ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯ кітабі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 141 бет
Таңдаулыға:

ПЕДАГОГИКАЛЫҚ

ПСИХОЛОГИЯ

Құрылымдық - логикалық сызбалар Мемлекеттік білім беру стандарттарының талаптарына сәйкес құрылған. Олар студенттердің шығармашылық ойын дамытып, сәйкес материалды өз бетінше оқуға көмектеседі. Тесттік тапсырмалар материалды меңгеру деңгейін тексеру үшін және өзі - өзін тексеруге арналған.

Оқу құралы психология мен педагогиканы оқып үйренуші және зерттеуші жоғарғы оқу орындары студенттеріне, оқытушыларына, аспиранттарға сонымен қатар іс - әрекеттегі психологтар мен білім беру саласындағы қызметкерлерге арналған.

МАЗМҰНЫ

Алғы сөз . . . 4

І Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері . . . 6

1-тақырып. Педагогикалық психологияның пәні мен міндеті . . . 6

2-тақырып. Педагогикалық психологияның әдістері . . . 17

ІІ Тарау. Оқыту психологиясы . . . 27

3-тақырып. Үйрету және оқу . . . 27

4-тақырып. Оқыту мен дамыту . . . 43

5-тақырып. Оқу іс - әрекеті . . . 71

6-тақырып. Оқу түрткісі . . . 90

7-тақырып. Білім, білік пен дағдыны меңгеру . . . 102

ІІІ Тарау. Тәрбиелеу психологиясы . . . 118

8-тақырып. Оқушы тәрбие субъектісі ретінде . . . 118

9-тақырып. Тәрбиелеу әдістері . . . 138

ІV Тарау. Педагогикалық іс - әрекет психологиясы . . . 146

10-тақырып. Педагогикалық іс - әрекеттің жалпы сипаттамасы . . . 146

11-тақырып. Іс - әрекеттің стильдері және педагогикалық қабілеттілік . . . 153

12-тақырып. Педагогикалық қарым - қатынас . . . 168

АЛҒЫ СӨЗ

Педагогикалық психология бойынша оқырманға ұсынылып отырған құрылымдық - логикалық сызбаларды жаңа ұрпақтың оқу - әдістемелік материалдарына жатқызуға болады.

Ақпаратты құрлымдық - логикалық түрде ұсынудың оқу материалын жолдық - мәтіндік баяндаумен салыстырғанда бірқатар артықшылығы бар.

Біріншіден, мәтіндік ақпаратты жолды түрде құрғанда, зерттеліп отырған құбылыстың құрылымын анықтауда, оның құрастырушыларының арасындағы маңызды байланыстарды белгілеуде қиыншылық тудырады. Бұл қиыншылық, көп жағдайда, сөз арқылы баяндауды кесте, ең абзалы - сызба ауыстырғанда жойылады.

Екіншіден , оқу мәтінін осылайша қайта құру оқушының ойлау қабілетін белсендіруші бірден-бірі тиімді әдіс болып табылады.

Үшіншіден , бірқатар зерттеулер ойлау іс -әрекетінің жетекші буынын талдаудың ерекше түрі - синтез арқылы талдау (екенін) құрастыратынын анықтаған. Бұл операция оқу материялын оның таңбалық үлгілеу жолы арқылы неғұрлым терең меңгеру мен түсінуді құрайды.

Төртіншіден , берілеген құралда ғылым саласында және іс -әрекет жүзінде кеңінен танымал-ақпаратты сызба түрінде сырт көзбен қарау (визуалдандыру) тәсілі пайдаланылады. Біздің ойымызша, әрбір оқушының бұл тәсілді білу және оны іс жүзінде меңгеру дағдысы педагогикалық психологиялық пәнін неғұрлым терең меңгеруге көмектесіп, жалпы алғанда, оқу материялымен жұмыс істеудің тиімді жолдарын қалыптастыруға ықпалын тигізеді.

Бесіншіден , бірқатар психологиялық зерттеулер мәтіндік ақпаратты құрылымдау ¹ және сызбалау ² есте сақтау үрдісінің негізін құрастырушы мнемикалық іс -әрекеттің маңызды компоненті болып табылады.

Алтыншыдан , ақпаратты көрнекі - бейнелі ұсыну, оның жақсы есте сақталуына көмектеседі.

Жетіншіден , тәжірибе көрсеткендей, оқу ақпаратын құрылымдық -логикалық сызба жүйесінде ұсыну оқушылардың өз бетімен жұмысын ұйымдастыру және белсендірудің біршама тиімді құралы болып табылады.

Сегізіншіден , оқу құралында ұстанып отырған материалды құрылымдау формасы оқушыға тез арада сол пән бойынша тұтас түсінік қалыптастыруға ықпалын тигізеді. Бұл материалын меңгеру үрдісін ары қарай ұйымдастыру үшін негіз құрайды.

Бұл жерде, оқу ақпаратын құрылымдық-логикалық түрде ұсынудың бірқатар жетіспеушіліктері бар екенін айта кетсек дұрыс болады.

Біріншіден, кез -келген сызба (схематизм) тым қарапайым түсінуді қалыптастырады. Бұл өз кезегінде, пәнді оқып, зерттеу үшін бейнеленген материал жеткілікті деген қиял тудырады.

Екіншіден , логикалық - құрылымдық үлгілеу (модельдеу) принципті бойынша оқу құралдарын абсалютке шығару кәсіби ойлау мен тілге өзінің кері әсерін тигізуі мүмкін. Бұл - ойлаудың гуманитарлық және жаратылыстану ғылыми стильдері арасында түбегейлі (принципиалды) айырмашылықтар бар екенін ескеруге байланысты маңызы бар.

Үшіншіден , материалдың кейбір жеке бөліктері құрылымдауға қиын «көнеді», ол өз кезегінде, сызба көмегі арқылы толыққанды курс әзірлеуді қиынға соқтырады.

Төртіншіден, оқу материалын сызба түрінде ұсыну барысында оның материалды (материалдың) «кодталған» мазмұнға толық сәйкес келуі мүмкін. Мысалы, зерттелінетін құбылыстар мен олардың қасиеттері және тағы басқа туралы білімді ғана емес, сызбалаудың (схематизация) басқа түрін «талап етеді».

¹ Құрастыру кезінде белгілі бөлшектері

² Схемаларды құрастырғанда немесе салу кезінде ең басты бөлшектері көрінеді

Жоғарыда айтылып өткендерге сүйенсек, оқу процесінде ең тиімді нәтижелерге біз ақпараттың әрқилы, яғни мәтіндік және құрылымдық -логикалық түрлерін оңтайлы ұштастырған жағдайда ғана жете алатынымыз анық. Алайда, қазіргі уақытта оқу -әдістемелік құралдар әзірлеу барысында басымдылық оның мазмұнын жолдық -мәтіндік тәсілмен баяндауға беріліп отыр. Бұл жағдай, әрине, білім берудің сапасын көтеруге көп кедергі келтіреді. Сол себепті, автор «Педагогикалық психология» оқу курсын алға тартқанда құрылымдық-логикалық тәсілді таңдап отыр. Әрине, берілген сызбалар алға қойған мақсатқа жетудің ең ақырғы нұсқасы емес, оған қол жеткізудегі тек мүмкін нұсқасының бірі ғана.

Құралда, сонымен бірге тестік тапсырмалар да ұсынылады. Педагогикалық новациялардың бір бөлігі болып табылады, олар педагогикалық психология бойынша меңгерілген білім, білік және дағды деңгейіне объективті баға алуға, оқу бағдарламасын меңгеру барысында кездесетін проблемаларды анықтауға мүмкіндік береді. Тест түріндегі педагогикалық тапсырмалар оқытушы, сонымен бірге бақылаушы міндеттерді жүзеге асыру үшін пайдалануы мүмкін. Оларды құрастыру барысында, біз тек ғана құрылымдық -логикалық түрде ұсынылған оқу материалдарын ғана емес, басқа да ақпарат көздерін пайдаландық.

