Эндоцитоз түрлері және олардың механизмі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қарағанды медициналық университеті
Биология кафедрасы стоматология факультеті

ОСӨЖ
Эндоцитоз түрлері және олардың механизмі

Орындаған: Орынбасаров Асыл
Стоматология 1-003топ
Тексерген: Куваткан Куттыкыз Намаскызы

Қарағанды, 2019

Эндоцитоз (endocytosis, грек, endon ішкі, kytos жасуша) жасушаға қоректік заттардың плазмолемма арқылы өту процесі. эндоцитоз уақытында плазмолемма цитоплазмаға қарай иіле сіңіп, әр түрлі мөлшердегі ойықтар жасайды. Ойықтар қармаған заттарымен біргелікте жасуша плазмолеммасымен цитоплазмаға қарай тартылып үзіледі де, көпіршіктерге (вакуольдерге) айналып кетеді. Жасушаға қармалған заттардың табиғатына байланысты эндоцитоз: фагоцитоз және пиноцитоз болып екіге бөлікке бөлінеді. Фагоцитоз -- тығыз қатты заттардың жасуша цитоплазмасына қабылданып, лизосомалар гидролазаларының көмегімен қорытылу процесі. Пиноцитоз жасушаның заттарды сұйық ерітінді түрінде ішу процесі. Жұтылатын пиноцитозды көпіршіктердің мөлшеріне байланысты олар: макропиноцитоз және микропиноцитоз деп аталады
Эндоцитоздың бірнеше түрлері бар. Олар пассивті (белсенді емес) және активті (белсенді) трансмембраналық тасымал. Эндоцитоз кезінде тасымалдау плазмалемма арқылы жүзеге асады. Сондай-ақ, эндоцитоздың пиноцитоз және фагоцитоз деген күрделі тәсілдері болады.
Пиноцитоз дегеніміз - (грек. pino - ішемін) сұйық коллоидты бөлшектерді клетканың қоршап алуы, ал фагоцитоз (грек. phagos - жеуші) - тығыз заттарды қоршау. Пиноцитоз бенен фагоцитоздың механизмдері әртүрлі.
Жалпылама клеткаға сыртқы ортадан қатты заттар мен сұйықтық тамшыларының енуін гетерофагия (грек. heteros - бөтен) деп атайды. Бұл үрдіс қарапайымдыларға тән, адамдар үшін де маңызы зор. Гетерофагия ағзаны қорғауда (сегментядролы нейтрофилді гранулоциттер, макрофагоциттер), сүйек ұлпасын қайта құруда (остеокластар), қалқанша безінің фолликулаларында тироксиннің құралуында, ақуыз реабсорбциясында және тағы басқа да үрдістерде атқаратын ролі зор.
Пиноцитоз. Сырттағы молекулалардың клеткаға енуі үшін алдымен олар гликокаликс рецепторларымен байланысқа түсулері қажет. Осындай байланыстар орнында, плазмалемманың астында клатрин ақуыздарының молекулалары пайда болады. Сырттағы молекулалармен бірге плазмалемма цитоплазмадағы клатринмен қоса жасушаның ішіне қарай қуыстана енеді
Қуыстана келіп оның екі ұшы бітісіп кетеді де, соның салдарынан плазмалеммадан сырттан енген молекулаларды қоршаған көпіршік бөлінеді. Клатрин осындай көпіршіктердің айналасында жиек түзеді, сондықтан мұндай көпіршіктерді жиектелген деп атайды.
Клатрин көпіршіктердің клетка ішілік мембраналармен қосылып кетулеріне кедергі жасайды. Сондықтан, көпіршіктердегі молекулалар керекті жерге дейін кедергісіз тасымалданады. Осындай тәсілмен стероидты гормондар ядроға тасымалданады. Дегенмен, жиектелген көпіршіктер өздерінің жиектерінен, плазмалеммадан ажыраған сәтте бірден айырылады. Клатрин плазмалеммаға қайтып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.