Кәсіпорынның ұзақ мерзімді активтерін пайдалану тиімділігін бағалау. Кәсіпорын мүлкінің жалпы құнындағы үлесі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

РИК_КанатулыШ_ЭК242

Алматы, 2019

Жоспар:

• Кіріспе.

• Кәсіпорынның ұзақ мерзімді активтерін пайдалану тиімділігін бағалау.

• Кәсіпорын мүлкінің жалпы құнындағы үлесі.

• Қорытынды.

• Пайдаланған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе.

31-Тапсырма: Кәсіпорынның ұзақ мерзімді активтерін пайдалану тиімділігін бағалау.

1. 1 Бухгалтерлік баланстағы мәліметтер негізінде ұзақ мерзімді активтердің құнын, сондай-ақ олардың кәсіпорын мүлкінің жалпы құнындағы үлесін анықтаңыз.

II. Ұзақ мерзімді активтер

Ұзақ мерзімді қаржылық активтер (инвестициялар),

сатылымда

110

Ұзақ мерзімді дебиторлық берешек

115

Инвестициялар үлестік қатысу әдісі бойынша есептеледі

116

Инвестициялық мүлік (аяқталмаған өндіріс) (130)

117

55 149

23 521

Негізгі құралдар (120) :

118

жер

275 539

161 227

ғимараттар мен құрылыстар

314 902

506 715

машиналар мен жабдықтар

1 108 939

877 718

негізгі құралдардың басқа түрлері

236 179

184 262

Жинақталған амортизация,

73, 262

134, 308

Баланстық таза құны

1, 862, 297

1, 595, 614

Биологиялық активтер

119

Барлау және бағалау активтері

120

Материалдық емес активтер:

121

Бастапқы құны

Жинақталған амортизация

Баланстық таза құны

100 380

234 003

Кейінге қалдырылған салық активтері

122

Басқа ұзақ мерзімді активтер

123

Жалпы ұзақ мерзімді активтер

200

2 017 826

1 853 138

1. 1 тапсырмасындағы кесте.

II. Ұзақ мерзімді активтер

Кезеңнің басында

Кезең соңында

Ұзақ мерзімді қаржылық активтер (инвестициялар),

сатылымда

110

Ұзақ мерзімді дебиторлық берешек

115

Инвестициялар үлестік қатысу әдісі бойынша есептеледі

116

Инвестициялық мүлік (аяқталмаған өндіріс) (130)

117

55 149

23 521

Негізгі құралдар (120) :

118

жер

275 539

161 227

ғимараттар мен құрылыстар

314 902

506 715

машиналар мен жабдықтар

1 108 939

877 718

негізгі құралдардың басқа түрлері

236 179

184 262

Жинақталған амортизация,

73, 262

134, 308

Баланстық таза құны

1, 862, 297

1, 595, 614

Биологиялық активтер

119

Барлау және бағалау активтері

120

Материалдық емес активтер:

121

Бастапқы құны

Жинақталған амортизация

Баланстық таза құны

100 380

234 003

Кейінге қалдырылған салық активтері

122

Басқа ұзақ мерзімді активтер

123

Жалпы ұзақ мерзімді активтер

200

2 017 826

1 853 138

Кез-келген ұйымның немесе кәсіпкердің шаруашылық қызметін іске асы- рудағы басты мақсаты - пайда табу. Ұйым немесе кәсіпкер осы мақсатын іске асырудағы бірінші мәселе - ол капиталдың жеткіліктілігі.

Меншікті капиталдың рөлі сондай, тіпті Қазақстан Республикасының заңына сәйкес кәсіпорындар шаруашылық қызметпен айналысу үшін міндетті түрде белгілі-бір мөлшерде мүліктерге ие болуы тиіс, осы мүліктердің ақшалай көрінісі үйымның меншікті капиталы болып табылады. Меншікті капиталдың есебі бухгалтерлік есепте ең бір негізгі орын алады, өйткені ұйымның шаруашылық қызметін жүзеге асыруға мүмкіндік беретін қаржыландыру көзі ол - ұйымның меншікті капиталы.

Кәсіпорынның ұзақ мерзімді активтерін пайдалану тиімділігін бағалау.

Активтер - өндірістік және бейөндірістік мақсаттағы жылжымайтын және жылжымалы мүлік түріндегі меншік, сондай-ақ шаруашылық мақсатта пайдаланылып жүрген жер, орман-тоғай, пайдалы қазбалар қоры, ақшалай құны бар, заңи және жеке тұлғалардың меншігі болып табылатын нәрселердің бәрі; елдің шетелден алынған (мысалы, тауар әкетілімінің нәтижесінде алынған) ақшалай табысының оның шетелдегі шығысынан асып түсуі.

Ұзақ мерзімді активтер - бұл өндірістік, әкімшілікмақсаттар немесе арендаға тапсыру үшін қолданылатын, бір жылдан аса пайдалы қызмет мерзімі бар активтер. Негізгі құралдар келесі категорияларға бөледі: жер, ғимарат және құрылыс, құрал-жабдықтар, көлік құралдары және категориялар мәліметтеріне кірмеген басқа негізгі құралдар.

Ұзақ мерзімді активтерді бағалау үшін алғашқы, ағымдағы, баланстық, өтімділік құны және жетілдіру құны қолданылады.

Нарықтық экономикасы дамыған елдерде, мысалы, Ұлыбритания мен басқа да елдерде мынадай сыныптамалар қолданылады: негізгі активтер - құны бар және компания жай қайта сату үшін емес, тауар өндіру немесе қызметтер көрсету мақсатымен сатып алатын мүлік (бір жылдан астам кезең бойына өндірістік үдеріске пайдаланылатын нәрселердің бәрі) ; ағымдағы активтер (айналым құралдары) - құны бар, келесі 12 ай бойына ақшалай қаражатқа айналуы мүмкін мүлік (босалқы қорлар, дебиторлық берешек, ақшалай қаражат) .

Ұзақ мерзімді активтердің келесі бір негізгі түрі - материалдық емес актив (МЕА) болып табылады.

МЕА деп табиғи болмысы жоқ өндіріске немесе тауарларды

сатып өткізу операцияларына, өкімшілік мақсаттарға үзақ уақыт (1

жылдан артық) пайдаланылатын және басқа субъектіге жалға беруге

арналғандығын айқындауға болатын, үйым бақылау жүргізе алатын,

сондай-ақ пайдаланған үйым келешекте табыс күтетін ақшалай емес

активтерді айтады.

Негізгі құралдар кәсіпорында өнім өндіру, тауарларды тасымалдау немесе қызмет көрсету үшін, басқа кәсіпорынға жалға беру үшін немесе әкімшілік мақсатта пайдаланылатын болса және бір кезеңнен (І жылдан) артық мерзім ішінде пайдаланады деп болжанса, ұзақ мерзімді активтер ретінде танылып есепке алынады.

Материалдық емес активтерге өнім өндіру, тауарларды тасымалдау немесе қызмет көрсету үшін, басқа кәсіпорынға жалға беру үшін немесе әкімшілік мақсатта пайдаланылатын табиғи болмысы жоқ бірегейлендірілген монетарлық емес активтер жатады.

Кәсіпорын мүлкінің жалпы құнындағы үлесі.

Ұзақ мерзімді қаржылық салымдардың және аяқталмаған құрылыстың көлемін айтарлықтай арттырды, бұл кәсіпорынның инвестициялық қызметін кеңейтуді білдіреді. Материалдық емес активтердің мөлшері мен үлесі олардың амортизациясы есебінен азайды. Бұдан басқа, ағымдағы активтердің құрамы мен динамикасындағы өзгерістерді капиталдың ең маңызды бөлігі ретінде талдау қажет, оның жағдайында кәсіпорынның қаржылық жағдайы негізінен байланысты.

Кәсіпорынның қаржылық жай - күйін бағалау үшін, ең алдымен оның қаржылық жағдайына талдау жасау керек. Қаржылық жағдай, қаржы ресурстарын пайдалануын, орналастыруын және барын көрсететін қаржылық көрсеткіштердің жиынтығы болып келеді.

Кәсіпорын мүліктің құрамы; Ұйымның барлық мүлкі ( қызмет атқарушы капиталы) айналыстан тыс және айналыстағы активтер болып екіге бөлінеді. Мүліктерді қызмет атқару мерзіміне қарай «негізгі (айналымнан тыс) активтер» және «айналымдағы активтер» деп екіге бөлінеді.

Негізгі (айналымнан тыс) активтер негізгі құралдардан, материалдық емес активтерден, қаржылық (ұзақ мерзімді) инвестициялардан, аяқталмаған құрылыстан құралады. Жалпы айналымнан тыс активтер шаруашылық субьектінің материалдық - техникалық базасын жасауға және дамытуға арналады.

Кәсіпорын мүлкі оның негізгі құралдары мен айналымдағы қаржыларының құнынан құралады. Ұйымның меншікті капиталының көздері болып мыналар саналады:

- жарғылық капитал;

- резервтік капитал;

- бөлінбеген пайда.

Кәсіпорындар өздерінің қызмет атқаруы барысында меншікті қаржыларынан басқа қарыз қаражаттарында пайдаланады. Ал олардың қатарына қысқа және ұзақ мерзімді несиелер, қарыздар, алынған аванстар және басқа да кредиторлық борыштар жатады.

