ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖАЛҒА БЕРІЛЕТІН ТҰРҒЫН ҮЙ НАРЫҒЫН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖАЛҒА БЕРІЛЕТІН ТҰРҒЫН ҮЙ НАРЫҒЫН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ
Ғылыми жетекші Хасенова К.К, э.ғ.к., доцент
Есенбайқызы І. 1 курс магистранты
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ,Нұр-Сұлтан қ, Қазақстан
Inkare@list.ru
Аңдатпа. Бұл мақалада жалдамалы тұрғын үй нарығын дамыту бойынша ұсыныстар тұжырымдалған.Сонымен қатар, өзге мемлекеттердің тұрғын үй-жай нарығын еліміздің тұрғын үй нарығынмен өзара салыстыру арқылы халықтың баспанаға қолжетімділігін арттыру көрсетілген.Тұрғын үй нарығының ел экономикасына әсері көрініс тапқан.Осы мақсатта үкіметтің қарапайым халыққа ұсынған жаңа бағдарламалары және олардың өткен жылдық бағдарламаларынан айырмашығы мен артықшылықтары талданған. Баспана нарығының даму кезеңдері мен қазіргі жағдайлары қарастырылған.
Аннотация. В этой статье изложены предложения по развитию рынка арендуемого жилья, а также иллюстрируется увеличение доступности населения путем сравнения рынков жилья других государств с рынками жилья страны и их отличия от программ предыдущих лет. Рассмотрены современные этапы и этапы развития рынка жилья.
Abstract. This article provides suggestions for the development of the rental housing market, and also illustrates the increase in the accessibility of the population by comparing the housing markets of other countries with the housing markets of the country and their differences from previous years programs. The current stages and stages of development of the housing market are considered.
Түйін сөздер: қолжетімді баспана, тұрғын үй нарығы,сұраныс, инвестиция, ұсыныс, жалдамалы тұрғын үй, тиімді баспана, тұрғын жай құрылысы.
Ключевые слова: доступное жилье, рынок жилья, спрос, инвестиции, предложение, арендуемое жилье, эффективное жилье, жилищное строительство.
Key words: affordable housing, housing market, demand, investment, supply, rental housing, efficient housing, housing.
Қазақстанда тұрғын үй мәселелесі екінің-бірін мазалайтын жайы бар. Өркениетті елде баспаналы болуды қаламайтын азамат жоқ шығар сірә. Жыл санап өркендеп келе жатқан елде бұл, мәселе ешқашан өзектілігін жойған емес. Себебі, халық санының ұдайы өсуі, тұрғындардың тірпектеп жинаған қаражатының баспана құнына жетпеуі,тұрғын жай бағасының өзгеруі тағы бар. Осы жылдар ішінде мемлекетіміздің талай тұрғындары баспаналы болып жатыр.
Тұрғын үй нарығы - бұл баспананы сатушылармен сатып алушылардың басын қосатын, айырбастау, жалға беру, кепілге қою, оларды айналымға түсіретін, талаптардың арасында ауысуын қамтамасыз ететін күрделі құрылым екенін білеміз. Қазақстанда тұрғын үй нарығының қалыптасуы, несие қаражатының әзірленуі елдің экономикасын жақсарту бағыттарының бірі. Қазіргі таңда еліміздің тұрғындары үшін ипотекалық мөлшерлеме 3%-ға дейін төмендеген. Еліміздің тұрғындары толғандыратын мәселердің бастысы осы баспана болып табылады. Бұл жағдайларды жақсарту мақсатында мемлекетіміз түрлі жоспарлар әзірлеуде. Шет мемлекеттердің жағдайларын мысалға, ала отырып өзіміздің осы жылдар арасында жиған тәжірибемізбен салыстырып, кемшіліктерімізді түзетіп Қазақстандық нарықта қолдануымыз қажет.Тұрғын үй нарығын дамытуға мемлекеттік, жергілікті органдар, қаржы ұйымдары, кәсіпорындар және т.б. өз үлестерін қосуда, олардың қызметінің нарықтық жағдайда ұтымды жүргізу еліміздің экономикасына және экономиканың басқа да салаларының дамуына оң нәтижесін береді.
