Атом құрылысы туралы жалпы түсінік

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Атом құрылысы туралы жалпы түсінік

Орындаған:Жакибаев Елжан.Б
Мамандығы:Химия
Тобы:11
Қабылдаған: Ташенов Е.А

Нұр-Сұлтан 2019ж
Ядро зарядтары бірдей атомдар түрлерін химиялық элемент деп атайды.
Атомның күрделілігін дәлелдейтін құбылыстардың ашылуы: катод сәулесі (1879, Крукс тәжірибесі), термоэмиссия (1881, Эдисон), фотоэфффект құбылысы (1887, Столетов), рентген сәулесі (Рентген, 1895), радиоактивтілік құбылысы (1896, Беккерель), атом модельдерімен (Томсон, 1904, Резерфорд) жалғасты.
Э.Резерфорд ұсынған атомның планетарлық моделі атом құрылысының танымында маңызды алға басу деп есептеледі, себебі атомның құрамдас бөліктерінің орны экспериментті түрде дәлелденді. Бірақ, бұл модельдің де жетімсіз жақтары болды.
1. Атомның тұрақтылығына күмән келтірілді, себебі белгілі жылдамдықпен ядро төңірегінде қозғалған электрон бойынан электромагниттік толқынды үздіксіз шығаруы оның ядроға құлауына әкеліп соғар еді.
2. Атомның сызықтық спектрін түсіндіру мүмкін болмады.
Сондықтан бұл модельді атом құрылысының сұлбасы ретінде қарастырамыз, оның ары қарай дамуы қажет болды. Ол үшін ғылым алдында мынадай екі мәселені шешу қажеттілігі туды:
1) атомдағы электрондар саны мен ядро заряды неге тең?
2) ядро төңірегінде қозғалыста болатын электрондар қандай заңдылықтарға бағынады, олардың орналасу ерекшеліктері қандай?
1912-1913 жылдары ағылшын физигі Мозли антикатод ретінде алынған әр түрлі металдан шығатын рентген спектрлерінің толқын ұзындықтарын зерттеу барысында мынадай заңдылықты ашады:
Рентген спектрлерінің белгілі бір толқын ұзындығының кері мәндерінің квадрат түбірі элементтің периодтық жүйедегі рет номеріне сызықтық тәуелді.
Ал, 1911 жылы Ван-дер-Брек математикалық есептеулерге сүйене отырып, элементтің реттік номері оның ядросының зарядына тең екендігі туралы пікір айтты. 1920 жылы Чэдвик Cu, Ag, Pt элементтерінің ядро зарядтары оның рет номеріне тең екендігін тәжірибе жүзінде дәлелдеді. Олай болса, атом бейтарап болуы үшін элементтің ядро заряды қанша болса, оны қоршап жүретін электрондар сандары да сонша болады.
Атом ядросы нуклондардан (протон,нейтрон) тұрады. Ядро тығыздығыөте жоғары 1014 гсм3, сол себепті нуклондардың байланыс энергиялары өте жоғары мәнді, ядролық күш өте аз қашықтыққа әсер етеді 10-13 см =1 ферми. Атом ядросы біріне-бірі ауысып тұратын протондар ( ) мен нейтрондардан ( ) тұрады. Ядроның мұндай моделін 1933 жылыорыс ғалымы Иваненко Д.Д., неміс ғалымдары В.Гейзенберг ұсынды
A = Z + N (3.2)
мұндағы, А - массалық сан (Аr)
Z - ядродағы протондар саны
N - ядродағы нейтрондар саны
Атом ядросы атомның орталық бөлімінде орналасқан, радиусы 10-12 - 10-13 см болатын атомның массасы және заряды жинақталатын бөлімі, оның тығыздығы 1014 гсм3.
Периодтық жүйедегі барлық элементтердің салыстырмалы атомдық массасы (3.2)-формула бойынша бүтін сандар болуы тиіс, бірақ периодтық жүйедегі көптеген элементтер үшін бөлшек сандармен берілген. Бұған себеп - табиғатта ядро зарядтары бірдей, салыстырмалы атомдық массалары әр түрлі болатын атомдар тобы кездеседі, оларды изотоптар (нуклид) деп атайды

Атом массасы ядроны құрайтын нуклондардың массаларының қосындысынан әрдайым кем болады, оны масса дефектісі деп атайды. Масса дефектісі атом ядроларының беріктілігін көрсетеді.Ядро протон мен нейтрондардан түзілгенде бөлінетін энергия А.Эйнштейн формуласымен анықталады.
E = ∆mc2 (3.3)
Ол энергия шамасы молекуладағы атомдардың байланыс энергиясынан әлдеқайда көп, сондықтан атом ядролары химиялық реакцияларда өзгермейді.
Қазіргі кездегі теория бойынша ядро да электрон құрылысы сияқты қабаттық құрылысты. Қазіргі кезде 300-ге жуық тұрақты, 1400-ге жуық радиоактивті ядролар бар. Протон және нейтрон сандары 2,8,14,20,28,50,82, нейтрондар сандары 126,152 болатын атом ядролары басқа ядролардан тұрақты болады, бұл сандарды (магические) құдіретті сандар деп атайды. Бұл сандарға сәйкес нуклондар атом ядросының орнықты күйіне сай келуі, атомның электрон орбитальдарының аяқталуы сияқты болса керек. (А.Беккерель).
Табиғи радиоактивтілік 1896 жылы уран элементі үшін ашылса, екі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.