Спортшыларды дайындау

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

Жоғары білікті спортшыларды дайындаудағы тамақтанудың рөлін асыра бағалау қиын. Қазіргі заманғы спорттың рекордтық деңгейі спортшылардың тиісті дайындығын талап етеді. Жаттығу жүктемесін арттыру және бәсекелестік белсенділікті күшейту, климаттық жағдайлар мен уақыт белдеулерінің жиі өзгеруі, төмен тау жоталарында жаттығулар өткізу және спортшылардың техникалық жабдықталуын арттыру - мұның бәрі жоғары жетістіктер спорты тұжырымдамасының бөлігі болып табылады және спортшылардан үлкен физикалық және моральдық күш-жігерді талап етеді. Спортшылардың жоғары функционалды мәртебесін қамтамасыз етудің маңызды компоненттерінің бірі-ұтымды, теңдестірілген тамақтану. Әр түрлі спорт түрлеріндегі спортшыларды тамақтандыру бойынша ұсыныстар спортшының дайындық кезеңіне, маусымға (қыста энергияға қажеттілік шамамен 10 пайызға жоғары) және климаттық жағдайларға, сондай-ақ спортшының жасына, жынысына, салмағына, үлкендігіне және басқа да жеке ерекшеліктеріне негізделеді.

Спортшылар жаттығулар мен бәсекелестіктер кезінде жиі өздерінің денелерін лимитке көтереді. Ал жаттығулардың физикалық талаптарын жандандыру үшін дұрыс спорттық тамақтану қажет. Көптеген жағдайларда элиталық спортшыларда бірегей тамақтану талаптары жоқ , олар спортшылардан ерекшеленеді - спорттық жетістіктерді қамтамасыз ету үшін дұрыс тамақ ішу және дұрыс тамақтану қажет болуы мүмкін. Калориялы тамақтану нормалары тамақтанудың сандық жағын ғана сипаттайды. Тамақтанудың пайдалылығы көбінесе тағамның сапалық құрамына байланысты, ол пластикалық және реттеуші функцияларды орындау, дәмдік сұраныстарды қанағаттандыру, қанықтыру сезімдері және т. б. үшін қажетті жеке қоректік заттардың жеткілікті мөлшерде болуы туралы түсінік береді. Белгілі бір қоректік заттардың жетіспеушілігі немесе артық болуы тағамның калориялық құндылығына қарамастан дененің маңызды функцияларына теріс әсер етуі мүмкін.

Негізгі бөлім

1. Спортшының тамақтануына қойылатын талаптар

Спортшылар жаттығулар мен жарыстар кезінде қарапайым адамға қарағанда күніне 2-3 есе көп энергия жұмсайды. Ауыр физикалық жұмыс кезінде импульс 200 соққы/м және одан жоғары, тыныс алу жиілігі минутына 70-80 циклге жетеді. Систолалық жүректің шығуы 2-3 есе, өкпе вентиляциясы (минутына ауа көлемі) - 20 есе, қан қысымы - 100 мм рт. ст. өнер. жұмыс істеудің жоғары деңгейін қамтамасыз ету үшін спортшының денесі морфологиялық тұрғыдан дамуы керек. Мысалы, спортшының қаңқа бұлшықеттері дене салмағының 50% - на жетуі мүмкін (спортсмендер үшін 30-35%), ал жүрек көлемі спортсмендерге қарағанда 30% - ға көп. Спортшылардағы психоэмоционалды стресстің қарқындылығы да айтарлықтай жоғары. Азық-түлікті аспаздық өңдеу спорттық тамақтану үшін өте маңызды. Өнімдердің табиғи сипаттамаларын, олардың әртүрлілігі мен ыдыс-аяқ дизайнын барынша сақтауға ерекше назар аудару керек. Кәдімгі диета күніне үш рет тамақтануды қамтиды, бірақ жоғары білікті спортшылар үшін күніне төрт - бес рет тамақтану керек. Калория мөлшері спортшының энергияны тұтынуына сәйкес келуі керек, бұл өз кезегінде жасына, жынысына, үлкендігіне және біліктілігіне, атап айтқанда спортқа байланысты. Негізгі қоректік компоненттерді сандық анықтау әр түрлі спорт өкілдері үшін олардың жаттығу және бәсекеге қабілеттілік бағытына байланысты қатаң жеке болып табылады. Төзімділігі жоғары спорт түрлеріне маманданған спортшыларға ақуыздар энергия тұтынудың 14-15% - ын құрайтын диетаны ұстану ұсынылады, жылдам спорт түрлерімен айналысу кезінде-17-18%, кейбір жағдайларда 20% - ға дейін (бодибилдинг, штанга) . 3 г/кг-нан асатын ақуызды қабылдау тіпті ауыр атлетика, лақтыру, жеңіл атлетика сияқты спорт түрлерінде спортшыларға да ұсынылмайды, өйткені дене әдетте осы ақуыз массасының ыдырауына және сіңуіне төтеп бере алмайды. Алайда, ақуызды жеткіліксіз қабылдау (дене салмағының әр кг үшін 2 г-дан аз) метаболизм процестерін қалыпқа келтіруге ықпал етпейді, өйткені бұл С дәрумені, тиамин, рибофлавин, диоксин, ниацин сияқты маңызды дәрумендердің, сондай-ақ калий тұздарының ағзадан шығарылуының жоғарылауына әкелуі мүмкін. Өзінің пластикалық функциясынан басқа, ақуыздарды организм энергия көзі ретінде қолдана алады, сондықтан ағзаға кіретін ақуыздың 10-14% - ы тотығады және қажетті энергияны қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, тұтынылатын ақуыздың сапасына, оның аминқышқылдарының құрамына, ондағы маңызды аминқышқылдарының болуына ерекше талаптар қойылады. Спортшылар тұтынатын ақуыздың маңызды сипаттамасы аминқышқылдарының тепе-теңдік деңгейі болып табылады. Диетадағы Жануарлар ақуыздарының 55-65% - ы оңтайлы деп саналады. Майлар сияқты маңызды тағамдық компоненттерге келетін болсақ, спортшылар сүт, сүт қышқылы өнімдері мен өсімдік майларында кездесетін төмен балқу температурасы бар майларды артық көреді. Қарқынды жаттығулар мен жарыстар алдында диетадағы май мөлшерін азайту керек, өйткені ол жоғары физикалық және эмоционалды стресс кезінде нашар сіңеді. Спортшылар, әсіресе жас спортшылар, олардың өнімділігін арттыру және оңтайлы нәтижеге жету үшін олардың тамақтану деңгейіне назар аударуы керек. Көптеген жас спортшылар, көбінесе әйелдер, өсіп келе жатқан денелері мен спорттық белсенділіктерін арттыру үшін жеткілікті тамақ ішпейді. Жарыс алдындағы тамақ спортшылар үшін ерекше маңызды. Конкурс алдындағы тамақ пен тағамдар - бұл өнімділікке қажетті қоректік заттар мен энергияны қамтамасыз етеді. Жарыс алдындағы тамақтың құрамы ерекше назарға алынып, жеке спортшыға сәйкес келуі керек. Максималды және субмаксимальды жүктемелер кезінде денені энергиямен қамтамасыз ету негізінен көмірсулармен қамтамасыз етіледі, фруктоза ағзаны көмірсулармен қанықтыру үшін ұсынылады. Оның глюкозадан артықшылығы-фруктозаны қабылдау қандағы қанттың (глюкозаның) айтарлықтай ауытқуымен байланысты емес, сондықтан ұйқы безінің инсулин секрециясын жоғарылатуды қажет етпейді. Қаңқа бұлшықеттеріндегі гликоген мөлшері глюкозаға қарағанда едәуір аз төмендейді. Теңгерімді тамақтанудың маңызды компоненттерінің бірі-тамақтанумен (немесе қосымша фармакологиялық препараттармен) бірге дәрумендер мен минералдардың жеткілікті мөлшерін алу. Айта кету керек, 3-кестедегі сандар американдық авторларға қарағанда 1, 5-2 есе жоғары, бұл АҚШ-тағы тамақ түрі мен сапасына байланысты.

Витаминдерді қосымша қабылдау қажеттілігі (диетадағы мазмұннан басқа) олардың көп тұтынылуы спорттық көрсеткіштердің жақсаруына әкеледі дегенді білдірмейді. Керісінше, витаминдік препараттардың артық дозалануы организм үшін өте ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін. Сондықтан толық теңдестірілген тамақтану жаттығу процесі мен бәсекеге қабілетті қызметті Медициналық және биологиялық қолдаудың маңызды компоненттерінің бірі деп сеніммен айтуға болады. Ұтымды фармакологиялық қамтамасыз ету үшін дәрі-дәрмектердің тамақ компоненттерімен өзара әрекеттесуі және дәрі-дәрмектерді қабылдаудың оңтайлы уақытын таңдау өте маңызды. Дәрі-дәрмектерді еріту және ассимиляциялау үшін өте маңызды факторлар-бұл тағамның құрамы мен температурасы, ішекте сау микрофлораның болуы. Дәрі-дәрмектер көбінесе жеміс-жидек немесе көкөніс шырындарымен араласады, олардың жағымсыз дәмін жасырады немесе қабылдауды жеңілдетеді. Алайда шырындарда бірқатар органикалық қышқылдар бар, олардың болуы кейбір қосылыстарды, әсіресе антибиотиктерді бұзады. Жалпы ұсыныс дәрілік заттарды (егер ерекше көрсетілмесе) аш қарынға тағайындау болуы мүмкін, бұл дәрілік заттардың тағамдық компоненттермен өзара әрекеттесуін болдырмайды және ас қорыту шырындарының жағымсыз әсерін едәуір шектейді, тамақтың дәрілік заттардың сіңуіне баяулататын әсерін жояды. Бұл организм үшін фармакологиялық препараттардың барынша қол жетімділігін қамтамасыз етеді.

Дене белсенділігінің денсаулық үшін маңызы

Денсаулық - табиғаттың ең қымбат сыйы. Денсаулық сақтаудың алдын алуға болады. Ол үшін дұрыс тамақтануға, уақытында демалуға, дене қимылымен айналысуға көп көңіл бөлу қажет.

Денсаулық сақтауда дұрыс тамақтаудың маңызы зор. Ал спортпен айналысу - денсаулықты жақсартады. Спорттың ең қарапайым түрі - жүгіру. Күн сайын таңертең үйдің маңайында, саябақта жарты сағаттай жүгіруе болады. Ол жүрек жұмысын ұлғайтады және жалпы физикалық жағдайды жақсартады, денсаулықты нығайтады.

Ұдайы тұрғыдағы дене белсенділігі өмір сүру сапасын жақсартуы мүмкін. Дене белсенділігі адам денсаулығын маңызды түрде жақсартып, ағзасындағы төмендегі бұзушылықтардан арылтады:

- Арқадағы ауырсыну белгілері,

- Депрессиялар мен мазасыздану,

- Инфаркт пен инсульт,

- Қан қысымының жоғарылауы,

- Денені май басу,

- Остеопороз,

- 2 үлгідегі қант диабеті

Физикалық дене белсенділігі біздің күнделікті өміріміздің бөлігі болуы тиіс. Төмен физикалық дене белсенділігі өз уақытының негізгі бөлігін компьютер алдында өткізетін кеңсе жұмысшыларында өте жиі көрініс алады. Алайда жұмыс күні бойына қозғалыстың жеткіліксіздігін кеңседе-ақ толтырса болады. Мысалға, компьютер алдындағы әрбір сағат сайын сіз саусақтарыңыз бен білегіңізді жазсаңыз, қолыңызды жоғарыға көтеріп, шынтақ буындарын айналдырсаңыз және иығыңызды қозғасаңыз сізге ешкім алайып қарамайды. Сондай - ақ қанайналымды қалпына келтіру үшін басыңызды алға -артқа, оңға -солға қарайтып тез жылдам емес, абайлап және ақырын бұру қажет. Нұсқама ретінде бұл жаттығуды ұжымда жасауға болады, ол қызметкерлерге пайдалы болып келеді. Сондықтан құрметті оқырман, дене белсенділігінің маңыздылығын ұмытпайық!!!

ФИЗИКАЛЫҚ БЕЛСЕНДІЛІКТІҢ МАҢЫЗЫ

Компьютердің, смартфондардың және басқа да құрылғылардың пайда болуымен техникалық прогрестің орын алуы салдарынан, адамнің күнделікті өмірі мен жұмысы жеңілдеп, соңғы он жылмен салыстырғанда физикалық белсенділігі немесе қимыл-қозғалысы бірден қысқарды.

Бұл өз кезегінде уақыт өте келе адамның функционалдық қабілетінің төмендеуіне, қаңқа-бұлшықет аппаратының әлсіреуіне, ішкі ағзалардың жұмысының нашар жағына өзгеруіне әкеп соғады. Қимыл-қозғалыстың жеткіліксіздігі мен энергияжұмсау барлық жүйелердің (бұлшықет, қантамыр, жүрек, тыныс алу) жұмысын нашарлатып, түрлі ауруларға бейім етіп қояды.

Міне сондықтан да спорттың адам денсаулығына әсері ұшан-теңіз. Денешынықтыру мен спорт кей кезде адам ағзасы табиғи түрде қажет ететін қимыл-қозғалыс пен күшті іске асырудың қолжетімді түрі болып табылады.

Қимыл-қозғалыстың жүйелер мен ағзаларға әсері

Спорттың адам денсаулығына қандай әсері бар екендігі қаншама мақалада, зерттеу жұмыстарында, тіпті диссертация жұмыфстарында жазылып та, айтылып та жүр. Ондағы жазылған мәліметтерді қысқаша және қолжетімді түрде топтастырып көрейік. Сонымен, спорт адам ағзасы үшін келесідей себептермен пайдалы:

Тірек-қимыл аппаратын нығайтады: бұлшықеттің көлемі үлкейеді және күш көрсеткіші жоғарылайды, қаңқа сүйектері жүк салмаққа төзімді болады. Жаттығу залында жаттығу немесе жүгіру, жүзу, велоспорт нәтижесінде бұлшықеттің оттегімен демалуы жақсарып, қантамыр жұмысына оң әсерін тигізеді. Тұрақты түрде жаттығу бұлшықет тіндерінің химиялық құрамын өзгертеді, яғни онда энргетикалық заттар артып, заталмасу процесін жақсартып, жаңа клеткалардың пайда болуына әсер етеді. Денешықтырумен жүйелі түрде шұғылдану остеохондроз, омартқааралық жарық, артроз, атеросклероз, остеопороз секілді тірек мүшелерінің ауруларының алдын алады.
Жүйке жүйесі нығаяды және дамиды. Ол ептіліктің жоғарылауы, қимылдың жылдамдауы мен жақсаруы есебінен іске асады. Спортпен шұғылдану жаңа шартты рефлекстердің пайда болуына ықпал етеді. Ағзамыз бұрынғыдан ауыр, күрделі жүктемелерді іске асыруға қабілетті болады. Жүйке процесінің жылдамдығы артып, ми оқиғаларды тез қабылдап, дұрыс шешім қабылдауды үйренеді.
Жүрек-қантамыр жұмысы жақсарады. Спорттың адам ағзасына әсері жүрек пен қантамырлардың төзімділігінің артуынан көрінеді. Жаттығулар бүкіл ағзаны интенсивті түрде жұмыс істеуге мәжбүрлейді. Бұлшықеттерге күш түскен кезде көбірек қанмен қамтамасыз етуді талап етеді де, жүрекке белгілі уақыт ішінде қанды оттегімен байытуға мәжбүрлейді. Тыныштықта жүрек аортаға минутына шамамен 5 литр қан итеріп отырса, жаттығу кезінде ол 10 және 20 литрге дейін ұлғаяды. Спортпен шұғылданатын адамдардың жүрегі мен қантамырлары күшке тез үйренеді және кейін тез қалпына келеді.
Тыныс алу мүшелерінің жұмысы жақсарады. Жаттығу кезінде тіндер мен ағзалардың оттегін көп талап етуі нәтижесінде тыныс алу терең және интенсивті болады. Жүгіру, жүзу, жаттығу залында жаттығу нәтижесінде тыныс жолдары арқылы өтетін ауа мөлшері тыныштық кездегі 8 литрден 100литрге дейін ұлғаяды. Өкпенің сыйымдылығы артады.
Иммунитет көтеріліп, қанның құрамы жақсарады. Тұратқты түрде жаттығатын адамдардың эритроциттері 5 млннан 6 млнға дейін көбейеді. Сонымен қатар лимфоциттердің мөлшері де артады. Бұл спорттың қорғаныш қызметін жақсартып, бізді қоршаған зиянды заттарға қарсы тұра алатындығының бірден бір дәлелі. Физикалық белсенді адамдар сирек науқастанып, бактериялар мен вирустарды тез жеңеді.
Метаболизм жақсарады. Жаттыққан ағза қандағы қант және басқа да заттарды реттеуі жақсарады.
Өмірге деген көзқарас өзгереді. Физикалық белсенді жандар өмірге құштар, күйзелістен аулақ болады.

Жетілуші ағзаға спорттың әсері

Спорт пен баланың денсаулығы қаншалықты байланысты екендігін медициналық статистика көрсетеді. Дәрігерлердің статистикасына сүйенсек, жиі ауыратын балалар мен жасөспірімдердің 70 пайызы спортпен шұғылданбайды және денешынықтыру сабағына қатыспайды. Мектепте миға түсетін салмақ, үйде үнемі компьютердің немесе теледидардың алдында телміріп отыру ағзаның физикалық қуат алмауына әкеп соғады.

Бұл функционалды бұзылыстарға соқтырып, оқушылар мен студенттерді «жас қарияға» айналуына әсер етіп, үлкен жастағы кісілерде кездесетін түрлі аурулардың дамуына себеп болады.

Оқушылар мен студенттер үшін денешынықтыру сабақтары мен спортпен шұғылданудың маңызын айтып жеткізу мүмкін емес, жас ағзаға және жетіліп келе жатқан денеге үнемі қозғалыста жүру қажет. Қазіргі балалардың қимылы аз өмір салты дәрігерлер мен педагогтардың алаңдаушылығын туғызып отыр.

Спортты насихаттау

Физикалық белсенділіктің адамға пайдалы екендігін медициналық зерттеулер, практикалық бақылаулар мен фактілер, тіпті халық даналығы да дәлелдейді.

Замануи медицина және педагогика спортты насихаттауа және қоғамның дене тәрбиесіне деген оң көзқарасын туғызуға барынша тырысып келеді. Мектептерде және жоғары оқу орындарында денсаулық және спорт күні өткізіліп тұрады. Оқушыларға бассейндер мен жаттығу залдарына баруға тегін абонемент беріледі. Дегенмен, дене тәрбиесінің денсаулыққа әсеріне немқұрайлы қарайтындардың саны әлі де көп.

Спортпен шұғылданғанда қауіпсіздік шараларын ұмытпаған да жөн!

Конец формы

Тақырыбы: «Дене тәрбиесі мен спорт түрлерінің физиологиялық негіздері»

1. Кіріспе.

1. Спорттық физиология қолданбалы ғылым ретінде, оның міндеті, басқа ғылымдармен байланысы.

Дене шынықтыру мен және спортпен шұғылдану кезіндегі дене шынықтыру тәрбиесін физиологиялық негіздерге арналған өзіндік білім алу деңгейін көтеру бойынша білім беру және дағдыландыру.

Денсаулықты күшейтудің, дене шынықтырумен және спортпен шұғылдану кезіндегі жұмысқа қабілеттілікті арттырудың физиологиялық механизмдері туралы ғылыми дүниетаным қалыптасады.

Тиімді дене шынықтыру құралдарымен әдістерімен қоршаған орта факторларымен дене жұмысқа қабілеттілікті сақтау мақсатында барлық адамдардың бойында қимыл қорын қалыптастыру негіздерінде, дене жүктемелеріне төтеп беру - машықтандыру құралдарын және дене шынықтырумен шұғылданатындардың дамуындағы бақылаудың физиологиялық әдістерін қолдану бойынша дағдыларды қалыптастыру. Әртүрлі биоэнергетикалық дене жаттығуларының әсер ету ерекшеліктерінде дұрыс бағдарлануға үйретіп, бұл білімдерін оқыту машықтандыру және дене шынықтыру сабақтарында оқыту. Бұл пәнді сапалы меңгеру үшін студенттер сіздер анатомия, спорттық морфология, биомеханика, дене жаттығулары және спорт биохимиясы, жалпы және жас ерекшеліктері физиологиясы, дене шынықтыру және спорт теориясы мен әдістері, гигиена сияқты пәндерден алған білімдерің жоғары болу керек. Осы пәнді оқу сендерге келешекте бапкерлік іс-тәжірибеден өту үшін қажет.

2. Зерттеу әдістері.

Спорт физиологиясы - спорттық жаттығу негізінде жүретін, бұлшық ет қызметінде қалыптасатын мүшелер мен мүшелер жүйесінің қызметін зерттеуге бағытталған адам физиологиясының арнаулы бөлімі. Ол жаттығу процесін қалыптастыра отырып, жоғары спорттық нәтижелерге жетуге негізделген.

Спорт физиологиясы дене тәрбиелеу мәдениеті институттары мен университеттерінің дене тәрбдиелдеу факультеттерінде ғылыми ілім есебінде оқытылады. Бұл негізінен енді дамып келе жатқан жас ғылым және педагогикалық ілім.

Спорт физиологиясы - ғылыми және оқулық ілім ретінде ХХ - ғасырдың 30-шы жылдарында қалыптасты. Физиологияның бұл арнаулы бөлімі бойынша алғашқы оқулық пен момнографияны В. Ф. Лесгафт атындағы дене тәрбиелеу мәдениеті институттың \Санк-Петербург\ физиология кафедрасының оқытушысы А. Н. Крестовников жазды. Бұл институттың ең алғашқы кафедрасы еді. Л. А. Орбели оны ұйымдастырып, 1919 жылдың 1927 жылға дейінгі аралықта меңгерді. Ал А. Н. Крестников болса, оны әрі қарай дамытып, 1955 жылға дейінгі жоғарыда айтылған кафедраны басқарды.

Бұл ғылымның дамуына және жетілуіне Е. К. Жуков, Н. В. Зимкин, В. В. Васильева, В. С. Фарфель, Я. Л. Коц т. б. ғалымдар өз үлестерін қосты.

Спорт физиологиясының жалпы физиологиядан айырмашылығы - ол тек адамдарға ғана жүргізілетін зерттеулерге негізделеді. Физиологияның классикалық әдістерін адамдарды зерттеуде қолдану мүмкін емес. Сондай-ақ зерттеулер белсенді қозғалыс кезінде жүргізілуі қажет, өйткені оның өзі де жұмысты қиындата түседі. Алынатын мағлұматтар көбірек қызығушылық тудырса да, жарыс кезінде зерттеулерді жүргізу іс жүзінде аса қиын.

Спорт физиологиясының мақсаты мүшелердің, мүшелер жүйесінің және адам ағзасының қимылға дейін, қимыл кезінде және белсенді қимылдан кейінгі функциональды күйін зерттеу болғандықтан, ағзадағы бұлшық ет белсенділігін анықтап, соған сәйкес өзгерістерін тіркеуге мүмкіндік беретін арнаулы әдістер жасалынуда. Қазіргі кезде осы мақсаттармен эрго өлшеудің 4 түрі пайдаланылады. Олар: электрлік және механикалық велоэргометрлер, тредбан \жүгіретін жол\ степэргометрия. Сондай-ақ қан айналымның, тыныс алу және ағзадағы функциялық ауытқуларды анықтауға мүмкіншілік беретін электрокардиограмма \ЭКГ\, электроэнцофалограмма \ЭЭГ\, электромиография \ЭМГ\ және т. б. әртүрлі жабдықтар қолданылады.

3. Спорттық физиологияның дене тәрбиесі және спорт теориясы мен практикасы үшін маңызы.

Физиология спортының денсаулығын сақтай отырып, оның спорттық іс-әрекетінде үлкен нәтижелерге жетуіне мүмкіндік беретін білімнің негізін құрап, дене тәрбиесі мен спорт ілімінде маңызды орын алады. Спорт физиологиясы негізінен: қимыл әрекеттерін қалыптастыру механизмдерін; машыққандығы мен жұмыс қабілеттілігін сипаттайтын көрсеткіштерді; машыққандығын дамытатын механизмдерді; спортшы ағзасының физиологиялық резервтерін зерттейді.

Келешек бапкерлер мен дене тәрбиелеу мәдениеті оқытушылары спорт физиологиясынан мемлекеттік емтихан тапсырып, мамандығын жетілдіру факультетінің тыңдаушылары өз білімдерін жаңартуымен айқындалады. Бапкерлер мен дене тәрбиелеу мәдениеті оқытушылары үшін спорттық әрекеттің физиологиялық заңдылықтарын білу мынадай мақсаттарда қажет:

Машықтанушылардың денсаулығына нұқсан келтірмеу;
Машықтану процесін сапалы құру \құрылысы бойынша қатаң емес\;
Машықтану процесінде зорықтырмау, зорығу қалған жағдайда машықты тоқтату;
Жауапты жарыстарға спортышыларды іріктеудің негізі;
Машықтану процесін жетілдіру үшін спортшы ағзасында машықтану және жарыс кезіндегі қызметтік жағдайды түсіну;
Адам ағзасында машықтану және жарыс кездерінде өтіп жатқан өзгерістерді өз шәкірттеріне дұрыс түсіндіріп, өзінің тапсырмалары мен ұсыныстарын дәлелдеу.

Спорт физиологиясының заңдылықтарын білу бапкерлермен дене тәрбиелеу оқытушыларының өзіндік іскерлігі мен жеке мақсаттардағы көзқарасын кеңейте түседі және ұжымда өзіндік бедел алады.

2: Дене жаттығуларының ағзаға әсері, адамның қозғалыс-қимылдарын басқару. Қимыл дағдылары дамуының физиологиялық механизмдері. Дене жаттығуларының ағзаға әсері, адамның қозғалыс-қимылдарын басқару. Қимыл дағдылары дамуының физиологиялық механизмдері.

1. Дене жаттығуларының адам ағзасының физиологиялық жүйелеріне әсері.

Физикалық жаттығулар бірқатар белгілері бойынша мынадай топтарға бөлінеді. 1. Бұлшық ет массасы көлемінің белсенділігіне байланысты:

І\ бұлшық еттің 1\3 бөлігінен азырақ қатысуымен орындалатын жергілікті жаттығулар \садақпен ату\; 2\ аймақты жаттығуларда бұлшық еттер массасының 1\2 бөлігіне шейін қатысады. \қолдың көмегімен жасалынатын гимнастикалық жаттығулар\; 3\ бұлшық еттердің 1\2 бөлігінен көбірек бөлімі қатысатын кең аймақты жаттығулар.

ІІ. Бұлшық ет қызметінің тәртібіне байланысты: 1\ изометриялық тәртіпте бұлшық ет қызметінің басым болуы жөніндегі статикалық жаттығулар \жүкті ұстап тұру\; 2\ ауксотониялық тәртіпте бұлшық ет қызметі басым болатын - динамикалық жаттығулар.

ІІІ. Физиологиялық сапаның қайсібірі басым болуына байланысты: 1\ жылдам күш жаттығулары, бұл кезде бұл кезде бұлшық еттер бір уақытта үлкен күш пен жиырылу жылдамдығын көрсетеді \секіру, \лақтыру; 2\ бұлшық еттер аз ғана күш пен жылдамдықта ұзақ уақыт жұмыс қабілеттілігін сақтайтын төзімділікке жаттығулар \ұзақ қашықтыққа жүгіру, шаңғы тебу\.

ІҮ. Уақыт бірлігінде орындалатын жаттығуларда жұмсалатын энергия мөлшеріне байланысты: І\ жеңіл; 2\ орта; 3\ сылбыр; 4\ ауыр; 5\ өте ауыр жаттығулар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.