Ішкі секрециялық және аралас секрециялық бездердің эндокринді бөлігінің анатомиясы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Орындаған: Ысқақ Д.С.
Тексерген: Кусаинова Б.С.
Топ: 1009ЖМ
Тақырып№ 9. Ішкі секрециялық және аралас секрециялық бездердің эндокринді бөлігінің анатомиясы.
Төмендегі берілген сұрақтарға жауапты жазбаша түрде беру керек.
1. Бездердің дамуына байланысты жіктелуіне сипаттама беріңіз.
2. Сыртқы, ішкі, және аралас секрециялық бездердің айырмашылық белгілерін сипаттаңыз.
3. Ішкі секрециялық бездердің: қалқанша безінің, қалқанша маңы бездерінің, эпифиздің, бүйрекүсті бездерінің топографиясын және құрылысын сипаттап жазыңыз.
4. Аралас секрециялық бездердің: ұйқы безінің, атабез және анабездердің топографиясын және құрылысын сипаттап жазыңыз.
5. Гипофиз.

1.Бездердің дамуына байланысты жіктелуіне сипаттама беріңіз.
Бездер эмбриологиялық дамуы жағынан түрлі текті. Тіпті, бір бездің өзінің жекелеген бөліктері әр безден дамуы мүмкін (мысалы, бүйрекүсті безінің қыртысты (мезодермадан) және милы заттары(эктодермадан)).
Эктодермадан дамиды: гипофиз, эпифиз, бүйрекүсті безінің милы заты және хроммаффинді мүшелер.
Энтодермадан дамиды: қалқанша безі, қалқанша маңы безі, айырша без, ұйқы безінің инсулярлық аппараты.
Мезодермадан дамиды: Бүйрекүсті безінің қыртысты заты мен жыныс ағзаларының эндокриндік бездері.
Дамуына байланысты бездерді 5-ке бөледі:
1) Бранхиогендік топ- ұрықтың жұтқыншағы мен желбезек қалталарынан пайда болатын энтодермалық бездер. Қалқанша, қалқанша маңы және айырша бездер жатады;
2) Ішек түтігінің энтодермалды бездері. Ұйқы безінің аралшықтар;
3) Мезодермалық бездер. Бүйрекүсті безінің интерреналды жүйесі, жыныс бездері;
4) Неврогедік топ- аралық мидан пайда болатын эктодермалық бездер. Эпифиз, гипофиз.
5) Адренал жүйесі тобы- симпатикалық элементтерден пайда болатын эктодермалық бездер. Бүйрекүсті безінің милы заты, хромаффинді дене.

2.Сыртқы, ішкі, және аралас секрециялық бездердің айырмашылық белгілерін сипаттаңыз.
Жалпы бездер дегеніміз- химиялық табиғаты әртүрлі арнайы заттарды өндіретін, оларды қан, лимфаға немесе шығару өзектеріне бөлетін мүшелер.
Бездер дамынуна, қызметіне, өндірілген секрецияның шығаратын жеріне қарай бөлінеді. Енді, өндірілген секрецияның шығаратын жеріне қарай бөлінуіне тоқталсақ. Бұған байланысты бездер 3- топқа бөлінеді: ішкі(эндокринді), сыртқы(экзокринді) және аралас ( паракринді). Кейбір әдебиеттерде аралас бездерді ішкіге жатқызып жатады. Олардың айырмашылығына тоқталатын болсақ:
1) Эндокриндік бездер- биологиялық белсенді заттарды гормондарды жасушаларының базальды полюсы арқылы ішкі ортаға, яғни қанға бөледі. Бұл топ бездері тек безді жасушалардан тұрады және шығару өзектері болмайды
2) Экзокриндік бездер- өнімдерін, яғни, секреттерін терінің бетіне және эпителиймен тысталған мүшелердің қуысына бөледі. Арнайы өзектері болады.
3) Паракриндік бездер- эндо-экзокриндік қызмет артқаратын бездер, өз өнімдерін мүшенің стромасын қүрайтын борпылдақ талшықты дәнекер тінге бөледі.
3. Ішкі секрециялық бездердің: қалқанша безінің, қалқанша маңы бездерінің, эпифиздің, бүйрекүсті бездерінің топографиясын және құрылысын сипаттап жазыңыз.
Қалқанша без, glandula thyroidea, дамуы бойынша бранхиогендік топқа жатады. Мойында кеңірдектің алды мен ішінара қалқанша жанаса көмейдің бүйір бетінде орналасатындықтан қалқанша безі деп аталады. Адамдағы ішкі секреция бездерінің іщіндегі ең ірісі. Екі бүйір үлестері, lobi dexter et sinister, төменгі шеттеріне жақын жерде бүйір үлестерін қосатын қылтасы, isthmus бар. Қылтадан жоғары қарай lobus pyramidalis деп аталатын жіңішке өсінді шығады, бұл өсінді тіласты сүйегіне дейін созылып жатыр. Жоғарғы бөлімінде бүйір үлестері қалқанша шеміршегінің сыртқы бетіне ену арқылы, қалқанша шеміршегінің төменгі мүйізі мен жақын жатқан бөлігін жабады. Төменгі жағында бүйір үлестері кеңірдектің бесінші- алтыншы сақинасына дейін жетеді. Ал, қылтаның артқы беті кеңірдектің екінші және үшінші сақинасына жанасып жатады. Кейде, оның жоғарғы жиегі жүзік тәрізді шеміршекке жетеді. Үлестердің артқы беті жұтқыншақ және өңеш қабырғаларымен жанасады. Бұл бездің кеңірдек пен көмейге қараған ішкі беті ойыс болса, сыртқы беті дөңес. Қалқанша без алдыңғы жағынан терімен, тері асты шелмайымен безге сыртқы қапшық, capsula fibrosa, түзетін мойын шандырымен және mm. Sternohyoideus, sternothyroideus et omohyoideus бұлшықеттерімен жабылған. Қапшық бездің тініне өсінділер шығарады, олар оны құрамында иоды бар зат тириодин болатын коллоиды болатын түйіншелерден, folliculi gl. thyroidea тұратын кішкене үлестерге бөледі. Без көлдеңенінде 50-60мм, алдыңғы-артқы бағытта бүйір үлестері аймағында 18-20мм, қылта деңгейінде 6-8мм. Қызметі: организм үшін үлкен маңызы бар без, сүйек жүйесі тіңдерінің дұрыс дамуы, зат алмасу, жүйке жүйесі без гормонына байланысты.
Қалқанша маңы безі, glandula parathyroidea , дамуы бойынша бранхиогендік топқа жатады. 2 жоғарғы және 2 төменгі, жалпы саны 4. Қалқанша безінің бүйір бөліктерінің артқы бетінде орналасқан кішкенен денешіктер. Ұзындығы-6 мм, ені-4мм, қалыңдығы-2мм. Жай көзбен қарағанда кейде оларды май бөліктерімен, қосымша қалқанша бездермен, бұғақ безінің ұсақталған бөліктерімен шатастырып алууға болады. Қызметі: Организмдегі кальций мен фосфор алмасуын реттейді.
Эпифиз немесе томпақ дене , сorpus pinealе , дамуы бойынша неврогендік топқа жатады . Таламустармен habenulae арқылы байланысқан, ортаңғы ми төбесі табақшасының жоғарғы төбешіктері үстінде орналасады. Көлемі: кішкентай, сопақ. Қызғыл түсті, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.