Ауыспалы егісте топырақ өңдеу жүйесі

Мазмұны

Кіріспе

1. Тарау. Аймақтың топырақ - климат жағдайларының сипаттамасы

2. Тарау. Ауыспалы егістердің тәсімін, көшу жоспарын және ротация кестелерін құрастыру.

2. 1. Аймаққа ұсынылған танаптық және мал азықтық ауыспалы егістер.

2. 2. Алғы егістерді негіздеу.

2. 3. Танаптық және мал азықтық ауыспалы егістердің тәсімдерін құрастыру.

2. 4. Ауыспалы егістерге көшу жоспарларын және ротация кестелерін құрастыру.

2. 5. Ауыспалы егістердің өнімінің шығуы және қарашіріктің балансы бойынша тиімділігін бағалау.

3. Тарау. Ауыспалы егісте топырақ өңдеу жүйесі.

3. 1. Танаптық ауыспалы егісте топырақ өңдеу жүйесі.

3. 2. Мал азықтық ауыспалы егісте топырақ өңдеу жүйесі.

4. Тарау. Арамшөптермен күрес шараларының жүйесі.

4. 1. Танаптардың ластану картасын жасау.

4. 2. Алдын алу күрес шаралары.

4. 3. Агротехникалық күрес шаралары.

4. 4. Химиялық күрес шаралары және үстемелеп бүрку үшін техника мен гербицидтердің қажеттілігін есептеу.

Қорытындылар мен ұсыныстар.

Қолданылған әдебиеттер тізімі.

Қосымшалар.

Кіріспе

Егіншілік - біріншіден, халыққа тағам, малға азық, өнеркәсіпке шикізат ретінде қажет өсімдіктерді өсіретін ауыл шаруашылығының бір саласы; екіншіден, ауыл шаруашылығының өнімдерін өсіру, күту, өнімін арттыру, жерді тиімді пайдалану және оның құнарлығын арттыруды зерттейтін ғылымның саласы. Егіншілік ғылымының дамуына байланысты бұдан агрохимия, агрофизика, селекция, сорт, тұқым туралы ғылым, фитопатология, ауылшаруашылығы энтомологиясы, суландыру ауыл шаруашылық құралдары мен машиналары туралы ғылымдар бөлініп шықты. Егіншілік ғылымы бұлармен тығыз байланысты.

Егіншіліктің теориялық негізі - топырақтану, өсімдік физиологиясы, микробиология, метеорология, биофизика, биохимия, сондай-ақ кибернетика, радиоэлектроника, механика және басқа да ғылымдар.

Теориялық және практикалық алғышарттары аудару үшін ауыл шаруашылығы жолына орнықты және теңгерімді дамуын егіншілік болуы тиіс ғылыми негізделген стратегия интенсивтендіру АӨК, әзірлеу, игеру бойынша адаптивті-ландшафттық егіншілік жүйесін. Интенсивті егіншілік жүйесі болып табылады өнімді жүйелері. Олар негізінде әзірленеді ғылыми зерттеулер мен ғылыми-техникалық прогресс жетістіктерін. Олардың практикалық игеру қазіргі егіншілікте ескере отырып жүзеге асырылатын болады ең тиімді, экономикалық және экологиялық негізделген технологиялар өсіру а/ш дақылдарының қалыптастыру, жоғары құнарлы топырақ.

Негізі кез келген егіншілік жүйесі-ауыспалы егіс. Баға мен рөлі, оның қазіргі егіншілікте жүргізеді критерийлер бойынша: биологизация егіншілік режимін реттеу органикалық заттар топырақтың қоректік элементтердің қолдау қанағаттанарлық құрылымдық жағдайын, топырақтың су балансын реттеу аумақтарындағы агроценоздардың болдырмауға, эрозия және дефляция, реттеу фитосанитариялық жай-күйін егістік және топырақ.

Ғылым мен озық тәжірибенің жетістіктеріне сүйене отырып, егіншіліктің жоғарғы мәдениеті деген ұғымды іс жүзіне асыруда мынадай заңдылықты атап өткен лазым.

Егіншілік жүйесі, кешені ретінде өзара байланысты агротехникалық, мелиоративтік және ұйымдастыру шаруашылық іс-шаралар бағытталуы тиіс жерді тиімді пайдалану, сақтау және топырақ құнарлылығын арттыру, жоғары түсімін алу а/ш дақылдар.

Қазіргі таңда жер ресурстарын пайдалануды болжау жұмыстарын жүргізу үшін алдымен жерді бағалау, мониторинг жəне жерді түгендеу жұмыстарын жүргізу керек. Бұл жұмыстар жер пайдалану жəне иеленуде мемлекеттік бақылау органдары мен шаруашылық жүргізуші субъектілердің арасындағы тұрақты жəне ұзақ қарым-қатынас қалыптастыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, болжамдар елдегі ұзақ мерзімдегі жер-экономикалық саясатта да маңызды орын алады. Көптеген елдерде жерді ресурстарын басқару мен тиімді пайдалануда болжау жұмыстары негізге алынған ұлттық жəне аймақтық бағдарламалар мен стратегиялық жоспарлар табысты жүзеге асырылып жатыр.

Алайда, жаңа жағдайындағы нарыққа көшу кезінде, ереже егіншілік айтарлықтай күрделене түсті: ауыспалы егістер болды өрескел нарушатся, бірнеше есе кеміді енгізу органикалық және минералдық тыңайтқыштар қысқарды қолдану қорғау іс-шаралар. Егіншілік жүйесін бұзу әкеп соқтырды болды құлай топырақтың құнарлығы, ухудшатся фитосанитариялық жай-күйі өрістер. Қосылуынан нақты қаупі түрлендіру кейбір егістік жерлерді разряд жайылым немесе басқа кем бағалы санаттарының а/ш алқаптары.

Курсттық жұмыс негізгі міндеттері:

- Аумаққа топырақ-климаттық шолу жасау

-Жергілікті аумаққа ауыспалы егістің тиімді түрін қарастырыу.

- Технологиялық карта жасау.

-Тапсырманы тиянақты орындау

I. Аймақтың топырақ - климат жағдайларының сипаттамасы

Топырақ құнарлығының қалыптасуы және оның біртіндеп арта беретіні, ондағы жәндіктер тіршілігі барған сайын ұлғая беретіні және күн сәулесінің қуаты мен қоршаған ортаның қоректік заттарды көп жинауы, ал содан соң бұларды өзі мекендеген аймаққа шоғырландыруы, жәндіктер тіршілігінің жетекшілігінен топырақтың құралуы - осы заңға жүгінеді.

Климат - белгілі бір жердегі ауа райының көп жылдық режимі, яғни осы жерде болуға тиісті ауа райы жағдайларының жиынтығы мен оның бір ізбен өзгеріп отыруы. Желдің жылдамдығына тәуелді атмосф. құбылысқа шаңды дауыл жатады. Далалық белдемдегі шаңды дауылды күндердің саны жылына 20 - 38 күнге тең, ал топырақ бетінің жағдайына тәуелді. Қарағанды ауа-райы ір айда әртүрлә көрсеткіш көрсетеді. Экватордан өте алшақта жатқаннан соң, жылдық жиынтық аумақ ауа температурасы күндіз +7. 7°C, ал түнде +0. 3°C. Жазы жылы, қысы суық. Жылдық жауын-шашын құрлықтың ішкі бөлігінде 100 мм.

Қара-қоңыр топырақты түрлерге А+В1 қабатының қалыңдығына байланысты жіктейді. Егер А+В1 қалыңдығы 50см-ден асса, ол қуатты қабатты қара-қоңыр топырақ; ал ол 30-50см аралығында болса-орташа қалыңдықты; 20-30 болса-жұқа; 20см-ден аз болса- өте аз жұқа қабатты топыраққа жатады. Кебірлі қ. т. -топырақ сіңіру кешенінде алмаспалы Na табылады (3-15%) .

1-кесте. Қара-қоңыр топырақтың жіктелуі [1] .

-

2-кесте. Топырақтың механикалық құрамына қарай топқа бөлу.

Механикалық құрамы ауыр болып келетін топырақтарда көбінесе өсімдіктер жақсы өсіп, өнім берген жерде жыл сайын олардың қалдықтары да көптеп жиналады. Бұл қалдықтар топырақтағы түрлі микробиологиялық процесстердің және климат әрекеттерінің әсерінен бұзылып шіріндіге айналып, оның біршамасы өсімдіктерге аса қажетті топырақтың беткі қабатының негізгі қоректік заты - қарашірігін түзеді.

Ауыспалы егістердің тәсімін, көшу жоспарын және ротация кестелерін құрастыру.

Ауыспалы егiстердi қүрастырған кезде әрбiр дақылға барынша қолайлы жағдай жасап, сыртқы ортаның қолайсыз әсерiн азайту керек. әрбiр дақылдың биологиялық ерекшелiктерi, олардың тiршiлiк факторларына қатынасы, топырақтың физикалық және химиялық қасиеттерiне, су және қоректiк режимдерiне, танаптардың ластануына, сонымен қатар микроорганизмдердiң тiршiлiгiне әсерi анықталады. Ауыспалы егiстiң тәсiмiн құрастырғанда топырақ құнарлығын тиiмдi пйдалану кажетiлiгiн ескеру керек. Ауыспалы егiстердiң тәсiмiн қүрғанда мына қағидаларды үстану қажет:

1. Ауданның үлкен бөлiгiн негiзгi дақылдарға бөлу керек.

2. Құнды дақылдарды, сондай-ақ топырақ қүнарлығына, арамшөптердiн жоқтылығына және тiршiлiк факторларына, басқа да жағдайларға талабы жоғары дақылдарды ең жақсы дақылдан кейiн орналастыру керек. Олар өз кезегiмен келесi дақыл үшiн жақсы алғы дақыл болғаны жөн.

3. Ауыспалы егiстi ең жақсы алғы дақылдан бастау керек.

4. Топырақты өте тереңге күштi құрғататын дақылдардың (күнбағыс, қант қызылшасы, судан шөбi) қайталана егiлуiне, көп жылдық шөптерден кейiн күнбағыстың орналасуына жол бермеу керек.

5. Дәндi бұршақ дақылдарын қайталап өсiру тиiмсiз, өйткенi олардан кейiн бiрiншi жылы топырақта жиналған азотты, осы элементке қажеттiлiгi жоғары дақылдар оны пайдалана алмайды.

6. Сүрi жерге отамалы және дәндi бұршақ дақылдарын орналастыруға болмайды. Бұл жағдайда олардың құнды алғы егiс артықшылығын басқа дақылдар пайдаланбайды.

7. Нашар алғы егiстен кейiн танаптарды сүрi жерге қалдыру керек.

8. Суландырылатын ж„не жауын-шашын жеткiлiктi жерлерде көп жылдық шөптердi бiрiншi жылы күздiк немесе жаздық астық дақылдарының немесе бiр жылдық шөптердiң жамылғыларының астында өсiрген тиiмдi.

9. Астық (арпа, сұлы, жұмсақ бидай) және жармалық мәдени дақылдардың қайталама егiстерi болуы мүмкiн.

10. Ең жақсы алғы егiстердiң соңғы әсерiн барынша толығымен пайдалану кажет; мысалы, сүрi жерден кейiн жаздық бидайдың қайталама егiстерiн егуге болады.

11. Арамшөптердi азайтатын дақылдарды арамшөптерге сезiмтал дақылдармен кезектестiрiп орналастырады.

12. Зиянкестерi мен аурулары үқсас және арнаулы арамшөптерi бар дақылдардың қайталама егiсiне жол беруге болмайды.

13. Далалық және құрғақ далалық аймақтарда эрозия қауiптiлiгiн төмендету үшiн мамандырылған ауыспалы егiстерде отамалы дақылдарды қайталап егу тиiмдi емес.

14. Ауыспалы егiсте күзде-қыста және жазда болатын жауын-шашынды тиiмдi пайдалана алатын дақылдардын кезектесуiн үйлестiру керек.

Ауыспалы егістердің тәсімін құрастыру.

Біріншіден шифр бойынша мәлімет алып кесте құрамыз. 17 және 117 вариант

Жерді пайдалану құрылымы (танаптық ауыспалы егістер)

1. 1 бидай
2. 2 асбұршақ
3. 4 арпа
4. 5 сұлы
5. 6 жүгері сүрлемге
6. 7 күнбағыс сүлемге
7. 9 асбұршақ сұлы қоспасы (моноазық)

Ауыспалы егіс дегеніміз - ғылымға негіздеп дақылдар мен сүрі танапты белгілі бір мерзімде және аумақта кезектестіріп орналастыру. Дақылдар мен сүрі жердің кезектесу ретімен бірінен соң бірінің орналасуын ауыспалы егістің сұлбасы деп атайды [2] .

Жерді пайдалану құрылымы (танаптық ауыспалы егістер)

Екіншіден есептеу жүргізіледі, әр дақылға.

1. Жыртылатын жерді пайдалану құрылымы

2. Дақылдарды топтарға бөлу және олардың ауыспалы егiс алаңындағы меншiктi көлемi, %

3. Танаптарды құрастыру

Танаптық ауыспалы егіс тәсімін құру

Алғы дақыл деп өткен жылы осы танапта өсiрiлген дақылды немесе сүрi жердi атайды. Ауыспалы егiсте әрбiр дақыл немесе сүрi жер соңғы дақылға алғы егiс бола алады. Ауыл шаруашылық тәжiрибеде ауыспалы егiстерге түзетулердi енгiзу, дақылдармен сүрi жердiң кезектесуiн өзгерту қажет болады [1, 2] .

Ауыспалы егіс ауданы -750 га

Ауыспалы егістің атауы: 1. Дәнді және мал азықтық, 2. Үш танапты, 3. Отамалы, бұршақты

Жер пайдалану құрылымы: дәнді дақылдар 66, 6 %, отамалы дақылдар- 33, 4 %, барлығы - 100 %.

В. Г. Ротмистров барлық ауыл шаруашылық дақылдарды тамырлардың бойлау тереңдiгi бойынша үш топқа бөлдi: таяз орналасқан тамыр жүйесi - картоп, зығыр, қарақұмық, ас бұршақ, тары, орташа тереңдiкте орналасқан тамырлары - қара бидай, бидай, арпа, сиыр жоңышқа, терең бойлайтын тамыр жүйесi - әр түрлi өсiмдiктер қиын еритiн қосылыстардан қоректiк заттарды әр түрлi сiңiру қабiлеттерiне ие болады.

Мал азықтық және дәнді-мал азықтық ауыспалы егістер бойынша

1. Жыртылатын жерді пайдалану құрылымы

2. Дақылдарды топтарға бөлу және олардың ауыспалы егiс алаңындағы меншiктi көлемi, %

3. Танаптарды құрастыру

Мал азықтық және дәнді-мал азықтық ауыспалы егістер

Мал азықтық ауыспалы егiстер дақылдардың түрiне, орналасу орнына және пайдалану мақсатына байланысты ферма маңындағы және жайылым-пiшен шабатындарға бөлiнедi. Мал шаруашылық қора-қопсыларының маңындағы мал азықтық ауыспалы егiстерде сүрлемдiк және мал азықтық дақылдар, бiржылдық шөптердiң егiстерi орналасады, ал жайылым-пiшен шабатын ауыспалы егiстерде көбiнесе көп жылдық шөптер басым болады

8. 1 бидай
9. 2 асбұршақ
10. 4 арпа
11. 5 сұлы
12. 6 жүгері сүрлемге
13. 7 күнбағыс сүлемге
14. 9 асбұршақ сұлы қоспасы (моноазық)

Малазықтық ауыспалы егіс тәсімін құру

Ауыспалы егіс ауданы -1320 га

Ауыспалы егістің атауы: 1. Дәнді және мал азықтық, 2. Төрт танапты, 3. Отамалы

Жер пайдалану құрылымы: дәнді дақылдар 25 %, о малазықтық- 75 %, барлығы - 100 %.

Ауыспалы егіске көшу жоспарын құру.

Арамшөптердің тізбесі

1. кәдімгі қара сұлы - қ. с.
2. көк итқонақ - к. и.
3. кәдімгі гүлтәжі - к. г.
4. далалық шырмауық -д. ш .
5. қызғылт қалуен - қ. қ .
6. жаздық ерте өнетіндер - ж. е. ө .
7. атпатамырлылар - а. т.
8. тамырсабақтылар - т. с .
9. жатаған бидайық - ж. б.
10. бұтақты бидайық - б. б.
11. жаздық кеш өнетіндер - ж. к. ө.
12. кіндіктамырлылар - к. т.

Жер ауданын гектарға ауыстыру:

Дәнді дақылдар 66, 6%, 750 га жер

750*66, 6%/100%=495 га

Отамалы дақылдар 33, 4%

750*33, 4%/100%=250 га

Мал азықтық ауыспалы егіске көшу жоспарын құру

... жалғасы

Ауыспалы егіс жүйелерін ұйымдастыру

Алматы облысы Үшарал ауылының кәдімгі боз топырағында өсірілген қант қызылшасының ауыспалы егіс дақылдарын тыңайту

Ауыспалы егісті жобалау

Ауыспалы егістегі алғы дақылдар

Орман қорының жері

Күрішті өсіру, күту технологиялары

Оңтүстік Қазақстан облысы Ордабасы ауданында ауыспалы егісте шитті – мақта өндіру технологиясын жетілдіру

Қаракөл шаруашылығы

Дәнді бұршақ дақылдарының ерекшеліктері

Ноғатық тез қортылатын және өте құнды азық

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс