Қазақстандағы ипотекалық несие

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақстандағы ипотекалық несие
Ең алдымен несие ұғымын қарастыратын болсақ, несие (лат. creditum -- несие, credo - сенемін, сенім білдіремін), несие белгілі-бір мерзім бойы пайдаланып, қайтарылу үшін әдетте, пайыз төлеу шартымен ақшалай немесе тауар түрінде берілетін қарыз. Оның қозғалысы кезінде несиелер мен қарызгер арасында белгілі бір экономикалық қатынастар қалыптасады. Несиесің дамуы ұдайы өндіріс үрдісіндегі капиталдың ауыспалы айналымының заңдылықтарына орайлас келеді: шаруашылықтың белгілі бір телімдерінде уақытша еркін айналымдағы ақша капиталы бос қалады да, басқаларында оған деген мұқтаждық, яғни несие алу қажеттілігі туады. Капиталдың ауыспалы айналымы негізінде пайда болған уақытша еркін айналымдағы ақша капиталы, халық пен мемлекеттің ақшалай жинақтары несие көзін құрайды. Қазақстанда несиенің мынадай түрлері пайдаланылады:
* ұлттық банк несиелері - аукциондық, ломбардтық, бюджеттік несиелер;
* екінші деңгейдегі банктер несиелері - меншікті айналым қаражатының жетіспеушілігін уақытша толтыруға, күрделі салымдарды қаржыландыруға, тұтыну мақсатына арналған несиелер; импорттық, ипотекалық, консорциалдық, банкаралық несилер. Қазақстан Ұлттық банкінде несие сапасына қарай стандарттық, бейстандарттық, қанағаттанғысыз, күмәнді және зиян келтіруші несие деп бөлінеді.
Соның ішінде менің қарастыратыным ипотекалық несие болып отыр. Жалпы, ғылыми тұрғыда ипотекалық несие (грек. hypotheke -- кепіл‚ кепілзат) жылжымайтын мүлік кепілімен берілетін несие нысанында қаржы ресурстарын тарту тәсілі, яғни ипотекалық‚ коммерциялық банкілер‚ сақтандыру және басқа несие-қаржы мекемелері жылжымайтын мүлік (жер‚ құрылыс‚ тағы басқа) кепілімен беретін несие. Ғимараттар, бірыңғай мүліктік кешен ретінде қаралатын институттық бірліктер, тұрғын үйлер мен пәтерлер, тұрғын үйлердің бір бөлігі, қонақ үйлер, демалыс үйлері, саяжайлар, бақ телімдері, гараждар мен тұтыну мақсатындағы басқа да құрылыстар, аяқталмаған құрылыс нысандары, әуе, теңіз, өзен кемелері, ғарыштық нысандар, көп жылдық екпе ағаштар, жалгерлік құқық ипотекалық несие үшін салынатын кепілзат бола алады. Мемлекет қорлар мен орман қорлары, мемлекет шекараға іргелес жерлер, кепілге салуға заңмен тыйым салынған басқа да нысандар кепілзат бола алмайды. Ипотекалық несиені алу мақсатына қарай қысқа мерзімді (ағымдағы қажеттілікті қанағаттандыру үшін) және ұзақ мерзімді ипотекалық несие болып бөлінеді. Ипотекалық несие кезінде қарызгерде меншікті пайдалану құқығы сақталады. Несие толық өтелгеннен кейін несиегерге берілген меншік құқығы жойылады. Өтеу нысандары: тұрақты, тіркелген пайыздық мөлшерлемелі ипотека кәдуілгі ипотека немесе төлем біркелкі төленіп отыратын ипотека; пайыздық мөлшерлемесі өзгермелі ипотека. Нарықтағы несие беру құралдары айналысының мүмкіндігіне қарай жабық ипотека; ашық ипотека; лимиттелмеген ипотека; шектеулі-ашық ипотека; шоғырландырылған ипотека түрлеріне бөлінеді.
Ипотекалық несиенің ерекшеліктері: несие алушыға қойылған шарттар, несие мерзімі, пайыздық мөлшерлеме сияқты ипотекалық шарттар әр түрлі банктерде үнемі өзгеріп отырады. Жаңа ипотекалық бағдарламалар пайда болады, несие алушыға қойылатын талаптар өзгеріп тұрады, пайыздық мөлшерлемелер көтеріледі немесе керісінше төмендетіліп отырады.
Елімізде ипотекалық несиелеуді рәсімдеу бойынша жасалатын қадамдарды қарастыратын болсақ, бұл
- Сіздің қажеттіліктеріңіз бен мүмкіншіліктеріңіз. Бірінші кезекте өз мүкіншіліктерңіздің бен қажеттіліктеріңізді шынайы бағалаңыз, себебі, көбісі сіздің төлем қабілеттілігіңізге, яғни ай сайын ипотекалық несиені жабуға төлейтін жалақыңызға байланысты. Сонымен қатар, ипотекалық несие бойынша бастапқы жарна ретінде төленентін өзіңіздің жинақтауларыңызға байланысты. Өзіңіз үшін нақты қандай жылжымайтын мүлікті алғыңыз келетіндігіңізді белгілеп алыңыз: пәтер, коттедж, жаңа тұрғызылған үйде әлде ескі үйде, неше бөлмелі. Осыған сүйене отырып өзіңізге керекті несиелік бағдарламаны таңдап, сәйкесінше оған кететін шығындарды санап аласыз.
- Ипотеканың ливкидті (өтімді) объектісін табыңыз. Менеджерлер кепіл объектілеріне белгілі бір талаптар қояды. Апаттық және ескі баспана, саман және қаңқасы қамыс үйлерді ипотекаға ала алмайсыз.
 Ипотекалық несиені жылжымайтын мүліктің кез келген түріне рәсімдеуге болады:
Бастапқы баспана;
Қайталама нарықтағы пәтер;
Жеке үй;
Коттедж немесе саяжай.
Ипотекаға қабырғасының материалына орай қызмет мерзімі нормаға сәйкес тас, кірпіш, ірі панельді, ірі блок қабырғалары бар, сондай-ақ жеңілдетіп қаланған қабырғалы баспана және ағаш қабырғалы ғимараттар, діңгек ағаш, шпал ғимараттар қабылданады. Объектінің ликвидті болуына назар аударыңыз: егер ипотека бойынша төлемдер тым әсіре көп болса, бұл жылжымайтын мүлікті оңай сатып жібере алатындай болу керек. Баспана таңдарда білікті риелторға жүгінген жөн.
- Пәтердің құжаттарына ерекше назар аудару қажет. Құжаттары түгел болуы тиіс: барлық құқық белгілеуші құжаттар, қайта жоспарлау заңдастырылған, жалпы аумағына балкондар мен лоджиялар қосқан жағдайда жаңа техникалық паспорт.
- Банкті таңдау. Банктер мен ипотекалық бағдарламалардың сан алуан түрлігінен Сізге барлық жағынан да жарасатын несиелік бағдарламаны таңдау қажет. Осындай жағдайда Сіз банк қызыметкерне баруыңызға болады. Ол өзі Сіздің қалауыңыз бен мүмкішіліктеріңізге лайықты несиелік бағдарламаны таңдауға және қажетті құжаттарды, соның ішінде несиеге өтінішті дұрыс толтыруға көмектеседі. Әлде бұның барлығында өзіңіз басын ашып алып, түрлі банктердің сан алуан несиелік бағдарламаларын салыстыра отырып Сізге жарасатынын тандауыңызға болады.
- Ипотека бойынша шығындар. Енді Сізге несие соммасын, пайыздық мөлшерлемені анықтауыңыз қажет. Ипотеканы рәсімдеген кезде несиені беріп қызмет еткені үшін қосымша шығындар кететінін естен шығармау керек. Басынан, қандай сомманы бірден төлейтініңізді, қандай қосымша шығындарды несиелік кезеңде беретіңізді алдын ала анықтауыңыз жөн. Өз бетінше мүмкіншіліктеріңізді бағалау үшін түрлі банктердің сайттарында ұсынылған ипотекалық калькуляторды қолданып, ай сайынғы төлемдерді есептеп алуыңызға болады.
Ипотекалық несиені рәсімдеген кезде банктермен көзделген негізгі шығындар олардың қызымет ететін тарифтермен: жылжымайтын мүлікті сақтандыру, несиелік өтінішітерді беру және қарау үшін коммисия, несиені уақыттан бұрын төлегені үшін айыппұл және әр түрлі банктерлің шарттарына қарағанда басқа да қосымша шығындар.
Сондай-ақ барлық жағдаймен таныспай құжаттарға (ипотекалық келісім мен басқа да құжаттарға) қол жеткізуге тырыспаңыз. Келісімдердің көшірмелерін сұрап, оларды мұқият оқып шығыңыз және кез-келген сұрақ туындаса, құжаттарды қолдар алдында оларды алдын-ала шешуге тырысыңыз.
Әдетте, елімізде ипотекалық несиенің алу үшін келесі стандартты құжаттар жиынтығы кіреді:
Өтініш берушінің, Кепіл берушінің жеке куәліктің көшірмесі және түпнұсқасы.
Неке қиылғандығы ( бұзылуы) туралы куәлігінің түпнұсқасы және көшірмесі немесе Кепіл берушінің нотариалды куәландырылған азаматтық ауқаттылығы туралы жазбаша өтініші (Банк анықтаған нысаны бойынша).
Қазіргі жұмыс жасап жатқан жерден алынатын, кем дегенде соңғы 6 ай ішінде алынған жалақы туралы, соның ішінде Қазақстан Республикасының заңнамаларына сәйкес барлық ұсталған төлемдерді көрсетілген, ұйымның бас бухгалтерінің немесе оны алмастырушы тұлғаның, мөрмен куәландырған, қолтаңбасы бар анықтаманың түпнұсқасы және көшірмесі.
Зейнетақы жинақтаушы қорынан алынатын, кем дегенде соңғы 6 ай ішінде жеке зейнетақы шотынан зейнетақы жинақтаушы қордың құзыретті тұлғаның қолтаңбасы мөрмен куәландырылаған көшірмесі.
Өтініш берушінің, Кепіл берушінің, басқа банктер мен ұйымдарда міндеттемелер бар болған жағдайда банктік келісімшарт пен өтеу кестесінің түпнұсқасы мен көшірмесі.
Қажет болған жағдайда банк қосымша құжаттарды сұрай алады.
Банкпен ипотекалық несиену беру туралы шешім бірнеше күннен бірнеше аптаға дейін созылуы мүмкін. Сол себепті, егер Сіз соңына дейін алғыңыз келетін үйді таңдап болмасаңыз, онда Сізге қажетті әрі көңіліңізден шығатын пәтерді табуға мүмкіндік беріледі. Әрі қарай, Сіз барлық қажетті құжаттарды әкелесіз және банк рәсімделудің дұрыстығын тексереді.
Содан кейін, өтінішті қарау және жағымды шешімді шығару үшін банктік несиелік келісімшартты ақтық қол қою үшін тұрғын үйдің бағалауын өткізеді. Соның ішінде, міндетті жылжымайтын мүлікті сақтандыру келісім шартына қол қою. Ол бойынша шығындарды несие алушы көтереді. Бұның барлығы ипотекалық несиені рәсімдеудің міндетті шаралары.
Қазіргі уақытта қаржы қызмет көрсетулердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі заңнамаға Қазақстан Республикасының Президентімен өзгерістер енгізілді. Қазақстан Республикасының ипотекалық кредит және қаржы қызметiн тұтынушылар мен инвесторлардың құқықтарын қорғау мәселелерi жөнiнде кейбiр заң актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Заң қаржы қызметін тұтынушылардың құқытарын қорғауын күшейтуге, ипотекалық несиелендіру кезінде азаматтарға кепіл беру, сондай-ақ акционерлік қоғамдардың лауазымды тұлғалардың жауапкершілігін күшейтуіне бағытталғын. Өзгерістер ипотекалық несиелеудің түрлі мәселелерін реттеді. Өзгерістер ипотекалық несиелеудің түрлі мәселелерін реттеді. Өзгерістерге сәкес, банктермен, банк операцияларын жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдармен, микронесиелік ұымдардың және несиелік одақтастықтармен берілген несиелер бойынша жылдық тиімды сыйақы мөлшерлеменің көлемі 56 (елу алты) пайыздан аспауы қажет. Сондай-ақ, заңға сәйкес, қарыздарды ақша нысанында беретін, құзыретті мемлекеттік органнымен берілген лицензиясы бар банк немесе заңды тұлғаның бір жақты тәртіппен келісімшартты талаптарын өзгерту құқығы жоқ. Банк қарызы келісім шарты бойынша міндеттемелерді және төлемдерді индексациялауды болдыртпайды. Берілген шектеу банк арасындағы жасалған келісімшарттарға әрекет етпеді. Заңдағы нормаларға сәйкес жеке тұлғамен жасасқан банктік қарыз келісімшартарында, соныің ішінде ипотекалық қарыз келісім шарты, банктік несие келісім шарты бойынша айып төлем (айыппұл, төлемақы өсімі) жалпы мөлшері қарыз соммасының он пайызынан асып түсе алмайды. Өзгерістерге сәйкес, банк ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.