Ветеринария жүйесін ұйымдастыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 160 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІК АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

К. Б. Бияшев, Ш. Ж. Тұрсынқұлов, А. Ж. Танраев,

Д. Арзымбетов, С. А. Жарасбаев

ВЕТЕРИНАРИЯ ІСІН ҰЙЫМДАС

К І Р IС П Е

Ветеринарияның теориялық негізін жалпы биологияяық ғылымдар қарайды. Соған орай ветеринарлық ғылымқұрамына жануарлардың ішкі, сыртқықұрылысын зерттейтін морфологиялық, жалпы биологиялық және арнайы ғылыми пәндер кіреді. Ветеринариялық ғылымдар қатарындағы ветеринарлық істі ұйымдастыру - арнайы ғылыми деректерді біріктіруші ғылым саласы болып табылады. Ғылым саласы ретінде оның мақсаты - малөсіруші шаруашылықтарда ет-сүт, мал өнімдер текті шикізат даярлаушы, сақтаушы, өндеуші кәсіпорындарда, көлікте, халық шаруашылығының басқа да салаларында малдәрігерлік қызмет көрсетуді ұйымдастыру, ветеринарлық шаралардың және ветеринария мамандарының жұмыс атқаруы негізгі формалары мен әдістерін зерттеу.

Сонымен қатар мемлекеттік, ведомстволық және жеке кәсіпкерлік ветеринарлық қызметтің негізгі құрылымы мен заңдылықтарын зерттеуге бағытталған.

Қазақстан Республикасының егеменді ел болу кезеңінде, әлеуметтік-экономикалық реформаны дамытуда ветеринарияныңмаңызы өте зор. Әлеуметтік экокомикалық қайта құру нәтижелі ұйымдастыру деңгейіне байланысты. Ветеринария ісін ұйымдастыруды нашар жүргізу - шаруашылық ісінің бұзылуына, малдан алынатын өнім сапасының төмендеуіне, мал басыныңкемуіне және әр турлі індет ошақтарының пайда болуына әкеп соқтырады.

Реслубликадағы ветеринарлық істін жағдайы әлеуметтік-экономикалық факторларға байланысты. Оған жататыңдар: қоғамдық құрылыс, өндіріс деңгейі, ғылым мен мәдениеттің дамуы, жоғары және арнаулы орта ветеринарлық білім беру орталықтары, ветеринарлық мекемелерді, өнеркәсіпті және ауыл шаруашылығынбілікті мамандармен қамтамасыз ету, сонымен қатар материалдық-техникалық жағынан дұрыс жабдықтау. Өкінішке орай, Қазақстан Республикасында және көршілес тәуелсіз мемлексттерде әлеуметтік-экономикалық өзгеріс кезеңі ветеркнарлық қызмет жағдайына айта қалғандай кері әсерін тигізіп отыр. Нарықтық экономика қиыншылығына қарамастан, мемлекеттік деңгейде ветеринарлық, істі жақсарту барысында әр түрлі жұмыстар жүргізілуде. Мысал ретінде айта кететін болсақ, ветеринарлық заңдар ережесі, нормативті-құқыктық құжаттар, білікті мамаңдарды даярлау, әр түрлі ветеринарлық қызметке арналғанқұрал-жабдықтар, препараттар, дәрі-дермектер мен аспаптар жасау, ветеринарлық басқару қызметі жаңа құрамда қайта құру, мал шаруашылығындағы объектілерге катаң түрде ветеринарлық-санитарлық бақылау жасау және адам мен малға ортақ ауруларға қарсы тиімді күрес шараларын жургізу сияқты жұмыстар атқарылып жатыр.

Пән құрамында ветеринарлық зандылық жинағының негізгі қағидалары, ветеринарлық ісінің экономикасы мен статистикасы, ветеринарлық -санитарлық бақылау ұйымдастыру, ветеринарлық қызметті жабдықтау, құрылыс салу, іс қағаздарын жүргізу және тага басқа тараулар бар.

Пән тарауының әрқайсысында өзіне тән ветеринарияның ұйымдастыру-экономикалық іс-әрекеті мәнін, қыры, сипаты қаралады.

