Жер кадастры жайлы мәліметтер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:

Кіріспе.
Негізгі бөлім.

а) Жер кадастрының пайда болуы мен дамуы.

б) Жер кадастры жайлы жалпы мәліметтер.

Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер және интернет-ресурстар.

Кіріспе

ҚР-сы дүние жүзіндегі жермен қамтамасыздандырылған елдердің бірі болып табылады. Біздің ел дүние жүзінде тоғызыншы орында, ал бұрынғы одақтан Ресей Федерациясына ғана жол береді. Республиканың жер қоры 271287мың га-ды құрайды. Ауыл шаруашылығына арналған жердің ауданы 201099, 5мың га, бұл барлық жер қорының 74 пайызын құрайды.

Қазіргі мағынада, жер кадастры мемлекет қолданатын күштер мен әдістермен жиналған жер учаскелері туралы егжей-тегжейлі ақпараттың белгілі бір жиынтығын білдіреді. Оны әлемнің барлық елдері пайдаланады.

Жер кадастры меншіктің, пайдалануға берудің және жерді бағалаудың әртүрлі нысандарын ескереді. Ол екі мақсатта жүзеге асырылады - құқықтық көмек және салық салу. Ол меншіктің әр объектісіне кадастрлық нөмір беруді, оның кез - келген өзгерістерін тіркеуді қамтиды.

Бүгінгі күні елімізде өткізіліп жатқан реформалар нәтижесінде қоғамдық-экономикалық формацияның ауысу процесі, жаңа жер сабы және оған қатысты жер қатынастарының құрылуы жүріп жатыр. Цивилизациялы жер қатынастарын құру және жылжымайтын мүлікті басқару жүйелері-нарықтық экономиканың негізгі құралы, бүкіл дамыған елдердің кілттік мәселелерінің бірі болып табылады. Бұл мәселені жүзеге асыру негізі, мемлекеттік жер кадастрын құру жеке жүргізу, оның жердік-ақпараттық жүйелерін автоматизациялау болып табылады.

Жер кадастрының пайда болуы мен дамуы

Кадастр ұғымының шығуын Ежелгі Рим тарихымен байланыстырып жатады. Оның пайда болуы б. з. д. IV ғасырға жатады. Ежелгі Римнің «Табулес Цензуалес» алғашқы ресми кадастрында «caputigum» ұғымы енгізілген. Кейіннен ол «capitum registrum» - ға айналды, яғни, иелерінің немесе пайдаланушылардың санына байланысты салық салу, содан кейін «capitastrum» немесе «catastrum» - бүгінгі сөзге жақын терминдерге жеңілдетілді.

Адамзат қоғамы дамуының әр тарихи кезеңінде жер жер қатынастарының материалдық негізі және басқарудың негізгі объектісі болып табылады. Осы негізде жер учаскелерін бөлу, жерді экономикалық пайдалану мен қорғауды реттеу мәселелері туындады. Осылайша, белгілі бір жерді әртүрлі қызмет түрлеріне бейімдеу процесі басталды. Бұрын жерді пайдалану және бөлу кездейсоқ сипатта болды, болашақта жер учаскелерінің жеке сипаттамаларын егжей-тегжейлі сипаттау және олардың сапалық жағдайын бағалау қажеттілігі барған сайын үлкен рөл атқарды. Осы негізде жер кадастрының жеке элементтері қалыптаса бастады.

Тарихи тұрғыдан жер кадастры материалдық игіліктердің бастапқы көзі және салық салу объектісі ретінде жер туралы мәліметтер алудың объективті қажеттілігіне байланысты пайда болды. Мемлекеттің пайда болуымен жер мемлекеттік кірістердің негізгі көздерінің біріне айналды және осыған байланысты әр түрлі салық салу объектісіне айналды. Осылайша, жерді пайдалану, егіншілік пен мал шаруашылығын жүргізудің басынан бастап есепке алу, содан кейін жерді бағалау, яғни жер-кадастрлық жұмыстарды жүргізу қажеттілігі туындады.

Есепке алу кезінде жер учаскелерінің, алаптардың және жер пайдаланудың кеңістіктік жағдайы мен мөлшері, жер алқаптарының құрамы және олардың сапалық жай-күйі анықталды. Сипаттамаға Жердің табиғи тарихи және экономикалық сипаттамаларын нақтылау және бекіту кіреді. Бағалау жердің кірістілігі мен кірістілігі нормаларының орташа мәндерін белгілеуді қарастырады, соның негізінде жердің өндіріс құралы ретіндегі мәні анықталады.

Бұл түрдегі Жер кадастры әр уақытта мазмұны жағынан да, техникасы мен оны ұйымдастыру жағынан да әр түрлі болды. Оның барлық операциялары бірден және бір уақытта пайда болған жоқ. Сонымен, әлеуметтік дамудың алғашқы кезеңдерінде жерді қарапайым есепке алу жүргізілді, ал кейінірек жерді бағалау жұмыстары жүргізіле бастады.

Жерді есепке алу қажеттілігі адам жер алқаптарын тамақ алу және мал жаю үшін, яғни мал шаруашылығы мен егіншіліктің пайда болуымен пайдалана бастаған сәттен бастап туындады. Рулық қауымдардың өмірінде үнемі өсіп келе жатқан рөл атқаратын егіншіліктің дамуымен жер учаскелерін игеру және оларды егін мен жайылымға пайдалану жүріп жатты. Жер учаскелері арасындағы шекаралық белгілер тастар, ағаштар және ландшафттың басқа элементтері болды, бұл іс жүзінде жерді қарапайым есепке алудың бастауы болды.

Ауыл шаруашылығы мен мал шаруашылығының одан әрі дамуы, өндіріс құралдары мен тамақ алу әдістерін жетілдіру еңбектің әлеуметтік бөлінуіне, жеке меншіктің пайда болуына, қоғамның таптарға бөлінуіне және өндірістің алғашқы қауымдық әдісінен құл иеленушіге ауысуына әкелді. Жер шаруаларға түрлі салықтар мен міндеттер салған мемлекет пен құл иелерінің қолында шоғырлана бастады. Өз экономикасын жақсы жүргізу үшін құл иесі оның қандай өндіріс құралдары бар екенін, оның меншігінде қандай жер бар екенін білуі керек еді. Сонымен қатар, құл жүйесі кезінде жердің едәуір бөлігі мемлекетке тиесілі болды. Осыған байланысты санақ жүргізу және жер мен жер иеліктерін есепке алу қажеттігі туындады, ол үшін жоспарлар жасалып, жер алаңдары туралы мәліметтер көрсетіле отырып, арнайы құжаттама жүргізілді. Сол кезеңде жердің сапасын ескере бастады, ал бұл жердің сапасын салыстырмалы бағалау қажеттілігін тудырды.

Жер кадастры одан әрі дамыды және феодалдардың жерге жеке меншігі нығая түсетін феодалдық өндіріс жағдайында арнайы іс-шара ретінде ресімделді. Феодализм жағдайында салық салу біркелкі болмады-ірі феодалдық жер иелену, әдетте, көптеген салық артықшылықтарына ие болды.

Капиталистік қатынастардың дамуымен мемлекеттер өсіп келе жатқан мемлекеттік аппаратты, армияны ұстауға, сондай-ақ басқа да мәселелерді шешуге қаражат қажет болды. Мемлекеттер феодалдық жер қатынастарын жоюға, салық салу жүйесіне көбірек жер қосуға мүдделі болды. Мұндай мәселелерді шешу жерге салық салуда біркелкілікті және оны анықтауға бірыңғай көзқарасты қажет етті. Осы мәселелерді шешудің құралы ретінде жерді салық салу объектісі ретінде зерттеуді, есепке алуды, сипаттауды және бағалауды қамтитын жер кадастры болды.

Капиталистік қатынастар жағдайында жер кадастры-бұл арнайы жер-кадастрлық қызмет жүзеге асыратын әлдеқайда күрделі оқиға. Әр түрлі елдерде және әр уақытта жер кадастрын жүргізу функцияларын әртүрлі мекемелер атқарды. Жер кадастрының негізгі мақсаты мемлекеттік қызметтерді салық салу туралы мәліметтермен қамтамасыз ету болғандықтан, әдетте жер-кадастр қызметін қаржы органдары басқарды.

Жер кадастры жайлы жалпы мәліметтер

Жер кадастры - мемлекет аумағындағы жер ресурстарының табиғи және шаруашылық жағдайы мен оларды бағалау туралымәліметтер жүйесі. Жер телімдерінің орналасқан жері, нысаны, пайдаланылуы, ауданы мен шекарасы, сапалық сипаттамасы, жер пайдалану есебі мен жер телімдерін бағалау Жер кадастрының мәліметтері жүйесіне кіреді. Мемлекеттік Жер кадастрының деректері жерді пайдалану мен қорғауды жоспарлаған, жерге орналастырған, шаруашылық қызметін бағалаған, жерді пайдалану мен қорғауға байланысты басқа да шараларды жүзеге асырған кезде сүйенетін негіз болып табылады. Ол деректержер үшін төлем мөлшерін анықтау кезінде, құқықтық және басқа кадастрды жүргізген кезде пайдаланылуы мүмкін. Жер кадастрын жүргізу мемлекеттік тапсырыспен бюджет есебінен жүзеге асырылады. Жер кадастрының мәліметтеріне әркімнің қолы жете алады, ол мүдделі тұлғаларға ақылы түрде беріледі. Мемлекеттік органдарға Жер кадастры мәліметтерін беру тегін жүзеге асырылады. Мемлекеттік Жер кадастрын жүргізу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

Мемлекеттік жер кадастры құрылымының жаңа схемасы қазір Қазақстанда дамып келе жатқан жер кадастр жүйесі бұрынғы Кеңес жүйесіндегі жер кадастрынан түбегейлі басқа екендігін айқындайды. Оның ең басты ерекшелігі, айырмашылығы кадастрдің құқықтық және қаржылық байламдары мәндерінің, қызметтерінің өсуі. Бұл жағдай халық шаруашылығының барлық салаларына нарықтық қатынастардың енгізілуіне байланысты бір айырмашылық - жер кадастрының барлық байламдарында ғарыштық, аэротүсіру негізінде жер мониторингісін жүргізу, жер кадастрында автоматтандырылған ақпарат жүйесін қолдану, жетілген өлшеуші, талдаушы аспаптар, жаңа техникалық құралдар, технологиялар қолданып, барлық процестерді автоматтандыру.

Жер кадастрының негізгі принциптері:

Жер кадастр жүйесінің бірыңғайлылығы. Ол бірыңғай жүйе бойынша бірыңғай әдістемелік негізде жүргізілді. Оның негізіне бірыңғай мемлекеттік жер қорын табиғи шаруашылық, құқықтық тұрғыда сипаттаушы ғылыми негізделінген көрсеткіштер алынады. Мұнда кадастр жүйесінде белгілі бір келісімдік болу керек. Біріншіден, оның құрамдық бөліктерінің мазмұнында және жүзеге асыруында екіншісі жер кадастрын қоюда мәліметтердің мазмұнында оның жеке звенолары мен оларды алу тәсілінде; үшіншіден жер кадастры құжаттарының төменгі звенодан бастап, жоғарыдан аяқталатын мазмұнында. Бірыңғайлылықта негізделе отыра, бұл жүйе жерлердің жай - күйіндегі және пайдаланудың аймақтық ерекшеліктерін айқындауы керек.

Жер кадастры мәліметтерінің сенімділігі. Бұл олардың объективтілігіне тығыз қатысты, олар жер қорының нақты мөлшерлерін, үлестірілуін және сапалық жай-күйін дәл айқындауға байланысты. Жер кадастрында өндірістік мәселелерді және жерлерді пайдаланумен байланысты басқа да міндеттерді атқару үшін жерлердің табиғи, шаруашылықтық, құқықтық жай-күйлері туралы қажетті дәлділікті мағлұматтармен қамтамасыз ететін жер учаскелерін тіркеу, зерттеу, есепке алу, бағалау тәсілдерін қолдану керек. Жерлер жәй-күйіне, пайдалануына байланысты алқапта бойынша топтастырылады. Мәліметтердің дұрыстығы кадастрлік жерлердің нақтылы жер аудандарына, сапалық жай-күйлеріне, пайдалануына сәйкес болуы керек. Бұл талап жерлерді зерттеуде жетілген кәзіргі түсіру әдістерін қолданғанда ғана орындалады.

Жер кадастры мағлұматтарының толықтығы. Жерлердің табиғи, шаруашылық, құқықтық жай-күйлер туралы қажетті мәліметтердің барлық жиынтығымен айқындалады. Кадастрлік мағлұматтардың тәптіштеу дәрежесі және оның құжаттарының мазмұны жүргізу деңгейіне тәуелді. Жер қорының мөлшерлері, жай күйі, пайдалануы туралы дәл және толық мәліметтерді алу үшін барлық жерлер, олардың кадастр жүргізу кезінде нақты пайдаланылуы немесе біреуге табысталуына қарамай есепке алынылуы керек.

Жер кадастрының үздіксіздігі . Мұнда жер қорының барлық өзгерістері кадастрлік құжаттарда есепке алынып жазылады. Өзгерістердің түріне байланысты бір мағлұматтар жүйелі түрде көрсетіліп отырса, басқалары- оқтын-оқтын жаппай немесе таңдау тәртібімен жаңартылып отырады. Сөйтіп, кадастр мәліметтері кәзіргі деңгейде ұсталып, оны жүргізудің үздіксіздігі қамтамасыз етіледі.

Жер кадастрының құжаттылығы деп жерлердің табиғи, шаруашылық, құқықтық жай-күйлері туралы мәліметтерді алу, жазу тек қана тиісті құжаттар, материалдардың негізінде жүргізілуін айтады. Жер учаскесін тіркеу тиісті мемлекеттік органдар шешіміне немесе олармен мәліметтер бойынша нотариалды куәләндірілген құжаттарға сүйенеді. Жерлерді есепке алуда, бағалауда түсіру және зерттеу материалдарының маңызы өте зор.

Кадастр мәліметтерінің көрнектілігі, анықтығы, қол жетерлігі. Материалдарды кадастрлік құжаттарда тиімді және ыңғайлы орналастырумен қатар, әртүрлі картографиялық материалдарды, кадастрлік ақпаратты жинау, талдау, өңдеу, сақтау және беру электрондық карталарды, жоспарларды, картограммаларды, диаграммаларды қоса, компьютерлік технологиясын қолданумен жетіледі. Жер кадастрының мағлұматтары және материалдары жеке және заңды тұлғалар учаскесін әртүрлі шаруашылық, құқықтық және жерлерді пайдалану, қорғау мәселелерін шешуде қарапайым, қол жетерлі болуы тиісті.

Жер кадастрының үнемділігі. Кәзіргі өлшеу, зерттеу әдістерін, сондай-ақ компьютерлік техниканы қолдану арқылы қажетті мағлұматтарды алу және оларды кәзіргі деңгейде ең аз шығынмен ұстауды қамтамасыз ету. Аэрофототүсіру және аэроғарыштық түсіру материалдарын пайдалану жеріміздің барлық аумағы арқылы кең ақпарат бере отыра, қысқа мерзімде жер қорының үлестіруі, жай-күйі және пайдалануында өтіп жатқан барлық өзгерістерді ескеруге мүмкіндік береді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.