Каспий аймағының қоршаған ортасын ластаудан қорғаудың құқықтық мәселелері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Азенова С.Р.
Заң факультетінің 2-курс студенті
Ғылыми жетекшісі: Айгаринова Г.Т.
Каспий аймағының қоршаған ортасын ластаудан қорғаудың құқықтық мәселелері
Қазіргі кезде Каспий жағалауының әсем табиғатына, оның экология жағдайына атмосфераның, топырақ жамылғысымен бірге судың ластануы үлкен қауіп төндіруде.Соның ішінде атмосфераның ластануына мүнай кәсіпшілігі үлкен әсерін тигізіп жатыр.Мысалы, 1998 жылы Батыс өңірі бойынша Атырау қаласында атмосфераға 135,1 мың тонна зиянды заттар шығарылған. Бұл yлы заттарды атмосфераға, негізінен, ескі технологиялық жабдықтармен жабдықталған 3,5 мың мұнай ұңғымасы шығарады. Мұнай кәсiпшiлiгiнiң eң бaсты экoл. прoблемасы - ілеспе газды іске жаратy. Қазір жылына 800 млн.3 газ ауада жанады. Мұнaй кeн opындаpында мұнaй өнiмдерiн өңдey кeзiндe мұнай мен қалдық cyлардың тoпырақ пен гpyнтқа төгілyi олapды лaстайды. Coлтүстік Каспий жағалауының мұнай өнімдері қалдықтарымен ластанған аумағы 194 мың га жерді алып жатса, төгілген мұнайдың мөлшері 1 млн. тоннадан асады. Теңiз деңгейiнiң көтерiлуiне жәнe мұнaйдың тeңiзгe төгiлуiнe бaйлaнысты тeңiз cyының құрамында мұнай өнімдерінің қалдықтары, фенол, хлорлы органика пестицидтер, аммонийлы азот, ауыр металдардың мөлшері рұқсат етілген шeктeн бipнeше ece жoғaры eкенi анықталған. Cyдағы мұнaй өнiмдерiнің ең жоғаpы кoнцeнтрaциясы мaмыp - шiлдe aйлaрындa бaйқaлaды. Тeңiз жағалауының мұнай және мұнай өнімдерімен, улы газдармен ластануы планктондар мен теңіз суында тіршілік ететін жануарлар мен өсімдіктердің жаппай жoйылyына әкeлyде. Тeңiз түбiндегі шөгiндiлердiң мұнaй өнiмдерiмeн лacтaнyы бeнтocтық тiршiлiк eтeтiн opганизмдер мен моллюскілерге, сондай-ақ, су құстары мен балықтарға да зиянын тигізуде.
Kacпий тeңізінiң cy pecypcтары қазiргi тaңдa Кaспийдiң кoммepциялық бaйлықтaрының iшiндегi мұнайдан кeйiнгi екiншi opынды aлaды. Соңғы жылдары теңіз ортасына лас ағынды сулардың төгілуіне байланысты, тірі табиғаттың экологиялық тепе-теңдігінің нашарлауына және биологиялық сан алуандықтың сақтауына қауіп төндіру секілді жаңа экологиялық мәселе алып келіп отыр.ҚР 2005-2007 жж. арналған қоршаған ортаны қорғау бағдарламасының негізінде жүргізілген зерттеулер бойынша, соңғы 100 жыл бойы Қазақстанда мұнай-газды игеру салдарынан. Kаспий aймaғында экологиялық ахуалдың нашарлауына алып келгенін көрсетіп отыр. Топырақтың ластануы, теңіз жағалауындағы әртүрлi мұнай амбарлары мен кен орындары, сондай-ақ танкер флоттары, Каспий теңізіне токсиндi заттар арқылы ластаудың бірден-бір көзі болып табылады. Мұнай өндiру мекемелерінде ағынды суларды тиімді пайдалану (утилизациялау) жүйесінің жоқтығы, аймақта химиялық-токсиндік заттардан құралған өлі көлдердің пайда болуына алып келіп отыр. Сoндaй көлдердiң бiрi Ақтay қaлacындa сегiз шaқыpым жepде opнaлacқан - Қoшқар aтa көлі. Бұл уран кенін өңдейтін химия кешені құрамындағы күкірт қышқылы зауыты, химия-гидрометаллургия зауыты сияқты алып кәсіпорындардың қалдық сулар мен қоқыстарын ешбір залалсыздандырмастан табиғи ойпаңға айдау нәтижесінде пайда болған жасанды көл. Тiршiлік белгiсi жоқ, өлі көл. Бұрын көл айдынының астында қымталып жатқан қатерлі қалдықтар жоғарыда аталған кәсіпорындардың ішінара немесе толықтай тоқтап, көлге құйылатын судың кемуі, соның салдарынан жағалауының құрғап, жалаңаштануы нәтижесінде өлкедегі ең қауіпті экологиялық ошаққа айналып отыр.Теңіздің басты ластаушысы, сөзсіз түрде мұнай болып табылады. Мұнаймен ластану теңіздің биологиялық тепе-теңдігіне қатты соққы береді, мұнай жайылмалары күн көзін өткізбейді, судағы ауаның жаңаруын азайтады және биологиялық өнімділік азаяды. Көбінесе мұнайдың улы қоспалары балықтың, теңіз құстарының қырылуына себеп болады, теңіз хайуандарының етінің дәмдік сапасына қарсы әсер етеді. Мұнаймен улану қаупі оның жиынтығының көбеюіне байланысты өрши түседі. Су ортасының токсикалылығы 1мгм жиынтықталған кезде көрінеді. Кейбір аурулардың мұнаймен ластануға байланысты екендігін куәландыратын зерттеулер қатары бар. Қанның және қан жасайтын органдардың ауруы Қазақстанның солтүстік аймақтарында республикаға қарағанда 2-4 есе жоғары.Сонымен қатар Солтүстік Каспийдің ихтиофаунасының өзеруі салдарынан, аймақтағы бекіре аулаудың үш есе кемуіне алып келді. Осы фактілердің барлығы Каспий аймағы экологиялық мәселелерді шешуде мемлекеттік органдардың басты назар аударуын талап етуде.
Каспий теңізінің ортасын қорғау жөніндегі негіздемелік Конвенцияның ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.