Экономикалық дамыған елдерде осы коэффициенттің нормативті мәні салалар және сала іші бойынша ажыратылады. Мысалы, АҚШ-тың сауда Министрлігінің ақпараттары бойынша, ағымдағы өтімділік коэффициенті 1997 жылы өнеркәсіптік салаларында келесідей болған: машина жасау -1, 47, тамақ өнімін өсіру-1, 25, басқа қызметтер-1, 67, химия өнеркәсібі-1, 3, мүнай және көмір өндіруші өнеркәсіп-1, 0, бөлшек сауда-1, 5, тоқыма және жеңіл өнеркәсіп-1, 41.

•Көптеген ірі компаниялар белгілі бір бағыттағы қызметпен шектелмейді. Олардың бизнестін әртүрлі саласында өздерінің бөлімшелері бар. Бұндай жағдайда орта коэффициентті жасап шығару қиын болады. Сондықтанда қаржылық талдау әдістемесі көбіне, белгілі бір салаға мамаңдалған орта компанияларға шақ келеді.

•Қаржылық мәліметтерді бұрмалайтын факторлардың бірі инфляция болып табылады. Ал ол өз кезегінде ТМЗ - дың бағасына және аммортизациялық аударымдарға әсерін тигізеді. Бұны компания қаржылық жағдайды бағалауда, динамикалық немесе салыстырмалы қаржылық талдау жүргізген кезде ескеру қажет.

•Есеп беру көрсеткіштердің нәтижелеріне маусымдық факторлар әсер етуі мүмкін. Мысалы өнім өңдірумен айналысатын кәсіпорында, өнімді сату мезгілі басталғанға дейін ТМЗ - дың айналымдылық коэффициенті, сату кезені біткеннен ТМЗ - дың айналымдылық коэффициенті өзгеше болады. Берілген мәселені шешу үшін, коэффициенттін орта айлық көрсеткішін жасап шығару керек.

•Кез - келген жеке көрсеткішті жақсы не жаман деп санау дұрыс болмас еді. Мысалыға ағымдағы өтімділілік коэффициентінің жоғары болуы, өтімділіктің жоғары деңгейде екендігін куәландырады. Бұл бір жағынан жақсы көрсеткіш болып табылады, ал екінші жағынан қаржының мөлшерден тыс көп болуын жақсы көрсеткіш деп санауға болмайды. Себебі активтердің мөлшерден тыс көп болуы, активтердің өнімсіздігін көрсетеді.

Ұзақ мерзімді активтер немесе негізгі құралдар жылжымайтын мүлік, облигациялар, қорлар, пайдалы қазбалар қорлары, бірлескен кәсіпорындар, материалдық емес активтер және т. б. ұзақ мерзімді мақсаттарға жұмсалған инвестициялар болып табылады.

Қорытынды.

Қорыта айтқанда қаржылық жай - күйді бағалаудың маңызы өте зор. Себебі қаржылық жай - күйді бағалау, қаржылық талдаудан басталады. Ал талдау арқылы кәсіпорынның қаржылық жағдайы туралы көптеген мәлімет алуға болады. Қаржылық талдау - бұл кәсіпорынның өткен кезеңдегі, қазіргі және болашақтағы қаржылық - шаруашылық қызметіне баға беру болып табылады. Оның мақсаты - кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалап, әлсіз жақтарын тауып және кәсіпорынға тіреу болатын күшті жақтарын анықтау болып табылады. Қаржылық талдаудың көмегіне, кәсіпорынның қаржылық жай - күйін бағалау кезінде, кәсіпорын туралы мәлімет алғысы келетін әр түрлі экономикалық субъектілер сүйенеді.

Кәсіпорынның қызметі және қаржылық жағдайы туралы толық мәлімет алғысы келетін негізгі 4 топты атап кетуге болады. Олар: қысқа мерзімді несие берушілер, ұзақ мерзімді несие берушілер, акционерлер және кәсіпорын басшылары. Қаржылық талдау жүргізу кезіңде, әр топтың өзінің көзқарасы болады және басқалардан өзгеше мақсат көздейді. Жоғарыда көрсетіліп кеткендей қаржылық талдаудың көптеген түрлері бар. Отандық және шетел экономист - ғалымдар, олардын ішінде, қаржылық коэффициенттер кеңінен қолданылады.

Қаржылық коэффициенттер көмегімен талдау жүргізу - тиімді құрал болып табылады.

•Қаржылық коэффициенттер көп жағдайда кәсіпорынның есеп саясатына байланысты.

•Кәсіпорынның әр түрлі қызметпен айналасуынан, коэффициенттерді сала бойынша салыстыру қиын болады.

•Коэффициенттерді есептеу кезінде, олар кейбір элементтерді ескермейді және тағы басқалар.

Кәсіпорынның меншікті капиталы өздерінің салымшыларының салымдары, ақшалай, заттай және басқадай түрде қоғамға қосқан үлестері негізінде құрылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.