Елбасымыз Қ.К.Тоқаев өзінің 2019 жылғы 2 қыркүйектегі Сындарлы қоғамдық диалог - Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі атты жолдауында:
Негізгі қағидат - тұрғындар, әсіресе, әлеуметтік тұрғыдан әлсіз топтар үшін баспананың қолжетімділігін арттыру. Үкімет жүйесіз бағдарламалар қабылдау тәжірибесін тоқтатып, баспана саясатын жетілдірудің бірыңғай моделін әзірлеуі қажет. Сондықтан, биыл Елбасының бастамасы бойынша 2 пайыздық жеңілдетілген мөлшерлемемен, пайыздық алғашқы жарнасы 10 пайыз болатын жаңа Бақытты Отбасы бағдарламасы іске қосылды.Үкімет бағдарламаға қатысуға арналған айқын критерийлер белгілеп, оны қатаң әкімшілендіруді қамтамасыз етуі керек. Баспана сатып алуға жағдайы жоқ азаматтарға әлеуметтік жалға алу тәртібімен қоныстану үшін мүмкіндік беру қажет -деп, ең негізгі міндеттердің бірі ретінде атап көрсетті[1].
Тұрғын үй нарығы сұраныс пен ұсыныс ықпалымен қалыптасады. Сұраныс деп отырғанымыз тұрғын үйге мұқтаж және оны сатып алуға мүмкіндігі бар тұрғындар тарапынан жасалады. Ал,оларға төмендегідей факторлар әсер етеді:
o Экономикалық;
o Әлеуметтік;
o Демографиялық және көші-қон;
o Қоршаған орта әсері;
o Инвестиция;
o Несиелендіру;
Ұсынысты құрылыс компаниялары, бастапқы тұрғын үй нарығы және халық құрайды. Қазақстанда жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату өткен жылмен салыстырғанда 30% -ға өскен. Сондай-ақ пәтерлерді жалға беру көрсеткіштері де артқан.Қазіргі таңда еліміздің ірі қаларында пәтерлер мен қорлардың жаңартылуы біртіндеп жүріп жатыр.Баспананы жаңарту әсіресе Нұр-Сұлтан мен Алматы яғни, екі ірі миллионер қалаларымызда белсенді даму үстінде. Жалпы 2019 жыл, 2009 жылдарға қарағанда жылжымайтын мүліктің дамуының ең белсенді жылдарына жатады. Тұрғын жай нарығында ең көп өзгеріске ұшырайтын бюджет саласы болып бағаланады.
Тұрғын үй нарығы
Тұрғын үй қорының нарығы Қызмет нарығы
Жобалау
I - санаттағы үйлер
(Жаңа пәтерлер)
Жалға беру
Құрылыс
II-санаттағы үйлер
Заңгерлік
Банктік
(Бұрын қолданыста болған пәтерлер) Сақтандыру
Коммуналдық қызмет
Эконом,бизнес,элита сыбындағы үйлер
Сызба 1. Тұрғын үй нарығының құрылымы
Ескерту [2] әдебиет мәліметіне сүйеніп, автормен құрастырылған
Бүгін де нарық бір орында тұрған жоқ. Сатып алушыларға баспаналы болудың әр түрлі ыңғайлы жолдары ұсынылып отыр.Қазір, Нұрлы Жер бағдарламасы жүзеге асырылып жатқаны белгілі оның үсіне жақында, 7-20-25, 5-20-25 бағдарламары қосылып жаңартылған бағдарлама іске қосылды.5-20-25 бойынша тек қана Тұрғын үй құрылыс жинақ банкіның салымшалары ғана ала алады, екіншіден әкімшілікте халықтың өз тізімдері болады соған байланысты 5-20-25 іске асырылады[5].