Мәселен, ветеринарлық зандылық деп, вегеринария туралы үкімет тарапынан жарияланған зандар, басқаруіиы орггядар бекіткен нүсқаулар, титітік анықтамалар, ережелер жене т. б. құжаттар жинағы бсильш табылады. Бул жинақта ветерина; мық мамандар, жертілікті өкімшілік және барлық азаматтардың мал шаруаіиылығында, ет-сүт, мал текті шикізат өндеуші өнеркәспте, калікте, халық шаруашылығьшың Імска да салаларында ветеринарлық-санитарлық қолайлылықты Қіштамасыз ететін қызмет төртібін шектеп, міндеттерін айқшщайды. Осыған орай, ветеринарлық істі ұйымдастыру пөні ветеринарлық зандилық қағидаларына сәйкес мал шаруашыльныиа ветеринарлық қьвмет көрсетуді; веі-еріпіар. тъіқ мккемелер мен кьга. іет топтзрыіщц жүмьіс төсілдері мен формаларын, ветериь; ария мамандары мен азаматтардың ветеринарлық қызмет көрсету барысындағы озара кярым-қатынасьш; сүт өчдіру, шошка өсіру, мал бордақылау, қой өсіру шаруашылықтарьшын арнайы кешеңдер мен кұс фабрикаларында ветерянарлық қызмет көрсету ерекшеліктерііі, мемлекеттік және ведомсгволық ветервдария мамандары жүшлсьш нормалауды және еңбекақы төлеуді зерттейді.

Веіеринарлық ісі экономикасы мгіл аурулары алдын алу, емдеу, аларды жойып жіберу шараларының, ветерш^аіілық шараларды жүзеге асыру өдіс-төсілдерінің, мал шаруашылығына ветеринарлық қызмет көрсетудің ветеринарлық мекемелер жұмысының экономикалық тиімділігін зерітейді.

Ветершяарлық статистика - малдара^яң ауруға, өлім-жіігімге үшыраушылығың, ауру таралуын, қолданцлған шаралар тиімділігін жвне оның йр түрлі себептерге төуелділііін (мал фермалары мен кешендердегі мал басы саны, ветеринарлық мамандар және кажетті ветеринарлық мулікпен қамтамасыз етілуі) эертгейді.

Ветеринарвяда жүргізілетін бухгалтерлік тіркеу мен есеп жүмьіілары ветеринарлық шараларды каржыландыру, вегери-нарлық зкүмысқа арналі-а?! дүние-мұлік пен қаржцны тіркеуі^е және ветеринарлық мекемелерге қаржы белу жоспарлары мен олардмн шырьш сметасыя құру тәргібін, қаражат пен дүние-мұліктін үнемді әрі тиімді пайдаланылуын бақылауға бағытталған.

ГІәннін өзекті тарауларының бірі - ветеринарлық-санитарлыққадағалау. Ол мал фермаларында, көлікте, өңдеу-ұксату өнеркәсібінде, базарларда, мемлекет шекарасывда иетеринарлық-санитарлық бақылау ұйымдастыруды және мал асіру, жануар текті өнім мен шикізатына байланысты барлық касіпорыңдар мен ұжымдарда ветерипарлық-санитарлық шзраларды ұйымдастыруды зерттейді.

Ветеринарлық ғимараттар құрлысын салуды ұйымдастыру тарауында құрылыс алаңын талдау, оны жергілікті жағдайга үйлестіру, қаржыландыру сметасын ҚіТУ, қүрьшыс барысын бакылгу жәнеқұрылыс жұмыстары аяқтатған соң қабылдау мәселелеріне токталады.

Встеринарлық бұйымдар мен мұлікке негізделген тапсырыстар жасауды үйцмдастыру, оларды күру төртібі, вегеринарлық мулік қорларьш белу, "Зоовет жабдықтау" йірлестіктөрінің, белтмдеріпің жәие дөріханаларынын жұмысьш уйымдастыру, бйлінгеп ветсртіарлық бұйымдар мен муліктердщ тиімді пайдаланылуын қадаралау мәселелері ветешиартплг. і^ябдаіқтзу болімһіДс құралады. Ве. теринарлық іс қағачдарыи жүргізу тарауында ветеринарлық мекемеіер мен ветеринарлық кызмет топтары іс қағаздарьш Ауыл иіаруашылық министрлііі нусқаулары мен мемлекеттік стаіздарт г; ілагітарына сөйкес жүргізу сяз етіледі. Бұл бвлімде согаң орай ііетеринарлық қүжатгар, куөліктер, аныктамалар, ахтілер, чаггамізлар, бүйрықтар, вүсқаулар және т. б. қүжаттар жасау, юлтыру ережелері мен тәртііггері баяндалады.

1. ВЕТЕРИНАРИЯ ІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ, ОНЫҢ МАҚСАТТАРЫ

ЖӘНЕ МАҢЫЗЫ

1. 1. ВЕТЕРИНАРИЯ ІСІНІҢ МАҒЫНАСЫ, МАҚСАТТАҒЫ ЖӘНЕ МАҢЫЗЫ

Вегеринарияның негізгі мақсаты -мал шаруашылығының ветеринарлық-санитарлық сәттілігін сақтап, одан санитарлық сапасы жоғары өнімдер мен шикізатгар өндіруді қамтамасыз ету. Сондай-ақ, ол халықты зооантропоноздардан сақтау, елімізді шетелдерден келетін қауіпті мал ауруларынан қорғау шараларын да ұдайы жүргізіп отырады. Ветеринария ісінің жалпы мағынасы-оның өзіне жүктелген міндеттерді орындау үшін сан алуан арнайы шараларды іске асыруда екені көрінеді.

Сондықтан ветеринария ісі деп, малды аурудан сақтандыру, емдеу, одан санитарлық тұрғыдан сапалы өнім алу, адамды зооантропоноздардан сақтау сияқты мемлекеттік, шаруашылық, қоғамдық шаралар кешенін айтады.

Ветеринария ісінің жағдайы қоғамдық құрылысқа, өндірістіңдаму деңгейше, материалдық-техникалық жабдықтауға, ғылым менмәдениеттің, ветеринария саласында білім берудін дамуына, кадрлармен қамтамасыз етуге көп байланысты болады.

Бүрынғы Кеңес Одағынын ыдырауы және оның кұрамындағыелдердін егемендік алуы терең әлеуметтік-, нарықтык. қатынастардың қалыптасуына әкелді. Бұлжағдай, өкінішке орай, ветеринария ісінің бұрынғы қалпына керіәсерін тигізді. Мал шаруашылығының күрт құлдырауы ветеринарлық кызметін де ыдырауына және мал ауруларының таралуына соғатыны сөзсіз. Мұндай жағдай қоғамды да, мемлекетті де ешбір қанағаттандырмайды. Себебі, ветеринария ісінің төменгідеңгейде болуы мал ауруларынан орасан зор эконмикалық шегінуге, аурулармен күресуде орасан зор шығындар жасауға мәжбүр етеді. Бұл - ветеринария ісін ұйымдастыру деңгейінің экономикалық, және әлеуметтік түйінді мәселелерін шешу үшін зор ықпалы бар екенін көрсетеді. Еліміздегі ветеринария ісініңжағдайын нығайту үшін республика үкіметі және мемлекеттік ветеринарлық ұйымдар соңғы уакытта көптеген құқықтык-нормативтік құжаттар қабылдап отыр. Соның ішінде "Ветеринария туралы" заң және оны дамыта түсүге бірсыпыра тіркес құжаттар бар. Үкімет тарапынан мемлекеттік және жекеменшІк көсіпкерлік ветеринарлық қызметтің құрылымын жетілдіру, мамандар дайындаудың сапасын арттыру, материалдык-техникалық жабдықтауды жақсарту, мал шаруашылығының ветеринарлық-санитарлық жағдайына, шаралардың тиімділігіне қатаң талап қою сияқты жұмыс жүргізілуде.

Ветеринария ісінің арнайы шаралар жүйесі ретінде халықшаруашылық немесе экономикалық зор маңызы бар. мәселен, ветеринарлық қызметтің тікелей катысуымен мал ауруларыман сақтандыру, малдан сапалы өнім алу камтамасыз етіледі. Осының өзі-ақ бұл істің зкономикалық маңызын көрсетеді.

Ветеринарияның әлеуметтік маңызы онык халықты зооантропоноздардан сақтандыру, қорғау шараларын жүргізуден көрІнеді. Осыдан: "Адам медицинасы адамды, ал ветеринарлық медицина адамзатты емдейді", - деген қанатты сөздер пайда болған.

Ветеринариа ісіне қорғаныстық мағына да беріледі Мәселен, шекарадағы экспорттық-импорттык тауар алмасу кезінде елімізді шет елдерден қауіпті жүктамалы мал аурулары енуінен қорғау-шекаралық-ветеринарлық бақылау мекемелеріне жүктелген.

Қазіргі кезенде ветеринарлық-санитарлық талаптарға сай келмейтін көптеген шағын кәсіпорындар, кооперативтер, акционерлік қоғамдар, шаруа қожалықтары және т. б. жекеменшік іскерлік құрылымдар пайда болуда. Бұл жағдай нарықтық экономика кезінде ветеринария ісінің маңызы арта түсетінін көрсетеді және мемлекеттік ветеринарияның "Ветеринария туралы" заңының орындалуын бақылауды күшейте түсуін талап етіп отыр.

Пән туралы түсінік және онын құрылымы.

Бұл пән ветервнария мамандарының, , үлгілерін зерттейді Пән жалпы және арнайы ветеринарлық деректерді біріктіріп, оларды ветеринарлық медицинаның түйінді мәселелерін талапқа сай дәрежеде шешу үшін пайдаланады.

Пән құрамында 8 тарау бар:

I. Жалпы ұйымдасгыру мәселелері (ветеринария ісін заң жүзінде реттеудің негіздері, ветеринария ісінің ұйымдастыру құрылымы және оны басқару) .

П. Ветеринария ісін ауыл шаруашылық аудандарында, шаруашылықтарда және қалаларда ұйымдастыру.

ІІІ. Ветеринарлық шараларды жоспарлау және ұйымдастыру, олардың экономикалық тиімділігін бағалау.

ІҮ. Ветеринарлық-санитарлық қадағалауды ұйымдастыру.

Ү. Ветеринарияны қаржыландыру және материалдық-техниқалық жабдықтау.

ҮІ. Ветеринария мамандарын дайындау жане ветеринарлыққызметті ғылым тарапынан камтамасыз ету.

ҮІІ. Ветеринарлық жұмысты тіркеу, есеп беру және іс қағаздарын жүргізу.

ҮШ. Халықаралық ветеринарлық ұйымдар және шет елдердегі ветеринарлық қызмет.

Бұл тараулардың әрқайсысында мал дәрігеріиін сан алуан ұйымдастыруцщлық-зкшіомикалық іс-әрекетіиін белгілі бір қырлары қаралады. Соның ішшде, І-тарауда мал дөрігердігінің іргетасгык негіздері, КР "Ветеринария туралы" зан>і, сол заира тіркес және оны дамыта түсуюі қүқықтык-нормаіивтік қүжаттар, вегеринария ісінің ұйымдастыру құрылымы мен оны басқару мөселелері қаралады. Біз пэнді І-тараудан бастап оқимыз, келесі тараулардыц мазмүЕшгна кезінде тоқталып отырамыз.

Енді бұл поннш. теориялық және пі^актикалық негіздерііг оқыл үйренген соқ студеяттердія нені білуі жегте нені істей алуы жөніндегі мһідеттері не екеніне тоқталыл «тейік:

- занды және жеке тұлғалардың ветеринарияға қатңстэг іс-
әрекегтеріыің қүқықтык-нормативтиі негіэдерш;

аурулардың алдьттг алу, сауықтыру, емдеу шараларынжоспарлау, оларды жүзеге асыруды
шаралардың зкономикалық тиімділігін ғылыми түріыдандөлелдеуді;

- мал шаруашылығьгада, көлікте, базаларда, шекарада, малға
жшс оішң ынімдерін уңдшіін косіішрындарда кетеринарлық-
санитарлық бақылау жүргізуді;

- ветершарлық қүжатгарды тілггыруды, іс қағаздарші
жүргізуді;

- ветеринария ілімін насихаттауды;

зооакіроіюншдардьгн алдын алу, жою шараларші медициналық. шаралармен үйлестіру.

Нарықтық экономітка жағдайында ветеринария іан заң жүзінде реттеудін негіздерін жақсы білетія және онші талаптіірын орьгадауды үнымдастыра білетін мамандар ғана нөтижелі жұмысістей алады деп саналады.

Пвн сүрақтары жене өз білімін тексеру. үішн берілген тапсырмалар

Вегеринария ісін ұйымдастыру дегеніміз не?
Ветеринария ісінің даму деңгейі нсге байланысты?

3- Ветеринария ісінің мағынасы, мақсаттары және маңызы неде?

4. Ветеринария ісін ұйымдастыру пәні туралы түсінік жәнеоның құрамына сипаттама беріңіз?

2. ҚАЗАҚСТАНДА ВЕТЕРИНАРИЯ МӘСЕЛЕЛЕРІН ЗАҢ ЖҮЗІНДЕ РЕТТЕУДІҢ НЕГІЗДЕРІ

2. 1. ВЕТЕРИНАРИЯ ІСІН ЗАҢ ЖҮЗІНДЕ РЕТТЕУ СЕБЕПТЕРІ

Ветеринария мамандары өзіне қойылған міндеттерін орындау барсында мал шаруашылығымен шұғылдануынжәне оныңөнімдері мен шикізаттарын өндіруге қатыстьі кәсіппен айналысушы занды және жеке тұлғалармен ұдайы қарым-қатынаста болады. Сонднқтан бұл қатынастарды заңды түрде шектеп жене аталмыш тұлғалардың тиісті ветеринарлық талаптарды орындау жөніндегі міндеттерін анықтау қажет. Егер бұл талаптар орындалмаса, ветеринария мамандарының жұмысы нәтижелі болмайтыны анық.

Осыидай себептерге байланысты өкімет және ветеринарияны басқарушы мемлекеттік органдар ресми түрде зандар және зандық күші бар басқа да құжаттар қабылдап, олардың орындалуықамтамасыз етеді. Бұл құжаттарда баршаға бірдей орындауға міндетті іс-әрекеттер, шаралар, нормативтер көрсетіледі. Мұның ішіндемал басын аман сақтау, дұрыс күтіп-бағу, азықтандыру үшін қажет және малдың өнімдері мен шикізаттарын бейтарап тастамауға. қатысты жарамсыздарын сатуға руксат етпейді Қауіпті ауру туған кезде оны тез анықтап, кең таралуына жол бермей, тез арада жойып жіберуге мүмкіндік береді.

Осы айтқаңдарға қарай ветеринария мәселелері жөніндегі нормативтік құжаттарда төмендегі мәселелер заңды түрдешектелмейді:

мал шаруашылық кәсіпорындарында міндетті түрде орындалатын ветеринарлық шаралар;

малды бағу-күту, азықтандырудың ветеринарлық-гигиеналықжәне ветеринарлық-санитарлық нормаларын сақтау;
малды алдын ала және ылажсыздан карантинге қою төртібі, сонымен бірге елдімекендер мен шаруашьиіықтарды ауру қоздырушылардың сырттан енуінен сақтау;

-малдың, өнімдері мен шикізатын сату кезінде орындалатын ветеринарлық-санитарлық талаптар;

ветеринарлық-санитарлық сараптау ережелері;
биологиялық, химиялық препараттар колдану тәртібі;
диагностикалық зерттеулер нәтижесін бағалау тәртібі;

-ветеринарлық шараларды материалдық-техиикалық жабдықтау нормалары;

- Ветеринария ісінің болмысын, қүқықтық жағдайын анықтау.

Ветеринария ісінде кез келген іс-әрекетті заң жүзінде шектей бермеуін. Мәселен, жүқпайтын ауруларды емдеу әдіс-тәсіддері, хирурғиялық көмек көрсету, акушерлік жұмыс және т. б. солар тәрізді жұмыстар нормативтермен шектелмейді.

2. 2. ВЕТЕРИНАРИЯ МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӨНІНДЕП ЗАҢДАР, НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚҚҰЖАТТАР ЖИНАҒЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК

Ветеринария ісін нормативтік-құқықтык, құжаттар арқылы шектеу ғылым мен практиканың жетістіктері негізінде және материалдық-техникалық, экономикалық, жағдайды ескере отырыпіске асырылады. Ол ветеринарияда міндетті түрде орындалуға тиіс нормаларды, щарттарды көрсетеді қойылған талаптарды орындап, жүйелі, тиімді атқарудың ұйымдастыру тәртібін аныктайды.

Ветеринария мәселелеріне қатысты нормативтік-қүқықтық құжаттар жинағы деп, Қазақстан Республикасының "Ветеринариятуралы" заңы (Республика Президеітінің заңдық күші бар жарлығы, 25. 07. 1995ж. ) және ветеринария органдары, мекемелері мен мамандары статусын анықтайтын арнайы ережелер, инструкциялар, нұсқаулар, ветеринарлық-санитарлық, гигиеналық нормалар мен нормативтер және т. б. кұжаттар енгізілген ресми жинақты айтады.

Жішйк, құрамындіи-ъі неіізіі к. ужа'1 ¹ - ҚР "Веі'ериніірлы туцалы" заңы. Заң - шзіъін қүжат, ся^ан Ветеринария ісі жөніндегі барлық заңды түрде піектеу талаптарын сидыру мүмкіы емес. Сондықтан жинақтағы жсж^арыда аталран қүжатгардың барлыгы да осы негізгі заң кағидаларьлн дамыта, терендете түсу үшін жариялашш отырады. Мұндай қүжаттар ветеринарияны басқарушы мемлекеттік орғаннші мақұлдап, бекітуімен ціығады. Олар, негізгі заи твріздц барлық азаматгарға, басшыларга, ветеринарлық медицина дәрігерлеріне, занды жопе жс'ке тұлгаларға орыпдауга міндетті болып табылады. Мысалы, күсқаулар көбінесе жүкдалы ауруларлен күрестің міыдетті түрде орындалатын шаралар жүйесін көрсетеді. Сол сияқты жинақ құрамьгадағы нұсқаулар, өдіс-тосілдік нүсқауліір белгілі бір жұмыс орывдаудың міңдетті түрде орьшдалуға тиісгі әдісін, тәртібін анықтайды. Вегеринарлық-саіштар; ц. іқ ереже малды күтіп-бағу немесе сою, тасымалдау тәртібін және сол кезде орындалуға тиіс санитарлық талатғгарды білдіреді. Ветеринария мекемелері, оргаыдары, мамандары мщдеттерін, қүкықтарын, заидылық мәртебесін (статусыа) анықтайтын арнайы күжатгарды фежелер деп атайды. Сонымен қатар жинақ құрамына вегетеринарлық қызметті каржылаңдыру, материалдық-техникалық жабдықтау нормалары, мамандардың штат кестелері жәнежұмысын нормалау жайьшдағы қүжатгар кіреді.

Мемлекет тарапынан бекітілген ветеринария ісі жоніндегі осшщай заңдар жинағының болуы ветеринарлық медиішна дөрігерл(фіне көп көмек береді. ҚР "Ветеринария туралы" заңын жеке дәрісте қараішыа Енді осы занды орындауды ұйымдастыру мөселелеріне көшелік.

2-3. КАЗАКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ "ВЕТЕРИНАРИЯ ТУРАЛЫ ЗАҢЫНЫҢ ОРЫНДАЛУЫНҰЙЫМДАСТЫРУ

Ветеринарияның органдары мен мамандары заңның негізгі қағидаларын шаруашылық, кәсіпорын басшыларына, мал шаруашылғы жұмыскерлеріне, тұрғын халыққа жеткізуге міндетті. Яғни, олар заңңың орындалуын тікелей ұйымдастырады. Сол үшін тиісті мерзімде қуқықтық-нормативтік құжаттар жинағын шығарады, оны насихаттау мақсатында кітаптар, плакаттар шығарады, радио, теледидар, баспасөз құралдарын пайдаланады.

Заңды орындау үшін облыстык, аудандық әкімшілік өз құзыры бойынша ветеринария ісіне қатысты мәселелерді қарап, шешімдер шығарады. Бұл шешімдер көбінесе эпизоотиялармен күресу, ветерртнарлық ережелерді орындау, материалдық жабдықтау, қаржы бөлу, ветеринарлық кызмет көрсетуді ұйымдастыру туралы болады. Бұл мәселелер әкімшлік алдына жергілікті ветеринарлық органдар ұсынысымен қойылады, сондықтан бұл қүжаттардың жобасын дайындайтын да солардыңөзі болады. Осыдан, жергілікті ветеринарлық орғандардың тікелей жұмыс істеп, оларды ветеринария меселелерін шешу үшін де өз жағына тарта білуді жұмыстың жемісті болуының кепілдігі екенін көруге болады.

Жергілікті өкімшіліктердің шешімдері міндетті түрде орындалуға тиіс. Сондықтан олар мал шаруашылілғында ветеринарлық-санитарлық жағдайды жақсартуға зор ықпалын тигізеді.

