Қазіргі дәуірдегі түрік әдебиетіндегі поэзия

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Исаділ Назерке

Қазіргі дәуірдегі түрік әдебиетіндегі поэзия

Поэзия(гр. поіесіс, поіео -- жасаймын, тудырамын) -- өлең үлгісіндегі әдеби туындылар. [1]
Қазіргі түрік поэзиясы -- түрлі саяси-идеологиялық көзқарастардың, көркемдік-эстетикалық талғамдардың тоғысқан кезеңі.
Қазіргі түрік әдебиетіне біз Джумхурийет 1923-тен қазірге дейінгі, яғни республикалық әдеби кезеңді жатқызамыз.
Түріктің әдебиет зерттеушілері қазіргі түрік әдебиетін 1940-жылға дейінгі түрік әдебиеті және 1940-тан кейінгі түрік әдебиеті деп бөліп қарайды.
Әдебиеттанушы-ғалым Ахмет Кабаклы қазіргі кезең поэзиясын, оның дамуы, саяси-әлеуметтік мәселелері, өнер бағыттарының иілімдерін ескере отырып, әдеби-эстетикалық тұрғыдан бірнеше топқа бөліп қарайды:
А) Ғаріпшілер немесе бірінші жаңа;
Ә) Тәуелсіздер;
Б) Жаңа дәстүршілер;
В) Екінші жаңа;
Ғаріпшілер деп аталатын топтың негізгі көшбасшысы ақын -- Орхан Вели Канык болды. Сонымен қатар, О.В.Каныкты қолдап, әдебиетте жаңа бетбұрыс жасауға келіскен оның серіктері Мелих Жәудет Андай мен Октай Рыфат Хорозджу да бар. Олардың жаңашылдығы әсіресе поэзияда анық байқалды. Ғаріпшілердің негізгі көзқарасы мынадай көркемдік-эстетикалық мәселелерді қамтыды: қалыптасқан дәстүрлі түрік өлеңін құлатып, жаңаша өлең түрін жасау, поэзияны әрі пішіндік әрі мазмұндық тұрғыдан өзгерту, белгілі бір көркемдік-эстетикалық көзқарастың құрсауында кетпеу, поэзияда пунктуациядан құтылу, ой-пікір мен философиялық пайымдауларды поэзияға араластырмау .
Орхан Вели Канык - Менің көлеңкем

Шаршадым, сүйреуден,
Жылдар бойы ол менің аяқ астымда;
Осы дүниеде біраз өмір сүрейік
Ол өз бетінше
Мен өз бетіммен.
Тәуелсіздер деген топқа, негізінен, өз дәуірінде ешқандай әдеби топқа немесе әдеби ағымға қосылмай жеке шығармашылықтарымен белгілі болған қаламгерлерді жатқызамыз. Олар -- Асаф Халет Челеби, Бедри Рахми Эюбоғлы, Фазыл Хүснү Дағларжа, Бехчет Нежатигиль, Жахит Кулеби, Нежати Жұмалы, Фейзи Халыжы, Атилла Илхан, Бекир Сыткы Ердоған. Аталмыш ақын-жазушылардың өлеңдерінде жаңа тіл, жаңа стиль, жаңа көзқарас, жалпы алғанда жаңалық іздеумен, ізденістерінің жемісін көріп, өз шығармашылығын байыта түскендер де, жемісін көрмегендер де бар.
Асаф Халет Челеби - Білгеннен білмеген артық
Білгеннен білмеген артық
Ойланбай өмір сүрейік
Күн мен сағатта не істемекшісің
Тіпті жылдар маңызды емес
Сенімен танысқан күнім де есімде емес

1940-тан бері Батыс әдебеиетіне еліктеген түрлі әдеби топтар мен бағыттар, ағымдар мен мектептердің ұстанымдарына қарсы шыққан, сөйтіп, жаңалықың барлығын ұлттық дүниетанымда, ұлттық құндылықтарда, өз дәстүрінде іздеген Хисар тобының бастамасы жаңа буын - дәстүршілер деген түсінікті тудырды. Бұл ақын-жазушылар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.