Биогазды биотехнологиялық жолмен алу. Метан газын алу технологиясы, метан түзуші микроорганизмдер және негізгі қондырғыларға байланысты мәлімет жинақтау
Студент: Әбілова Дана БТ17-18топ
Бизнес-жоба
Тақырыбы: Биогазды биотехнологиялық жолмен алу. Метан газын алу технологиясы, метан түзуші микроорганизмдер және негізгі қондырғыларға байланысты мәлімет жинақтау.
Қазіргі кезде ауыл аймақтары газбен қамтамасыз етілсе де, көбінесе әкелінетін пропан-бутан (баллондардағы) газ. Ауыл аймақтарында пайда болған тапшылықты биогаз көмегімен азайтуға болады.
Жұмыстың міндеті: Ауылшаруашылық өнімдерінен биогаз алу процесстерін зерттеу.
Бизнес-жоба жұмысының кезеңдері:
Тақырыпқа байланысты кіріспе енгізу;
Ауылшаруашылық қалдық өнімдерді биогаз өндіру үшін пайдалану;
Биогаздан алу үшін метан бөлетін бактерияларды қолдану;
Берілген жұмыс бойынша нәтиже және қорытынды шығару;
Биогазды алу үшін қолданылатын қондырғылар;
Жұмыстың міндеті: Ауылшаруашылық өнімдерінен биогаз алу процесстерін зерттеу.
Биогаз - көмірқышқыл газы мен метан қоспасынан тұратын органикалық қалдықтарды (биомассалар) ашыту арқылы алынған өнім. Биогаз - газдар қоспасы.
Оның негізгі компоненттері: метан (СН4) - 55 - 70%, көмірқышқыл газы (СО2) - 28 - 43%, сонымен қатар өте аз мөлшерде басқа газдар, мысалы күкірттісутек (Н2S).
Биогазды өндірудің қазіргі технологиясы бойынша бактерияның үш түрін қолданады:
- гидролизды бактериялар;
- қышқыл түзуші бактериялар;
- метан түзуші бактериялар.
Биогаз алу үшін шикізат және өндірісте
+ Органикалық қалдықтар тізімі: қи, құс тезегі, сыралы бытыраның бір түйірі, фекальдық тұнба, балық цехтарының ығындылары(қан, май, шекқарын), шөп, тұрмыс қоқыстары.
+ Сүт зауыттарының қалдықтар - тұзды және тәтті сүт сарысуы,
+ Чипсылар өндірісінің ығындылары - қабықтар, шіріген клубни, кофе қойыртпағы.
oo Биодизель өндірісінің қалдықтар - биодизель өндірісіндегі техникалық глицерин,
oo Шырын өндірісіндегі ығындылар - жеміс-жидек, көкөніс, жүзім сығындылары, балдырлар,
oo Крахмал өндірісінің ығындылары, қартопты қайта өңдеу.
Қолданылып отырған технология және шикізаттың түріне байланысты 1 тонна қалдықтан 350 м³ газ бөлінеді. Мысалы, бір тонна ірі қара мал қиынан 70 м³ дейін биогаз, әр түрлі өсімдік қалдықтарынан 400 м³ биогаз, майдан 1400 м³ дейін метан алуға болады - бұл ерекше биогазды рекорд болып табылады.
Биогаздың Қазақстанда және басқа да елдердегі өндірісі
Қазақстанда биогаз қондырғылары бойынша жоба жүзеге асырылуда. Бұл республикадағы алғашқы жоба. Солтүстік Қазақстан облысында Жасыл экономика аясында биогаз қондырғысының құрылысы жүргізілуде, деп хабарлайды Петропавл kz, РЕХ-Қазақстан МА тілшісі. Бұл жобаны жүзеге асыру жеке инвестициялар арқылы жүзеге асырылады. Инвестиция көлемі шамамен 1 миллиард теңгені құрайды. Зауытта құрылыс жұмыстары қызу жүріп жатыр. Мұнда күн сайын 20 адам жұмыс істейді. Қазіргі уақытта шикі материалдар қызған кезде биогаз пайда болатын арнайы резервуарлар орнатылуда. Компания өкілі ретінде алынған электр қуатын сату мәселесі пысықталған.
Биогаз Европа мен Америкада. Бүгінгі күнде Европада анаэробты шіру қондырғылардың - 44%, Солтүстік Америкада - 14%. ЕО елдерінде жұмыс істейтін биогазды қондырғыларын бірнеше топқа бөлуге болады. Олардың ішінен ең негізгі үшеуі: агротамақтық топ (67,5%), тамақтық емес өндіріс тобы (15%) және өндірістік емес топ (9,6%).
Данияда 1999 жылдың Қазан айына дейін 1984-1998 жылдары арасында салынған 20 орталандандырылған биогазды қоңдырғы жұмыс істеген. Орталандандырылған биогазды қондырғылардың (заводтардың) негізгі концепциясы, ол бірнеше жақын жатқан ауыл аймақтардан шикізатты жеткізу. Ал көктемде шіріген өнімді сол ауыл аймақтарына жер тыңайтқыш ретінде жеткізіледі. Орталандандырылған биогазды қоңдырғыларынан басқа Дания үкіметі 1994 жылдан бастап көлемі 150-200 м3, аз көлемді фермерлік қондырғыларын салу концепциясын қолдауда.1997 жылы Данияда 20 аз көлемді фермерлік қондырғы, жылу- және электрэнергиясын шығарып, жұмыс істеді.
Германияда 400-ге жуық метантенк көлемі 600-800 м3 аз көлемді фермерлік қондырғы жұмыс істеуде. 1995 жылдан 1998 жылға дейін 8 орталандан-дырылған биогазды қоңдырғы салынды. 1998 ж. басында метантенктер көлемінің қосындысы 190 мың м3 құрады.
Австрияда 1997 ж. дейін 46 аз көлемді фермерлік қондырғылар жұмыс істеді. 1997 ж. тағы 10 фермерлік және 5 үлкен қоңдырғы ашылды.
2000 ж. Калифорнияда энергетикалық тапшылық болған себебтен, жергілікті ауылшаруалары электрэнергияны қыйдан жасай бастады. Ең алғаш рет электрэнергияны қыйдан алу 25 жыл бұрын пайда болды, бірақ тиімділігі төмен болғандықтан аса таралмады. Соңғы жылдары Сан-Луи Обиспо (Калифорния) қаласындағы университетінің зерттеушілер тобы сол мәселені дамытты.
Биогаз өндірісіне әсер ететін факторлар
Әрбір шаруа қожалығында жыл ағымында айтарлықтай көлемде қи және өсімдік пәлектері, әртүрлі қалдықтар жиналады. Ол қалдықтар шіріген соң, әдетте органикалық тыңайтқыш ретінде қолданылады. Бірақ ферментация кезінде қаншама биогаз бен жылу мөлшері бөлінетінін біле бермейді. Ал бұл бөлінген энергия ауыл тұрғындарына жақсы көмегін тигізеді.
Биогаз - газдар қоспасы. Оның негізгі компоненттері: метан (СН4) - 55 - 70%, көмірқышқыл газы (СО2) - 28 - 43%, сонымен қатар өте аз мөлшерде басқа газдар, мысалы күкірттісутек (Н2S).
Орташа 1 кг 70%- ке дейін биологиялық ыдырайтын органикалық зат 0,18 кг метан, 0,32 кг көмірқышқыл газын, 0,2 кг су және 0,3 кг ыдырамайтын қалдық өндіреді.
Метан органикалық зааттардың анаэробты ыдырауының нәтижесінде пайда болады. Ашу үрдісіне әсер ететін факторлар:
+ Температура
+ Орта ылғалдылығы
+ рН ортасы
+ C : N : P қатынасы
+ Шикізаттың беткі бөлшектерінің ауданы
+ Субстратты беру жиілілігі
+ Орталандыру қосындылары
Метан бактериялары 0-70ºС аралығында өмір сүруге ыңғайлы.Егер температура жоғарыласа олар өледі, 900 С да өлмейтін кейбір штаммдары бар. Минусты температура болған жағдайда олардың қырылуы байқалмайды, бірақ тіршілік әрекетін тоқтатады. Әдебиеттерде бактериялардың өмір сүру температурасын 3-4ºС белгілейді.3
Анаэробты жағдайда органикалық заттар бірнеше шіру этаптарынан өтеді: ацетатқа дейін, С02 және Н2. Метаболизмнің бұл өнімдері метантүзуші бактериялармен қолданылады. 1-кесте
Морфологиясы бойынша бұл бактериялар:
* таяқшатәрізділер (Methanobacterium)
* кокка тәрізділер (Methanococcus)
* сарцина тәрізділер (Methanosarcina)
* спирилла тәрізділер (Methanospirillum)
Сонымен қатар, оған айтарлықтай дәрежеде қоршаған орта да әсер етеді. Бөлінетін газдың айтарлықтай көлемі температураға байланысты: жылу көп болса, органикалық шикізат ферментациясының дәрежесі және жылдамдығы жоғары болады. Нақ осы себепті алғаш биогаз алу қондырғылары жылы климатты елдерде пайда бастады. Жылу оқшаулағыштарды, сонымен қатар кейде ысытылған суды қолдану, қыс кезінде температурасы 20ºС - ге дейін төмендейтін аудандарда биогаз генераторларының құрылысын меңгеруге мүмкіндік береді.
Шикізатқа келесі талаптар қойылады: бактериялардың дамуына қолайлы орта болуы қажет, биологиялық ыдырайтын органикалық заттар және құрамында (90 - 94%) көп мөлшерде су болуы керек. Орта бейтарап және бактерия әрекетіне әсерін тигізетін заттарсыз болуы тиіс: мысалы, сабын, ұнтақ, антибиотиктер.
Биогаз алу үшін өсімдік және шаруашылық қалдықтарын, қи, ағын суларды т.б. қолдануға болады. Ферментация үрдісі кезінде резервуардағы сұйықтық үш фракцияға бөлінеді. Жоғары бөлігі - үлкен бөлшектерден құралған, біраз уақыттан кейін қатайып биогаздың бөлінуіне кедергі жасайды. Ферментатордың орталық бөлігіне сұйықтық жиналады, ал лас тәрізді фракция төменгі бөлігіне тұнбаға түседі.
Бактериялар орталық зонада аса белсенді, сондықтан резервуар құрамын әлсін - әлсін тәулігіне 1 рет, алты ретке дейін араластырып отыру қажет. Араластыру механикалық құрылымдар және гидравликалық құралдар (насостың әсерімен), пневматикалық жүйе (биогаздың рецеркулциясы) немесе әртүрлі өзін - өзі араластыру әдістерінің көмегі арқылы жүргізіледі.
Биогазды алу үшін қолданылатын қондырғылар
Ферментатор іші 2 рет ... жалғасы
Бизнес-жоба
Тақырыбы: Биогазды биотехнологиялық жолмен алу. Метан газын алу технологиясы, метан түзуші микроорганизмдер және негізгі қондырғыларға байланысты мәлімет жинақтау.
Қазіргі кезде ауыл аймақтары газбен қамтамасыз етілсе де, көбінесе әкелінетін пропан-бутан (баллондардағы) газ. Ауыл аймақтарында пайда болған тапшылықты биогаз көмегімен азайтуға болады.
Жұмыстың міндеті: Ауылшаруашылық өнімдерінен биогаз алу процесстерін зерттеу.
Бизнес-жоба жұмысының кезеңдері:
Тақырыпқа байланысты кіріспе енгізу;
Ауылшаруашылық қалдық өнімдерді биогаз өндіру үшін пайдалану;
Биогаздан алу үшін метан бөлетін бактерияларды қолдану;
Берілген жұмыс бойынша нәтиже және қорытынды шығару;
Биогазды алу үшін қолданылатын қондырғылар;
Жұмыстың міндеті: Ауылшаруашылық өнімдерінен биогаз алу процесстерін зерттеу.
Биогаз - көмірқышқыл газы мен метан қоспасынан тұратын органикалық қалдықтарды (биомассалар) ашыту арқылы алынған өнім. Биогаз - газдар қоспасы.
Оның негізгі компоненттері: метан (СН4) - 55 - 70%, көмірқышқыл газы (СО2) - 28 - 43%, сонымен қатар өте аз мөлшерде басқа газдар, мысалы күкірттісутек (Н2S).
Биогазды өндірудің қазіргі технологиясы бойынша бактерияның үш түрін қолданады:
- гидролизды бактериялар;
- қышқыл түзуші бактериялар;
- метан түзуші бактериялар.
Биогаз алу үшін шикізат және өндірісте
+ Органикалық қалдықтар тізімі: қи, құс тезегі, сыралы бытыраның бір түйірі, фекальдық тұнба, балық цехтарының ығындылары(қан, май, шекқарын), шөп, тұрмыс қоқыстары.
+ Сүт зауыттарының қалдықтар - тұзды және тәтті сүт сарысуы,
+ Чипсылар өндірісінің ығындылары - қабықтар, шіріген клубни, кофе қойыртпағы.
oo Биодизель өндірісінің қалдықтар - биодизель өндірісіндегі техникалық глицерин,
oo Шырын өндірісіндегі ығындылар - жеміс-жидек, көкөніс, жүзім сығындылары, балдырлар,
oo Крахмал өндірісінің ығындылары, қартопты қайта өңдеу.
Қолданылып отырған технология және шикізаттың түріне байланысты 1 тонна қалдықтан 350 м³ газ бөлінеді. Мысалы, бір тонна ірі қара мал қиынан 70 м³ дейін биогаз, әр түрлі өсімдік қалдықтарынан 400 м³ биогаз, майдан 1400 м³ дейін метан алуға болады - бұл ерекше биогазды рекорд болып табылады.
Биогаздың Қазақстанда және басқа да елдердегі өндірісі
Қазақстанда биогаз қондырғылары бойынша жоба жүзеге асырылуда. Бұл республикадағы алғашқы жоба. Солтүстік Қазақстан облысында Жасыл экономика аясында биогаз қондырғысының құрылысы жүргізілуде, деп хабарлайды Петропавл kz, РЕХ-Қазақстан МА тілшісі. Бұл жобаны жүзеге асыру жеке инвестициялар арқылы жүзеге асырылады. Инвестиция көлемі шамамен 1 миллиард теңгені құрайды. Зауытта құрылыс жұмыстары қызу жүріп жатыр. Мұнда күн сайын 20 адам жұмыс істейді. Қазіргі уақытта шикі материалдар қызған кезде биогаз пайда болатын арнайы резервуарлар орнатылуда. Компания өкілі ретінде алынған электр қуатын сату мәселесі пысықталған.
Биогаз Европа мен Америкада. Бүгінгі күнде Европада анаэробты шіру қондырғылардың - 44%, Солтүстік Америкада - 14%. ЕО елдерінде жұмыс істейтін биогазды қондырғыларын бірнеше топқа бөлуге болады. Олардың ішінен ең негізгі үшеуі: агротамақтық топ (67,5%), тамақтық емес өндіріс тобы (15%) және өндірістік емес топ (9,6%).
Данияда 1999 жылдың Қазан айына дейін 1984-1998 жылдары арасында салынған 20 орталандандырылған биогазды қоңдырғы жұмыс істеген. Орталандандырылған биогазды қондырғылардың (заводтардың) негізгі концепциясы, ол бірнеше жақын жатқан ауыл аймақтардан шикізатты жеткізу. Ал көктемде шіріген өнімді сол ауыл аймақтарына жер тыңайтқыш ретінде жеткізіледі. Орталандандырылған биогазды қоңдырғыларынан басқа Дания үкіметі 1994 жылдан бастап көлемі 150-200 м3, аз көлемді фермерлік қондырғыларын салу концепциясын қолдауда.1997 жылы Данияда 20 аз көлемді фермерлік қондырғы, жылу- және электрэнергиясын шығарып, жұмыс істеді.
Германияда 400-ге жуық метантенк көлемі 600-800 м3 аз көлемді фермерлік қондырғы жұмыс істеуде. 1995 жылдан 1998 жылға дейін 8 орталандан-дырылған биогазды қоңдырғы салынды. 1998 ж. басында метантенктер көлемінің қосындысы 190 мың м3 құрады.
Австрияда 1997 ж. дейін 46 аз көлемді фермерлік қондырғылар жұмыс істеді. 1997 ж. тағы 10 фермерлік және 5 үлкен қоңдырғы ашылды.
2000 ж. Калифорнияда энергетикалық тапшылық болған себебтен, жергілікті ауылшаруалары электрэнергияны қыйдан жасай бастады. Ең алғаш рет электрэнергияны қыйдан алу 25 жыл бұрын пайда болды, бірақ тиімділігі төмен болғандықтан аса таралмады. Соңғы жылдары Сан-Луи Обиспо (Калифорния) қаласындағы университетінің зерттеушілер тобы сол мәселені дамытты.
Биогаз өндірісіне әсер ететін факторлар
Әрбір шаруа қожалығында жыл ағымында айтарлықтай көлемде қи және өсімдік пәлектері, әртүрлі қалдықтар жиналады. Ол қалдықтар шіріген соң, әдетте органикалық тыңайтқыш ретінде қолданылады. Бірақ ферментация кезінде қаншама биогаз бен жылу мөлшері бөлінетінін біле бермейді. Ал бұл бөлінген энергия ауыл тұрғындарына жақсы көмегін тигізеді.
Биогаз - газдар қоспасы. Оның негізгі компоненттері: метан (СН4) - 55 - 70%, көмірқышқыл газы (СО2) - 28 - 43%, сонымен қатар өте аз мөлшерде басқа газдар, мысалы күкірттісутек (Н2S).
Орташа 1 кг 70%- ке дейін биологиялық ыдырайтын органикалық зат 0,18 кг метан, 0,32 кг көмірқышқыл газын, 0,2 кг су және 0,3 кг ыдырамайтын қалдық өндіреді.
Метан органикалық зааттардың анаэробты ыдырауының нәтижесінде пайда болады. Ашу үрдісіне әсер ететін факторлар:
+ Температура
+ Орта ылғалдылығы
+ рН ортасы
+ C : N : P қатынасы
+ Шикізаттың беткі бөлшектерінің ауданы
+ Субстратты беру жиілілігі
+ Орталандыру қосындылары
Метан бактериялары 0-70ºС аралығында өмір сүруге ыңғайлы.Егер температура жоғарыласа олар өледі, 900 С да өлмейтін кейбір штаммдары бар. Минусты температура болған жағдайда олардың қырылуы байқалмайды, бірақ тіршілік әрекетін тоқтатады. Әдебиеттерде бактериялардың өмір сүру температурасын 3-4ºС белгілейді.3
Анаэробты жағдайда органикалық заттар бірнеше шіру этаптарынан өтеді: ацетатқа дейін, С02 және Н2. Метаболизмнің бұл өнімдері метантүзуші бактериялармен қолданылады. 1-кесте
Морфологиясы бойынша бұл бактериялар:
* таяқшатәрізділер (Methanobacterium)
* кокка тәрізділер (Methanococcus)
* сарцина тәрізділер (Methanosarcina)
* спирилла тәрізділер (Methanospirillum)
Сонымен қатар, оған айтарлықтай дәрежеде қоршаған орта да әсер етеді. Бөлінетін газдың айтарлықтай көлемі температураға байланысты: жылу көп болса, органикалық шикізат ферментациясының дәрежесі және жылдамдығы жоғары болады. Нақ осы себепті алғаш биогаз алу қондырғылары жылы климатты елдерде пайда бастады. Жылу оқшаулағыштарды, сонымен қатар кейде ысытылған суды қолдану, қыс кезінде температурасы 20ºС - ге дейін төмендейтін аудандарда биогаз генераторларының құрылысын меңгеруге мүмкіндік береді.
Шикізатқа келесі талаптар қойылады: бактериялардың дамуына қолайлы орта болуы қажет, биологиялық ыдырайтын органикалық заттар және құрамында (90 - 94%) көп мөлшерде су болуы керек. Орта бейтарап және бактерия әрекетіне әсерін тигізетін заттарсыз болуы тиіс: мысалы, сабын, ұнтақ, антибиотиктер.
Биогаз алу үшін өсімдік және шаруашылық қалдықтарын, қи, ағын суларды т.б. қолдануға болады. Ферментация үрдісі кезінде резервуардағы сұйықтық үш фракцияға бөлінеді. Жоғары бөлігі - үлкен бөлшектерден құралған, біраз уақыттан кейін қатайып биогаздың бөлінуіне кедергі жасайды. Ферментатордың орталық бөлігіне сұйықтық жиналады, ал лас тәрізді фракция төменгі бөлігіне тұнбаға түседі.
Бактериялар орталық зонада аса белсенді, сондықтан резервуар құрамын әлсін - әлсін тәулігіне 1 рет, алты ретке дейін араластырып отыру қажет. Араластыру механикалық құрылымдар және гидравликалық құралдар (насостың әсерімен), пневматикалық жүйе (биогаздың рецеркулциясы) немесе әртүрлі өзін - өзі араластыру әдістерінің көмегі арқылы жүргізіледі.
Биогазды алу үшін қолданылатын қондырғылар
Ферментатор іші 2 рет ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz