Баланың көру қабілеті

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Картинки по запросу әл фараби университет

Факультеті «Философия және саясаттану»

Кафедрасы «Педагогика және білім беру менеджменті»

СӨЖ

Тақырыбы:Баланың көру қабілеті

Орындаған:Ибатолла Н

Тексерген:Тусупбекова Г

Алматы 2022ж

Баланың көру қабілеті, ересек адамның көру қабілетінен айырмашылығы, қалыптасу және жетілу процесінде.

Өмірдің алғашқы күндерінен бастап бала айналасындағы әлемді көреді, бірақ ол не көретінін біртіндеп түсіне бастайды. Бүкіл ағзаның өсуі мен дамуымен қатар, көздің барлық элементтерінің үлкен өзгергіштігі, оның оптикалық жүйесінің қалыптасуы байқалады. Бұл ұзақ процесс, әсіресе баланың өміріндегі бір жыл мен бес жыл аралығында қарқынды жүреді. Бұл жаста көздің мөлшері, көз алмасының салмағы, көздің сыну күші айтарлықтай артады.

Жаңа туылған нәрестелерде көз алмасының мөлшері ересектерге қарағанда кішірек, көз алмасының диаметрі 17, 3 мм, ал ересек адамда 24, 3 мм. Осыған байланысты алыстағы заттардан келетін жарық сәулелері торлы қабықтың артына жиналады, яғни, жаңа туған нәрестелер табиғи алыстан көрумен сипатталады. Бала жарықтың тітіркенуіне немесе жақындап келе жатқан затқа басын, денесін бұру арқылы жауап береді. 3-6 аптада бала көзді түзете алады. 2 жасқа дейін көз алмасы 40% - ға, 5 жасқа дейін бастапқы көлемнің 70% - на артады, ал 12-14 жасқа дейін ол ересек адамның көз алмасының мөлшеріне жетеді.

Бала туылған кезде визуалды анализатор жетілмеген. Торлы қабықтың дамуы өмірдің 12 айында аяқталады. Оптикалық нервтер мен оптикалық жүйке жолдарының миелинациясы жатырішілік даму кезеңінің соңында басталып, баланың өмірінің 3-4 айында аяқталады. Анализатордың кортикальды бөлігінің жетілуі тек 7 жаста аяқталады.

Лакримальды сұйықтық маңызды қорғаныс мәніне ие, өйткені ол қасаң қабықтың алдыңғы бетін және конъюнктиваны ылғалдандырады. Туған кезде ол аз мөлшерде бөлінеді, ал 1, 5-2 айға дейін жылау кезінде көз жасының сұйықтығының пайда болуы жоғарылайды. Жаңа туылған нәрестеде ирис бұлшықетінің дамымауына байланысты оқушылар тар болады.

Баланың өмірінің алғашқы күндерінде көз қозғалысын үйлестіруші әрекет болмайды, көздер бір-бірінен тәуелсіз қозғалады. 2-3 аптадан кейін ол пайда болады. Көрнекі фокус-туылғаннан кейін 3-4 аптадан кейін объектіге көзді бекіту пайда болады. Бұл көздің реакциясының ұзақтығы тек 1-2 минутты құрайды. Баланың өсуі мен дамуы кезінде көздің қозғалысын үйлестіру жақсарады, көзді бекіту ұзаққа созылады.

Түсті қабылдаудың жас ерекшеліктері

Жаңа туылған нәресте көздің торлы қабығының жетілмегендігіне байланысты түстерді ажыратпайды. Балада шартты рефлекстердің дамуына сүйене отырып, түстердің дифференциациясы 5-6 айдан басталады. Баланың өмірінің 6 айында конустар шоғырланған тордың орталық бөлігі дамиды. Алайда түстерді саналы түрде қабылдау кейінірек қалыптасады. 2, 5-3 жас аралығындағы балалар түстерді дұрыс атай алады. 3 жасында бала түстердің жарықтығының арақатынасын ажыратады. Түстердің дифференциациясын дамыту үшін ата-аналарға түрлі-түсті ойыншықтарды көрсеткен жөн. 4 жасқа дейін бала барлық түстерді қабылдайды. Түстерді ажырату қабілеті 10-12 жасқа дейін айтарлықтай артады.

Жасқа сай есту талдағыштарының физиологиялық ерекшеліктері

Пренатальды онтогенездегі есту мүшесі екі қабаттан дамиды:

эктодермальды қабаттан тері мен тері астындағы құрылымдар, сыртқы құлақ арнасы, құлақ қалқаны және кохлеяның мазмұны (вестибулярлық және есту рецепторлары мен жүйке жолдары) түзіледі,

мезодермальды - есту сүйектері және уақытша сүйек.

Адамның есту мүшесінің дамуы мен қалыптасуы жатырішілік дамудың алғашқы апталарынан басталады және жүктіліктің барлық кезеңінде жалғасады.

Жатырішілік дамудың 3-ші аптасы-жүйке тақтасының бүйірлеріндегі эмбрионның бас ұшының бетінде эктодерманың қалыңдауы түрінде мембраналық лабиринттің рудименті пайда болады.

4-ші апта-эктодермальды ламина бүгіліп, есту қабығына айналатын есту шұңқырын құрайды.

5-ші апта-ішкі құлақ-бұл есту көпіршігі, ал сыртқы құлақ енді ғана қалыптаса бастайды.

8-ші апта - ішкі құлақ спиральды орган элементтерінің бір бұйрасымен (болашақ кохлеа), вестибулярлық рецептордың сенсорлық жасушалары бар қапшықтар мен жартылай шеңберлі арналардың болуымен ұсынылған; ортаңғы құлақта құлақ қалқанының төменгі бөлігі, шеміршекті балға және анвил қалыптасады; сыртында - сыртқы құлақ каналының шеміршекті бөлігі және жүрекше.

11-12 апта - ішкі құлақта кохлеяның екі бұйрасы пайда болады, мембраналық лабиринт пен шаш жасушалары пайда болады, есту нервінің талшықтары ішкі құлаққа өседі; дыбысты қабылдайтын аппарат - Корти органы қалыптаса бастайды.

20-апта - ішкі құлақ ересек адамның мөлшеріне дейін жетіледі, балға мен анвилдің сүйектенуі аяқталады және үзеңгі сүйектенуі басталады; жүрекше толығымен қалыптасады.

37-ші апта-ішкі, ортаңғы және сыртқы құлақтың жетілуімен уақытша сүйек (мастоидты процесс) және тимпаникалық қуыс (ортаңғы құлақ) құрылымдарының пневмотизациясы жүреді.

Сыртқы, ортаңғы және ішкі құлақ пен есту нервінің талшықтарын қамтитын есту мүшесі туылған кезде толық қалыптасады. Постнатальды кезеңде есту мүшесінің одан әрі жетілуі жүреді.

Жасқа сай есту талдағыштарының физиологиялық ерекшеліктері

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.