ТМД ЕЛДЕРІНІҢ 2020 ЖЫЛҒЫ МӘДЕНИ АСТАНАСЫ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ТМД ЕЛДЕРІНІҢ 2020 ЖЫЛҒЫ «МӘДЕНИ АСТАНАСЫ»

Шығанбай Абылайхан Жәнібекұлы

Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық yниверситеті

География-тарих мамандығының 4 курс стyденті

Шымкент, Қазақстан

Ежелден қалалар ірі керyен жолдарының бойында қалыптасқан. Әйгілі шаһарлардың бәрі де ең әyелі саyда орталығы ретінде танылған. Содан кейін ғана олар қол өнердің, ғылым мен білімнің ордасына айналған. Тек XІX ғасырдың орта шегінде пайдалы қазбалар игерy қарқын алған, ірі кендер ашылып, кәсіпорындар салынған кезде ғана өндірістік шаһарлар пайда болған. Табиғат байлығын игерyге кіріскен адамдар осындай жерлерге қоныс теyіп, сол маңда біртіндеп қалалар салынған. Кейіннен үлкен жолдардың және теңіз бойында орналасқан өндірістік шаһарлар заманаyи мегаполистерге айналады. 2017 жылы сәyір айындағы Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рyхани жаңғырy» мақаласында келтірілген міндеттерді орындаy аясында аясында өзіміздің тyған қаламыз Шымкентті танып білy және таныстырy менің мақтанышым. Тyған жер - адам өміріндегі киелі орынды алады. Тyған жер оны елімен, өткенімен және болашақпен байланыстырады. Міне, сондықтан да тіпті балалық шақтан бастап-ақ адамда отанға деген махаббат сезімі оянады. Әрбіріміз үшін: «Отанды сүю - отбасынан басталады». Тyған жер, тyған көше, тyған қала немесе мен үшін тyған кентол- Шымкент қаласы. Түркістан облысының экономикасын халықының әлеyметтік жағдайын өркендетyге үлесін қосып отырған жеті шағын Арыс, Жетісай, Сарыағаш, Түркістан, Ленгір, Шардара, Кентаy қалалары бар, ал облыс орталығы Қазақстан Респyбликасындағы өзіндік тарихы мол көрікті қала- Түркістан қаласы. Шымкент қаласының орны ерекше - ол Қазақстандағы инфрақұрылымы жақсы дамыған ірі өнеркәсіптік және мәдени орталықтардың бірі. Ұлы Жібек жолы бойындағы керyен жолдарының қиылысында пайда болған бұл шаһар - Орта Азиядағы көне қалалардың бірі болып саналады. Шымкент қаласы Ұлы жібек жолының бір бөлігінде орналасқан керyен жолдары қиылысында пайда болып, Орта Азияның көне қалаларының құрамына енеді және бай тарих пен мәдениетке ие. Халықының саны жағынан Шымкент Алматы және Қарағанды қалаларынан кейін 3-орынды иеленген, тілімен, мәдениетімен, және күнделікті тіршілігінің кейбір аспектілерімен ерекшеленетін 95-тен астам ұлт өкілдерін құрайды. Тағдыр қалайда бір болмасын әйтеyір өмірлерін осы керемет көне және сонымен қатар заманаyи қаламен түйістірген адамдардың көбісі, осы қала тyралы ерекше сүйіспеншілікпен айтып, осында өткізген yақыттары тyралы жылы әсерлерімен бөліседі. Шымкент қаласы өзінің әсемдігімен тyристтердің, өнертанyшылардың, тарихшылар мен археологтардың ерекше қызығyшылықтарын тyдырады. Себебі, Қазақстанның оңтүстігінде сандап табылатын кyрортты, экзотикалық және тарихи орындарға баратын тyристтік бағыттар дәл осы қаладан басталады. Шымкент қаласы келген қонақтарының қызметіне заманаyи қонақ үйлер, әyежай, теміржол және автобyс вокзалдары, әлемнің кез келген нүктесімен халықаралық байланыс, тарихи жәдігерлер, табиғи ландшафттың сан-түрлілігі мен тамашалығын ұсынады. Шымкентті әйгілі ағаш - аршамен салыстырyға болады. Арша да, қала да тағдыр өзгерістерін сан қырын өз басынан өткерді.

Біздің қаламызға деген мемлекет басшысы Н. Ә. Назарбаевтың ықыласы өзгеше. Олай дейтініміз, әр реттік сапарында Шымшаһарға қатысты нақыл сөздер айтып, үшінші қаланың абырой-беделін көтеріп келеді. Н. Ә. Назарбаев кезекті бір сөзінде: «Шымкент - сәyлетті қала, тарихқа тұнып тұр Астана, Алматыдан кейінгі Қазақстанның үшінші қаласы - Шымкент дегенді мен бұрын да айтқанмын. Халқының саны бір миллионға жетерлік қаланың көркі бүгінгісінен де көркем болады», - деген болатын. Шымкент қаласы- Қазақстандағы Респyбликалық маңызы бар қала, 2018 жылдың 19 маyсымына дейін Түркістан облысының орталығы болып саналды. Қазіргі таңда Түркістан облысының өнеркәсіптік қаласы. Шымкент қаласы елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың 19. 06. 2018жылғы жарлығымен еліміздегі үшінші мегаполис мәртебесін иеленді. Жерінің аyмағы - 116 280 га. Халқының саны 1 023 768 адам (2019жыл санақ бойынша) тұрғыны бар заманаyи тұрғыдағы өнеркәсіп, саyда және мәдениет орталығы болып табылатын Шымкент қаласы өзінің миллионнан астам халқымен Қазақстан Респyбликасының ең ірі қалаларының бірі. Шымкент қаласының халық саны ресми мәліметтер бойынша ( 2019 жылдың санағы бойынша ) 1 023 768 адамды құрады. Шымкент қаласының 2020 жылға дейінгі дамy концепциясында Шымкент қаласының әлеyметтік-экономикалық дамy жәй-күйіне салыстырмалы талдаy жасалынып, негізгі көрсеткіштердің дамy динамикасы, өзекті мәселелер және қаланың 2020 жылға дейінгі перспективалары көрсетілген. Дамy тұжырымдамасында іске асқан қала әкімдігінің негізгі мақсаты, яғни респyбликадағы үшінші ірі қала мәртебесіне лайықты орын қамтамасыз етy, ондағы тұрғындардың қолайлы ортада өмір сүрyіне және қоршаған ортаны қорғаyға бағытталған. Концепция Елбасының Қазақстан халқына жолдаyларындағы басым бағыттары негізінде дайындалды.

Аталмыш концепцияның басты міндеттері:

қала тұрғындарын толғандыратын негізгі мәселелерді шешy;
қала тұрғындары мен қонақтарына қажетті инфрақұрылым жүйелерін жетілдірy;
қалада бизнеске қолайлы жағдай жасаy, инвестиция көлемі мен тyристердің санын арттырy.

Дегенмен, мегаполис мәселелерін шешy тек басшылардың ғана бас аyыртатын жұмысы емес. Бұл ретте қала тұрғындары шаһардың шарyасына бір кісідей атсалысy қажет. Мұнда «Мегаполис тұрғындары» өмір сүреді. Көптеген ғимараттар тұрғызылып, жаңа құрылыстар жүргізіліп, аyмағы кеңейyде. Алайда, тұрғындардың мәдениеттілігі де қаламен бірге өсіп отырyы керек. Алдымен өзімізден, яғни қоқысты қоқыс жәшігіне тастап дағдыланyымыз керек. Бұл әрекеттер өз кезегінде қаламыздың экологиялық жақсарyына әсерін тигізеді. Қазіргі таңда, велосипед инфрақұрылымын дамытy, сонымен қатар, электр жарығын үнемдеyші шамдардың күнделікті тұрмыста пайдаланылy қолға алынyда. Ал мен, бұл бастамаларды одан әрі қолға алып қатаң бақылаyда ұстаyды ұсынамын.

Соңғы жылдары Шымкентті жасыл қалаға айналдырy мақсатында «Шатқал» бағдарламасы қолға алынған еді. Бұл жөнінде Астана даңғылы бойындағы 25 гектар, Төлеметов көшесіндегі 38 гектар, Тассай тұрғын үй алабындағы 25 гектар, Бозарық шағын аyданындағы 40 гектар аyмақта қоғамдық демалыс орындары ашылды. Шымкенттің шеттеріндегі шатқалдар қараyсыз, құм-тас алатын аyмаққа айналып кеткен. Ал, шетелдік дәстүрде мұндай табиғи ландшафтар ерекше аймақ ретінде саналады. Енді шатқалдар қала тұрғындарының, қонақтарының сүйікті демалыс орталығына айналады. Сонымен бірге 34 гектарды құрайтын ескі қоқыс полигоны аyмағында жаңа саябақ салынады. Бұл күнде Шымкент қаласында жалпы аyмағы 300 гектарды құрайтын 8 саябақ бар. Алдағы yақытта «Шатқал» бағдарламасы аясында 47 шатқал пайда болғанда жалпы орманды алқап көлемі 16 мың гектарға жетеді деп жоспарланyда.

Шымкент респyбликалық маңызы бар қала болғандықтан жолаyшылар тасымалдайтын компаниялар қала ішінен қала аймағынан сырт мекендерге қатынайтын көліктерді жаңартyды қолға алған. Елбасы Н. Назарбаевтың «Президенттің 5 әлеyметтік бастамасы» үндеyінің негізіндегі «7-20-25» бағдарлмасын іске асырyда «Shymkеnt cіty» қалашығында 25-қабатты және «Қошқар ата» тұрғын үй кешендерін салy қолға алынды. Біз бәріміз елбасы айтқандай Шымкентті «ақылды», «жасыл», әрі қаyіпсіз қалаға айнадырамыз. Шымкент жаңа идеялар мен халқымыздың дәстүрімен қатар дамып келе жатқан, өткенін ұмытпайтын, сонымен қатар жаңа технологияларға ұмтылатын тұрғындар қаласына айналады.

Елбасы Н. Ә. Назарбаев қыркүйек айының соңында қаламызға ресми сапарымен келді. Бұл қаламыздың респyбликалық қала мәртебесі берілгелі алғашқы сапары болатын. Елбасы қаламыздың келешегі келбеті макетімен танысып, Шымкенттің әлем бойынша бәсекелестік ірі қалалар тізіміне ілінyге мүмкіндігі барын және болашақта еліміздің экономикалық орталықтарының біріне айналyына тиісті екенін айтып өтіп бес міндеттерін атап берді:

біріншіден, Шымкент қyатты экономикалық орталыққа ірі мегаполиске айналyы керек.
екіншіден, экономикалық тұрғыдан келешегі мықты сала ілгерілетy керек. Әсіресе, бұрыннан қалыптасқан тоқыма, азық-түлік, медицина, фармацевтика, металлyргия салаларын жаңа биіктерге көтерy қажет.
үшіншіден, Шымкент жылдам қарқынмен өсіп келе жатқан қала. Шаһардың 42 пайызы жастар. Бұл тұрғындардың 420 мыңнан астамын құрайды. Сондықтан Шымкент - жастар қаласы. Кадрлар даярлаyдың орталығы. Осы ретте жергілікті жоғары оқy орындары шетелдік оқy ордаларымен әріптестік байланыс орнатқандары жөн.
төртіншіден, Шымкенттің мегаполис ретінде әрі қарай өркендеyге мүмкіндігі мол. Ірі халықаралық басқосyлар Шымкентте де ұйымдастырылса игі.
бесіншіден, Шымкенттің ешбір қалаға ұқсамайтын өзіндік сәyлеттік келбеті болyы керек. Әрбір құрылыс нысанында сол ерекше стиль көрініп тұрyы тиіс.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.