Мал иелері мен мал өнімдерін өңдеуші кәсіпорындардың басшылары ветеринарлық шаралардың мерзімінде және сапалы орындалуы үшін жауапты. Олардан заңда белгіленген тиісті талаптарды орындау талап етіледі Занңың 8-бабында зан, жәңеоған тіркес нормативтік құжаттарда қойылған талаптарды орындау барлық занды және жеке тұлғалардың міндеті- екені атап көрсетілген. 16- бапта осы тұлғалардың, сақтандыру женіндегі міндеттері анықталады, 19-бапта мал және мал өнімдері мен шикізаттарын сатып алушы. өңдеуші, тасымалдаушы, сақтаушы, сатушы тұлғалардың орындау туралы міндеттері айталған. Бұл ережелер мен талаптарды орындамаушылар КР заңдарын орындамаушылар деп саналып, тиісті жауапқа тартылады.

Ветеринария туралы заң мен норматавтік құжатгарда қойылған талаптарды және жергілікті үкімет пен ветеринария органдарының шешімдерін орындауды удайы бақылау республикалық және жергілікті мемлекеттік ветеринаиялық инспекция мамандарынаа жүктеледі. Қажет болғанда "Ветеринария туралы" заңның орындалуын жергілікті үкімет, прокуратура жәнет. б. оргаңдар бақылау жүргізеді

2. 4. "ВЕТЕРИНАРИЯ ТУРАЛЫ" ЗАҢДЫ, ОҒАН ТІРКЕС НОРМАТИВПК ҚҰЖАТТАРДА ҚОЙЫЛҒАН ТАЛАПТАРДЫ БҰЗҒАНЫ ҮШІН ЖАУАПКЕРІШЛІК

Занңың 29-бабында тиісгі талаптарда орындамағаны үшін айыптылардың жауапқа тартылатыны көрсетілген. Жауапкерге өкімшілік тарапынан айып салынады немесе қылмыстық іс қозғалады.

Егер:- міндетті қойылған талаптардың мерзімін сақтамаса; карантин ережелерін бұзса; жұқпалы аурулардың
таралуына себепкер болса; мал басым көбейту ережелерін
орындамаса; мал, мен мал өнімдерін тасымалдаудың

ветеринарлық-санитарлық ережелерін сақтамаса; оларды шту орындарында, коймаларда, карантиндеу қойылған орындарында, тиеу-тусіру алаңдарында, тасымалдау кездерінде, ветеринарлық-санитарлық, талаптары орындалмаса; шекарадан өткізудің ветеринарлық талаптары сақталмағаныүшін түрлі айыппұл салынады. Егер осы аталған талаптарды орындамау салдарынан ұлкен экономикалық зиян шектірсе, не қайғылы жағдайға ұшыратса, жауапкердің ісі сотқа беріледі.

ҚР "Ветеринария туралы" заңында жергілікті үкімет орғандарының ветеринария жөніндегі шешімдері орындамағаны үшін азаматгарға 10 айлық, лауазымды кызметкерлерге 20 айлық тек аз жалақы мөлшерінде айып салынатыны көрсетілген.

Заң бойынша мемлекеттік ветеринарияның бақылау орғандарына ветеринарлық, талаптарды бүзушыларға әкімшілікбилігінен айып салуға құқық берілген, айып _и мөлшері айып салушы инспектор дәрежесіне байланысты, яғни:

республиканың мемлекеттік ветеринарлық Бас инспекторы, оның орынбасарлары азаматгарға 10 айлық, 20 айлық ең төменгі жалақы мөлшеріне тең айыпсалуға қүкылы;
облыстың мемлекеттік ветеринарлық бас инспекторы жанеоның орынбасарлары, республикалық Ветеринария комитегініңмамаңдары, транспорт пен шекарадағы мемлекеттік ветеринарлықбас инспекторлары және опардың орынбасарлары, мекемелердің мамандары азаматтарға 5 айлық, лауазымды қызметкерлерге 10 айлық ең төменгі жалақымөлшерінде заңды түрде айып салуға құқылы;

қалалардың, аудандардың мемлекеттік ветеринарлық инспекторлары және олардың орынбасарлары, облыстық, калалық, аудандық ветеринарлық қызметті басқару орғандары жәнемекемелері мамандары өз құзіреті жүретін аумақта азаматтарға 3 айлық, қызметкерлерге 5 айлық ең төметі жалақы мөлшерінде айып салуға құқылы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.