Зейнетақы активтері және оларды Қазақстан экономикасына инвестициялау жолдары
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1 бөлім: Жинақтаушы зейнетақы жүйесі (ж.з.ж.)
1.1. Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің дамуы.
1.2. Инфрақұрылымы.
1.3. Жинақтаушы зейнетақы қоры.
2 бөлім: Инвестициялау жолдары.
2.1. Зейнетақы активтерінің инвестициялау проблемасы.
2.2. Зейнетақы активтерінің инвестициялық басқару.
2.3. Инвестициялық портфельдің табыстылығы, структурасы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
1 бөлім: Жинақтаушы зейнетақы жүйесі (ж.з.ж.)
1.1. Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің дамуы.
1.2. Инфрақұрылымы.
1.3. Жинақтаушы зейнетақы қоры.
2 бөлім: Инвестициялау жолдары.
2.1. Зейнетақы активтерінің инвестициялау проблемасы.
2.2. Зейнетақы активтерінің инвестициялық басқару.
2.3. Инвестициялық портфельдің табыстылығы, структурасы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1 бөлім: Жинақтаушы зейнетақы жүйесі (ж.з.ж.)
1.1. Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің дамуы.
1.2. Инфрақұрылымы.
1.3. Жинақтаушы зейнетақы қоры.
2 бөлім: Инвестициялау жолдары.
2.1. Зейнетақы активтерінің инвестициялау проблемасы.
2.2. Зейнетақы активтерінің инвестициялық басқару.
2.3. Инвестициялық портфельдің табыстылығы, структурасы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Қазақстан Республикасы үкіметінің 1997 жылдың қыркүйек айының 24-де №
1372 қаулысымен “жабық акционерлік қоғамның Мемлекеттік жинақтаушы
зейнетақы қорының құрылуы” туралы шешім қабылданды.
Міне, осымен жинақтаушы зейнетақы жүйесінің құрылуына 7 жыл толып
отыр. Осыншама кішкене жыл ішінде жинақтаушы зейнетақы жүйесі құрылып,
сапалы даму үстінде. Жеті жылдық өмірде жинақтаушы зейнетақы жүйесінің
активтері ішке ұзақты тез басты инвестициялық түбірі бола жаздады. Ол
дегеніміз, басқа инвестиционалдық инвесторларға қарағанда, жинақтаушы
зейнетақы қазіргі таңда ұзақ инвестиционалды ресурс және сонымен қатар ең
ірі инвестициялық потенциал болып табылады.
Алғашқы бес жылды (1998-2002) ж.з.с. ең түпкі құрылым периоды десек,
шатаспаймыз, Өйткені, ең алғаш басты ірі отандық қаржылық топ зейнетақы
нарығында қатысушылары анықталды, толығымен барлық техникалық инфрақұрылымы
құрылды, жинақтаушы зейнетақы жүйесінің нормативті – құқықтық актісі
құрылды, мемлекеттік бақылау және тексеру құрамы анықтымасы бекітемін.
Сондықтанда осы алғашқы жылдары ең өсімді жылдар болды.
Бірақтан, 2003 жылдан бастап жинақтаушы зейнетақы жүйесі өз-өзі
жалғаса алатындай халге жетіп, қазіргі таңда әлі де жалғасуда. Жинақтаушы
зейнетақы қорының көрсеткіштері, яғни, зейнетақы салымының соммасы және де
жаңа клиенттері бойынша тез темппен өсуді жалғастыруда. Ал оның сапалық
жағы қиын жағдайда. Қаржы нарығында табыстылықтың төмендеуімен байланысты
және де осымен үш жыл бойы теңгені долларға қарағандағы тұрақтандыру т.с.с.
болып табылады.
Кейіннен осы жинақтаушы зейнетақы активтерін инвестициялау
проблемалары туындады және т.б. Қысқасы, тек қана 2003 жылдан бастап қана
жинақтаушы зейнетақы жүйесі аяғына тұра бастады.
Менің зерттеу жұмысымның тақырыбы зейнетақы активтері және оларды
Қазақстан экономикасына инвестициялау жолдары.
Зерттеу жұмысымның мақсаты – зейнетақы активтері қайда және неліктен
жұмсалып жатқанын айқындау болып табылады.
Зерттеу жұмысым, кіріспеден, үш бөлімнен, қорытынды және пайдаланылған
әдебиеттерден тұрады.
1 бөлім: Жинақтаушы зейнетақы жүйесі (ж.з.ж.)
1.1. Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің дамуы.
Қаржылық нарықты облысында жинақтаушы зейнетақы жүйесінің стандартты
стимулды болу үшін және де тұрақты жүйені болдыру үшін 2004 жылда
жинақтаушы зейнетақы жүйесінің 2005-2007 жылдарға арналған даму программасы
пайда болды. Бұл программа 2004 жылдың 24 желтоқсанында №1359 Қазақстан
Республикасының Үкіметінің қаулысымен бекітілді. Бұл бағдарлама жинақтаушы
зейнетақы жүйесінің басты дамуын анықтайды.
2004 жылдан бастап барлық құқық нарық ең басты оқығаны, яғни,
мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорының жекешелендіруін күтуде болды.
Барлық қаржылық институттардың қатысуымен, Қазақстан Республикасының
үкіметі осы мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорынын жекешелендіру туралы
2004 жылдың 1 кварталында шешім қабылдауы тиіс еді. Өкінішке орай бұл
уақытқа дейін үкімет шешімі келген жоқ, бірақ та оның орнына мемлекеттік
жинақтаушы зейнетақы қорының болашақ жекешелендіру сызба нұсқасы пайда
болды. Сонымен, 2004 жылдың сәуірінде Григорий Марченко арнайы шешім
қабылдады. 2004 жылы ол мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорының 25%
акциясын Европалық жаңғыру және даму банкіне (1BRD) және халықаралық
қаржылық корпарациясына (IFC) сату көзделді. Кейін мемлекеттік жинақтаушы
зейнетақы қорының бақылау акциясының пакетін үлкен және стратегиялық
инвесторға сатуын ұйымдастыру керек болды. Ал бір бөлігін Үкімет өз
еншісіне қалдыруы тиіс.
Сонымен, 2005 жылдың наурызында Ұлттық банк және Мемлекеттік
жинақтаушы зейнетақы қорының басқаруымен мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы
қорының жекешелендірілуіне дайындығы басталды. Бірақта аса мемлекеттік
жинақтаушы зейнетақы қорының жекешелендіруі толығымен әлі анық емес,
сонымен қатар оның бақылаушы акция пакетін кіммен қатар оны иемденген және
де оны тек стратегиялық маңызы бар инвесторға бұйырады. Осы мемлекеттік
жинақтаушы зейнетақы қорының әрбір жекешелендіруге деген қадамы қиын
процедураға ұшырауда. Сондықтан қазір ешкім мемлекеттік жинақтаушы
зейнетақы қорының жекешелендіру уақытын айта алмайды.
Егер Үкімет мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорын сатуды жақын арада
көздесе, онда біз 2-3 ай ішінде оны көруге мүмкіндік болады. Ал жыл
ортасында сол көп күткен жекешелендіру конкурсы, яғни, мемлекеттік
жинақтаушы зейнетақы қорының акциясын қайта сатуы болуы мүмкін. Ол да
мүмкін, бірақ та оны келесі жылға көшіруі әбден мүмкін.
1.2. Инфрақұрылым
2004 жылдың басында зейнетақы қызметі нарығында жаңа қаржылық оқиға
пайда болды. Бұл жаңалық зейнетақы нарығында қаржылық өнім ассортиментін
ұлғайта отырып, осы зейнетақы жүйесіне ықпалы болды, немесе кесірі болды.
Бұл әңгіме “Валют Транзит Life” компаниясының өмірді сақтандыруы туралы
болып тұр және де бұл компания өте тамаша зейнетақы қызметін ұсынып отыр.
Бұл зейнетақы аннуитеті.
Бірақ та бұл зейнетақы қызметі жинақтаушы зейнетақы қорының
салымшылары ішінде өте танымал емес. Сонымен, соңғы мәліметтерге сенсек
сақтандыру компаниялары, зейнетақы аннуитетпен бірге 2005 жылдың 1
қаңтарында тек 4 салымшы – алымшыларға зейнетақы жинағы аударылды.
1.3. ҚР зейнетақы қорларының қызметі
Зейнетақы қоры – мемлекет ауқымында зейнетақымен қамсыздандыру
қаржысын басқаратын дербес қаржы – банк жүйесі. Кәсіпорындардың,
мекемелердің, ұйымдардың, кооперативтердің, жеке еңбек қызметімен
айналысушы адамдардың сақтандыру жарнасы, азаматтардың жалақыдан
аударылатын міндетті сақтандыру жарналары, әскери қызметшілерге зейнетақы
төлеуге, балаларға жәрдемақы төлеуге арналған республикалық бюджет, заңды
және жеке тұлғалардың ерікті жарналары, қордың коммерциялық қызметінен
түскен табыс және басқа түсімдер есебінен құралады.
Зейнетақы жүйесінің тағы бір ерекшелігі зейнетақының жиналуы тек қана
жарна берушінің есебінен ғана емес және де әртүрліинвестициялардан алынатын
табысынан да құралады.
Зейнетақылық төлемдерді бағалы қағаздарға инвестициялауға зейнетақы
активтерін басқару компаниялары жүзеге асырады. Бұл компаниялардың қызметін
Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар бойынша Ұлттық комиссиясы
реттейді. Қазіргі кезде зейнетақы жарналарын жинақтау және зейнетақыларды
іске асыруға заңмен бекітілген тәртіп бойынша 1 мемлекеттік 15 мемлекеттік
емес зейнетақы қорларына лицензия берілді.
Мемлекеттік емес жинақтау зейнетақы қоры жабық такционерлік қоғам
нысанында құрылады. Және де ашық немесе корпоротивті болуы мүмкін. Ашық
зейнетақы қорының құрылтайшылары – заңды және жеке тұлғалар бола алады.
Мемлекеттік емес жинақтау зейнетақы қорларының қызметін реттеуші
комиссия қорлардың әрбір түріне жарғылық қордың төменгі мөлшерін, лицензия
беру, реттеу және бақылау қызметі арқылы зейнетақы жинақтарының мүлтіксіз
сақталуын және қайтарылуын қорғайды. Ұлттық зейнетақы агенттерінің
талаптарына сәйкес әр қор зейнетақы жарналарынан 1% және инвестициялық
табыстан 10% мөлшерінде шығындарын қамтамасыз етуге комиссиондық алым алуға
болады.
Мемлекеттік емес зейнетақы қоры – коммерциялық ұйым, оның қызметі
кәсіпорындардың, ұйымдардың және азаматтардың ерікті мақсатты жарналарын
жинауға, оларды зейнетақы активтерін басқару комиссиялары арқылы
инвестициялау және зейнетақы жүйесінің қатысушыларына зейнетақылық төлемді
беруді қамтамасыз етуді жүзеге асыруға бағытталған.
2 бөлім: Инвестициялау жолдары.
2.1. Зейнетақы активтерінің инвестициялау проблемасы.
Көп уақыт ішінде осы зейнетақы жүйесі өз орнына түсумен болды. Қазір
жинақтаушы зейнетақы жүйесі өзінің ащы мінезін қалыптастыра бастады. 2005
жылдан бастап мемлекет және өзінің мекемелерімен бірге зейнетақы активтерін
зейнетақы нарығында инвестициялау жолдарын, инвестициялау ережелерін
жақсарта отырып оны ұлғайтуды көздеуде. Мысалға алсақ, Үкімет осы зейнетақы
қорының активтерін Алматы облысындағы Кербұлақ және Мойнақ ГЭС-ті салуға
қаржыландыруын қарастырып отыр және де бұл Қазақстанның 2015 жылға арналған
Гидро энергетиканы дамыту концепциясы болып табылады. Үкіметтік қойылымымен
жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтері арқасында ... жалғасы
Кіріспе
1 бөлім: Жинақтаушы зейнетақы жүйесі (ж.з.ж.)
1.1. Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің дамуы.
1.2. Инфрақұрылымы.
1.3. Жинақтаушы зейнетақы қоры.
2 бөлім: Инвестициялау жолдары.
2.1. Зейнетақы активтерінің инвестициялау проблемасы.
2.2. Зейнетақы активтерінің инвестициялық басқару.
2.3. Инвестициялық портфельдің табыстылығы, структурасы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Қазақстан Республикасы үкіметінің 1997 жылдың қыркүйек айының 24-де №
1372 қаулысымен “жабық акционерлік қоғамның Мемлекеттік жинақтаушы
зейнетақы қорының құрылуы” туралы шешім қабылданды.
Міне, осымен жинақтаушы зейнетақы жүйесінің құрылуына 7 жыл толып
отыр. Осыншама кішкене жыл ішінде жинақтаушы зейнетақы жүйесі құрылып,
сапалы даму үстінде. Жеті жылдық өмірде жинақтаушы зейнетақы жүйесінің
активтері ішке ұзақты тез басты инвестициялық түбірі бола жаздады. Ол
дегеніміз, басқа инвестиционалдық инвесторларға қарағанда, жинақтаушы
зейнетақы қазіргі таңда ұзақ инвестиционалды ресурс және сонымен қатар ең
ірі инвестициялық потенциал болып табылады.
Алғашқы бес жылды (1998-2002) ж.з.с. ең түпкі құрылым периоды десек,
шатаспаймыз, Өйткені, ең алғаш басты ірі отандық қаржылық топ зейнетақы
нарығында қатысушылары анықталды, толығымен барлық техникалық инфрақұрылымы
құрылды, жинақтаушы зейнетақы жүйесінің нормативті – құқықтық актісі
құрылды, мемлекеттік бақылау және тексеру құрамы анықтымасы бекітемін.
Сондықтанда осы алғашқы жылдары ең өсімді жылдар болды.
Бірақтан, 2003 жылдан бастап жинақтаушы зейнетақы жүйесі өз-өзі
жалғаса алатындай халге жетіп, қазіргі таңда әлі де жалғасуда. Жинақтаушы
зейнетақы қорының көрсеткіштері, яғни, зейнетақы салымының соммасы және де
жаңа клиенттері бойынша тез темппен өсуді жалғастыруда. Ал оның сапалық
жағы қиын жағдайда. Қаржы нарығында табыстылықтың төмендеуімен байланысты
және де осымен үш жыл бойы теңгені долларға қарағандағы тұрақтандыру т.с.с.
болып табылады.
Кейіннен осы жинақтаушы зейнетақы активтерін инвестициялау
проблемалары туындады және т.б. Қысқасы, тек қана 2003 жылдан бастап қана
жинақтаушы зейнетақы жүйесі аяғына тұра бастады.
Менің зерттеу жұмысымның тақырыбы зейнетақы активтері және оларды
Қазақстан экономикасына инвестициялау жолдары.
Зерттеу жұмысымның мақсаты – зейнетақы активтері қайда және неліктен
жұмсалып жатқанын айқындау болып табылады.
Зерттеу жұмысым, кіріспеден, үш бөлімнен, қорытынды және пайдаланылған
әдебиеттерден тұрады.
1 бөлім: Жинақтаушы зейнетақы жүйесі (ж.з.ж.)
1.1. Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің дамуы.
Қаржылық нарықты облысында жинақтаушы зейнетақы жүйесінің стандартты
стимулды болу үшін және де тұрақты жүйені болдыру үшін 2004 жылда
жинақтаушы зейнетақы жүйесінің 2005-2007 жылдарға арналған даму программасы
пайда болды. Бұл программа 2004 жылдың 24 желтоқсанында №1359 Қазақстан
Республикасының Үкіметінің қаулысымен бекітілді. Бұл бағдарлама жинақтаушы
зейнетақы жүйесінің басты дамуын анықтайды.
2004 жылдан бастап барлық құқық нарық ең басты оқығаны, яғни,
мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорының жекешелендіруін күтуде болды.
Барлық қаржылық институттардың қатысуымен, Қазақстан Республикасының
үкіметі осы мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорынын жекешелендіру туралы
2004 жылдың 1 кварталында шешім қабылдауы тиіс еді. Өкінішке орай бұл
уақытқа дейін үкімет шешімі келген жоқ, бірақ та оның орнына мемлекеттік
жинақтаушы зейнетақы қорының болашақ жекешелендіру сызба нұсқасы пайда
болды. Сонымен, 2004 жылдың сәуірінде Григорий Марченко арнайы шешім
қабылдады. 2004 жылы ол мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорының 25%
акциясын Европалық жаңғыру және даму банкіне (1BRD) және халықаралық
қаржылық корпарациясына (IFC) сату көзделді. Кейін мемлекеттік жинақтаушы
зейнетақы қорының бақылау акциясының пакетін үлкен және стратегиялық
инвесторға сатуын ұйымдастыру керек болды. Ал бір бөлігін Үкімет өз
еншісіне қалдыруы тиіс.
Сонымен, 2005 жылдың наурызында Ұлттық банк және Мемлекеттік
жинақтаушы зейнетақы қорының басқаруымен мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы
қорының жекешелендірілуіне дайындығы басталды. Бірақта аса мемлекеттік
жинақтаушы зейнетақы қорының жекешелендіруі толығымен әлі анық емес,
сонымен қатар оның бақылаушы акция пакетін кіммен қатар оны иемденген және
де оны тек стратегиялық маңызы бар инвесторға бұйырады. Осы мемлекеттік
жинақтаушы зейнетақы қорының әрбір жекешелендіруге деген қадамы қиын
процедураға ұшырауда. Сондықтан қазір ешкім мемлекеттік жинақтаушы
зейнетақы қорының жекешелендіру уақытын айта алмайды.
Егер Үкімет мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорын сатуды жақын арада
көздесе, онда біз 2-3 ай ішінде оны көруге мүмкіндік болады. Ал жыл
ортасында сол көп күткен жекешелендіру конкурсы, яғни, мемлекеттік
жинақтаушы зейнетақы қорының акциясын қайта сатуы болуы мүмкін. Ол да
мүмкін, бірақ та оны келесі жылға көшіруі әбден мүмкін.
1.2. Инфрақұрылым
2004 жылдың басында зейнетақы қызметі нарығында жаңа қаржылық оқиға
пайда болды. Бұл жаңалық зейнетақы нарығында қаржылық өнім ассортиментін
ұлғайта отырып, осы зейнетақы жүйесіне ықпалы болды, немесе кесірі болды.
Бұл әңгіме “Валют Транзит Life” компаниясының өмірді сақтандыруы туралы
болып тұр және де бұл компания өте тамаша зейнетақы қызметін ұсынып отыр.
Бұл зейнетақы аннуитеті.
Бірақ та бұл зейнетақы қызметі жинақтаушы зейнетақы қорының
салымшылары ішінде өте танымал емес. Сонымен, соңғы мәліметтерге сенсек
сақтандыру компаниялары, зейнетақы аннуитетпен бірге 2005 жылдың 1
қаңтарында тек 4 салымшы – алымшыларға зейнетақы жинағы аударылды.
1.3. ҚР зейнетақы қорларының қызметі
Зейнетақы қоры – мемлекет ауқымында зейнетақымен қамсыздандыру
қаржысын басқаратын дербес қаржы – банк жүйесі. Кәсіпорындардың,
мекемелердің, ұйымдардың, кооперативтердің, жеке еңбек қызметімен
айналысушы адамдардың сақтандыру жарнасы, азаматтардың жалақыдан
аударылатын міндетті сақтандыру жарналары, әскери қызметшілерге зейнетақы
төлеуге, балаларға жәрдемақы төлеуге арналған республикалық бюджет, заңды
және жеке тұлғалардың ерікті жарналары, қордың коммерциялық қызметінен
түскен табыс және басқа түсімдер есебінен құралады.
Зейнетақы жүйесінің тағы бір ерекшелігі зейнетақының жиналуы тек қана
жарна берушінің есебінен ғана емес және де әртүрліинвестициялардан алынатын
табысынан да құралады.
Зейнетақылық төлемдерді бағалы қағаздарға инвестициялауға зейнетақы
активтерін басқару компаниялары жүзеге асырады. Бұл компаниялардың қызметін
Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар бойынша Ұлттық комиссиясы
реттейді. Қазіргі кезде зейнетақы жарналарын жинақтау және зейнетақыларды
іске асыруға заңмен бекітілген тәртіп бойынша 1 мемлекеттік 15 мемлекеттік
емес зейнетақы қорларына лицензия берілді.
Мемлекеттік емес жинақтау зейнетақы қоры жабық такционерлік қоғам
нысанында құрылады. Және де ашық немесе корпоротивті болуы мүмкін. Ашық
зейнетақы қорының құрылтайшылары – заңды және жеке тұлғалар бола алады.
Мемлекеттік емес жинақтау зейнетақы қорларының қызметін реттеуші
комиссия қорлардың әрбір түріне жарғылық қордың төменгі мөлшерін, лицензия
беру, реттеу және бақылау қызметі арқылы зейнетақы жинақтарының мүлтіксіз
сақталуын және қайтарылуын қорғайды. Ұлттық зейнетақы агенттерінің
талаптарына сәйкес әр қор зейнетақы жарналарынан 1% және инвестициялық
табыстан 10% мөлшерінде шығындарын қамтамасыз етуге комиссиондық алым алуға
болады.
Мемлекеттік емес зейнетақы қоры – коммерциялық ұйым, оның қызметі
кәсіпорындардың, ұйымдардың және азаматтардың ерікті мақсатты жарналарын
жинауға, оларды зейнетақы активтерін басқару комиссиялары арқылы
инвестициялау және зейнетақы жүйесінің қатысушыларына зейнетақылық төлемді
беруді қамтамасыз етуді жүзеге асыруға бағытталған.
2 бөлім: Инвестициялау жолдары.
2.1. Зейнетақы активтерінің инвестициялау проблемасы.
Көп уақыт ішінде осы зейнетақы жүйесі өз орнына түсумен болды. Қазір
жинақтаушы зейнетақы жүйесі өзінің ащы мінезін қалыптастыра бастады. 2005
жылдан бастап мемлекет және өзінің мекемелерімен бірге зейнетақы активтерін
зейнетақы нарығында инвестициялау жолдарын, инвестициялау ережелерін
жақсарта отырып оны ұлғайтуды көздеуде. Мысалға алсақ, Үкімет осы зейнетақы
қорының активтерін Алматы облысындағы Кербұлақ және Мойнақ ГЭС-ті салуға
қаржыландыруын қарастырып отыр және де бұл Қазақстанның 2015 жылға арналған
Гидро энергетиканы дамыту концепциясы болып табылады. Үкіметтік қойылымымен
жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтері арқасында ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz