Тұқымдық материалдарға қойылатын талаптар
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ
С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
Егіншілік және өсімдік шаруашылығы кафедрасы
СӨЖ тақырыбы:
Тұқымдық материалдарға қойылатын талаптар
Орындаған: Абдирахманова Ажар
Тексерген: Қыпшақбаева Г.А.
Нұр-Сұлтан, 2019 ж.
СӨЖ №1
Тұқымдық материалдарға қойылатын талаптар.
Тұқым деп - жоғары әрі сапалы өнім алу үшін қолданылатын әр түрлі тұқымдық материалдарды айтады.
Танаптық дақылдар үшін, тұқымдық материалдардың келесілері пайдаланылады:
+ Нағыз тұқымдар;
+ Жалаңаш және қабықты;
+ Жеміс шоғырлары;
+ Түйнектер.
Қазақстан Республикасында тұқымның себу сапасын анықтау үшін, лабороториялық талдаулар жүргізіледі. Себу сапасының көрсеткіштері екіге бөлінеді:
1. Мемлекеттік үлгі қалыптарыммен (МҮҚ) мөлшерленетін көрсеткіштер. Яғни, тұқымның ылғалдылығы, оның лабороториялық өнгіштігі және аурулармен зақымдалып зақымданбауы.
2. МҮҚ-мен мөлшерленбейтін сапа көрсеткіштер. Оған тұқымның өсу күші, себуге жарамды тұқымдар, 1000 тұқым массасы, тұқымның тіршілікке қабілеттілігі, тұқымның ірілігі жатады.
МҮҚ-мен мөлшерленетін себу сапа көрсеткіштеріне жататындарды анықтап айта өтетін болсақ:
Тұқым тазалығы дегеніміз оның құрамындағы негізгі дақылдың мөлшері. Көптеген дақылдардың тазалығын анықтау үшін 1кг тұқымға шаққандағы, арамшөптер мен қоспалардың және мәдени өсімдіктердің тұқым санын ескеру керек. Егер мәдени дақылдардың саны көбірек, ал қоспа мөлшері аз болса, тұқым тазалығы жоғары болады. Тұқым таза болғанда, оның өну жылдамдығы жоғары болады, өнгіштігін жақсы сақтайды, әрі себу үшін аз мөлшерде қолданылады [1].
Тұқымдық материалды тазалаудың басты міндеті - негізгі дақылды барлық қоспалардан барынша тазарту. Бірақ, қазіргі тұқымтазалағыш машиналар тұқымдарды қоспалардан толыққанды тазарта алмайды. Сол себептен, тұқымның себу және сапа көрсеткіштері үшін, қоспалар және арамшөптердің аз мөлшері рұқсат етілген. Тұқым тазалығын анықтау үшін тұқым тобынан сұрыпталып алынған 2 шөкім қолданылады. Шөкімдердің мөлшері бірдей болуы керек [1].
Дақылдардың құрамында болатын қоспаларға кемтар тұқымдар және бөтен тұқымдар жатқызылады. Кемтар тұқымдар деп дұрыс жетілмей қалған, жаншылған, шіріген, өніп кеткен және ұсақ тұқымдар жатады. Ал бөтен тұқымдарға: басқа мәдени өсімдіктердің тұқымдары, арамшөптердің тұқымдары, зиянкестер және топырақ кесектері жатқызылады. Тексеріске жіберілген тұқымдық материалдың арасында карантинді арамшөптер болатын болса, ондай тұқымдық материал себуге рұқсат етілмейді. Сонымен бірге, құрамында улы арамшөптері бар тұқымдық материалды себуге рұқсат етпейді. Карантинді арамшөптердің тізімі Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы министрлігінің ауыл шаруашылғы өсімдіктерінің карантині жөніндегі комитетімен тұрақты түрде қаралып отырады [1].
Арамшөптердің көбісін негізгі дақылдан өте оңай ажыратуға болады. Бірақ ажыратылуы қиындары да бар, ... жалғасы
С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
Егіншілік және өсімдік шаруашылығы кафедрасы
СӨЖ тақырыбы:
Тұқымдық материалдарға қойылатын талаптар
Орындаған: Абдирахманова Ажар
Тексерген: Қыпшақбаева Г.А.
Нұр-Сұлтан, 2019 ж.
СӨЖ №1
Тұқымдық материалдарға қойылатын талаптар.
Тұқым деп - жоғары әрі сапалы өнім алу үшін қолданылатын әр түрлі тұқымдық материалдарды айтады.
Танаптық дақылдар үшін, тұқымдық материалдардың келесілері пайдаланылады:
+ Нағыз тұқымдар;
+ Жалаңаш және қабықты;
+ Жеміс шоғырлары;
+ Түйнектер.
Қазақстан Республикасында тұқымның себу сапасын анықтау үшін, лабороториялық талдаулар жүргізіледі. Себу сапасының көрсеткіштері екіге бөлінеді:
1. Мемлекеттік үлгі қалыптарыммен (МҮҚ) мөлшерленетін көрсеткіштер. Яғни, тұқымның ылғалдылығы, оның лабороториялық өнгіштігі және аурулармен зақымдалып зақымданбауы.
2. МҮҚ-мен мөлшерленбейтін сапа көрсеткіштер. Оған тұқымның өсу күші, себуге жарамды тұқымдар, 1000 тұқым массасы, тұқымның тіршілікке қабілеттілігі, тұқымның ірілігі жатады.
МҮҚ-мен мөлшерленетін себу сапа көрсеткіштеріне жататындарды анықтап айта өтетін болсақ:
Тұқым тазалығы дегеніміз оның құрамындағы негізгі дақылдың мөлшері. Көптеген дақылдардың тазалығын анықтау үшін 1кг тұқымға шаққандағы, арамшөптер мен қоспалардың және мәдени өсімдіктердің тұқым санын ескеру керек. Егер мәдени дақылдардың саны көбірек, ал қоспа мөлшері аз болса, тұқым тазалығы жоғары болады. Тұқым таза болғанда, оның өну жылдамдығы жоғары болады, өнгіштігін жақсы сақтайды, әрі себу үшін аз мөлшерде қолданылады [1].
Тұқымдық материалды тазалаудың басты міндеті - негізгі дақылды барлық қоспалардан барынша тазарту. Бірақ, қазіргі тұқымтазалағыш машиналар тұқымдарды қоспалардан толыққанды тазарта алмайды. Сол себептен, тұқымның себу және сапа көрсеткіштері үшін, қоспалар және арамшөптердің аз мөлшері рұқсат етілген. Тұқым тазалығын анықтау үшін тұқым тобынан сұрыпталып алынған 2 шөкім қолданылады. Шөкімдердің мөлшері бірдей болуы керек [1].
Дақылдардың құрамында болатын қоспаларға кемтар тұқымдар және бөтен тұқымдар жатқызылады. Кемтар тұқымдар деп дұрыс жетілмей қалған, жаншылған, шіріген, өніп кеткен және ұсақ тұқымдар жатады. Ал бөтен тұқымдарға: басқа мәдени өсімдіктердің тұқымдары, арамшөптердің тұқымдары, зиянкестер және топырақ кесектері жатқызылады. Тексеріске жіберілген тұқымдық материалдың арасында карантинді арамшөптер болатын болса, ондай тұқымдық материал себуге рұқсат етілмейді. Сонымен бірге, құрамында улы арамшөптері бар тұқымдық материалды себуге рұқсат етпейді. Карантинді арамшөптердің тізімі Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы министрлігінің ауыл шаруашылғы өсімдіктерінің карантині жөніндегі комитетімен тұрақты түрде қаралып отырады [1].
Арамшөптердің көбісін негізгі дақылдан өте оңай ажыратуға болады. Бірақ ажыратылуы қиындары да бар, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz