Тірек-қимыл аппараты

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік

университеті

«Ауыл шаруашылығы ғылымдары» жоғары мектебі

Реферат

Тақырыбы:Тірек-қимыл аппараты

Орындаған:Шахмардан Гүлраушан

Тобы:АП-19-8К1

Қабылдаған:

Тірек-қимыл аппараты

Тірек-қимыл аппараты тірі организмдердің табиғаттағы қозғалысын(мысалға ұшуы, жүруі сонымен қатар секіру өрмеу сынды іс-қимылдарын) жузеге асырады . Сонымен қатар тірек-қимыл аппараты арқылы жер бетіндегі тіршілік иелері өз пішіндерін сақтап тұра алады. Белгілі зандылықтармен орналасқан сүйектер жиынтығын қаңқа дейміз. Қаңқа (латын тілінде) склет, сүйектер жүйесі деген мағынаны білдіреді.

$C:\Users\Коси\Desktop\суйек3.png$ Қанқаның орналасуын және құрылысын зерттейтін ғылым остеология (грек тілінде cүйек ілімі) . Тірeк-қимыл аппараты 200-210 cүйектен, 600-650 бұлшық еттен, жуздеген бұлшықеттен тұратын маңызы аca зор механизмдердің бірі. Тірек-қимыл аппаратының жұмысының жақсару-на гипофиз гормонының алатын орны eрeкшe. Қаңқалар организмді қоршаган ортадан болатын түрлі қауіп қатерлерден сақтап, қорғаныс қызметін атқарады. Организмнің минералды тұздары cүйектерде жиналады. Сүйектің қоректік қоры май(липид) болып табылады және сол тұрғыдан сүйектер май алмасуына сонымен қатар минераллы алмасуларға қатысады. Сүйектерде қан түзілу процесі гемопоэз жүреді .

1-сүйек қабығы, 2-сүйек, 3-буын қаллтасының сұйық қабаты, 4-талшықты қабат, 5-шемішектер, 6-буын қуысы

Қаңқалар жүйесінің ең кіші бірлігі-cүйек болып табылады. Сүйек сыртын қаптап тұратын-сүйекқап. Сүйеққап латынша periosteum. Сүйекқаптан кейінгі камбиальды қабат (лат. stratum fibrosum) . Сүйекке беріктік қасиет беретін тығыз сүйек заты (лат. subtantiaossea compactа) . Ішкі сүйектің негізін құрайтын кемік сүйек заты (лат. substantia osseaspongiosa) . Тым ұсақ қуысты ұяшықтарда қан түзіу процесін атқаратын сүйек тақташалары қызыл кемік май (лат. medulla rubra), aл жілік майы (лат. medulla flava), aл буындық беттерін қаптайтын қабат гиалинді шеміршек (лат. cаrtіlagо articularis) қaбaты.

Сүйектерінің пішіні мен атқаратын қызметіне байланысты әр түрлі болып келеді. Организдегі сүйектерді ұзын, қысқа, аралас және жалпақ болы бөлінеді.

Ұзын сүйектер(лат. os longum) қабырғалар, жіліктержатады. Құрлықтағы тіршілік иелерінің аяқтарының дамуы кезіңде жетілген.

Қысқа сүйектерге(лат. os breve) бақай сүйектері, тізе жатады.

Жалпақ сүйектерге (лат. os planum) жамбас, жауырын басқада жалпақ сүйектер жатады.

Аралас сүйектерге (лат. os mixtum) омыртқалар, шүйде сонымен қатар сынаша сүйегі жатады

$C:\Users\Коси\Desktop\суйек.jpg$

Сүйектің құрамы. Сүйек - дәнекер ұлпасына жататын қатты түрі. Сүйектің құрамында 30% органикалық және 60% бейорганикалықзаттар бар. Сүйек құрамында 10% су бар. Сүйекке беріктік қасиет беретін қоектік заттар. Тәжірибе кезінде бір дана сүйекті тұз қышқылына салсақ қойса, оның уақыт өте жұмсарғаның байқауға болады. Құрамындағы минералды заттар тұз қышқылының әсерінен азайып, ерітіндіде тек, органикалық заттар ғана сақталады. Бейағзалық заттарға сүйектің беріктігіне жауап береді, сол себепті жасы үлкен адамдарда сүйек сынғыш болады да сүйектегі бейағзалық заттар азайып кетеді.

Сүйектердің өсуі. Организмдерде өсуімен қатар, қанқаларда қалындап және ұзынынан өседі. Сүйектедің ұзынынан өсуі сүйек қабатының торшалары мен эндоост остеокласттары мен остеобласттарының әрекеті арқылы жүргізіледі. Әр түрлі организмдерде қанқалардың жетілуі әртүрлі. Жылқыдаорта есеппен-4, 5-5 жылда; сиырда-4-4, 5жылда; шошқада-3-3, 5; итте-1-2 жылда дамиды.

Қаңқа бөлімдері екіге бөлінеді:Шеткі қаңқа өзара еркін қозғала алатын, жануарлар қаңқасының алдыңғы және артқы аяқ бөліктері. Біліктік қаңқа дегеніміз бір осьтің бойындағы сүйектер жиынтығы. Омыртқалар бірігіп омыртқа бағанасын құрай отырып омыртқа аралық тесік ішінде жұлын болады. Омыртқа доғасы негізінен аралас сүйектер қатарына жатқызылады. Біліктік қаңқа 5 бөлімнен тұрады.

$E:\суйек3.jpg$

1) Бас сүйегі-ossa caput / ossa cranium

2) Омыртқа бағанасы-calumna vertebralis

A) мойын омыртқа-vertebra cervicalis

B) көкірек-vertebra thoracalis

С) бел омыртқа-vertebra lumbalis

Д) құйыншақ омыртқасы-vertebra sarcalis

E) құйрық омыртқа-vertebra caudalis

3) Көкірек керегесі

А) қабырға - ossa costac

B) Tөс сүйегі-ossa thorax

1) Шеттік қаңқа

A) алдығы аяқ

B) артқы аяқ

Организмдерде тірек-қиыл аппаратының алатын орны ерекше. Егер де олардың қызметі бұзылған жағдайда түрлі ауруларға шалдығады.

Тірек-қимыл қызметінің аурулары;

Остеоартроз-буындардың дегенерациялы-дистрофиялық ауруы.

Остеохондроз-жер бетіндегі жиі кеездесетін омыртқа ауруы. Омыртқа-лар арасындағы шеміршек деформациялану кезінде омыртқа арасында қысылып ішкі ағзаларға ауырлық сезімін тудырады. Остеохондроз асқынғанда омыртқалар арасында жарық пайда болып грыжаға алып келеді.

Похожее изображение

Пайдаланған әдебиеттер: https://kk. wikipedia. org/wiki/Тірек-қимыл_жүйесі, http://topkursovik. kz/nakazahskom/prezentacii2/4889-trek-imyl-zhyes-prezentaciya-yut. html, https://ikaz. info/s-jekter-turaly-ilim-osteologiya/, https://vikidalka. ru/3-111456. html

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.