Тамақтану тәртібі және оның ережелері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Әлеуметтік -гуманитарлық пәндер кафедрасы

Реферат

Тақырып : Мектепке дейінгі және жалпы білім беретін мекемелерде тамақтандыруды ұйымдастыру.

Орындаған: Режеп Ә. Б

Тобы: ЖМҚА-01-20

Қабылдаған: Рыстигулова Ж. Б

Шымкент-2022ж

Кіріспе

Негізгі бөлім

Мектепке дейінгі және білім беретін мекемелерде тамақтану.
Тамақтану тәртібі және оның ережелері.
Тамақтануға қойылатын гигиеналық талаптар.

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Мектеп жасына дейінгі баланың дұрыс тамақтануының негізгі ережесі,

күнделікті азығының құрамы барынша сан алуан болғаны дұрыс. Бала

ағзасына пайдалы дәрумендері бар: ет, балық, сүт және сүт өнімдерін, жұмыртқа, жеміс-жидектер мен көкөністер, қант және кондитерлік

бұйымдарды, нан, дәнді-дақылдар және т. б. азық-түліктерін күнделікті тамақ үлесіне қосып отырған жағдайда, баланын берік денсаулығын қамтамасыз ете аласыз. Бала ағзасының әртүрлі инфекцияларға қарсы тұруын: ет, балық, жұмыртқа, сүт, айран, ірімшіктің құрамындағы жоғары сапалы табиғи ақуыздары қамтамасыз етеді. Сондықтан осы азық-түліктерді баланың күнделікті тамақтану үрдісіне қосыңыз. Дұрыс тамақтану - өсіп келе жатқан жас ағзаның денсаулығы мен дұрыс өсуіне жағдай жасап, үнемі әсерін беретін маңызды фактор.

Негізгі бөлім

Тамақтану ережесін ұйымдастырудың негізі - ұсынылған азық-түліктер

жиынтығын ұстану болып табылады. Осы топқа енетін тағамдардың құрамы - мектеп жасына дейінгі балалардың физиологиялық қажеттіліктері мен калориийлік құндылығын қамтамасыз етеді. Бұл жерде ең маңыздысы - топ ішінде жағымды эмоциялық көңіл-күй мен жақсы орта қалыптастыру.

Балалар үстел үстінде ыңғайлы отырып, қажетті ыдыс-аяқтармен қамтамасыз етілуі керек. Балалар тамақтануын ұйымдастырушылар, баланың үйде пайдалы тамақтануымен үйлесімін табуы керек. Үйдегі тамақтанудың,

балабақшаның тамақтану үлесін толықтырып отыруына қол жеткізуі керек. Осы мақсатта, ата-аналар балаларының балабақшадағы күнделікті ас

мәзірінен хабардар болып отырады. Балаңызды балабақшаға апарар кезде, тамақтану тәртібі мен тәбетін бұзбау үшін, үйде тамақтандырмауға кеңес береміз. Бірақ, балаңызды ертерек әкелетін болсаңыз, шай, шырын немесе жеміс беруге болады. Балалар тамағын ұйымдастыруда, ерекше назар аударатын жайт, баланың бейімделу кезеңіндегі тамақтану тәртібі. Үй тәрбиесіндегі баланың бақша тәрбиесіне өту кезеңі қашанда, анықталған психологиялық қиыншылықтармен бірге өтеді. Бала неғұрлым жас болса, соғұрлым балабақшадағы ортаға бейімделуі қиынға түседі. Осы тұста, көбінесе, баланың ұйқысы бұзылып, тәбеті төмендеп, жалпы ағзасының ауруларға қарсы тұратын қорғаныштық қабаты да әлсірейді. Бала үшін осы кезеңде, дұрыс тамақтандыруды ұйымдастырса, ол ортаға бейімделіп, ұжымға тез үйренеді. Өздігінен тамақтануға үйретілмеген балаларды тамақтандыру үшін, тәрбиешілерге, дұрыс тамақтандыру тәртібі жөнінде кеңестер беріледі. Ондай балаларды қолдан тамақтандырыңыз, егер осы кезде бала қарсылық танытса, күштеп тамақтандыруға болмайды. Осы әрекет баланың балабақшаға деген жағымсыз көзқарасын күшейте түседі.

Тамақтану тәртібі мен оның ұйымдастыру-Салауатты өмір салты мен тамақтану гигиенасының негізгі талаптары: азық-түліктердің құрамы; сапасы мен көлемі; тәртібі мен ұйымдастырылуы. Балабақшада басты назар ас мәзірінің дұрыс құрылуы мен тамақ дайындау технологиясына аударылады. Тамақ әзірлеу ережелерін сақтап, ас мәзірін қадағалау жұмыстары бас медбикеге жүктеледі және ол балалардың дұрыс тамақтануын қадағалап отырады. Балабақшадағы балалардың тамақтану үдерісін қадағалау жұмыстарындағы медбикенің міндеттері:

- жеткізілген азық-түліктердің сапасын бақылау;

- сақтау мерзімінің талаптарын орындау;

- ас мәзірін құрамы, тағамдардың мөлшерін қадағалау;

- тағам дайындау технологиясы ережелерінің сақталуы;

- балалардың физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты құрылатын ас

мәзірінің сапасын қадағалау болып табылады.

Бас медбике балабақшадағы ас әзірлейтін бөлімнің санитарлық тазалығы

мен қызметкерлердің жеке басының гигиенасын ұстауын күнделікті тексеріп,

топтағы балаларға тамақтардың жеткізілуін қадағалайды. Жеткізілген азық-түліктердің сапасы мен сақталу мерзімі, шарты, пайдалану уақытының

бақылау жұмыстары күнделікті жүргізіледі. Мектепке дейінгі ұйымдарға

жеткізілетін тамақ өнімдері мемелекеттік стандарттардың талаптарына сәйкес тексеріледі. Тез бұзылатын өнімдердің сапа куәлігінде: сұрыпы мен санаты, пайдалану мерзімі, зертханалық мәліметтері, сақтау мерзімі көрсетілуі керек. Балалар ас мәзірінің қажетті мазмұны - тамақ үлесінің химиялық құрамының мөлшелеріне байланысты жасалады. Мектеп жасына дейінгі балалардың дұрыс тамақтану тәртібі - нақты ұйымдастырылған ережелер болуы керек. Мектепке дейінгі ұйымдардың балаларын, күніне төрт мезгіл тамақтандыру қажет. Негізгі тамақтанудың арасы 3, 5-4 сағ. болғаны дұрыс. Қосымша жеңілжелпі тісбасарлар беріледі. Дұрыс тамақтану тәртібінің тағы бір талабы - тәуліктік тұтынатын тағамдардың сәйкестендірілген тізімі. Күннің бірінші жартысында бала ағзасына пайдалы дәрумендермен байытылған және ақуыз бен майға қаныққан тағамдарды беру ұсынылса, кешкі асқа: тез қорытылатын жеміс-жидектер мен көкөністер, балық, сүт өнімдерін дайындап беруге кеңес беріледі. Балалар - тағамының тәуліктік үлесінің көп мөлшерін мектепке дейінгі ұйымдар беретініН ескере отырып, тамақтануды ұйымдастырушылар, балаға күш беретін құнарлы тағамдармен қамтамасыз етулері керек. Ас әзірлейтін бөлiмін, ас мәзiрі және шығарылатын өнiмнiң түрлілік тiзiмiн пайдалануға беру үшін, мемлекеттiк органмен келіскен санитарилық эпидемиологиялық мақұлдауынан өтіледі. Осыдан кейінгі тамақтануға қатысты мәселелерді: ас мәзірінің құрылуы, тамақ әзірлейтін бөлімнің тазалығы, тағамдардың құрамы өз кезегімен анықтала береді. Тамақтанатын балалар саны, әр тамақтану үрдісіне арналған тағамдардың тізімі: жас ерекшелігіне сәйкес тамақтың граммдық мөлшері, көрсетілген ас мәзірі күнделікті құрастырылады. Тамақтану тәртібі келісілген ас мәзіріне сәйкес болуы керек. Ерекше жағдайларда, ас мәзіріндегі тағамдар мен тәтті өнімдерді алмастыруға рұқсат етілген. Тағамдар, міндетті түрде, ас құрамын мен мөлшері көрсетілген технологиялық картадағы нұсқаулықтар бойынша әзірленуі керек. Ас мәзіріндегі тағамдар мен аспаздық өнімдер тізімі күн ішінде, келесі 2- 3 күнде қайталанбауы керек. Күнделікті тамақтану тәртібінің тізіміне енетін өнімдер: ет, сүт, сары және өсімдік майы, бидай наны немесе қара бидай наны, қант және көкеністер. Балық, жұмыртқа, ірімшік, сүзбе, құс етін 2-7 күнде 1 рет. Түскі астың құрамы: салат, бірінші, екінші тағамдары (негізінен ет, балық, құс еті қосылған ыстық тағамдар) және үшіншіге (жеміс қайнатпасы, кисель, шай) . Көкеністердің (қияр, қызанақ, орамжапырақ, сәбіз, қызылша, аскөк) қайнатылған, шикі түрлерінен жеңіл салаттар дайындау. Бесін астың мәзіріне сусындар кіреді( сүт, сүт қышқылы өнімдері, кисель, шырын) майсыз тоқаштар мен кондитерлік өнімдер. Кешкі астың құрамы: көкеністер мен сүзбеден тағамдар, ботқалар; негізгі екінші тағам ( ет, балық, құс еті), сусын (шай, шырын, кисель) . Екінші кешкі ас ретінде: кремсіз тоқаштар мен кондитерлік өнімдерді, жеміс-жидектер, сүт қышқылы өнімдерін беруге болады. Мектепке дейінгі ұйымдарының ас ішетін бөлмелерінде күнделікті ас мәзірінің бекітілген үлгісі ілулі тұруы керек.

Балалар тамағының дәрумендері-Аскорбин қышқылы тәуліктік қажеттілік есебінен:1 жасқа дейінгі балаларға 30 мг; 1-6 жастағыларға 40 мг. Дәрумендендіру - дайын тамақтарға, ас әзірлейтін бөлмеде, бас медбике, емдәм медбикесінің және т. б. 21 медициналық қызметкерлерінің, арнайы осы мақсатқа тағайындалған, қадағалауымен іске асырылады. Дәрумендендірілген тағамдарды қайта жылытуға кеңес бермейміз, өйткені тағамдар, құрамындағы аскорбин қышқылын жоғалтады. Тағамдарды аскорбин қышқылымен (С дәрумені) дерумендендіру үдерісі жыл сайын: бөбекжайларда, , балалар үйінде, балабақшаларда, мектеп-интернеттарда, емханалар мен шипажайларда, перзентханаларда жүргізіліп отырады. Күнделікті дәрумендендіру: бірінші және үшінші тағамдар мен шайға жүргізіледі. Тәулік бойы балалар тұратын білім және тәрбие беретін ұйымдардың балалары мен жасөспірімдерінің ағзасында қорғаныштық қабатының әлсіреуін болдырмау үшін мұздатылған сусындарды (жеміс қайнатпасы, кисель) жасанды жолмен дәрумендендіру.

- Қайнатпа сусындарын дәрумендендіргенде температура +15°С-ден

аспауы керек, кисельге аскорбин қышқылы +30 - 35°С температураға дейін

мұздатылған жағдайда ғана қосылады. С дәруменінің тәуліктік мөлшері:

бөбекжайдағы балаларға - 50 миллиграмм, мектепке дейінгі жастағы балаларға - 60 мг.

Арнайы мектепке дейінгі ұйымдардағы және созылмалы аурулары бар

балаларға (тағамдық аллергия, жиі ауратын әлсіз балалар) арналған ас мәзірі,

емдік және аурудын алдын-алатын талаптарға сай құрастырылуы керек.

жалпы алғанда, арнайы ас мәзірі болуы керек.

Соңғы кездерде ерте жастағы балалар арасында аллергиялық

аурулардың түрлері кең етек жайып келеді. Сонымен қатар, жиі кездесетін

түрі - асқа аллергия (кейбір тағам өнімдеріне деген ағзаның аллергиялық

... жалғасы