Бұзаулардың ішек індеттерінің этиологиясы және емдеу, алдын алу

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Бұзаулардың ішек індеттерінің этиологиясы және емдеу, алдын алу.
Профилактика, лечение и этиология кишечных инфекций телят.
Кіріспе

Мәселенің өзектілігі. Бұзаудың асқазан-ішек аурулары Қазақстанның мал шаруашылығындағы, оның ішінде Алматы облысындағы ең өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Олар облыс территориясындағы шаруашылықтарда кеңінен таралған және мал шаруашылығына үлкен экономикалық зиян келтіреді.
Жаңа туған бұзаулардың жаппай асқазан-ішек аурулары әртүрлі этиологиялық агенттермен байланысты және жиі аралас инфекциялар түрінде өтеді.
Бұл ретте әрбір ірі мал шаруашылығында қоздырғыштардың құрылымы аурудың пайда болуына және дамуына бейім, ықпал ететін факторларыда әртүрлі болады. Жаңа туған бұзауларда инфекциялық асқазан-ішек ауруларымен қатар алиментарлы-функционалдық диарея (диспепсия, молозивті токсикоз және т. б.) жиі тіркеледі, олар әдетте шартты-патогенді және патогенді микроорганизмдермен асқынады.
Аурудың пайда болуы, мал басын қамту дәрежесі, ағынның ауырлығы мен нәтижесі жануар ағзасының жай-күйіне, оның табиғи резистенттілігінің деңгейіне және бұзау туғаннан кейін және өсірудің кейінгі кезеңдерінде болатын жағдайларға байланысты болады. Жаңа туған бұзаулар резистенттілігінің жоғары деңгейі көптеген факторлардың жиынтығымен қамтамасыз етіледі, олардың ішінде: ана ағзасының жай-күйі, туғаннан кейін алынатын екпелердің саны мен сапасы, мекендеу орнының санитарлық жай-күйі және т. б.
Жануарлардың иммундық статусының ерекшеліктері көптеген аурулардың ағымдарын күрделендіреді және дәстүрлі терапияның тиімсіздігіне әкеледі, сондықтан иммуномодуляциялаушы құралдарды қолдану ветеринарлық практикада үлкен маңызға ие болады. Алайда, жануарлардың иммундық статусын сипаттайтын көрсеткіштерді иммуностимуляциялық терапияны есепсіз қолдану иммундық жүйенің, иммуносупрессияның толыққанды қызмет етуінің бұзылуына және нәтижесінде жануарлардың қосалқы аурулардан өлуіне әкеп соқтыруы мүмкін.
Аурулардың пайда болуы мен дамуы әртүрлі болғанымен оларда жалпы ауырсыну және мазасыздану синдромдары бірыңғай болып келеді.
Колик сиңдромы негізіне асқазан мен ішектердің бітелуі жатады, азық қорыту жолының моторлы, секреторлы және басқада қызметтері, жүрек, тыныстану, зат алмасу және бөлу қызметтері бұзылады, ішектің ауыр улануларымен аяқталады. Жүйке рефлекстері, сезімталдық, вегетативті жүйке жүйесінің қозуы және малдың мінезі бұзылады.
Ауырсыну сезімдерінің көздері әртүрлі себептер болуы мүмкін және ауырсыну біркелкі болмайды, сол себепті Ветеринарлық дәрігер малдың мінезіне және мазасызданудың сипатына байланысты бұл жағдайда (колик) шаншу деп тауып, диагноз қоюға жақындайды. Мысалы сфинктрлердің және ішектердің кейбір тұзағының қатты түйілуінен түйілмелі ауырсыну пайда болады.
Ал асқазан мен ішек қабырғаларының газдармен немесе қатты жынмен созылуында дистензионды ауырсынулар байқалады, үзбей мазасыздану және ұзақ мерзім болады. Шажырқайдың тартылуында ауырсынулар болады, ол мазасыздану сипатына байланысты өзгешеленеді. Соңында, іш перденің қабынуында рецепторлардың тітіркенуінен перитонеальді ауырсыну болады.
Жаңа туған бұзаулардың жаппай асқазан-ішек аурулары әлемнің барлық аймақтарында кеңінен таралған және экономикалық шығын көлемі бойынша екінші орында (респираторлық патологиядан кейін).
Мал шаруашылығын жүргізудің қазіргі заманғы әдістері кезінде 10-нан 70% - ға дейінгі жас малдар өмірінің алғашқы апталарында өледі. Шамамен оларға көптеген жағдайларда диареямен бірге жүретін асқазан-ішек аурулары себеп болып табылады. Төлде ас қорыту органдары ауруларының 85 % - дан астамы ресми көздер жұқпалы емес этиология ауруларына жатады. Бірақ соңғы жылдары біздің елде және шетелде көптеген зерттеулермен олар жануарларға тән ағзаның жалпы спецификалық емес резистенттігін төмендететін әртүрлі беймәлім факторлардың қолайсыз әсер етуі аясында инфекциялық табиғатқа ие екендігі анықталды.
Асқазан мен ішектерде шаншу синдромымен өтетін аурулардың жіктелуінің екі түрі анықталған:
- профессор Г.В.Домрачев барлық шаншу түрлерің асқазандык (асқазанның созылуы), ішектік (іш перденің қабынуынсыз) (энтералгия, метеоризм, ішектерде жынның тұрығуы, ішектердің тастармен, конкреметтермен және гельминттермен бітелуі) және іш перденің қабынуы (ішектердің странгуляциямен немесе тромбоэмболиямен механикалық бітелуі) деп бөлген;
- профессор А.В.Синев азық қорыту жолының бітелуінің барлық түрлерін дииамикалық және механикалық деп бөледі. Динамикалықты түйілмелі (асқазанның созылуы, энтералгия, ішектің метеоризмі) және паралитикалық (салданған), (ішектің химостазы және капростазы) деп бөледі. Механикалық бітелу үш илеус түрінде болады: обтурациялық (ішектердің тастармен, бөгде заттармен және гельминттермен бітелуі); странгуляционды қуыстарда ішек тұзағының қысылуы, бұралуы, ішектің түйілуі, ішектің инвагишщияеы (аударылуы), ішектің ширатылуы; гемостатикалық (ішек артериясының тромбоэмболиясы).
Жоғарыда айтылғандардың барлығын ескере отырып, жаңа туған бұзаулар диареясының алдын алу және емдеу жүйесінде иммунокоррекцияның жаңа тиімді және қауіпсіз құралдарын ірі қара мал төлінің иммунологиялық көрсеткіштеріне әсерін ескере отырып қолдану өзекті болып табылады.

Мақсаты мен міндеттері зерттеулер:
Жұмыстың мақсаты жаңа туған бұзауларда асқазан-ішек ауруларының таралуын, этиологиялық құрылымын зерттеу, физиологиялық иммундық тапшылық жағдайларын зерттеу болып табылады.
Аталған мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылды:
1. Алматы облысы шаруашылықтарында ірі қара малы төлінің асқазан-ішек ауруларының таралуы мен этиологиялық құрылымын зерттеу.
2. Жаңа туған бұзаулардың иммундық-биологиялық көрсеткіштерінің динамикасын зерттеу.
3. Фармокологиялық препараттың сиырлар мен жаңа туған бұзаулардың иммунобиологиялық көрсеткіштеріне әсерін зерттеу.
4. Жаңа туған бұзаулар диареясының алдын алу және терапиясының иммунотропиялық препараттарды қамтитын кешенді жүйесін әзірлеу.

Жұмыстың ғылыми жаңалығы. Жүргізілген зерттеулер нәтижесінде сүт кешендері жағдайында Алматы облысы шаруашылықтарында бұзауларда ас қорыту органдары ауруларының таралуы мен этиологиялық құрылымы анықтау. Алматы облысында ас қорыту органдарының аурулары кең таралған. Жаңа туған бұзаулар диареясының дамуына қатысатын бактериялардың этиологиялық профилі, олардың Алматы облысында қолданылатын микробқа қарсы препараттарға сезімталдығын анықтау.

Кіріспе

Мәселенің өзектілігі.
Бұзаудың асқазан-ішек аурулары Қазақстанның мал шаруашылығындағы, оның ішінде Алматы облысындағы ең өткір проблемалардың бірі болып табылады. Олар шаруашылықтарда кеңінен таралған және үлкен экономикалық зиян келтіреді.
Жаңа туған бұзаулардың жаппай асқазан-ішек аурулары әртүрлі этиологиялық агенттермен байланысты және жиі аралас инфекциялар түрінде өтеді.
Бұл ретте әрбір ірі мал шаруашылығы фермасында қоздырғыштардың құрылымы аурудың пайда болуына және дамуына бейім және ықпал ететін факторлар сияқты әртүрлі. Жаңа туған бұзауларды инфекциялық асқазан-ішек ауруларымен қатар алиментарлы-функционалдық диарея (диспепсия, молозивті токсикоз және т. б.) тіркейді, олар әдетте шартты-патогенді және патогенді микроорганизмдермен асқынады.
Аурудың пайда болуы, мал басын қамту дәрежесі, ағынның ауырлығы мен нәтижесі жануар ағзасының жай-күйіне, оның табиғи резистенттілігінің деңгейіне және бұғы туғаннан кейін және өсірудің кейінгі кезеңдерінде болатын жағдайларға байланысты болады. Жаңа туған бұзаулар резистенттілігінің жоғары деңгейі көптеген факторлардың жиынтығымен қамтамасыз етіледі, олардың ішінде: ана ағзасының жай-күйі, туғаннан кейін алынатын балғалардың саны мен сапасы, мекендеу орнының санитарлық жай-күйі және т. б.
Иммундық тапшылық жағдайлар көптеген аурулардың ағымдарын күрделендіреді және дәстүрлі терапияның тиімсіздігіне әкеледі, сондықтан иммуномодуляциялаушы құралдарды қолдану ветеринарлық практикада үлкен маңызға ие болады. Алайда, жануарлардың иммундық статусын сипаттайтын көрсеткіштерді Түсіндірмесіз иммуностимуляциялық терапияны бақылаусыз қолдану иммундық жүйенің, иммуносупрессияның толыққанды қызмет етуінің бұзылуына және нәтижесінде жануарлардың қосалқы аурулардан өлуіне әкеп соқтыруы мүмкін.
Жоғарыда айтылғандардың барлығын ескере отырып, жаңа туған бұзаулар диареясының алдын алу және емдеу жүйесінде иммунокоррекцияның жаңа тиімді және қауіпсіз құралдарын ірі қара мал төлінің иммунологиялық көрсеткіштеріне әсерін ескере отырып қолдану өзекті болып табылады.

Мақсаты мен міндеттері зерттеулер:
Жұмыстың мақсаты жаңа туған бұзаулардың асқазан-ішек ауруларының таралуын, этиологиялық құрылымын зерттеу, физиологиялық иммундық тапшылық жағдайларын анықтау (ИДЖ), жаңа туған бұзаулардың диареясында имактиннің алдын алу және емдік тиімділігін зерттеу болып табылады.

Аталған мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылды:
1. Алматы облысы шаруашылықтарында ІҚМ төлінің асқазан-ішек ауруларының таралуы мен этиологиялық құрылымын зерттеу.
2. Жаңа туған бұзаулардың иммундық-биологиялық көрсеткіштерінің динамикасын зерттеу және диареялық синдромы бар аурулардың пайда болуына және дамуына ықпал ететін ИДС орнату.
3. Имактиннің құрсақ сиырлар мен жаңа туған бұзаулардың иммунобиологиялық көрсеткіштеріне әсерін зерттеу.
4. Жаңа туған бұзаулар диареясында имактиннің профилактикалық және терапиялық тиімділігін анықтау.
5. Жаңа туған бұзаулар диареясының алдын алу және терапиясының иммунотропиялық препараттарды қамтитын кешенді жүйесін әзірлеу.
Жұмыстың ғылыми жаңалығы. Жүргізілген зерттеулер нәтижесінде сүт кешендері жағдайында Краснодар өлкесінің шаруашылықтарында бұзауларда ас қорыту органдары ауруларының таралуы мен этиологиялық құрылымы анықталды. Краснодар өлкесінде ас қорыту органдарының аурулары кең таралған. Жаңа туған бұзаулар диареясының дамуына қатысатын бактериялардың этиологиялық профилі, олардың Краснодар өлкесінде қолданылатын микробқа қарсы препараттарға сезімталдығы анықталды.
Алғашқы айда бұзауларда иммунобиологиялық көрсеткіштер динамикасы зерттелді. Диарея синдромы бар бұзау ауруларының пайда болуына және дамуына әсер ететін ИДС анықталды. Әртүрлі иммунокорректорлардың (имактин, иммунофан, споропротектин, полиоксидоний-вет) иммунобиологиялық көрсеткіштерге, бұзауларды қолданудың әртүрлі схемалары кезінде олардың сырқаттануы мен сақталуына әсері туралы жаңа ғылыми білім алынды. Ғылыми-өндірістік тәжірибелерде жаңа туған бұзаулар диареясында профилактикалық және емдік іс-шаралар жүйесінде қолдану кезінде имактиннің жоғары профилактикалық және терапиялық тиімділігі дәлелденді.
Жануарлар ағзасының резистенттілігін арттыру үшін иммунокорректорларды қолдануды қамтитын жаңа туған бұзаулар диареясында алдын алу және емдеу іс-шараларының тиімділігі жоғары жүйесі ұсынылды.
Жұмыстың теориялық және практикалық маңыздылығы. Жүргізілген зерттеулердің нәтижелері теориялық және практикалық құндылықты көрсетеді, өйткені жаңа туған бұзауларда диареяның пайда болуына және дамуына ықпал ететін иммунитеттің түрлі буындарының негізгі бұзылуларын анықтауға мүмкіндік берді. Бұзаулардағы иммундық-биологиялық көрсеткіштердің динамикасы туралы алынған деректер өмірдің алғашқы айында ПИДС түзету үшін қазіргі заманғы иммунотропалық препараттарды қолданудың жаңа схемаларын әзірлеу кезінде пайдаланылуы мүмкін.
Ветеринариялық практикада жаңа туған бұзаулар, терең сиырлар мен құнажындардың резистенттілігін арттыру үшін жаңа иммунокорректор, сондай-ақ иммунотропты препараттарды қамтитын жаңа туған бұзаулар диареясының алдын алу және терапияның тиімділігі жоғары жүйесі ұсынылды.
Зерттеудің методологиясы мен әдістері. Зерттеудің әдіснамалық негізі шетелдік және отандық әдебиет көздерінде ұсынылған Краснодар өлкесінің сүт кешендерінде диарея синдромымен өтетін жаңа туған бұзаулар ауруларының таралуы мен этиологиялық құрылымы бойынша ақпаратты талдау мен синтездеу, Краснодар өлкесінің мемлекеттік ветеринария басқармасының есептері, эксперименталдық және өндірістік жағдайларда алынған деректерді қамтиды.
Қойылған мақсатқа жету үшін жаңа туған бұзаулар диареялық ауруларының таралуы, этиологиялық құрылымы, алғашқы айда бұзаулардағы иммунобиологиялық көрсеткіштердің динамикасы және иммунокорректорлардың осы көрсеткіштеріне әсері зерттелді. Жаңа туған бұзаулар диареясында профилактикалық және емдік шаралар жүйесінде имактин препаратын қолдану схемасы әзірленді.
Жұмыста келесі зерттеу әдістері қолданылды: клиникалық-эпизоотологиялық, бактериологиялық, серологиялық, Биохимиялық, Иммунологиялық, морфологиялық.
Қорғауға шығарылатын негізгі ережелер:
- ас қорыту органдарының аурулары Краснодар өлкесінің шаруашылықтарында кең таралған және ірі қара мал төлдерінің патологиялары арасында жетекші орын алады. Жаңа туған бұзаулардың диареядары жануарлардың резистенттілігінің төмендеуі аясында дамиды. Аурудың ағымын күрделендіретін этиологиялық агенттер көбінесе шартты-патогенді бактериялар болып табылады;
-имактин препаратын төлге дейін 1,5-2 ай бұрын қолдану жоғары өнімді терең сүйекті сиырларда иммундық-биологиялық көрсеткіштердің қалыпқа келуіне ықпал етеді, бұзаулардан кейін сиырлардың ауруын төмендетеді, ұрпақтарының сапасын арттырады, диареямен сырқаттанушылықты төмендетеді және олардан алынған бұзаулардың сақталуын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.