Елдің экономикалық өсу ерекшеліктері
Орындаған:МЭ- 242 студенті Сауяева Әсел Ертуғанқызы
Елдің экономикалық өсу ерекшеліктері
Әлемде болып жатқан түрлі дағдарыстар мен құлдырауларға қарамастан,ұзақ мерзімді экономикалық өсу бүкіл әлем экономикасының ұмтылысы болып табылады.Экономикалық өсу дегеніміз- бұл нақты жалпы ұлттық өнімнің өсуін сипаттайтын экономиканың салыстырмалы түріндегі ұзақ мерзімді ұлғаюы.Белгілі бір жылдан келесі бір жылға нақты экономикалық өсудің қарқынын есептеу үшін екі әдіс қолданылады:1)Біріншіәдіс: Экономикалық өсу қарқыны-(2-жылдағы нақты жалпы ішкі өнім- 1-базалық жылдағы жалпы ішкі өнім) (1-базалық жылдағы жалпы ішкі өнім) х 100%.1-жылдағы ЖІӨ базалық болып саналады.Мысалы,1-жылдағы ЖІӨ=1000ш.б.,Ал 2-жылдағы 1015 ш.б, болса,онда экономикалық өсудің қарқыны 1,5% болады,бұл дегенміз - (1015-1000)1000=0,015.Одан кейін шыққан нәтижесін пайызбен есептеу үшін,соңында шыққан санды 100-ге көбейту арқылы есептеуге болады. Екінші әдісте тұрғындардың жан басына шаққандағы нақты ЖІӨ мөлшерін анықтау арқылы табамыз.1жылды табу үшін: Тұрғындардың жан басына шаққандағы нақты ЖІӨ=берілген жылдағы нақты ЖІӨберілген жылдағы елдің тұрғындарының санын мысалға,1028 ақша бірлігі деп алып,соны бөлеміз мысалға 105 млн. адам делік=сонда щыққан мән 9,8 акша бірлігі. Біздің мысалымызда көрсетілгендей,елдің нақты ЖІӨ мөлшері бір жылда азайып,экономикалық өсудің қарқыны 2% төмендеген.
Экономикалық өсуді анықтайтын негізгі факторларға осылар жатады: *Жекеменшік құқығы *Нақты капитал (өндірілген құрал-жабдықтар,көлік) *Адамдық капитал (тәжірибе,дағды,білім) *Инфрақұрылым (байланыс,көлік жүйесі,каржылық,білім беру,денсаулық сақтау жүйесі және т.б.) *Инвестициялар (жаңа тауарлар мен қызметтермен қамтамасыз ету, өнімділіктің өсуі) *Технологиялық жаңару, ауқымнан үнемдеу және тағы солай сияқты.
Экономиканы дамытудың екі незгі стратегиясы бар
*Импортты орындарымен алмастыру *Сыртқы экономиканың дамуына бағытталған Импортты алмастыру стратегиясы квоталарды белгілеу арқылы импортты шектеп,өз елдерінде шыққан тауарларды бас елдердің бәсекелестігінен қорғап,импорттың орнына қолданалатын тауарлар өндіріс.Сыртқы экономикаға,яғни экспортқа тауарды өндірушілер үшін өндірістің қолайлы жағдайына жету және басқа шетелдік өндірістің тиімділігін көбейту жолын қарастырады. Жаңа индустриялды елдердің,мысалға айтсақ Тайвань,Сингапур,Малайзия,Индонезия ,Оңтүстік Корея осы елдердің экономикасының жылдам дамуы,экономикалық өсудің осы стратегиясын қабылдауға шешім болды.Осы елдердің экономикалық өнімдердің экпортын тез көбейтудің арқасында 70-жылдардан бастап өте қарқынды әрі жылдам дамудың үстінде.Осы стратегияларды басқа елдер қолданса,осы дамушы елдер сияқты экономиканық өсуінің жолында үлкен жетістіктерге жетуі мүмкін.Әрбір мемлекет экономиканың өсуін қадағаласа және экономикалық өсуді қамтамасыз ету үшін,адамдардың іскерлік қасиетін арттырып, тұрақты құқықтық және макроэкономикалық жағдайларды,мәселелерді туғызуы керек.
Экономикалық өсудің бастапқы факторы-әрине ресурстардың жеткілікті болуы болып табылады.Қазақстанның табиғи-экономикалық байлықтарын пайдалану табиғи-экономикалық рента әкеледі.Осы байлықтардан алынатын табыстар экономиканың тұрақты өсуін қамтамасыз етеді.Қазақстан Республикасының соңғы жылдарында экономиканың өсуі тұрақты тенденциясы байқалды.2000 жылдан бастап нақты ЖІӨ өсуі 9-11 % құрады.Бұны біз макроэкономикалық көрсеткіштерінің өсуінен көруімізге болады.Кедейшілік және жұмыссыздық деңгейі түсіп,тұрғындардың табысы артуда.Орта бизнестің дамуы,шикізаттық емес салаларының көтерілуінің арқасында осындай дәрежеге жетіп отырмыз.
Сонымен қатар,сыртқы экономикалық тауар айналымының өсуі жылдан жылға қарай даму үстінде.Бұны біз тауар экспортынан және импортынан көре аламыз.Инфляцияның күрт жоғарылауын 2007 жылдың екінші жартысынан бастап,тым тез әрі күрт жоғарылауының себебінен,экономикалық өсу деңгейі төмендеді.2009 жылы Қазақстан Республикасында экономиканық өсу деңгейі ең төменгі деңгейіне түсіп ,1% мөлшерінде жүрді.
ҚР Статистика агентінің мәліметтерінен алынған. www.stat.gov.kz
Осы кестеден көріп тұрғанымыздай, 2000 жылдан бастап 2007 жылға дейінгі өсу қарқыны орташа есеппен 9,7%-ды құрады.Бірақ,2008-2010 жылдарда әртүрлі қауіпті жағдайлардың себебтерінен өсу қарқыны төмен деңгейге түсті.Дүниежүзін жаулап алған, қаржылық дағдарысқа қарсы бекітілген шаралардың (Бизнестің жол картасы және Индустрияландыру картасы)арқасында 2010 ... жалғасы
Елдің экономикалық өсу ерекшеліктері
Әлемде болып жатқан түрлі дағдарыстар мен құлдырауларға қарамастан,ұзақ мерзімді экономикалық өсу бүкіл әлем экономикасының ұмтылысы болып табылады.Экономикалық өсу дегеніміз- бұл нақты жалпы ұлттық өнімнің өсуін сипаттайтын экономиканың салыстырмалы түріндегі ұзақ мерзімді ұлғаюы.Белгілі бір жылдан келесі бір жылға нақты экономикалық өсудің қарқынын есептеу үшін екі әдіс қолданылады:1)Біріншіәдіс: Экономикалық өсу қарқыны-(2-жылдағы нақты жалпы ішкі өнім- 1-базалық жылдағы жалпы ішкі өнім) (1-базалық жылдағы жалпы ішкі өнім) х 100%.1-жылдағы ЖІӨ базалық болып саналады.Мысалы,1-жылдағы ЖІӨ=1000ш.б.,Ал 2-жылдағы 1015 ш.б, болса,онда экономикалық өсудің қарқыны 1,5% болады,бұл дегенміз - (1015-1000)1000=0,015.Одан кейін шыққан нәтижесін пайызбен есептеу үшін,соңында шыққан санды 100-ге көбейту арқылы есептеуге болады. Екінші әдісте тұрғындардың жан басына шаққандағы нақты ЖІӨ мөлшерін анықтау арқылы табамыз.1жылды табу үшін: Тұрғындардың жан басына шаққандағы нақты ЖІӨ=берілген жылдағы нақты ЖІӨберілген жылдағы елдің тұрғындарының санын мысалға,1028 ақша бірлігі деп алып,соны бөлеміз мысалға 105 млн. адам делік=сонда щыққан мән 9,8 акша бірлігі. Біздің мысалымызда көрсетілгендей,елдің нақты ЖІӨ мөлшері бір жылда азайып,экономикалық өсудің қарқыны 2% төмендеген.
Экономикалық өсуді анықтайтын негізгі факторларға осылар жатады: *Жекеменшік құқығы *Нақты капитал (өндірілген құрал-жабдықтар,көлік) *Адамдық капитал (тәжірибе,дағды,білім) *Инфрақұрылым (байланыс,көлік жүйесі,каржылық,білім беру,денсаулық сақтау жүйесі және т.б.) *Инвестициялар (жаңа тауарлар мен қызметтермен қамтамасыз ету, өнімділіктің өсуі) *Технологиялық жаңару, ауқымнан үнемдеу және тағы солай сияқты.
Экономиканы дамытудың екі незгі стратегиясы бар
*Импортты орындарымен алмастыру *Сыртқы экономиканың дамуына бағытталған Импортты алмастыру стратегиясы квоталарды белгілеу арқылы импортты шектеп,өз елдерінде шыққан тауарларды бас елдердің бәсекелестігінен қорғап,импорттың орнына қолданалатын тауарлар өндіріс.Сыртқы экономикаға,яғни экспортқа тауарды өндірушілер үшін өндірістің қолайлы жағдайына жету және басқа шетелдік өндірістің тиімділігін көбейту жолын қарастырады. Жаңа индустриялды елдердің,мысалға айтсақ Тайвань,Сингапур,Малайзия,Индонезия ,Оңтүстік Корея осы елдердің экономикасының жылдам дамуы,экономикалық өсудің осы стратегиясын қабылдауға шешім болды.Осы елдердің экономикалық өнімдердің экпортын тез көбейтудің арқасында 70-жылдардан бастап өте қарқынды әрі жылдам дамудың үстінде.Осы стратегияларды басқа елдер қолданса,осы дамушы елдер сияқты экономиканық өсуінің жолында үлкен жетістіктерге жетуі мүмкін.Әрбір мемлекет экономиканың өсуін қадағаласа және экономикалық өсуді қамтамасыз ету үшін,адамдардың іскерлік қасиетін арттырып, тұрақты құқықтық және макроэкономикалық жағдайларды,мәселелерді туғызуы керек.
Экономикалық өсудің бастапқы факторы-әрине ресурстардың жеткілікті болуы болып табылады.Қазақстанның табиғи-экономикалық байлықтарын пайдалану табиғи-экономикалық рента әкеледі.Осы байлықтардан алынатын табыстар экономиканың тұрақты өсуін қамтамасыз етеді.Қазақстан Республикасының соңғы жылдарында экономиканың өсуі тұрақты тенденциясы байқалды.2000 жылдан бастап нақты ЖІӨ өсуі 9-11 % құрады.Бұны біз макроэкономикалық көрсеткіштерінің өсуінен көруімізге болады.Кедейшілік және жұмыссыздық деңгейі түсіп,тұрғындардың табысы артуда.Орта бизнестің дамуы,шикізаттық емес салаларының көтерілуінің арқасында осындай дәрежеге жетіп отырмыз.
Сонымен қатар,сыртқы экономикалық тауар айналымының өсуі жылдан жылға қарай даму үстінде.Бұны біз тауар экспортынан және импортынан көре аламыз.Инфляцияның күрт жоғарылауын 2007 жылдың екінші жартысынан бастап,тым тез әрі күрт жоғарылауының себебінен,экономикалық өсу деңгейі төмендеді.2009 жылы Қазақстан Республикасында экономиканық өсу деңгейі ең төменгі деңгейіне түсіп ,1% мөлшерінде жүрді.
ҚР Статистика агентінің мәліметтерінен алынған. www.stat.gov.kz
Осы кестеден көріп тұрғанымыздай, 2000 жылдан бастап 2007 жылға дейінгі өсу қарқыны орташа есеппен 9,7%-ды құрады.Бірақ,2008-2010 жылдарда әртүрлі қауіпті жағдайлардың себебтерінен өсу қарқыны төмен деңгейге түсті.Дүниежүзін жаулап алған, қаржылық дағдарысқа қарсы бекітілген шаралардың (Бизнестің жол картасы және Индустрияландыру картасы)арқасында 2010 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz