Педагогика тарихының әдіснамалық негіздері және басқа ғылымдармен байланысы

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Педагогика тарихының әдіснамалық негіздері және басқа ғылымдармен байланысы

Бұл жұмыста тәрбие ұғымы әдіснамалық тұрғыдан сипатталады, тарихи-
педагогикалық білім әдіснамалық негізде талданған. Қорытындыда әдіснамалық
негіздеуді қажет ететін тарихи-педагогикалық білімнің негізгі мәселелерді
ерекше бөлініп берілген.
Әдіснамалық шындықты танудың ерекше жалпы жолдары туралы ғылым ретінде
қарастырылды. Әдіснаманың басқа да анықтамалары баршылық. Мәселен, ондағы
танымдық мәселені бөле отырып, әдіснаманы шындықты танудың жолдары туралы
ғылым деп анықтама беруге болады.
Болмыстың мәні, болмыс пен сананың қатысы, адамның мәнін тану сияқты
мәселелердің әдіснамалық тұрғыдан мәні ерекше. Бұл мәселелерді
диалектикалық-материалистік негіздеуде әруақытта да болмыстың біріншілігі
және сананың екінщілігі туралы түсіндірілді. Осындай орын алған,
қалыптасқан көзқарас рухани дүниенің мәнін, сананың белсенділігін тежеп
келді.
Қазіргі кезде зерттеушілер орыс философиясы мен педагогикалық ой-
пікірінің көрнекті өкілдері Н.А.Бердяев, В.В.Зенковский, И.А.Ильин және
көптеген басқаларының идеяларына көңіл бөле бастады. Олардың пайымдауынша,
рухани дүниенің мәнін, сананың рөлін, оның адамның және қоғамның дамуына
әсерін атап көрсетті.
Жалпы алғанда, әдіснама танудың елеулі қызметін атқарады, оның ішінде
белгілі білім саласының дамуының, әсіресе, әлеуметтік ғылымдарынң әртүрлі
саласына қатысын орындайды. Бұл қызметтерін жүйе ұйымдастырушылық,
түсіндірме-бағалаушылық, жобалаушылық ретінде анықтауға болады.
Тарихи-педагогикалық білімді әдіснамалық негіздеу үшін тәрбиенің мәнін
түсінудің маңызы орасан зор. Педагогика тарихы ғылым ретінде және оның
негізінде құрылған оқу пәні жалпы түрде қоғам өміріндегі тәрбиенің теориясы
мен тәжірибесінің даму заңдылықтары үрдісін зерттейді. Тәрбиені кең
мағынада түсінетін болсаң, сонда оның құрамына оқыту да, білім беруде
кіреді.
Тәрбиені әлеуметтік және педагогикалық құбылыс ретінде қарастыру
қажет. Тәрбие үрдіс ретінде белгілі әлеуметтік, қоғамдық жағдайларда пайда
болды. Ол қоғамдық дамудың тарихымен тығыз байланысты. Егер де тәрибеге жан-
жақты берілген анықтамалардың бірінде “тәрбиені адамзат тәжірибесін бір
ұрпақтан келесі ұрпаққа беру үрдісі ретінде қарастырады, демек, тәрбиенің
қоғамның дамуында, ұрпақтар сабақтастығында, жас ұрпақтық өркениеттің,
жинақталған тәжірибесін меңгеруде мәні ерекше”.
Педагогика тарихы-ғылым және оқу пәні ретінде кеңестік дәуірде көп
жылдар бойы өзінің әдіснамалық негізі ретінде марксистік-лениндік ілімдігі,
диалектикалық және тарихи материалдық біржақты басшылыққа алып келді. Бұл
ілімнің қатаң қағидалары негізге алынады, ғылыми зерттеу жұмыстары мен
әдебиеттер, өткендегі белгілі педагогтардың, ағартушылардың көзқарастары
мен педагогикалық жүйелері, сонымен қатар әртүрлі тарихи кезеңдегі
тәрбиенің, білім берудің, оқытудың теориясы мен тәжірибесін қарастырғанда
және оған баға бергенде марксистік-лениндік әдіснама, партиялық таптық
көзқарас тұрғысынан түсіндіріледі.
Тарихи-педагогикалық үрдісті, оның ішінде тәрбие тарихын әлеуметтік
құбылыс ретінде бағалауда таптық көзқарас басшылыққа алынды. Тарихи-
педагогикалық құбылыстарға таптық тұрғыдан қарау тәрбиенің тарихи-теориялық
теориясы мен тәжірибесінің барлық байлығын тежеп отырды, тарихтағы көрнекті
педагог тұлғалардың идеяларын жеткіліксіз бағалауға, олардың дүниетанымдық
идеяларын пайымдауда біржақтылыққа ұрындырды, сонымен қатар объективтік
тұрғыдан оларыдң тарихи-педагогикалық үрдістегі орны мен мәнін дұрыс
бағалалауға жол берілді. Әсіресе, бұл кемшіліктер педагогика тарихынан
жазылған оқулықтар мен оқу құралдарында ерекше орын алды.
Дей тұрғанмен, барлық кеңестік кезеңдегі педагогика тарихының дамуын
тек ғана біржақты жағымсыз тұрғыдан бағалау дұрыс болмаған болар еді.
Кезінде педагогика тарихынан оқулықтар мен оқу құралдарын жазған белгілі
ғалымдар Н.А.Константинов, Е.Н.Медонский, М.Ф.Шабалда, тұңғыш қазақ тілінде
шыққан “Педагогика тарихы” оқулығының авторлары, белгілі ғалымдар,
педагогика ғылымдарының докторы, профессор Қартбай Бекенұлы Бержанов пен
педагогика ғылымдарының кандидаты, профессор Сыздық Мусиннің еңбегін ерекше
атаған жөн. Бірақ бұл оқулықтар ескі әдіснама мен идеологияға негізделіп
жазылғандықтан, қазіргі уақыт талабына сай көптеген тарихи мәселелерді
тарихқа жаңа көзқарас тұрғысынан қайтадан қарастыру қажет болды.
Тарихи-педагогиканың білім беруде маңызды әдіснамалық негіздеуге
өркениет тұрғысынан қарау жатады, ол тәрбиенің тарихи педагогикалық
идеялары мен тәжірибесінің дамуын бағалауда әлеуметтік алғышарттарды
енгізуге мүмкіншілк жасайды, оның дамуын қозғалысын әлеуметтік себептермен
негіздейді.
Келесі педагогика тарихының мәнді әдіснамалық негіздеріне мәдениеттану
тұрғысынан қарауды жатқызуға болады. Оның мәні мәдениет ұғымының өз мәнімен
байланысты, мәдениетті өмір сүру үрдісінде адамзаттың жинақтаған тәжірибесі
деп анықтама беруге болады. Сонымен қатар тәрбие жалпы алғанда тәжірибені
бір ұрпақтан келесі ұрпаққа беру мағынасында қолданылады. Осы мәдениет,
адамзат тәжірибесі, тәрбие ұғымдарының өзара ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.