Материалдық емес активтер есебі

Жоспар

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

КІРІСПЕ
I ТАРАУ. Материалдық емес активтер есебінің маңызы.

1.1. Материалдық емес активтерді анықтау және оларды тану критерийлері.
1.2. Материалдық емес активтер есебін анықтау.
1.3. Материалдық емес активтердің амортизациясын есептеу.

II ТАРАУ. Қаржылық нәтижені анықтаудағы кірістер мен шығындар есебінің
көрінісі
2.1. Банктің кіріс операциясының есебі
2.2.Банктің шығын операциясының есебі
Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер:
КІРІСПЕ
Жұмыс 21 беттен тұрады. Курстық жұмыста 2 кесте, 6 мысал бар. Жұмысты
дайындауда 7 әдебиет көздері қолданылды. Оның мазмұнын төмендегідей маңызды
терминдер сипаттайды: материалдық емес активтер есебі, материалдық емес
активтердің маңызы, салық міндеттемесінің есебі, міндеттеме тәсілімен табыс
салығының есебі, салық базасы, салық мөлшерлемесі, салық кезеңі, салық салу
объектісі, салық түрлері, алымдар, төлемдер, кеден төлемдері және т.б.
Ұйымдық-құқықтық жағынан салықтар--- бұл мемлекет біржақты тәртіппен
заң жүзінде белгіленген,белгілі бір мөлшерде және мерзімде бюджетке
төленетін қайтарусыз және өтеусіз сипаттағы міндетті ақшалай төлемдер.
Салықтардың экономикалық мәні олардың өзінің функциялары мен
міндеттерін жүзеге асыру үшін мемлекет жұмылдыратын ұлттық табыстың бір
бөлігі болып табылатындығында.
Қазіргі кезде бухгалтерлік есеп ең басты бір орын алады. Ол
кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипаттап, басқарушы шешім қабылдаудың
негізі. ҚР аймағында әрекет етіп тұрған барлық субъектілерге қаржылық есеп
беруді және бухгалтерлік есепті жүргізу міндеттілігі жүктеледі. Жалпы
алғанда салық міндеттемесі мемлекет алдындағы әрбір салық төлеушінің
міндеттемесі болып табылады және ол салық заңына сәйкес жүргізіледі. 2001
жылғы 12 маусымда №209-11 Қазақстан Республикасының Салық және бюджетке
төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (өзгертулер және
толықтырулармен) салық Кодексі қабылданды. Кодекске сәйкес жеке және заңды
тұлғалардан алынатын салықтар мемлекеттік бюджетті толықтырудың негізгі
көзі болып табылады.
Мемлекеттік бюджет-жалпы мемлекеттік тұрғыдан бөліп пайдалану, жұмсау
үшін құрылатын қаржы қоры болып табылады.
Бюджеттің қаржысы экономиканы дамытуға, халықтың материалдық әл-
ауқатын және мәдени деңгейін көтеруге және басқа да мақсаттарға
пайдаланылады. Жеке және заңды тұлғалардан алынатын салықтар мемлекеттік
бюджетті толықтырудың негізгі көзі болып табылады
I ТАРАУ. Материалдық емес активтер есебінің маңызы.
1.1. Материалдық емес активтерді анықтау және оларды тану
критерийлері.
Материалдық емес активтер ҚЕХС (Қаржылық есеп берудің хальщаралык
стандарттарына) және 28 Материалдық емес активтер есебі БЕС (бухгалтерлік
есеп стандарттары) сэйқес Материалдық емес активтер экімшілік мақсатта жэне
басқа субъеқтілерге жалға беруде, өндірісте жэне тауарларды (жұмысты,
көрсетілген қызметті) өткізуде ұзақ уақыт бойы (бір жылдан астам) қолдануға
арналған, заттай формасы жоқ, үлестірілетін ақшалай емес активтер, оларды:
а) анықтауға болады;
ә) субъект бақылайды;
б) қолданудан субъект болашақта эқономиқалық пай да алуды күтеді.
Материалдық емес бап Материалдық емес актив болып саналады, егер:
а) Материалдық актив анықтамаларына сэйкес келсе;
ә) белгі - өлшемдерге сай келеді және мынадай жағдайда есепте
тіркеледі:
субъектінің осы активке тікелей байланысты болашақта күтілетін экономикалық
пайда алу ықтималдығы жоғары болса;
актив құнын күмәнсіз сеніммен анықтауға болса;
материалдық емес активтерді тану сэтінде олардың бастапқы құн бойынша
бағаланғанында.
Материалдық емес активтердің бастапқы құны оларды сатып алу құнына тең
болады, бұған оларды алуға кеткен жэне қолдануға әзірлейтін жағдайға (сатып
алу бағасы, орны толып өтелмейтін салықтар мен алымдыр және т.б. шығындар)
келтіруге жұмсалған шығындар кіреді.

Материалдық емес активтерді жіктеу.

Ұйымның материалдық емес актив объектілерін қабылдау - тапсыруды
құжатпен ресімдеу үшін материалдық емес актив түрінің толық атауы, оның
ұйымға берілген ай-күні, жылы (ұйымда жасалған ай-күні, жылы), объектінің
сипаттамасы, оның құны, амортизация нормаеы және басқа қажетті мағлұматтар
көрсетілуі тиіс.
Материалды емес актив объектілерін қабылдауды ресімдегенде акт
материалды емес актив объектісінің эрбір объектісіне бір данадан жасалады.
Материалды емес активтердің бірнеше біртектес объектілерін қабылдауды
ресімдейтін жалпы акт жасауға болады. Акт рэсімделгеннен кейін материалдық
емес актив объектісін немесе оны қолдануды жүйелеп баяндайтын құжаттама
немесе осы объеқтіғе қатысты ұйымның сондай жэне таты басқа мүліктік
қудықтарьш растайтын құжаттар тіркеліп, ұйымның бухгалтериясына беріледі,
оған бас бухгалтер қол қояды жэне ұйым басшысы немесе соған уэкілетті тұлға
бекітеді. Басқа ұйымға материалдық емес ақтивтерді бергенде (сатқанда) ақт
екі дана болып жасалады, тапсыратын ұйым жэне материалдық емес активтер
есебі карточкасында тиісті жазба жасалады.
Ұйым пайдалануына түскен матерналдық емес активтердің барлық
түрлерінің есебі үшін қолданылады. Материалдық емес актив объектілеріне
жатқызу тәртібі мен олардың құралы заңдармен жэне нормативті актілермен
ретгеледі.
Бухгалтерияда әрбір объектіге карточка жүргізіледі. Форма кіріске
алынуға арналған кркат, материалдық емес активтерді қабьшдау-тапсыру жэне
басқа құжаттама негізінде бір дана болып толтырылады. 8 графада бастапқы
кркат пен пайдалы қызмет ету мерзіміне негізделіп есептелген мөлшер (норма)
бойынша аи сайын есептелетін амортизация сомасві көрсетіледі. Материалдық
емес актив объектілерінің қысқаша сипаттамасы бөлігінде тек қана актив
объектінің негізгі көрсеткіштері жазьиады, ұйымда бар осы объектіге
арналған техникалық құжаттама мэліметтерін көшіруге болмайды

Материадцық емес активтерді мынандай түрлерге бөліп, жіктеуге болады:
лицензиялъщ келісімдер - кэсіпорьшға үкіметтік органдар немесе муниципали
тет беретін жэне қоғамдық меншікті монополиялық пайдалануға (электр
желілері үшін қоғамдық жерді пайдалануға жэне т.б.) беретін құқықтар;
багдарламамен цамтамасыз ету, ол әлде сатып альшады, не
болмаса субъектінің өзі жасайды жэне сыртқы немесе ішкі мақсаттарға
арналады;
патенттер - заңды түрде танылған жэне тіркелген айрықша құқықтар. Патент
белгілі бір өнімді шығаруга, не болмаса арнайы ерекше процесс пен
технологияны пайдалануға эксклюзивтік кұқық береді;
үйымдастыру шыгътдары (цалдырылган шыгындар) - субъект шеккен
шығындар, олардан тек болашақта ғана нәтиже алынады немесе шығьшдар болашақ
кезеңдерге (ұйымның мекен-тұрақты ауыстыруына байланысты шыгындар, ұзақ
мерзімді алдын ала гөлеу - бірнеше жыл бұрын аванс болып төленетін)
сақтандыру;
гудвилл - субъектінің жағымды сипаттамасына байланысты сатып алушының сауда
сэтінде пайда болған кұндылығы. Ол сатып алушының бухгалтерлік балансында
сатылым (субъектінің тұтастай алғандағы құны) мен таза
активтердің жеке-жеке нарықтық құн сомасы арасындағы айырма ретінде
анықталады. Есеп мақсаттары үшін
гудвилл фирманың алган нақты багасы мен таза активтердің сэйкес
теңестірілген эділ нарықтық бағасы арасындағы айьфма ретінде қарастьфылады.
Таза капитал: капитал ми нус міндеттемелер болып аньщталады;
басцадай (авторлық құқықтар - шығарма, әзірлеме жэне т.б. авторларға заңмен
берілетін қорғау формалары, сауда маркалары немесе тауарлық белгілер -
ұйымға, өнімге (көрсетілген қызметке) берілген, атаулар, рэміздер немесе
сэйкестендіруді білдіретін баскалары); франшизалар - мемлекеттік меншікті
пайдалану қудығьша ие болу немесе
коммуналдық қызмет көрсету жэне т,б. үшін үкіметтік органдар береді.
Материалдық емес активтердің түсуі мен құрылуын есептеу
Материалдық емес активтер мыналардың нэтижесінде алынады:
• сатып алулар
Мысалы. Бағдарламалық камтамасыз ету алынды:
а) накты езіндік құнға:
102 Бағдарламамен камтамасыз ету шот дебеті
671 Төленетін шоттар шот кредиті 60 000;
ә) ҚҚС сомасына: 331 Өтелетін ҚҚС шот дебеті;
671 Төленетін шоттар шот кредиті (15%) 9 000;
б) объектіні дайын жағдайға дейін жеткізу бойынша шыккан шығындар
сомасына: 102 Бағдарламамен қамтамасыз ету шот дебеті;
681 Қызметкерлердің қызметін өтеу бойынша есеп айырысулар, 635
Әлеуметтік салық, 687 Басқадай кредиторлық берешек 8 000;
• жарғы капиталына салымдар - материалдық емес активтер
тараптардың шартпен белгіленген бағасы бойьшша есепте көрсетіледі:
1. Жарияланған капитал сомасына: 5-11 Төленбеғен капитал шот
дебеті 501 Жай акциялар шот кредиті, 502 Артықшылықты акциялар, 503
Жарғы капиталына салымдар мен пайлар 1 000 000.
2. Жарғыда көрсетілген, сальшған материалдық емес активтердің
келіоімшарттық құны: 101 -103 Материадцық емес активтер шот дебеті
511 Төленбеген капитал шот кредиті 400 000;
• кәсіпорындардың бірігуі нэтижесінде ие болу -
материалдық емес активтердің бастапқы құны өткізу құны бойынша
мойындалады, еғер оны күмәнсіз сенімділікпен бағалау мүмкін болмаса, онда
актив жеке материалдық емес актив болып танылмайды, алайда гудвиллге
(фирманың іскерлік беделінің бағасы) енеді; өйткені жақсы іскерлік бедел,
қолайлы мекен-тұрақ бар, тауар нарықта жақсы белгіленген бағасы бар және
т.б.
Мысалы. 8 000 000 теңгеге ұйым сатып алынды, активтің өзіндік қргы 6
000 000 теңге.
1. Активтің нақты кұны сомасы:
687 Баскадай кредиторлык берешек шот дебеті
441 Агымдык шоттағы акша шот кредиті 6 000 000.
2. Гудвилл сомасына:
105 Гудвилл шот дебеті
441 Ағымдык шоттағы акша шот кредаті 2000000.
3. Қосылған кезде:
Барлық активтердің дебеті
687 Басқадай кредиторлык берешек шот кредиті 6 000 000.
Сатып шлынған таза активтердің әділ құны фирманың сатылым бағасынан
(сатып алатын субъект ушін бұл - пайдалы мэміле) артса, сатылым бағасы мен
алынған активтердің әділетті құн арасындағы есептелетін теріс айырма болып
табылады және теріс гудвилл (бэдвил) деп аталады. Кез келген теріс гудвилл
фирма алған активтердің құндыльщтарын азайту үшін пропорционалды бөлінуге
тиіс. Мұндай жағдайда теріс гудвиллді болдырмау үшін материалдық
активтердің құндылығын азайту қажет:
• мемлекеттік жәрдем ақша (субсидиялар) есебінен шығындардьщ
нақты сомасына (бағдарламамен қамтамасыз ету):
102 Бағдарламамен қамтамасыз ету шот дебеті
726 Билікті атқарушы орғандарының жэрдем ақшалары (субсидиялары) шот
кредиті.
Есепті жьш соңында кірістер жиынтық табысты арттьфу үшін есептен
шығарылады: 726 Билікті атқарушы орғандарының жэрдем ақшалары
(субсидиялар) шот дебеті
571 Жиынтық табыс шот қредиті;
• айырбас - үдсас емес активке айырбастау нэтижесінде алынған
материалдық емес активтердің бастапқы қулы алынған немесе төленғен ақшалай
қаражат сомасына түзетілғен, айырбасқа алынған активтің өткізу құны бойынша
мойындалып, танылады.

1.2. Материалдық емес активтер есебін анықтау.

Тауарлық белғі алынады:
а) келісімшарттық құнға:
106 Басқадай материалдық емес ақтивтер шот дебеті
671 Төленуғе тиіс шоттар шот кредиті 100 000;
ә) ҚҚС сомасына: 331 Өтелетін ҚҚС шот дебеті
671 Төленуге тиіс шоттар шот кредит! 16 000.
Айырбасқа берілген бағдарламамен қамтамасыз етудің нақты өзіндік құны
есептен шығарылды: 841 Материалдық емес активтердің істен шығуы бойынша
шығындар шот дебеті
102 Бағдарламамен қамтамасыз ету шот кредит! 60 000.
Сатып алушыға шот үсынылады:
а) берілген бағдарламамен қамтамасыз етудің келісімшарттық құнына: 301
Алуға арналған шоттар шот дебеті
721 Материалдық емес активтердің істен шығуынан түскен кіріс
шот кредиті 80 000;
ә) Келісімшарттық қүнының 15% ҚҚС сомасына: 301 Алуға арналған
шоттар шот дебеті
633 ҚҚС шот кредиті 12 000.
Айырма сомасы аударылды: 671 Төленуге тиіс шоттар шот дебеті
441 Ағымдық шоттағы ақша шот кредиті 24 000.
Өзара талаптарды қоса есептеу жүргізілді: 671 Төленуге тиіс шоттар
шот дебеті
301 Алуға арналған шоттар шот кредиті 92 000.
Ұқсас материалдық емес активке айырбастау нәтижесінде алынған
Материалдық емес активтің бастапқы құны айырбас активінің баланстық құны
бойынша танылады және табыс әкелмейтін мәміле болып саналады: 102
Бағдарламамен қамтамасыз ету шот дебеті
102 Бағдарламамен қамтамасыз ету шот кредиті;
• Құру - субъектінің өзі жасаған материадцық емес активтердің бастапқы
құны іс жүзіндегі нақты тікелей жэне қосымша шығындар сомасы бойынша
танылады, олар материалдық емес активтерді мойындау өлшемдері (критерийі)
мен анықтамасына материалдық емес баптардың сәйкес келген сэтінен бастап
шеккендерін белгілеу бойынша қолдануға арналған активті жасау мен эзірлеу
үшін байыпты, ақылға ^онарлық негізде таратылуы мүмкін. Материалдық емес
банты жасауға кеткен шығындар анықтама мен өлшемдерге сэйкес келетін сэтке
дейін активтің бастапқы қүлына кірмейді жэне кезең шығындары болып
танылмайды.
Материалдық емес активтерді құрған қезде барлық жұмыстар зерттеулер
мен әзірлемелер сатьшарынан құралады.
Зерттеулер сатысы - жаңа ғылыми немесе техникалық білім үшін
эреқеттенген, талап қуып, алдын-ала қам жасаған, жоспарланған ізденістер.
Бұл сатыға мыналар жатады: жаңа білім алуға бағьпталған зертханалық
зерттеулер жаңа зерттеу олжасьш немесе басқа білімді іздеу; болашақ өнім
немесе өндірістіқ нұсқаларды жасау мен ұғымын тұжырымдау. Зерттеу сатысында
субъект болашақта экономикалық пайда әкелетін материалдық емес активтер бар
екендігін айқара ашық көрсете алмайды, сондықтан шығындар кезеңнің
шығындары болып танылады
Зерттеу сатысындағы шығьшдар қалай көрсетілетінін қарастырайық:
зерттеу жұмыстарына шығындар шықты (қызметкерлерге еңбекақы есептелді
еңбекті өтеу қорынан әлеуметтік салық аударымы және басқа шығындар
жасалды): 821 Жалпы жэне экімшілік шығындар шот дебеті, 811 Өнімді
(жұмысты, көрсетілген қызметті) өткізу бойынша шығындар шоттарының дебеті
681 Қызметкерлермен еңбекті өтеу бойьшша есеп айырысулар, 635
Әлеуметтік салық, 687 Басқадай кредиторлық берешек әртүрлі шоттардьщ
кредиті 7000,0.
Әзірлеме сатысы - ғылыми-зерттеу ізденістерінің немесе басқа
ілімдерінің нэтижелерІн жаңа немесе түпкілікті жетілдірілген процестерді,
материалдарды, өнімдерді, жүйелерді және көрсетілетін кызметтерді
жоспарлауға немесе әзірлеуге ауыстырып, көшіру. Бүл сатыға мыналар жатады:
тәжірибелік үлтілер мен модельдерді жобалау, құрастыру (конструкциялау)
және тестілеу, жаңа технологиямен күрал-аспаптарды, қалыптарды
(шаблондарды), пішіндер (формалар) мен штамптарды жобалау; коммерция-лык
өндіріс үшін экономикалық кондырғыларды жобалау мен пайдалану; таңдалған
баламалы материалдарды, құрылғыларды, өнімдерді, процестерді, жүйелерді
немесе көрсетелген қызметтерді жобалау, қүрастыру (конструкциялау) жэне
тестілеу.
Субъект кейбір жағдайларда эзірлеме сатысында материалдық емес
активтерді үйлестіріп, бүл активтің болашақта экономикалық пайда экелуі
ықтимал екендіғін жариялап корсете алады. Мысалы, фирманың экономикалык
пайда алуы мақсатымен қайта жарақтануын көздейтін бизнес-жошар жасалады.
Әзірлеме сатысындағы материалдық емес бапты күрған кезде шығындар
былайша көрсетіледі:
— материалдық емес активті жасауға шығындар бөлды:
а) өндіріске материалдар босатылады. 901,921 Материалдар дебеті
201-206, 208 Материалдар кредиті
ә) Қызметкерлерге еңбекақы есептелді
902, 922 Өндірістік жүмысшылардың еңбеғін өтеу дебеті
681 Еңбекті өтеу бойынша қызметкерлермен есеп айырысулар кредиті
б) еңбекті өтеу жөніндеғі аударымдар сомасьюа
903, 923 Еңбекті өтеу төлемінен ақша аударулар дебеті
635 Әлеуметтік салық кредиті
Орындалған жүмысты өзіндік құны есептеліп шығарьиады: 900 Неғізғі
өндіріс, 920 Қосалқы өндіріс шоттарының дебеті
901 (921) 902(922) 903(923) кредиті 6000,0;
- материалдық емес бапты мойындап, тану сэтіне дейін жасалған
шығьшдар бітпеғен құрылыс ретінде көрсетілді:
126 Бітпеғен қүрылыс шот дебеті
900 Негізғі өндіріс, 920 Қосалқы өндіріс шоттарының кредиті
6000,0;
- материалдық емес активтерді мойындалатын белғі өлшемдер мен
анықтамаларға сай деп тану сэтіне дейін:
106 Басқадай материалдық емес активтер шот дебеті
126 Бітпеғен құрылыс шот кредиті
1.3. Материалдық емес активтердің амортизациясын есептеу.

Материалдық емес активтердің амортизациясы (мүліктің ұсталлу, тозу
дэрежесіне қарай құлын бірте-бірте төмендету) субъектінің қызмет ету
мерзімінен артпайды. Материалдық емес активтердің амортизацияланатын сомасы
оньщ пайдалы қызмет ету мерзімінің бағасына неғұрлым жуық негізді жүйелі
түрде бөлінеді,
Материалдық емес активтердің амортизациясын есептеу 6 - Негізгі қүрал-
жабдықтар есебі БЕС-нда (Бухгалтерлік есеп стандарттары) белгіленген
тэсілдер жолымен анықталады, бірақ қолданылатын тэсіл активті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.