Педагогикалық ұжым басқарудың объектісі мен субъектісі ретінде
Тақырып 11.
Педагогикалық ұжым басқарудың объектісі мен субъектісі ретінде
1. Педагогикалық ұжымның сипаттамасы.
1.Ұжым - қоғам жағдайында бала өмірін ұйымдаструдың негізгі формасы. Жеке тұлғаның дамуы үшін ұжымда қолайлы жағдай болуы қажет. Балалар ұжымын ұйымдастыру қажеттілігі қоғамның өзі біртұтас ұжым ретінде өмір сүретіндігінен туындайды. Ұжым мәселесімен Н.К.Крупская, А.С.Макаренко, П.П.Блонский, В.А.Сухомлинский, М.Жұмабаев, Ж.Қоянбаев, Т.С. Сабыров т.б. зерттерді.
Ұжымның пайда болу генезисі-қоғамдық өмірдің заңдылықтарымен тығыз байланысты қалыптасқанына көз жеткіземіз. Ұжымның қажеттілігі екі түсінікті аңғартады: бірі - кез келген ұжымдық бірлестіктер; оған жұмысшылар, еңбеккелер, әкімшілік, мектеп, оқу орындары және басқа мекемелердегі адамдар; екіншісі - белгілі бір жоғарғы жетістіктерге жетуді басты мақсат еткен арнайы топтар. Олардың басты мақсаттары - бірлік, ынтымақтастық және мүдделік ерекшеліктері болмақ. Мектеп ұжымының ерекшелігі - ұжым мүшелері, яғни оқушыларға педагогтар мен жұртшылықтың алдын-ала жоспарланған, алдына белгілі бір мақсат қойып, жас ұрпақтың жан-жақты дамып, жеке тұлға болып қалыптасуына ықпал жасауға бағытталған тәлім-тәрбие жүйесі.
Педагогикалық ұжымның оқушылардың ата-аналармен жүргізілген жұмыстарының негізгі түрлері мен әдістеріне сипаттама бермес бұрын отбасымен байланыс орнатудың бірқатар психологиялық-педагогикалық ерекшеліктеріне тоқталған орынды.
2. Ұжымды дамытудың заңдылықтары.
Ұжымның даму заңдылықтары.А.С.Макаренко ұжым қалыптасуының бірінші параметрі - педагогтың ұжымға қатаң талап қоюынан басталып, онан кейін әр ұжым мүшесі, өзіне талап қоя білуіне алмасуы тиіс деп көрсетеді.
Ұжым дамуының бірінші кезеңінде тәрбиеші тәрбиеленушіге қатаң талап қойып, оның орындалуын талап етсе, екінші кезеңінде ұжым талаптарын іске асырушылар - белсенділер тобы болса, үшінші кезеңінде тәрбиеленушілерге өзін-өзі басқару жүйелері талап қояды.
Қазіргі кезеңде ұжымның дамуына басқа көзқарас қалыптасты (Л.И.Новикова, А.Т.Куракин, т.б.). Бұл пікір бойынша ұжымның қалыптасуына ықпал ететін талаптармен қатар, басқа да тәрбие құралдары да қамтылады. Осыған орай, Л.И.Новикова ұжым дамуының үш кезеңін ажыратады: ұжымды біріктіру; ұжымды тәрбие құралына айналдыру; ұжым әлеуметтік тәжірибені түзетуші және әр тәрбиеленушінің шығармашылығын дамытушы.
3. Педагогикалық ұжым білім беру сапасын басқарудың объектісі ретінде
Қазіргі таңда менеджмент саласындағы сапа жүйесіне арналған орыс
тілінде бірнеше оқулықтар, мақалалар, методологиялық нұсқаулықтар
жарық көрген.
2008 жылы ҚР Парламенті Мәжілісінің Депутаты В.Киянскийдің
басшылығымен Сапа менеджменті - бәсекеге қабілет философиясы атты
мемлекеттік тілдегі оқулығы жарық көрді.
Ал ЖОО-ның білім беру үдерісі механизімінің күрделігі мен сапасының
артуы аттестация және экспертизалық сараптау орталықтарының
университетішілік, институтішілік білім беру жүйесін сапалы басқаруға
қойылатын талап, міндеттерінің күшеюінен байқалады. Оның негізгі
себебі болып, ҚР ИСО 9001-2001 халықаралық стандарттарының білім
жүйесіне қарқынды енуінен екені белгілі.
2000 жылдан бері ЖОО-ның білім сапасын басқарудың тиімді механизімін
қалыптастыру аясында, әсіресе педагогика ілімі мен оның ғылыми
тәжірибелік жұмыстары барысында бірталай нәтижелерге қол жеткізгендігін
көреміз. Мәселен, 2004 жылдың қыркүйек айында ректордың № 48
бұйрығымен СМПИ-да СМЖ-ны қарқынды енгізу бойынша Үйлестіру Кеңесі
құрылды. Соған сәйкес ҚР СТ ИСО 9001:2001 халықаралық
стандарттарының талаптарына сәйкес сапа менеджмент жүйесін енгізу атты
бағдарламасы әзірленді. Қазіргі уақытта СМПИ-ның сапа саласындағы
мақсаты мен саясаты, стратегиялық даму жоспары, білім беру үдерісінің
ландшафттық картасы әзірленді. Сонымен қатар институтта 5 деңгейлі СМЖ
құжаттарын басқарудың иерархиясы дайындалып, сол бойынша үдеріс
қызметтері жүзеге асырылуда.
Білім беру үдерісінің сапасын арттыруға бағытталған
сапа менеджмент жүйесі.Педагогика ғылымының тұрақты дамуына аймақтық,ұлттық және әлемдік мәдени-экономикалық кеңістікте еркін
бағытталатын, жиынтық ресурстарды қолдану тиімділігін арттыра
білетін және оны қолдану мен арттырудың жаңа, тиімді әдістерін
таба білетін білікті еңбек ресурстарының қолда болуын талап
етеді. Осыдан келе, бүгінгі таңда жоғары білікті еңбек
ресурстарын даярлауға жаңа мағына бере отырып - ұйымның
және қоғамның бәсекеге қабілетті дамуын қамтамасыз ету қажет.
Жаңа технологиялық және ұйымдық революцияның
әсерімен қоғамның даму моделі түбегейлі түрде өзгерді. Жалпы
сұраныстағы өнімді сапалы өндіру мен қызмет көрсету, сапаны
жалпы басқару білімі мен технологиясына көшуде. Бүгінгі таңда
сапалы өнім өндіру басқа салаларға қалыптасушы ретінде әсер
ететін тәуелсіз салаға айналды.
5. Адами ресурстардың құндылығы.
Адам ресурстары түсінігі - экономика ғылымының негізін салушы
санаттардың бірі болып табылады. Бұл түсінік әлеуметтік-экономикалық
жүйенің ауқымды мәселелерін шешуімен байланысады. Адам ресурстарын
дамыту, басқару және жүзеге асыруға қатысты Адам ресурстары санатын
және мәселелерін талдау тұрақты даму шартында ерекше өзектілікке ие.
Адам ресурстарының тұжырымдамалық ережесінің теориясы, қазіргі
постиндустриялды қоғамның даму үдерісінде ең маңызды басымдығы және
белсенді субъектісі, басты мақсаты адам болып табылатынын білдіреді.
Адам ресурстарын дамыту сыртқы ортаның өзгеруіне бейімделген адамның
мүмкіндіктерін үздіксіз, тұрақты кеңейту үдерісі болып табылады. Бұл кезде
адам дамуының әр кезеңінде негізін қалаушы ретінде үш басты мүмкіндіктер
танылады
Тақырып 12. Педагогикалық қарым-қатынас және басқару этикасы
1. Педагогикалық ұжымдағы басқарушылық қарым-қатынас ерекшеліктері
.
Педагогикалық қарым-қатынас қандайфункцияларды жүзеге асырады? Қарым-қатынасжасаудың алуан түрлі барлық функцияларынинформация беруге, қарым-қатынас пен өзаратүсінісу процесінде басқа адамның жеке басынтани білуге арналған міндеттерге жатқызуғаболады. Қарым-қатынасты оқытудың оқу функциясын жүзеге асырубылайша қамтамасыз етіледі:
*мұғалімнің оқушылармен нағыз психологиялық байланысы;
*мұғалімпің оқушылармен оқыту процесін оқу әрекетіне айналдыру;
*оқытудың қолайлы жағдайларын қалыптастыру;
*коллективтік танымдық ізденіс пен бірлесіп ойластырудың
психологиялық жағдайының пайда болуы;
*жеке адамның тұтастай танымдық бағытталушылығын қалыптастыру;
*оқу әрекеті процесінде (танымдык, жас ерекшелік, эмоциялық,
*дидактикалық т. б.) психологиялық кедергілерді жеңу;
*оқушыларға тұтастай комплексті тәрбие ықпалын жүзеге асырудыд
мүмкіндігі;
*окушылар коллективіндегі өзара қарым-қатынасты ойдағыдай
қальштастыру.
Оқушылармен қарым-қатынас процесі неғұрлым тиімді болуы және
балалардық психикалық күйінде ұдайы болып тұратын өзгерістерге
сәйкес келуі үшін, мынадай жайттар үсынылады:
1.қарым-катынас жасайтын балаларға ілтипатты бол;
коммуникативтік есті дамыт;
2.балалармен қарым-қатынас жасағанда өз бақылауыңды дамыт;
3.әңгімелесушінің жауабын! әрқашан алдын ала біліп отыруға тырыс;
4.оқушылардьщ сырт мінез-құлқын, жүріс-тұрысын, қимыл әрекетін,
мимикасын, сөйлеу мәнерін талдай біл;
5.балалардың, психикалық сигналдарын мінез-құлқының сырт
керіністері бойынша қабылдауды және дұрыс түсіндіріп беруді үйрен;
6.қарым-қатынас процесінде кіммен қарым-қатынас жасап
отырғаныңды үнемі ойлағаның жөн;
2. Дұрыс коммуникацияға кедергі келтіретін себептер мен факторлар
Логикалық кедергілер - сөйлеуші мен тыңдаушыныңқабылдау логикасы, дәлелдеужүйесі әртүрлі болғанда пайдаболатын . Қоғамда логиклықжүйелер өте көп. Мысалы,балалар логикасы, әйелдер менерлер логикасы, басшы менбағыныштылар логикасы.Әлеуметтік-мәдениайырмалар кедергілеріәлеуметтік , саяси діникөзқарастарға, жынысына,жасына, мамандығынабайланысты болады.Қатынас кедергісі - коммуникаторды жақтырмайтындықтан оныңмәлімдемесіне де қарсы қабылдау сенімсіздік сезімін туғызатынкоммуникатордың сөзіне күдікпен қарау.Кез-келген психологиялық кедергі - ақпарат қабылдау жолындақұрылатын реципиенттің өз-өзін қорғауы.
3. Коммуникация түрлері: ішкі және сыртқы, формальды емес, вербальды және вербальды емес
Адамдардың ара қатынасы белгі жүйесіарқылы іске асырылып,осылайша мәліметалмасу және әрекеттесуі мүмкін.Арақатынастың ... жалғасы
Педагогикалық ұжым басқарудың объектісі мен субъектісі ретінде
1. Педагогикалық ұжымның сипаттамасы.
1.Ұжым - қоғам жағдайында бала өмірін ұйымдаструдың негізгі формасы. Жеке тұлғаның дамуы үшін ұжымда қолайлы жағдай болуы қажет. Балалар ұжымын ұйымдастыру қажеттілігі қоғамның өзі біртұтас ұжым ретінде өмір сүретіндігінен туындайды. Ұжым мәселесімен Н.К.Крупская, А.С.Макаренко, П.П.Блонский, В.А.Сухомлинский, М.Жұмабаев, Ж.Қоянбаев, Т.С. Сабыров т.б. зерттерді.
Ұжымның пайда болу генезисі-қоғамдық өмірдің заңдылықтарымен тығыз байланысты қалыптасқанына көз жеткіземіз. Ұжымның қажеттілігі екі түсінікті аңғартады: бірі - кез келген ұжымдық бірлестіктер; оған жұмысшылар, еңбеккелер, әкімшілік, мектеп, оқу орындары және басқа мекемелердегі адамдар; екіншісі - белгілі бір жоғарғы жетістіктерге жетуді басты мақсат еткен арнайы топтар. Олардың басты мақсаттары - бірлік, ынтымақтастық және мүдделік ерекшеліктері болмақ. Мектеп ұжымының ерекшелігі - ұжым мүшелері, яғни оқушыларға педагогтар мен жұртшылықтың алдын-ала жоспарланған, алдына белгілі бір мақсат қойып, жас ұрпақтың жан-жақты дамып, жеке тұлға болып қалыптасуына ықпал жасауға бағытталған тәлім-тәрбие жүйесі.
Педагогикалық ұжымның оқушылардың ата-аналармен жүргізілген жұмыстарының негізгі түрлері мен әдістеріне сипаттама бермес бұрын отбасымен байланыс орнатудың бірқатар психологиялық-педагогикалық ерекшеліктеріне тоқталған орынды.
2. Ұжымды дамытудың заңдылықтары.
Ұжымның даму заңдылықтары.А.С.Макаренко ұжым қалыптасуының бірінші параметрі - педагогтың ұжымға қатаң талап қоюынан басталып, онан кейін әр ұжым мүшесі, өзіне талап қоя білуіне алмасуы тиіс деп көрсетеді.
Ұжым дамуының бірінші кезеңінде тәрбиеші тәрбиеленушіге қатаң талап қойып, оның орындалуын талап етсе, екінші кезеңінде ұжым талаптарын іске асырушылар - белсенділер тобы болса, үшінші кезеңінде тәрбиеленушілерге өзін-өзі басқару жүйелері талап қояды.
Қазіргі кезеңде ұжымның дамуына басқа көзқарас қалыптасты (Л.И.Новикова, А.Т.Куракин, т.б.). Бұл пікір бойынша ұжымның қалыптасуына ықпал ететін талаптармен қатар, басқа да тәрбие құралдары да қамтылады. Осыған орай, Л.И.Новикова ұжым дамуының үш кезеңін ажыратады: ұжымды біріктіру; ұжымды тәрбие құралына айналдыру; ұжым әлеуметтік тәжірибені түзетуші және әр тәрбиеленушінің шығармашылығын дамытушы.
3. Педагогикалық ұжым білім беру сапасын басқарудың объектісі ретінде
Қазіргі таңда менеджмент саласындағы сапа жүйесіне арналған орыс
тілінде бірнеше оқулықтар, мақалалар, методологиялық нұсқаулықтар
жарық көрген.
2008 жылы ҚР Парламенті Мәжілісінің Депутаты В.Киянскийдің
басшылығымен Сапа менеджменті - бәсекеге қабілет философиясы атты
мемлекеттік тілдегі оқулығы жарық көрді.
Ал ЖОО-ның білім беру үдерісі механизімінің күрделігі мен сапасының
артуы аттестация және экспертизалық сараптау орталықтарының
университетішілік, институтішілік білім беру жүйесін сапалы басқаруға
қойылатын талап, міндеттерінің күшеюінен байқалады. Оның негізгі
себебі болып, ҚР ИСО 9001-2001 халықаралық стандарттарының білім
жүйесіне қарқынды енуінен екені белгілі.
2000 жылдан бері ЖОО-ның білім сапасын басқарудың тиімді механизімін
қалыптастыру аясында, әсіресе педагогика ілімі мен оның ғылыми
тәжірибелік жұмыстары барысында бірталай нәтижелерге қол жеткізгендігін
көреміз. Мәселен, 2004 жылдың қыркүйек айында ректордың № 48
бұйрығымен СМПИ-да СМЖ-ны қарқынды енгізу бойынша Үйлестіру Кеңесі
құрылды. Соған сәйкес ҚР СТ ИСО 9001:2001 халықаралық
стандарттарының талаптарына сәйкес сапа менеджмент жүйесін енгізу атты
бағдарламасы әзірленді. Қазіргі уақытта СМПИ-ның сапа саласындағы
мақсаты мен саясаты, стратегиялық даму жоспары, білім беру үдерісінің
ландшафттық картасы әзірленді. Сонымен қатар институтта 5 деңгейлі СМЖ
құжаттарын басқарудың иерархиясы дайындалып, сол бойынша үдеріс
қызметтері жүзеге асырылуда.
Білім беру үдерісінің сапасын арттыруға бағытталған
сапа менеджмент жүйесі.Педагогика ғылымының тұрақты дамуына аймақтық,ұлттық және әлемдік мәдени-экономикалық кеңістікте еркін
бағытталатын, жиынтық ресурстарды қолдану тиімділігін арттыра
білетін және оны қолдану мен арттырудың жаңа, тиімді әдістерін
таба білетін білікті еңбек ресурстарының қолда болуын талап
етеді. Осыдан келе, бүгінгі таңда жоғары білікті еңбек
ресурстарын даярлауға жаңа мағына бере отырып - ұйымның
және қоғамның бәсекеге қабілетті дамуын қамтамасыз ету қажет.
Жаңа технологиялық және ұйымдық революцияның
әсерімен қоғамның даму моделі түбегейлі түрде өзгерді. Жалпы
сұраныстағы өнімді сапалы өндіру мен қызмет көрсету, сапаны
жалпы басқару білімі мен технологиясына көшуде. Бүгінгі таңда
сапалы өнім өндіру басқа салаларға қалыптасушы ретінде әсер
ететін тәуелсіз салаға айналды.
5. Адами ресурстардың құндылығы.
Адам ресурстары түсінігі - экономика ғылымының негізін салушы
санаттардың бірі болып табылады. Бұл түсінік әлеуметтік-экономикалық
жүйенің ауқымды мәселелерін шешуімен байланысады. Адам ресурстарын
дамыту, басқару және жүзеге асыруға қатысты Адам ресурстары санатын
және мәселелерін талдау тұрақты даму шартында ерекше өзектілікке ие.
Адам ресурстарының тұжырымдамалық ережесінің теориясы, қазіргі
постиндустриялды қоғамның даму үдерісінде ең маңызды басымдығы және
белсенді субъектісі, басты мақсаты адам болып табылатынын білдіреді.
Адам ресурстарын дамыту сыртқы ортаның өзгеруіне бейімделген адамның
мүмкіндіктерін үздіксіз, тұрақты кеңейту үдерісі болып табылады. Бұл кезде
адам дамуының әр кезеңінде негізін қалаушы ретінде үш басты мүмкіндіктер
танылады
Тақырып 12. Педагогикалық қарым-қатынас және басқару этикасы
1. Педагогикалық ұжымдағы басқарушылық қарым-қатынас ерекшеліктері
.
Педагогикалық қарым-қатынас қандайфункцияларды жүзеге асырады? Қарым-қатынасжасаудың алуан түрлі барлық функцияларынинформация беруге, қарым-қатынас пен өзаратүсінісу процесінде басқа адамның жеке басынтани білуге арналған міндеттерге жатқызуғаболады. Қарым-қатынасты оқытудың оқу функциясын жүзеге асырубылайша қамтамасыз етіледі:
*мұғалімнің оқушылармен нағыз психологиялық байланысы;
*мұғалімпің оқушылармен оқыту процесін оқу әрекетіне айналдыру;
*оқытудың қолайлы жағдайларын қалыптастыру;
*коллективтік танымдық ізденіс пен бірлесіп ойластырудың
психологиялық жағдайының пайда болуы;
*жеке адамның тұтастай танымдық бағытталушылығын қалыптастыру;
*оқу әрекеті процесінде (танымдык, жас ерекшелік, эмоциялық,
*дидактикалық т. б.) психологиялық кедергілерді жеңу;
*оқушыларға тұтастай комплексті тәрбие ықпалын жүзеге асырудыд
мүмкіндігі;
*окушылар коллективіндегі өзара қарым-қатынасты ойдағыдай
қальштастыру.
Оқушылармен қарым-қатынас процесі неғұрлым тиімді болуы және
балалардық психикалық күйінде ұдайы болып тұратын өзгерістерге
сәйкес келуі үшін, мынадай жайттар үсынылады:
1.қарым-катынас жасайтын балаларға ілтипатты бол;
коммуникативтік есті дамыт;
2.балалармен қарым-қатынас жасағанда өз бақылауыңды дамыт;
3.әңгімелесушінің жауабын! әрқашан алдын ала біліп отыруға тырыс;
4.оқушылардьщ сырт мінез-құлқын, жүріс-тұрысын, қимыл әрекетін,
мимикасын, сөйлеу мәнерін талдай біл;
5.балалардың, психикалық сигналдарын мінез-құлқының сырт
керіністері бойынша қабылдауды және дұрыс түсіндіріп беруді үйрен;
6.қарым-қатынас процесінде кіммен қарым-қатынас жасап
отырғаныңды үнемі ойлағаның жөн;
2. Дұрыс коммуникацияға кедергі келтіретін себептер мен факторлар
Логикалық кедергілер - сөйлеуші мен тыңдаушыныңқабылдау логикасы, дәлелдеужүйесі әртүрлі болғанда пайдаболатын . Қоғамда логиклықжүйелер өте көп. Мысалы,балалар логикасы, әйелдер менерлер логикасы, басшы менбағыныштылар логикасы.Әлеуметтік-мәдениайырмалар кедергілеріәлеуметтік , саяси діникөзқарастарға, жынысына,жасына, мамандығынабайланысты болады.Қатынас кедергісі - коммуникаторды жақтырмайтындықтан оныңмәлімдемесіне де қарсы қабылдау сенімсіздік сезімін туғызатынкоммуникатордың сөзіне күдікпен қарау.Кез-келген психологиялық кедергі - ақпарат қабылдау жолындақұрылатын реципиенттің өз-өзін қорғауы.
3. Коммуникация түрлері: ішкі және сыртқы, формальды емес, вербальды және вербальды емес
Адамдардың ара қатынасы белгі жүйесіарқылы іске асырылып,осылайша мәліметалмасу және әрекеттесуі мүмкін.Арақатынастың ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz