тегістеу, қас үсті доғалары нашар дамыған, маңдайы тіктеу, шекесі жайпақтау келеді. Алайда, кейде бассүйекте жыныстық белгілер нашар білінетіндіктен, оларға қарап нақты адамның жынысын айыру мүмкін емес.
СҮЙЕК ҚОСЫЛЫСТАРЫ ТУРАЛЫ ІЛІМ - ARTHROLOGIA
Сүйектер қосылыстары екі топқа (2.5-сурет) бөлінеді:
- Үзіліссіз қосылыстар-синартроздар
- Үзілісті қосылыстар-диартроздар
Екі топтың арасында ауыспалы түрде болатын жартылай буындар симфиздер деп аталады.
Синартроздар, бұл қосылыстарда сүйектер арасындағы саңылауды қандай да бір тін толтырып жатады, бұндай қосылыстар арқылы біріккен сүйектер қозғалмайды. Сүйектер арасындағы саңылауды толтыратын тініне байланысты синартрозадрдың үш түрі бар:
- синдесмоздар
- синхондроздар
- синостоздар
Синдесмоздар немесе фиброзды қосылыстар деп аталады, бұл қосылыстарда сүйектер бір-бірімен талшықты дәнекер тіні арқылы байланысады, оларға байламдар, lіgamentum, жарғақтар, membrana, жіктер, suttura, жатады. Байламдар омыртқа доғаларының ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz