Жеңіл атлетика түрлері бойынша жарыс өткізудің ережелері


Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Ш. Есенов атындағы Каспий Мемлекеттік Технологиялар және Инженеирнг
Университеті
«Дене тәрбиесі кафедрасы»
Тақырбы: Жеңіл атлетика түрлері бойынша жарыс өткізудің ережелері
Орындаған: Пмно19-1 тобының студенті Кенже Гулназ Аққалиқызы
Тексерген: аға оқытушы Жаулыбаев Жеңіс
Ақтау-2020жыл
1. Жеңіл атлетика
- Тарихы
- Жеңіл атлетиканың Қазақстанда дамуы
2. Жүгіру
3. Қазақтаң жеңіл атлеттері
- Тұяқов Әмен Елемесұлы
- Қосанов Ғұсман Сыйттықұлы
Жеңіл атлетикадан 2003 жылғы әлем чимпионаты. Стад де Франс стадионы.
Жеңіл атлетика
Жеңіл атлетика спорттың ең көп тараған түрі. Оған әртүрлі қашықтықта жүру мен жүгіру, ұзындық пен биіктікке секіру, спорттық снарядтар лақтыру, жеңіл атлетикалық көпсайыстар енеді. Жеңіл атлетикалық жарыстар ашық және жабық алаңдарда өтетін жеке, командалық және эстефеталық болып бөлінеді. Жеңіл атлетика ойындары өте көнеден белгілі. Ол ежелгі олимпия ойындарының бағдарламасына енген.
Тарихы
Жеңіл атлетиканың тарихы ежелгі дүние дәуірінде халықтардың іс - әрекетінен басталады. Табиғи қозғалыстар, яғни, жүру, тұру, секіру адам бұлшық еттерінің қозғалысы адамзат пайда болған дәуірден бастау алады. Мәліметтерге сүйінсек, жеңіл атлетикадан жарыс біздің эрамызға дейінгі 776 жылы өткізілген. Бұл туралы Ежелгі Грек олимпиада ойындары туралы жазбаларда анық жазылған.
Сол замандарда жарыс тек ұзын-сонар алаңда жүгіру жарысы мен шектелген. Ерлер мен әйелдер арасындағы бәсеке жеке-жеке өткізіліпті.
Гректер жұдырық түйістіретін спорт түрі мен күресті ауыр атлетикаға жатқызған. Бұрынғы атлеттердің жетістігі жүгіру шапшаңдығымен өлшенген бізге алғашқы олимпиадалық чемпиондардың Ежелгі Грекиядан шыққаны белгілі. Бұл шара біздің эрамызға дейінгі 776 жылы өткізілген. Онда атлеттер тек жүгіру спорт түрінен бақ сынаған. Додаға 192метрді бағындырған жалғыз атлет жеңіпаз атанған екен. Жеңіс тұғырынан көрінген азамат Элида қаласында жай ғанадаяшы болған. Алдымен жеңіл атлетикаға алғаш рет Англияда ұйымдастырылған. 1837жылдары жарысқа түскендер 2метр қашықтыққа жүгірген. Оған қатысушылар Регби қаласындағы коледжде білім алып жатқан жастар болған. Итон, Оксфорд, Кембридж, Лондондағы оқу орындарында да спорттық жарыстан жиі өтіп тұрған.
Кейіннен бағдарламаға қысқа қашықтықта жүгіру, ұзындықта және биіктіктен секірусынды шарттар енгізілді. 1865жылы Лондон атлетика клубы құрылды. Бұның негізінде тұңғыш рет жеңіл атлетикадан ел чемпионаты өтті.
1880жылы Англияда Британ Империясының шеңберінде әуесқойлар атлет қауымдастығы негізін қалады. Ал, АҚШ-та 1868жылы Нью-Йорк қаласында алғашқы атлет клубы ашылды. Сол жылдары Америкада атлетиканың дамуына үлес қосақандардың басым бөлігі университет ошақтары болды.
Жеңіл атлетиканың Қазақстанда дамуы
Қазақстанда алғашқы ресми жеңіл атлетикалық жарыс-Бүкіл Қазақстандық 1-спартикада 1928жылы Петорпавл қаласында өтті. Республикада жеңіл атлетикадан тұңғыш рет КСРО-ның спорт шебері атағын Ш. Бекбаев алды. Қазақстанның жеңіл атлеттері Олимпиада ойындарында, дүниежүзілік чемпионаттар мен халықаралық жарыстарда жоғары нәтижелерді көрсетіп, жеңімпаздар мен жүлдегерлер атанды. Олар: Е. Қадяйкин, Ұ. Қосанов, Ә. Тұяқов, В. Савинков, Л. Кононова, С. Исабаев, Б. Күреңкеев, В. Муравьев т. б Қазақстандықтар арасында Олимпиадалық ойындарға тұңғыш қатысқан спортшы Е. Кадяйкин болды. Тәуелсіз елімізге тұңғыш алтын медельді Сиднейде(Австралия) өткен 27-Олимпиядалық ойындарда кедергі арқылы жүгіруші О. Шишигина әкелді.
Жүгіру
Жүгіру, спорттық жүгіру-жеңіл атлетиканың негізгі бір түрі. Оның тегіс жерде әр түрлі қашықтыққа жүгіру(жүгіру жолыен немесе тас жолымен), кедергілі жүгіру. Археологиялық ескерткіштер жүгірушілер бәсекесінің ежелгі дәуірлерден бастап дамығанын көрсетеді. Жарыс жолының қашықтығы 192метр 27см ге тең болып, «стадидорм» деп аталған. Яғни сол кездегі жарыс өткен стадионның жалпы ұзындығына сәйкес алынған.
Қазақстанның жеңіл атлеттері
Тұяқов Әмен Елемесұлы
Тұяқов Әмен Елемесұлы- 12. 02. 1938жылы Маңғыстау облысы Маңғыстау ауданы Шайыр ауылы ауданында дүниеше келген. Жеңіл атлетикадан КСРО-ның еңбек сіңірген спорт шебері(1965жылы), ҚР-ның еңбек сіңірген қайраткері(1997) . Бұрынғы Гурьев педогогикалық институтының физика-математика факултетін бітірген. Бапкерлері- А. М. Куликова, Б. С. Токарев. Қазақстан чемпионаттары мен спартакиадаларының бірнеше дүркін жеңімпазы. КСРО чемпионатының 100метр жүгіруден күміс, қола және 200метрге жүгіруден алтын медалін алған.
Қосанов Ғұсман Сыйыттықұлы
Қосанов Ғұсман Сыйыттықұлы- КСРО құрамында Олимпиадаға қатысқан тұңғыш желаяқ 1960жылы Рим олимпиадасынан күміс медальға ие болды. 25. 5. 1935 Шығыс Шығыс Қазақстан облысы Бесқарағай ауданы Изатуалла ауылында -13. 6. 1990 Аламты облысында қайтыс болған. Жеңіл атлетикадан КСРО-ның еңбек сіңірген спорт щебері(1964) Қазақ мемлекеттік дене тәрбиесі институтын бітірген. 4х100 метрлік эстафеташылар жарысынан 17-Олимпиядалық ойындарының күміс жүлдегері. 100метрге жүгіруден КСРО чемпионатының күміс жүлдегері.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz