Гликокалистің құрылысы және қызметі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

КеАҚ «Қарағанды Медицина Университеті»

Биология кафедрасы

ЭССЕ

Тақырыбы : Гликокалистің құрылысы және қызметі. Мамандырылған мембраналардың жалпы сипаттамасы

Орындаған : Курванкулов Р. Г.

Топ :1-005 ЖМ

Тексерген: Сулеймен А. С.

Қарағанды 2019

Гликокалистің құрылысы және қызметі. Мамандырылған

мембраналардың жалпы сипаттамасы.

Гликокаликс glycocalyx abbr., GLA (ағыл. glycocalyx abbr., GCX) - көмірсулармен байытылған эукариоттық жасушалардың көпшілігінің мембранасының сыртқы қабатының перифериялық аймағы. Сипаттамасы: Жасушалардың сыртқы бетінде гликокалекс деп аталатын протеогликандардан, гликопротеидтерден және гликолипидтерден тұратын полисахарид бар. Гликокаликтің көмірсуларының құрамына ақуыздармен байланысқан қосылыстар және аз мөлшерде жасуша бетіндегі липидтер, сонымен бірге ковалентті түрде қосылмаған қосымша гликопротеиндер мен полисахаридтер кіреді. Гликокаликтердің жойылуы көбінесе нанологиялық бөлышектердің пайда болуымен жасуша зақымдануының алғашқы белгілерінің біріне айналады (гликозаминогликандық олигомерлер, гликопротеидтердің шектеулі протеолиз өнімдері және т. б. ), олар әр түрлі биологиялық белсенділікке ие, кейде өте көп бағытты, қалыптасқан молекулалар / нанобөлшектерге байланысты. Эндотелий гликокаликсінің белгілі бір ультраструктурасы бар және цитоскелетпен байланысты болуы мүмкін (сурет), жасушалық сигналдың басқа процестеріне қан ағымының әсерін (ығысу стрессі) механохимиялық түрлендіргіш ретінде әрекет етеді. Эритроциттер плазмалық мембранамен қоршалған, оның құрылымы басқа жасушаларға ұқсас. Эритроциттердің цитоплазмалық мембранасына фосфолипидтердің қосылысы кіреді, ал ақуыздар мембраналардың бетіне «өзгереді» немесе липидтерге еніп, мембраналардың беріктігі мен тұтқырлығын қамтамасыз етеді. Бір қызыл қан клеткасының мембраналық ауданы шамамен 140 мкм 2 құрайды. Ақуыздар шамамен 49%, липидтер 44%, көмірсулар 7% құрайды. Көмірсулар белоктармен немесе липидтермен химиялық түрде байланысып, сәйкесінше гликопротеиндер мен гликолипидтер түзеді. Эритроциттер мембранасының маңызды құрамдас бөліктері - липидтер, оның ішінде 48% -ке дейін холестерин, 17-28% фосфидидилхолин, 13-25% сфингомиелин және тағы басқа фосфолипидтер.

Жасуша мембранасы - ақуыздар мен липидтерден тұратын серпімді молекулалық құрылым. Кез келген ұяшықтың мазмұнын сыртқы ортадан бөліп, оның тұтастығын қамтамасыз етеді; жасуша мен қоршаған орта арасындағы алмасуды реттейді; жасуша ішілік мембраналар белгілі бір қоршаған орта жағдайлары сақталатын мамандандырылған жабық бөліктерге - бөлімдерге немесе органеллаларға бөледі.

Қызметі: Тосқауыл - қоршаған ортамен реттелетін, таңдамалы, енжар және белсенді зат алмасуды қамтамасыз етеді. Мысалы, пероксисома мембранасы цитоплазманы жасуша үшін қауіпті пероксидтерден қорғайды.

Тасымалдау - мембрана арқылы заттардың клеткаға және одан тыс жерлерге тасымалдануы жүреді . Мембраналар арқылы тасымалдау: қоректік заттардың жеткізілуін, метаболизмнің соңғы өнімдерін жоюды, әртүрлі заттардың бөлінуін, иондық градиенттердің құрылуын, жасуша ферменттерінің жұмысы үшін қажетті оңтайлы рН мен иондардың концентрациясын қамтамасыз етеді.

Матрица - мембрана ақуыздарының белгілі бір салыстырмалы позициясы мен бағытын, олардың оңтайлы өзара әрекеттесуін қамтамасыз етеді.

Механикалық - жасушаның автономиясын, оның жасушаішілік құрылымын, сонымен қатар басқа жасушалармен (ұлпаларда) байланысын қамтамасыз етеді. Механикалық функцияны қамтамасыз етуде жасушааралық зат, ал жануарларда жасуша қабырғалары маңызды рөл атқарады

Энергия - хлоропласттарда фотосинтез кезінде және олардың мембраналарында митохондриядағы жасушалық тыныс алу кезінде энергияны беру жүйесі жұмыс істейді, оған ақуыздар да қатысады.

Рецептор - мембранада орналасқан кейбір ақуыздар - рецепторлар. Мысалы, қанда айналым гормондары тек осы гормондарға сәйкес рецепторлары бар мақсатты жасушаларға әсер етеді.

Қорытындылайтын болсам, гликокаликс - көмірсулармен байытылған эукариоттық жасушалардың мембранасының сыртқы қабатының перифериялық аймағы және жасушалардың сыртқы бетінде гликокалекс деп аталатын протеогликандардан, гликопротеидтерден және гликолипидтерден тұратын полисахарид болып табылады. Барлық жасушалар плазмолемалларымен тығыз байланысып, олардың сыртқы жарғақ үстін құрайтын тостағанша екенін түсінедім. Ал мембрананын ақуыз бен липидтерден тұратынын және қоршаған ортадағы алмасуды реттейтініне көз жеткіздік Сонымен қатар гликокаликсте протеиндерді, майларды, көмірсуларды қорытып оларды өздерінің қарапайым мономерлеріне айналдыратын ферменттері бар екенін білдім.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.