АҚТӨБЕ ҚАЛАСЫНДАҒЫ SMART CITY ЖОБАСЫН ІСКЕ АСЫРУ ПРОБЛЕМАЛАРЫ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

УДК 338. 242. 4

АҚТӨБЕ ҚАЛАСЫНДАҒЫ "SMART CITY" ЖОБАСЫН

ІСКЕ АСЫРУ ПРОБЛЕМАЛАРЫ

С. А. Жұбаназаров

M071 - «Мемлекеттік және жергілікті басқару»

мамандығының 1 курс магистранты,

Экономка және құқық факультеті,

Қ. Жұбанов атындағы АӨМУ., Ақтөбе қ.

Ғылыми жетекшісі: э. ғ. к., профессор Б. А. Жүнісов

Қазіргі таңда өркениет биігіне ұмтылған дамыған елдерде «ақылды қала» тұжырымдамасын (Smart City) қалыптастыру әлемдік үрдіске айналған. Бұл үрдісті ұстанған елдердің басты мақсаты - кең жолақты интернет желісін таратудың, бірыңғай инфрақұрылымы қалыптасқан бейнебақылаудың, көлік қозғалысын реттеудің, жасыл энергияны қолданудың, қалалардың әлеуметтік-тұрмыстық қызмет көрсету деңгейін барынша дамытудың, яғни ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалана отырып, барлық қалалық қызметтердің тиімділігін арттыру арқылы тұрғындардың өмір сүру дәрежесін биік деңгейге көтеру болып табылады. «Ақылды» қалалар қатарына экономикалық, экологиялық және әлеуметтік деңгейлері тұрақты, қызмет көрсету инфрақұрылымы дамыған қалалар жатады.

Ақтөбе қаласы халқының саны Қазақстан Республикасы бойынша бесінші (Алматы, Нұр-Сұлтан, Шымкент, Қарағанды) орынды иеленеді. Халық санының өсуіне байланысты, билік қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуына бағытталған жобасын және қаланың бас жоспарына бірқатар түзетулер енгізілді. Бұл шаралар Ақтөбе қаласының «миллион тұрғыны бар қала» мәртебесіне қол жеткізуге бағытталған және бұл жоба кезеңі 2040 жылға дейін жүзеге асыру жоспарланған. Бүгінгі күні Ақтөбе қаласындағы халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайы біртіндеп жақсаруда. Ақтөбе қаласы да «Қазақстан-2050» стратегиясында Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент және Қарағанды сияқты қалаларымен бірге ірі агломерациялық орталыққа айналады.

Елбасы Н. Ә. Назарбаев 2017 жылғы 31 қаңтар «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» атты Қазақстан халқына жолдауында экономиканың әлемдік өсімінің орта деңгейден жоғары қарқынын қамтамасыз етуге және 30 озық елдің қатарына қарай тұрақты түрде ілгерілеуге лайықталған бес негізгі басымдықты ерекше атап өтті. Олар:

Бірінші басымдық - экономиканың жеделдетілген технологиялық жаңғыртылуы. Елімізде 3D-принтинг, онлайн-сауда, мобильді банкинг, цифрлық қызмет көрсету секілді денсаулық сақтау, білім беру ісінде қолданылатын және басқа да перспективалы салаларды дамыту. Бұл индустриялар қазірдің өзінде дамыған елдердің экономикаларының құрылымын өзгертіп, дәстүрлі салаларға жаңа сапа дарыта отырып, цифрлық технологияны қолдану арқылы құрылатын жаңа индустрияларды өркендету болып табылады.

Екінші басымдық - бизнес-ортаны түбегейлі жақсарту және кеңейту. Елдің ішкі жалпы өніміндегі шағын және орта бизнестің үлесі 2050 жылға қарай кем дегенде 50% болуын қамтамасыз ете отырып, нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасын іске асыру.

Үшінші басымдық - макроэкономикалық тұрақтылық. Ақша-несие саясатының ынталандырушы рөлін қалыпқа келтіру және экономиканы қаржыландыруға жекеменшік капитал тарту. Банктердің балансын тиімсіз несиелерден арылту жұмысын жеделдетіп, қажет болған жағдайда олардың капиталын акционерлер тарапынан арттыруды қамтамасыз ету.

Төртінші басымдық - адами капитал сапасын жақсарту. Ең алдымен, білім беру жүйесінің рөлін өзгерту және білім беруді экономикалық өсудің жаңа моделінің орталық буынына айналдыру. Оқыту бағдарламаларын сыни ойлау қабілетін және өз бетімен іздену дағдыларын дамытуға бағыттау. Сонымен бірге, IT-білімді, қаржылық сауаттылықты қалыптастыруға, ұлтжандылықты дамытуға баса көңіл бөліп, қала мен ауыл мектептері арасындағы білім беру сапасының алшақтығын азайту.

Бесінші басымдық - институционалдық өзгерістерге, қауіпсіздікке және сыбайлас жемқорлықпен күреске қатысты экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының озық тәжірибелері мен ұсынымдарын имплементациялау жұмысын қамтамасыз ету және жеке меншікті қорғауға, құқық үстемдігіне және баршаның заң алдында теңдігін қамтамасыз етуге бағытталған реформалар жүргізу жағдайдағы даму бағыттары жөніндегі өз көзқарасын жеткізді. [1]

Елбасы Н. Ә. Назарбаев 2018 жыл 10 қаңтардағы «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Қазақстан халқына Жолдауында «ақылды қалалар» «ақылды ұлт» үшін және оның өмір сүру сапасын жақсартып, халықтың жұмыс істеуіне ыңғайлы жағдай жасап, елдің экономикалық дамуының локомотивіне айналдыруды ұсынды. Осыған орай, мемлекет басшысы көшбасшы болып табылатын «Smart City» концепциясының негізінде қалалық ортаны басқаруды кешенді түрде жүзеге асыруды және қалаға көшетін адамдардың құзыреттілігін дамытуды қажет деп есептейді. [2]

"Цифрлық Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасының мақсаттары орта мерзімді перспективада Қазақстан Республикасы экономикасының даму қарқынын жеделдету және цифрлық технологияларды пайдалану есебінен халықтың өмір сүру сапасын жақсарту, сондай-ақ ұзақ мерзімді перспективада Қазақстанның экономикасын болашақтың цифрлық экономикасын құруды қамтамасыз ететін түбегейлі жаңа даму траекториясына көшіруге жағдай жасау болып табылады.

Қазіргі әлем қалалық инфрақұрылымға жоғары талаптар қоюда. Ірі қалаларда көлік логистикасы, техникалық және әлеуметтік қалалық инфрақұрылым, қала ортасының сапасы, қаланың дамуын басқару тиімділігі, қаладағы халық санының көбеюін ескере отырып, қоғамдық, іскерлік және тұрғын кеңістігін дамыту проблемалары бар. Осыған орай, орта мерзімді перспективада Қазақстан Республикасы экономикасының даму қарқынын жеделдету және цифрлық технологияларды пайдалану есебінен халықтың өмір сүру сапасын жақсарту, сондай-ақ ұзақ мерзімді перспективада Қазақстанның экономикасын болашақтың цифрлық экономикасын құруды қамтамасыз ететін түбегейлі жаңа даму траекториясына көшіруге жағдай жасап, маңызды экономикалық секторды дамытуда серпіліс жасауға ауқымды мүмкіндіктер беретін болады.

"Smart city" бастамасы азаматтарға олардың инфрақұрылымын жетілдіру есебінен қолайлы қалаларды құру үшін шарттарды іске асырып, қаланың орнықты дамуын қамтамасыз ету және нақты уақыт режимінде контекстік ақпаратты талдау және технологияларды енгізу арқылы тұрғындар мен туристер үшін қолайлы жағдай жасау үшін қала қызметтері мен жеке бастамалардың ресурстары өзара әрекеттесетін және ынтымақтасатын аумақты құру.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.