Тұғын үй ... жалғасы
Ғылыми жетекші Хасенова К.К, э.ғ.к., доцент
Есенбайқызы І. 1 курс магистранты
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ,Нұр-Сұлтан қ, Қазақстан
Inkare@list.ru
Аңдатпа. Бұл мақалада жалдамалы тұрғын үй нарығын дамыту бойынша ұсыныстар тұжырымдалған.Сонымен қатар, өзге мемлекеттердің тұрғын үй-жай нарығын еліміздің тұрғын үй нарығынмен өзара салыстыру арқылы халықтың баспанаға қолжетімділігін арттыру көрсетілген.Тұрғын үй нарығының ел экономикасына әсері көрініс тапқан.Осы мақсатта үкіметтің қарапайым халыққа ұсынған жаңа бағдарламалары және олардың өткен жылдық бағдарламаларынан айырмашығы мен артықшылықтары талданған. Баспана нарығының даму кезеңдері мен қазіргі жағдайлары қарастырылған.
Аннотация. В этой статье изложены предложения по развитию рынка арендуемого жилья, а также иллюстрируется увеличение доступности населения путем сравнения рынков жилья других государств с рынками жилья страны и их отличия от программ предыдущих лет. Рассмотрены современные этапы и этапы развития рынка жилья.
Abstract. This article provides suggestions for the development of the rental housing market, and also illustrates the increase in the accessibility of the population by comparing the housing markets of other countries with the housing markets of the country and their differences from previous years programs. The current stages and stages of development of the housing market are considered.
Түйін сөздер: қолжетімді баспана, тұрғын үй нарығы,сұраныс, инвестиция, ұсыныс, жалдамалы тұрғын үй, тиімді баспана, тұрғын жай құрылысы.
Ключевые слова: доступное жилье, рынок жилья, спрос, инвестиции, предложение, арендуемое жилье, эффективное жилье, жилищное строительство.
Key words: affordable housing, housing market, demand, investment, supply, rental housing, efficient housing, housing.
Қазақстанда тұрғын үй мәселелесі екінің-бірін мазалайтын жайы бар. Өркениетті елде баспаналы болуды қаламайтын азамат жоқ шығар сірә. Жыл санап өркендеп келе жатқан елде бұл, мәселе ешқашан өзектілігін жойған емес. Себебі, халық санының ұдайы өсуі, тұрғындардың тірпектеп жинаған қаражатының баспана құнына жетпеуі,тұрғын жай бағасының өзгеруі тағы бар. Осы жылдар ішінде мемлекетіміздің талай тұрғындары баспаналы болып жатыр.
Тұрғын үй нарығы - бұл баспананы сатушылармен сатып алушылардың басын қосатын, айырбастау, жалға беру, кепілге қою, оларды айналымға түсіретін, талаптардың арасында ауысуын қамтамасыз ететін күрделі құрылым екенін білеміз. Қазақстанда тұрғын үй нарығының қалыптасуы, несие қаражатының әзірленуі елдің экономикасын жақсарту бағыттарының бірі. Қазіргі таңда еліміздің тұрғындары үшін ипотекалық мөлшерлеме 3%-ға дейін төмендеген. Еліміздің тұрғындары толғандыратын мәселердің бастысы осы баспана болып табылады. Бұл жағдайларды жақсарту мақсатында мемлекетіміз түрлі жоспарлар әзірлеуде. Шет мемлекеттердің жағдайларын мысалға, ала отырып өзіміздің осы жылдар арасында жиған тәжірибемізбен салыстырып, кемшіліктерімізді түзетіп Қазақстандық нарықта қолдануымыз қажет.Тұрғын үй нарығын дамытуға мемлекеттік, жергілікті органдар, қаржы ұйымдары, кәсіпорындар және т.б. өз үлестерін қосуда, олардың қызметінің нарықтық жағдайда ұтымды жүргізу еліміздің экономикасына және экономиканың басқа да салаларының дамуына оң нәтижесін береді.
Елбасымыз Қ.К.Тоқаев өзінің 2019 жылғы 2 қыркүйектегі Сындарлы қоғамдық диалог - Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі атты жолдауында:
Негізгі қағидат - тұрғындар, әсіресе, әлеуметтік тұрғыдан әлсіз топтар үшін баспананың қолжетімділігін арттыру. Үкімет жүйесіз бағдарламалар қабылдау тәжірибесін тоқтатып, баспана саясатын жетілдірудің бірыңғай моделін әзірлеуі қажет. Сондықтан, биыл Елбасының бастамасы бойынша 2 пайыздық жеңілдетілген мөлшерлемемен, пайыздық алғашқы жарнасы 10 пайыз болатын жаңа Бақытты Отбасы бағдарламасы іске қосылды.Үкімет бағдарламаға қатысуға арналған айқын критерийлер белгілеп, оны қатаң әкімшілендіруді қамтамасыз етуі керек. Баспана сатып алуға жағдайы жоқ азаматтарға әлеуметтік жалға алу тәртібімен қоныстану үшін мүмкіндік беру қажет -деп, ең негізгі міндеттердің бірі ретінде атап көрсетті[1].
Тұрғын үй нарығы сұраныс пен ұсыныс ықпалымен қалыптасады. Сұраныс деп отырғанымыз тұрғын үйге мұқтаж және оны сатып алуға мүмкіндігі бар тұрғындар тарапынан жасалады. Ал,оларға төмендегідей факторлар әсер етеді:
o Экономикалық;
o Әлеуметтік;
o Демографиялық және көші-қон;
o Қоршаған орта әсері;
o Инвестиция;
o Несиелендіру;
Ұсынысты құрылыс компаниялары, бастапқы тұрғын үй нарығы және халық құрайды. Қазақстанда жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату өткен жылмен салыстырғанда 30% -ға өскен. Сондай-ақ пәтерлерді жалға беру көрсеткіштері де артқан.Қазіргі таңда еліміздің ірі қаларында пәтерлер мен қорлардың жаңартылуы біртіндеп жүріп жатыр.Баспананы жаңарту әсіресе Нұр-Сұлтан мен Алматы яғни, екі ірі миллионер қалаларымызда белсенді даму үстінде. Жалпы 2019 жыл, 2009 жылдарға қарағанда жылжымайтын мүліктің дамуының ең белсенді жылдарына жатады. Тұрғын жай нарығында ең көп өзгеріске ұшырайтын бюджет саласы болып бағаланады.
Тұрғын үй нарығы
Тұрғын үй қорының нарығы Қызмет нарығы
Жобалау
I - санаттағы үйлер
(Жаңа пәтерлер)
Жалға беру
Құрылыс
II-санаттағы үйлер
Заңгерлік
Банктік
(Бұрын қолданыста болған пәтерлер) Сақтандыру
Коммуналдық қызмет
Эконом,бизнес,элита сыбындағы үйлер
Сызба 1. Тұрғын үй нарығының құрылымы
Ескерту [2] әдебиет мәліметіне сүйеніп, автормен құрастырылған
Бүгін де нарық бір орында тұрған жоқ. Сатып алушыларға баспаналы болудың әр түрлі ыңғайлы жолдары ұсынылып отыр.Қазір, Нұрлы Жер бағдарламасы жүзеге асырылып жатқаны белгілі оның үсіне жақында, 7-20-25, 5-20-25 бағдарламары қосылып жаңартылған бағдарлама іске қосылды.5-20-25 бойынша тек қана Тұрғын үй құрылыс жинақ банкіның салымшалары ғана ала алады, екіншіден әкімшілікте халықтың өз тізімдері болады соған байланысты 5-20-25 іске асырылады[5].
Тұғын үй ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz