Гликокаликстің құрылысы және қызметі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Қарағанды медицина университеті

Молекулярлық биология және медициналық генетика кафедрасы

ЭССЕ

Тақырыбы : Гликокаликстің құрылысы және қызметі. Мамандандырылған мембраналардың (нейрондар, эритроциттер) жалпы сипаттамасы

Студенттің- аты жөні: Балтабай Роза

Тобы: 1002 мамандығы : жалпы медицина

Қарағанды 2019-2020

Гликокаликс (glycocalyx, грек, glykys - тәтті, calyx - тостағанша) - барлық жасушалар плазмолеммаларымен тығыз байланысып, олардың сыртқы жарғақ үсті қабатын (орташа қалыңдығы 3-4 нм) құрайды. Гликокаликс - тарамдалған тым жіңішке күрделі көмірсулар - гликопротеидтер мен гликолипидтер жіпшелерінен тұрады. Гликокаликсте жасуша плазмолеммасының сыртындағы күрделі молекулалы протеиндерді, майларды, көмірсуларды қорытып, оларды өздерінің қарапайым мономерлеріне айналдыратын ферменттер болады.

Гликокаликсте арнайы рецепторлар неғұрлым көп болса, жасуша арнайы сигналды заттарға соғұрлым белсенді жауап қайтарады. Егер гликокаликсте сыртқы заттармен байланыстыратын арнайы молекулалар болмаса, жасуша ешқандай реакция бермейді. Сонымен, гликокаликс плазмалеммамен қатар, беттік кешеннің барьер қызметінде атқарады.

Гликоликс ластанған кезде энтероцит беткейін тазарту үшін ол ажырайды. Гликокалистің бұзылысы жасушаға вирустардың енуіне себебін тигізеді. Патология кезінде жасуша гликокаликстен ұзақ уақыт ажырап, қабырғалық асқорыту үрдісі бұзылады. Гликокаликс молекулалық елеуіш және ионалмастырғыш қызметін атқарады. Гликокаликсте электр зарядтары болғандықтан, олар ион алмастырғыш болып табылады. Бір сөзбен айтқанда энтероциттің мембрананың бетінде орналасқан орта үшін гликокаликс талғамды өткізгіш пен стерильділікті қамтамасыз етеді.

Биомембраналар - барлық тірі жасушада ішкі бөліктерді сыртқы ортадан бөліп, жұқа қабық тұрады. Ондай қабық плазмалық мембрана деп аталады. Жасуша ішіндегі ядро, митохондрия, хлоропластар, гольджи аппараты, эндоплазмалық ретикулум, лизосома сияқты органеллаларды да жеке мембрана қоршап тұрады. Бұл аталған органеллаларды плазма бөліктерінен (ферменттерден, метаболиттерден жəне т. б. ) мембрана бөліп тұрады.

Мембрана жартылай өткізеді, ол арқылы молекулалар мен иондардың өтуі таңдамалы түрде іске асырылады жəне ол активті түрле реттеліп отырады. Көптеген заттар активті түрде тасымалданып, мембрана арқылы ішке енеді.

Табиғи биологиялық мембрана жартылай өткізгіш түрінде жаратылған. Жартылай өткізгіш дегеніміз - өте кішкентай тесіктері (каналдары) бар қалқа. Сол тесіктер арқылы еріткіштердің молекулалары (судың), кейбір басқа молекулалар, иондар іріктеліп өткізіледі. Ол бір молекулаларды өткізіп, басқаларын ұстап қалады, ерекше сүзгі қызметін атқарады. Ал көптеген қосылыстардың мембрана арқылы өтуі активті түрінде, энергия күшімен орындалады.

Қорытынды:

Соңғы жиырма жылда гликокаликс және эндотелий дисфункциясы туралы зерттеулер қолға алынды. Бұл эндотелийдің физиологиясы мен патофизиологиясын әр түрлі бағалауға, осы мәселенің тереңдігін және өзгеруі арқылы алуға болатын ықтимал артықшылықтарды көруге мүмкіндік берді. Барлық қабыну жағдайларында эндотелий гликокаликсінің тұтастығы әртүрлі дәрежеде бұзылады. Әсіресе ауыр жарақаттар сепсисте байқалады. ХХ ғасырда эндотелиттің көптеген клиникалық жағдайларда кінәлі екендігі жалпыға бірдей белгілі болды. Бұл ғасыр эндотелийдің көптеген функцияларын реттейтін құрылымды ашуға мүмкіндік алды. Келесі міндет - жойылудың алдын алу және жойылған гликокаликсті қалпына келтіру. ХХІ ғасыр ғылымы жаңа клиникалық парадигманың пайда болу қарсаңында тұр.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.