Абай рухына арнаған жырында

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Филология факультеті
Қазақ тілі мен әдебиеті мамандығы

СӨОЖ
Қазіргі заманғы қазақ әдебиеті пәні
Тақырыбы: Н.Алпамысқызының Күрең шетен шығармасы
(талдау)

Орындаған: Асанғожа А.
Тексерген: Имаханбет Р.

Алматы, 2022жыл
Н.Алпамысқызының Күрең шетен шығармасы
Нәзікен Алпамысқызы - ақын, ғалым. Қазақстан жазушылары одағының мүшесі, Әлем халықтары жазушылары одағының мүшесі һәм бастамашысы.
Қаламгер 1937 жылы 15 мамырда Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Сарыбай ауылында дүниеге келген. Қарғалы орта мектебін алтын медальмен, Қазақ мемлекеттік университетінің экономика факультетін қызыл дипломмен, М.В.Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің аспирантурасын бітірген. Т.Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетінде көп жылдан бойы жас мамандарды тәрбиелеумен айналысқан ұстаз - доцент, еңбек ардагері.
Жырларында қазақтың жарқын да парасатты болмысы тұнып тұрған ақын Нәзікен Алпамысқызының поэзиясын оқыған жанның шыңға шыққандай тынысы ашылып, ойы шарықтап кетеді. Сананың қатпар-қатпар түйткілінен ақын салмақты ойды сезім қармағына іліп алып ширықтырып жібергенде оның қаламынан пайымды да фәлсафалы жырлар төгіледі. Осылай ол оқырманның ой-сезімінің көкжиегін кеңейтіп қана қоймай, тереңіне сүңгітеді. Сөйтіп, мына тұңғиық дүниенің мән-мағынасын сезім, сана саңылауынан өткізіп іздетеді.
Сондықтан:
Шыңыраудағы шындықтар,
Аспандап кеткен ақиқат!
Жоқтаумен сені қор болды
Қаншама бастар бор болды.
Бар қызығын тәрк етіп,
Бар ғұмырын сарп етіп,
Ойымен шарлап жер-көкті
Естілер қыруар тер төкті, -
деп жырлаған көркем де салмақты ой иесі, сыршыл ақын Нәзікен Алпамысқызы поэзияның күрделі әлемінің құпиялылығын, құдіреттілігін терең сезінетіні оның шығармашылық ізденістерін кеңейте түседі. Шымыр да терең ойды сезім кәусарына қанықтырып бере білу - шеберлік. Ол әркімнің үлесіне тие бермейтіні хақ. Мына шумақ соның айғағындай:
Тас жүректен от кесер ой-жасынын,
Бір ғасырды көтерер бір-ақ тұлға,
Іздеп табар бір-ақ жан Ой асылын! - дейді ол Абай рухына арнаған жырында.
Нәзікен Алпамысқызы поэзия әлеміне кемелденген шағында келіп, көркем сөз құнын көкірек көзімен көре алған ақын.Оның ой-өрісін кеңейткен 1960-шы жылдары өркендеген әдеби зиялы орта еді. Нәзікеннің жырларына жүрекжарды пікірлерін білдірген Қадыр Мырзалиев, Асқар Сүлейменов, әдебиеттанушы, ғалым Мүсілім Базарбаев, Герольд Бельгер, Зейнолла Серікқалиев, Төлеген Тоқбергенов, Совет Мазғұтов сияқты қазақ әдебиетінің ірі ақын-жазушылары, сыншылары болды. Нәзікеннің поэзиясы - ой сезімнің қаймағы. Адам рухы шыңдалған әр кезеңнің өз бұғауы, кісені, шынжыры бар, - деп тек үлкен ақын ғана айта алады деген екен Қадыр аға.
1995 жылы Халық кеңесі газетінде алғаш жарияланған өлеңдерін оқып, қазақтың үлкен жазушысы, сатирик Ғаббас Қабышев, Жазушылар одағына Нәзікенді шақырып, мүшелікке өтуге өтініш жаздырып, комиссия бірауыздан оны қолдаған екен.
Нәзікен Алпамысқызының осындай ерекше дарынының қуат алып, туып-өскен жеріне, өмірге көзқарасын қалыптастырған ортасына зер салайық.
Нәзікен Алпамысқызы Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Сарыбай ауылы, (бұрынғы Қарасу колхозында ) 1937 жылы дүниеге келген екен. Әкесі Алпамыс пен анасы Бақтылының жалғыз перзенті Нәзікен болды. Әкесі жылқы және қой фермаларының меңгерушісі, Алматы облыстық кеңестің депутаты қызметтерін атқарып, Қарасу колхозының іргетасын қаласқан. Әке-шешесі бар ғұмырларын сол ауылдың шаруашылығын дамытуға арнаған кісілер. Әкесі Шапырашты руының Төбе биі болған Оңғардың ұлы, анасы да осы рудан шыққан Шалтабай шешеннің қызы.
Нәзікен 1954 жылы Қарғалы қазақ орта мектебін алтын медальмен бітіріп, Қазақ Мемлекеттік университетінің экономика факультетіне түсіп, оны үздік бітіреді. Қызыл диплом алған қызға университеттің ғылыми кеңесінің ұсынысымен Мәскеудің Мемлекеттік университетінің аспирантурасына жолдама беріледі. Осындай жолдамамен сол кезде қазақтың қазіргі ірі экономист ғалымы, қоғам қайраткері, атақты академик Көпжасар Нәрібаев та Мәскеудегі Қаржы экономика институтының аспирантурасына түседі. Сөйтіп, Нәзікен Алпамысқызы Мәскеудің М.В.Ломоносов атындағы университетінің ірі майталман профессорлары, академиктер. Кеңес Одағында есімдері кең таралған Сергей Кузьмич Татур және Шеремет Анатолий Даниловичтің шәкірті болды. Бұл атақты профессорлардың және бір шәкірті Гаврил Харитонович Поповпен Нәзікен бірге оқиды. Кейін Ол Мәскеу қаласының бірінші Мэрі (Әкімі), қазір академик, Халықаралық экономика университетінің президенті болды. Нәзікен бұл досымен, оның отбасымен қазір де араласып тұрады. Нәзікеннің 75 жылдық мерейтойына денсаулығына байланысты келе алмай Гаврил Попов өзінің жүрекжарды құттықтауын жіберген болатын. Мәскеуден тапқан және бір көңіл қимас жандар - Ресейдің Халық әртісі Алла Демидова мен оның анасы Александра Дмитриевна Харченкомен ол ұзақ жылдар тығыз араласты. Студент кездерінен аралары үзілмей келе жатқан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.