Біздің ойымызша, бұл құрал лекция материалын тыңдауға дайындалу барысында, сонымен қатар, баяндалған курстың негізгі ережелерін қайта есте жаңғырту үшін де пайдасын тигізеді. Құралды практикалық сабақтарда материалдың меңгерілу деңгейін бақылау үшін пайдалану орынды. Материалды өз бетінше түсінуді ынталандыру үшін автор сызбалар, суреттер мен кестелерге түсініктеме беруден саналы түрде аулақ болуға тырысқан. Кітаптың материалдары студенттерге өз бетімен жұмыс кезінде, сонымен қатар сынақтар мен емтихандарға дайындалу барысында көмегін тигізеді.

Құралдар ұсынылған ғылыми -әдістемелік әзірлемелер бірнеше рет «педагогикалық психология» курсын оқыту барысында қолданылған. Оларды пайдалануға жинақталған тәжірибиеден, біз олардың проекциялық аппаратуралардың (слайдоскоп, оверхеда) слайдтары мен пленкалары мен мультимедиялық компютерлік технологияларды қолданып дидактикалық құралдар дайындауға негізге алуға болады.

Келтірілген материалдарда кейбір жаңсақтықтар, сонымен қатар педагогикалық психологияның кейбір тараулары мен тақырыптарын толыққанды бейнелеу мүмкіндігінің болмауын ескере отырып, автор сіздерден өз атына түскен кез - келген сындарлы ескертулерді шын ризашылықпен қарастырады.

І-ТАРАУ

ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯНЫҢ

ЖАЛПЫ НЕГІЗДЕРІ

1. Педагогикалық психологияның пәні мен міндеттері

1. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯНЫҢ ПӘНІН АНЫҚТАУДАҒЫ

ӘРТҮРЛІ БАҒЫТТАР

¹ В. А. Крутецкий Основы педагогической психологии. М., 1992. 7б.

² Т. В. Габай Педагогическая психология: Оқу құралы. М. 1995. 5б.

³ Л. И. Божович Педагогическая психология// Педагогическая энциоклопедия: 2т. М., 1999. 2т. 124б.

⁴ И. А. Зимняя Педагогическая психология: Оқу құралы. Ростов н/д, 1997. 30б.

⁵ В. В. Давыдов Проблемы развивающего обучения. М., 1996.

1 Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері

2. ПЕДАГОГИКАНЫҢ ПСИХОЛОГИЯМЕН ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ

1 Тарау. Педагогикалық психологияның пәні мен міндеттері

3. ПЕДАГОГИКА МЕН ЖАС ЕРЕКШЕЛІК ПСИХОЛОГИЯСЫНЫҢ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ

1 Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері

4. ПЕДОЛОГИЯНЫҢ НЕГІЗГІ ПРИНЦИПТЕРІ

1 Тарау. Педагогикалық психологияның пәні мен міндеттері

5. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯНЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ

1. Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері

6. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯНЫҢ НЕГІЗГІ МІНДЕТТЕРІ

1 Тарау. Педагогикалық психологияның пәні мен міндеттері

7. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

1. Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері

8. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯНЫҢ КАТЕГОРИЯЛАРЫ

1 Тарау. Педагогикалық психологияның пәні мен міндеттері

9. ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ - ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕДЕ ТЕОРИЯЛЫҚ БІЛІМДІ ҚОЛДАНУДЫҢ МАҢЫЗЫ

. . .

1. Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері

(жалғасы)

. . .

І-ТАРАУ

ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯНЫҢ

ЖАЛПЫ НЕГІЗДЕРІ

1. Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері

1. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯНЫҢ ӘДІСТЕРІНІҢ

МӘСЕЛЕЛЕРІ

2 Тарау. Педагогикалық психологияның әдістері

2. ӘДІСНАМАЛЫҚ БІЛІМДЕРДІҢ ДЕҢГЕЙЛЕРІ

. . .

1. Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері

3. ПСИОХОГИЯЛЫҚ - ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУДЕГІ ӘДІСНАМАЛАР, ӘДІС ПЕН ӘДІСТЕМЕЛЕР АРАСЫНДАҒЫ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ

Әдістеме

Бұл нақты

материал және

процедура негізіндегі

ұғымдардың объективтілік және

субъективтілігін зерттеу әдіс -

тәсілінің жүзеге асырылуы

Зерттеу әдісі

Зерттеліп жатқан құбылыстың жалпы

теориялық түсінігінен туындайтын

зерттеу жолы

Зерттеу әдіснамасы

Принциптер жүйесі және ұйымдастыру тәсілі мен

теориялық іс - әрекетті құрастыру, сонымен қатар

бұл жүйе туралы оқып білу

2-Тарау. Педагогикалық психологияның әдістері

4. ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУДЕ ӘДІСТЕРДІ

ТОПТАСТЫРУ (Б. Г. АНАНЬЕВ БОЙЫНША)

¹ Ананьев Б. Г. Қазіргі замандағы адам білімінің проблемалары туралы. М., 1977.

1. Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері

5. БАЙҚАУ ТҮРЛЕРІ

2-Тарау. Педагогикалық психологияның әдістері

6. БАЙҚАУ МЕН ЭКСПЕРИМЕНТТІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ ТАЛДАУЫ

1-Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері

7. БАЙҚАУ ӘДІСІНІҢ АРТЫҚШЫЛЫҚТАРЫ МЕН КЕМШІЛІКТЕРІ

8. ЭКСПЕРИМЕНТ ӘДІСІНІҢ АРТЫҚШЫЛЫҚТАРЫ МЕН КЕМШІЛІКТЕРІ

2 Тарау. Педагогикалық психологияның әдістері

9. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ ЭКСПЕРИМЕНТТІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

(Ю. В. ГРОМЫКО, В. В. ДАВЫДОВ БОЙЫНША) ¹

. . .

Ю. В. Громыко, В. В. Давыдов Концепция экспериментальной работы в сфере образования // Педагогика. 1994. №6. 31-37б.

1. Тарау. Педагогикалық психологияның жалпы негіздері

14. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ - ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРДІҢ НЕГІЗГІ САТЫЛАРЫ

. . .

ІІ-ТАРАУ

ОҚЫТУ ПСИХОЛОГИЯСЫ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

1. ҮЙРЕТУ ҰҒЫМЫН АНЫҚТАУДАҒЫ ӘРТҮРЛІ КЕЛІСТЕР

¹ Қараңыз: Ительсон Л. Б. Лекции по современным проблемам психологии обучения.

Владимир, 1975. 5б.

² Қараңыз: Зимняя И. А. Педагогичекая психология: Оқу құралы. Ростов н/Д, 1997. 120б.

³ Қараңыз: Платонов К. К. Краткий словарь системы психологических понятий. М., 1984.

75б.

⁴ Қараңыз: Тальзина Н. Ф. Педагогическая психология: Оқу құралы. М., 1998. 25б.

⁵ Қараңыз: Немов Р. С. Психология: 2- кітап. Психология образования. М., 1994. 234б.

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

2. ОҚЫТУ ҰҒЫМЫН АНЫҚТАУДАҒЫ ӘРТҮРЛІ КЕЛІСТЕР

¹ Қараңыз: Выготский Л. С. Педагогическая Психология. М., 1991.

² Қараңыз: Рубинштейн С. Л. Основы общей психологии. СПб., 1999.

³ Қараңыз: Давыдов В. В. Теория развивающего обучения. М., 1996.

⁴ Қараңыз: Гальперин П. Я. Методы обучения и умственное развитие ребенка. М., 1985.

⁵ Қараңыз: Леонтьев А. Н. Проблема развития психики. Оқу құралы. М., 1972.

⁶ Қараңыз: Платонов К. К. Краткий словарь системы психологических понятий. М., 1984.

159б.

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

3. ОҚЫТУҒА ПӘНАРАЛЫҚ ТҰРҒЫДАН КЕЛУ

(И. ЛИНГРАТ БОЙЫНША) ¹

¹ Қараңыз:. : Лингарт И. Процесс и структура человеческого учения. М., 1970. С. 18.

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

4. «ҮЙРЕНУ» ҰҒЫМЫНЫҢ НЕГІЗГІ ҚЫРЛАРЫ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

5. ҮЙРЕНУ, ОҚУ, ОҚЫТУ ҰҒЫМДАРЫНЫҢ АРАҚАТЫНАСЫ

а) А. К. Маркова ¹

б) Н. Ф. Талызина ²

Қараңыз: А. К. Маркова т. б. Формирование мотивации учения. М., 1990.
Қараңыз: Н. Ф. Талызина Педагогическая психология: Оқу құралы. М, 1998.

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

6. ҮЙРЕНУ ТЕОРИЯСЫНЫҢ ПРОБЛЕМАЛАРЫ

2 Педагогикалық психология

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

1. АДАМ ТӘЖІРИБЕ ЖИНАҚТАЙТЫН ІС - ӘРЕКЕТТЕР ЖҮЙЕСІ ¹

¹ Қараңыз: Т. В. Габай Педагогическая психология: Оқу құралы. М., 1996. 69б.

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

2. ҮЙРЕНУ ТИПТЕРІНІҢ ЖІКТЕЛУІ ¹

¹ Қараңыз: В. Д. Шадриков Психология деятельности и способности человека: Оқу құралы. М., 1996. 118б.

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

9. ҮЙРЕНУДІҢ БАЙЛАНЫСТЫҚ ТИПТЕРІ ¹

¹ Қараңыз: В. Д. Шадриков шығ. 122-123б.

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

10. ҮЙРЕНУДІҢ ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫҚ ТИПТЕРІ ¹

¹ Қараңыз: В. Д. Шадриков Шығ. 122-123б.

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

11. ҮЙРЕНУ ТҮРЛЕРІ

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

12. ҮЙРЕНУДІҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ТЕОРИЯЛАРЫ

13. ҮЙРЕНУ ТЕОРИЯСЫНЫҢ БАЙЛАНЫСТЫҚ ТЕОРИЯЛАРЫ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

14. ҮЙРЕНУ ТЕОРИЯЛАРЫНЫҢ ШАРТТЫ - РЕФЛЕКТОРЛЫҚ

ТЕОРИЯСЫ

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

15. ҮЙРЕНУДІҢ БИХЕВИОРАЛДЫҚ ЗАҢЫ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

16. ҮЙРЕНУДІҢ ТАҢБАЛЫҚ ТЕОРИЯСЫ

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

ІІ ТАРАУ

ОҚЫТУ ПСИХОЛОГИЯСЫ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

1. ОҚЫТУ ҰҒЫМЫН АНЫҚТАУДАҒЫ ӘРТҮРЛІ КЕЛІСТЕР

¹ Қараңыз: К. К. Платонов Кракий словарь системы психологических пониятий. М., 1984. 78б.

² Қараңыз: Педагогика : оқу құралы/ Редак. П. И. Пидкасистый М., 1996. 119б.

³ Қараңыз: Н. Ф. Талызина Педагогическая психология: Оқу құралы. М., 1998. 25б.

⁴ Қараңыз: И. А. Зимняя Педагогическая психология: Оқу құралы. Ростов н/Д, 1997. 118б.

⁵ Қараңыз: И. Ф. Харламов Педагогика: Оқу құралы. М., 1997. 137б.

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

2. ОҚЫТУ МЕН ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУ ПРОБЛЕМАЛАРЫ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

3. ОҚЫТУ МЕН ДАМЫТУДЫҢ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ ПРОБЛЕМАСЫН ШЕШУДЕГІ НЕГІЗГІ КЕЛІСТЕР

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

4. ОҚЫТУ МЕН ДАМУ ПРОБЛЕМАСЫН ЗЕРДЕЛЕУДЕГІ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАР

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

5. ОҚУ ПРОЦЕСІНДЕ ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ

НЕГІЗГІ САЛАЛАРЫ

Мақсат қоюға қабілеттілікті Өз әрекетін бағындыра алу,

ұйымдастыру және жоспарлау

қабілеттілігі

Тәсілдерді және операцияларды Өзін-өзі реттеу және өзін-өзі бақылау

түрлендіру іскерлігі дағдылары (рефлексия негізінде)

Мақсат пен мотив арасындағы қатынастарды еркін түрде таба білу іскерлігі

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

6. ОҚУ ПРОЦЕСІНДЕГІ ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ

НЕГІЗГІ БЕТАЛЫСТАРЫ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

7. ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ҚОЗҒАУШЫ КҮШТЕРІ,

ФАКТОРЛАРЫ МЕН ШАРТТАРЫ

3 Тақырып. Үйрету және оқыту

8. ПСИХИКАЛЫҚ (АҚЫЛ - ОЙ) ДАМУДЫҢ ДЕҢГЕЙЛЕРІ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

9. ӨЗЕКТІ ДАМУ ДЕҢГЕЙІНІҢ КӨРСЕТКІШТЕРІ

4 Тақырып. Оқыту және дамыту

10. ЖАҚЫН ДАМУ ЗОНАСЫНЫҢ КӨРСЕТКІШТЕРІ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

11. ҮЙРЕНУ: ТҮРЛЕРІ, ДЕҢГЕЙЛЕРІ, КЕЗЕҢДЕРІ, КӨРСЕТКІШІ

. . .

4 Тақырып. Оқыту және дамыту

12. ЖАЛПЫ ЖӘНЕ АРНАЙЫ ҮЙРЕНУ

Үйрену факторлары

Қабылдау

Елес

Ес

Ойлау

Зейін

Сөйлеу

Мотивациялы - еріктік

Эмоциялық

Оқу материалдарының

мазмұнының тура және жаңаша

түсінігін анықтау

белсенді қолдана алуына дейін

материалдарды игеру

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

13. ОҚУ ПРОЦЕСІНДЕГІ ОЙЛАУДЫҢ ДАМУЫ

. . .

4 Тақырып. Оқыту және дамыту

14. ОЙЛАУДЫҢ ДАМУ ӨЛШЕМДЕРІ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

15. ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ОЙЛАУДЫ АНЫҚТАУДЫҢ ПРИНЦИПТЕРІ, ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ КЕДЕРГІЛЕРІ МЕН ӨЛШЕМДЕРІ

4 Тақырып. Оқыту және дамыту

16. ТАНЫМДЫҚ ІС-ӘРЕКЕТТІ ДЕҢГЕЙЛЕП ТАЛДАУ ЖӘНЕ ОНЫҢ АҚЫЛ-ОЙ ӘРЕКЕТІМЕН БАЙЛАНЫСЫ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

17. ОЙША ТАПСЫРМАНЫ (СОНЫМЕН ҚАТАР ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ) ШЕШУДІҢ ПРИНЦИПТІК СХЕМАСЫ ¹

. . .

. .

. . .

¹ Қараңыз: М. И. Гамезо, И. А. Домашенко Атлас по психологии. М., 1998. Б. 183

4 Тақырып. Оқыту және дамыту

18. ОЙЛАНАТЫН ТАПСЫРМАЛАРДЫ ШЕШУ КЕЗЕҢДЕРІ

. . .

19. МНЕМИКАЛЫҚ ІС-ӘРЕКЕТТІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

20. ОҚУ ПРОЦЕСІНДЕ ЕС НӘТИЖЕСІНЕ ӘСЕР ЕТЕТІН СЕБЕПТЕР

4 Тақырып. Оқыту және дамыту

21. ЛОГИКАЛЫҚ ЕСТЕ САҚТАУ КЕЗЕҢДЕРІ

. . .

22. АҚПАРАТТЫ ЕСТЕ САҚТАУДЫҢ ОНЫҢ ТАҚТАҒА ОРНАЛАСУЫНА БАЙЛАНЫСЫ ¹

¹ Америкалық зерттеулерінде көрсетілген.

ІІ. Тарау. Оқыту психологиясы

23. ОЙЛАУ ТҮРЛЕРІНЕ ЕСТЕ САҚТАУДЫҢ ТӘУЕЛДІЛІГІ

4 Тақырып. Оқыту және дамыту

24. САБАҚТА ТАНЫМДЫҚ ПРОЦЕСІ ДАМУЫНЫҢ

ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ОҚУ ¹

Ойлау

Сабақ тапсырмалары мен мақсаттарына сәйкес, оқушылардың ой іс-әрекеттер мақсатын қалыптастыруда сабақ қандай дәрежеде әзірленген?
Мұғалім қандай дәрежеде сабақта оқушыларды мақсат қоюшылық әдістеріне үйретеді?
Оқушылар қандай дәрежеде сол немесе басқа тапсырмаларды орындау барысында бөлінген оқу тапсырмаларын меңгереді?
Мұғалімнің басқарушылық іс-әрекеті сабақ барысында оқушылардың ойлау іс-әрекетінің заңдылықтарына сәйкес келе ме?
Сабақ барысында ойлау мотивтері қалыптаса ма? Жеке танымдық мотивтерді қалыптастыру қандай роль атқарады?
Оқытылып жатқан материалға қызығушылық пен ойлау процесін қалыптастыру үшін педагог қандай құралдарды пайдаланады?
Сабақ барысында ойлау іс - әрекетінің рефлексивті компонеттері қалыптаса ма?
Оқушыларда оқу барысында ойлау іс-әрекетінің жалпы әдістерінің қалыптасуы қандай дәрежеде болды?
Оқушыларға сабақ барысында материалды логикалық, мағыналық өндеу әдістері үйретіле ме?
Оқушылар өзінің жеке ойлау іс-әрекетін, өз жолдастарының жұмысын талдауға және бағалауға үйрене ме?
Педагог оқу процесінің нақты жүргізілуі туралы қандай ақпарат алады? Бұл ақпарат педагогтың басқарушылық ықпал жасауында қалай ескеріледі?
Түсінігін айту кезінде оқылып жатқан материалдың мазмұнының бастыларын бөліп қарастыра ма?
Сабақта оқылатын материал мен оқушының жеке тәжірибесі арасындағы байланыс ескеріле ме?
Мұғалім оқушының материалды ұқандығын білу үшін қандай түсінік критериін пайдаланады? Сабақ барысында ойлау іс-әрекетінің рефлексивтік компоненттері қалыптаса ма?
Оқылып жатқан материал оқушылардың эмоционалдық қарым-қатынасын көрсете ме, оқу мазмұны оқушылардың мотивтерімен байланысады ма?
Оқытушы оқушының ойлауға қабілеттін қандай дәрежеде жүзеге асырады?
Сабақта оқушылардың ұжымдық ойлау іс-әрекеті қолданыла ма?
Мұғалім оқушыларға оқытудың жақын арадағы даму зонасын жоспарлау мен құрастыруға бағыттау
Оқушыларға қойылатын міндеттер деңгейі олардың нақты мүмкіндіктеріне сәйкес келе ме?
Мұғалімнің оқушылардың түрлі оқу тапсырмаларын орындауына көмек ретіндегі түрлері, ерекшеліктері қандай?
Мұғалімде оқушының оқу деңгейі және ойлаудың индивидуалды ерекшеліктері туралы түсінігі бар ма?

1Қараңыз: Танымдық процестер мен оқудағы тәсілдер. Оқу құралы / редакция В. Д. Шадрикова. М., 1990.

3 Педагогикалық психология

Оқу процесін ұйымдастыруда оқушылардың индивидуалды ойлау көрсеткіші қалай ескеріледі?
Оқушылар ерекшелігі ойлаудың негізгі сапасы арқылы ескеріле ме (ой тереңдігі икемділік, тұрақтылық, өз беттілік, саналылық) ?
Педагог ойлаудың индивидуалды ерекшелігінің жылдамдығын темпін ескере ме?
Сабақта (ойлау) шығармашылық ойлау элементтерінің қалыптасуы қандай дәрежеде болды?
Мұғалім оқушылардың ойлау іс - әрекетін бақылаудың қандай формаларын пайдаланады?
Оқушыларда өзін - өзі бақылау дағдысы қалыптаса ма?
Сабақта проблема көтерген мазмұндау, проблема көтерген тапсырмалар пайдаланыла ма? Бұл тапсырмалардың ойланып істелген, дайындық деңгейі қандай?
Педагогтың бағалау іс - әрекетінде оқушылардың ақыл - ой қабілеттері қалай ескеріледі?
Мұғалім сабақта оқушылармен сабақты жекелеп өткізу формасын қолдана ма?
(Оқушыға) Мұғалім сабақта оқушының белсенді ойлау іс - әрекеттеріне қандай құралдар мен әдістер арқылы әсер етеді?
Сынып және жеке оқушылардың сабақтағы ойлау белсенділігін бағалаңыз.
Сабақ мақсатының негізгі оқу және дамытушылыққа (түйсік, ұғымдарды игеру, тәжірибеде қолдану, т. б. ) жету жоспарымен сабақ нәтижелігін бағалауға тырысыңыз (оқушымен әңгімелесу арқылы қадағалау) . Оқушымен әңгімелесу барысында нені және қандай дәрежеде сабақта үйренгенін анықтауға тырысыңыз.
Ойлаудың мысалы ретінде жеке оқушыны бөліп алып, оның ойлау іс - әрекетінің тәсілдерін және оның сайма - сайлығын бағалаға тырысыңыз. Сабақта сынып пен жеке оқушылардың ойлау белсенділігінің деңгейін бағалаңыз.
Зейін

Мұғалім сабақ мазмұнына деген қазығушылықты қалай оятады?
Сабақта зейінін аударту қалай жүзеге асырылады?
Сабақта алынған материалдың практикалық мәні қалай аталады?
Оқушылардың зейінін аудару үшін көрнекі материалдарды ішкі ерекшеліктері қалай қолданылады?
Материалды мазмұндау қалай ұйымдастырылады? (түрлі - түстілік, бейнелік, эмоционалдық сөйлеу, интонацияны өзгерту, жаңалықтың сөздік формасы)
Сабақта іс-әрекет түрлерінің ауысып отырылуы қалай ұйымдастырылған?
Оқушылар зейінінің жас ерекшеліктерін қалай ескеріледі?
Сабақта іс - әрекет мақсатын қалай қалыптастырады?
Сабақты жүргізу қарқыны (темп) қалай таңдалады?
Сабақта оқушылар белсенділігі қалай ұйымдастырылады?
Аттенсиондық қабілеттердің даму деңгейінде индивидуалдық ерекшеліктер қалай ескеріледі?
Зейін жетіспеушілігі байқалған балалардың іс-әрекеті қалай ұйымдастырылады?
Мұғалім өз индивидуалдық ерекшеліктерін оқушылар зейінін тұрақтандыру үшін қалай пайдаланады?
Қабылдау

Сабақта қабылдауды орнату қалай жүреді?
Сабақта қалыптасқан бейнелердің болықтығы мен дәлдігі қалай бақыланады және ескеріледі?
Оқушылардың қабылдау объектісіне зейін қандай әдіс - тәсілдер көмегімен аударылды?
Сабақтағы материал мазмұнын қабылдау фоны қалай ескеріледі?
Мұғалім қабылдауды қалыптастыруда оқушылардың өткен тәжірибесін қалай пайдаланады?
Перцептивтік тапсырмаларды шешуде оқушылардың біріккен іс - әрекеті қалай ұйымдастырылады?
Перцептивтік іс-әрекетке үйрету қалай ұйымдастырылған?
Перцептивті іс-әрекеттің жасау дәрежесі мен құралында индивидуалдық ерекшеліктер қалай ескеріледі?
Қабылдаудың даму заңдылықтарын қалай ескеріледі?
Қабылдау сипаттамасында индивидуалдық даму қалай ескеріледі?
Қабылдаудың әр түрлі түрлері қалай ескеріледі?
Қабылдаудың процессуалдық сипаттамасы қалай ескеріледі?
Елес және Қиял