Әлем балансында теңіз қайраңында мұнай өндіру

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 70 бет
Таңдаулыға:

KІPІCПЕ

Қазіргі таңда дүниежүзілік мұнай және газ кәсіпшілігінде континенталді қайраңда мұнай және газ ресурстарын меңгерудің аса күрделі және маңызды мәселелері тұр. Бұл мәселенің маңыздылығы энергияның көзіне деген қызығушылық өсіп келе жатқан дүниежүзілік сұранысқа байланысты болып отыр, ол ең алдымен жанар-жағармай және химиялық шикі заттарға деген сұраныс. Теңіз қайраңында көмірсутектердің қорларын меңгеру жақын арадағы он жылдықта бүкіләлемдік энергетикалық қажеттіліктерді қамтамасыз етуде өте маңызды рөл атқарады.

Теңіз мұнай-газ кен орындарының өзіндік спецификалық шарттары - кең көлемдегі аса ерекше: кен орынды игерудің принциптік сызбасын таңдаудан бастап, өндірілетін өнімнің көлемін есептеуді орындағанға дейін және оның физикалық-химиялық қасиеттерін, гидрометрологиялық шарттардың қаталдығын, олардың жағажайдан алыстығын, теңіздің тереңдігін, жағажайлық инфраструктурасының игерілу дәрежесін, өндірілген өнімнің бағытталуы және т. б факторларға байланысты кешенді сұрақтарға жауап беруді талап етеді. Меңгерудің технологиялық сызбанұсқасы үшін геологиялық-техникалық жобалаудың, шоғырдың пішіні мен өлшемі туралы аса сенімді мағлұматтардың жаңа әдістері қажет болады; сонымен қатар бұрғылау темпі қондырғы объектілерін енгізу реттілігімен есепке алынады. Дүниежүзілік мұхиттың жалпы көлемі барлық ғаламшарымыздың төрттен үш бөлігін алып жатқаны белгілі, оның ішінде шамамен 10%-ы материкті еңіске тиесілі, ол континентальді қайраң деп аталады. Дүниежүзілік мұхит акваториясының шөгінді жынысты бассейндерінің ауданы шамамен алғанда, 55 млн км ² құрайды. Онда мұнай мен газдың 2500 кен орнындары ашылған, мұнда өндірілетін мұнай қорның көлемі 130 млрд. т және газ қорның көлемі 70 трлн м ³ . Қазақстан басқа мем-лекеттермен салыстырғанда, континенталді қайраңның аздаған ғана бөлігін қамтиды. Мұнда Әлемдік мұхитқа қарайтын көмірсутектердің дүниежүзілік қорның бір ғана бөлігі болжаланған. Мұның барлығы көптеген мемлекеттер мен компаниялардың күшінің арқасында қолжетімді болды, онда құрамы бо-йынша теңіздің жаңа мұнай кәсіпшілігі қалыптастыруда. Ол өзінің мәні бо-йынша ғарыштыққа дес бермейтін, тиімді кәсіпшілік түріне айналды. АҚШ-та тек 1% ғана жұмыс істеп тұрған теңіз ұңғымалары пайдаланылады, алайда олар барлық өндіріліп жатқан мұнай мен газ өнімінің 13%-ын құрайды. Дегенмен, теңіз ұңғымаларын бұрғылауға кететін шығындар әртүрлі акваторияларда айтарлықтай өзгешеленеді. Мысалы, Солтүстік теңізінің оңтүстік бөлігіндегі бір ұңғыманың құны 2, 5 млн. американдық доллар болса, ал солтүстік бөлігінде шамамен алғанда 5 млн. доллар. ХХ ғасырдың екінші жартысында жалпы техникалық прогрестің әсерінен айтарлықтай сапалы дамыған меңгерудің жаңа техникасы мен технологиясы, мұхиттар мен теңіздердің акваторияларындағы мұнай мен газды өндіретін және тасымалдау құралдары пайда болды. Жаңадан тұрақты (стационарлы), өздігінен көтерілетін, жартылай батпалы жүктемелі платформалардың және бұрғылау кемелерінің конструкциясы қалыптасты. Сонымен қатар теңізде мұнай-газ кен орындарын меңгеруді күрделендіретін барлық шарттары - ғылыми - техникалық үдеріске, жаңа материалдарды игеруге тез ықпал етеді. Осы кезеңнің ішінде жұмыс істеп тұрған әртүрлі жүзбелі бұрғылау қондырғылардың жалпы саны 200 бірлікке жетті. Дүниежүзілік мұхиттың ең терең аймақтарында кернді алуға арналған ұңғымалар теңізде 2000 тереңдікте бұрғыланған. Жағадан қашық бұрғыланған ұңғымалардың саны бүгінгі таңда 70 мыңға жетеді. Қазір жылына 3, 5-4 мың ұңғыма бұрғыланады. Орташа пайдаланушы платформалар 300 м тереңдікте орнатылған. Қазіргі таңда Каспий, Жерорта, Солтүстік теңіздерінің, Мексика және Парсы шығанағының, Суэцк каналының қайраңы кен орындарын меңгеруде айтарлықтай тәжірибе жинақталды. Соңғы он жыл ішінде Анголаның, Қытайдың, Үндістанның, Вьетнамның, Нигерияның, Аустралияның және т. б. теңізді кен орындарын меңгеру қарқынды түрде дамып келе жатыр. Техникалық құрал - жабдықтар мен технологиялардың әрі қарай өте қарқынды дамуы мұнай мен газды өндіру мен іздеу-барлау жұмыстарын континентальді қайраңның аса терең суларында жүргізуге мүмкіндік берді. Дүниежүзілік мұхиттың, сонымен қатар мұз болып қатып жатқан акваториялардың тереңдіктерін әрі қарай меңгеру ғылыми және техникалық қатынаста дамыған елдерге ғана тән, себебі ол үлкен капиталдық салымдарды қажет етеді. Осындай шаралардың сәттілігі тек қана бірнеше мемлекет бірігіп орындаса ғана пайда береді (мысалы, Ұлыбритания, Норве-гия, Дания Солтүстік теңіздің ресурстарын ірі американдық компаниялардың көмегімен игеруде; Вьетнам оңтүстік қайраңды бұрынғы КСРО, содан кейін Ресейдің көмегімен меңгеруде) .

Біздің елде өткен ғасырдың 90-шы жылдарының басында республикадағы мұнай мен газдың дайындалған қорлар көлемін ұлғайта алатын ірі кен орындарын ашуды Каспий теңізінің қайраңы айдынын игеру есебінен ғана жүзеге асыру мүмкін екені анық болды. Бұрынғы Кеңес кезеңінде теңіздің осы аумағында екі рет геофизикалық зерттеулер жүргізілді. Теңіз су деңгейінің түсуіне байланысты оның беті қысқарғанда, теңіз суынан босатылған кеңістікте де іздеу - барлау және егжей-тегжей геофизикалық жұмыстары орындалды. Теңіздің суы таяз аумағының едәуір бөлігінде жерүсті геофизикалық зерттеулері жүргізілді. Осы зерттеулердің қорытындыларын кешенді интерпретациялау арқылы қазіргі Қашаған, Центральная, Құрманғазы, Оңтүстік Жамбай құрылымдар тобының контурларына сәйкес келетін ірі құрылымдар белгіленді. Олар ХХ ғасырдың 80-ші жылдарының аяғында «Қазгеофизика» бірлестігінде салынған 2П шағылдыратын бет бойынша Каспий маңы ойпаңының жиынтық құрылымдық картасында бірінші рет көрсетілді. 1993 жылы осы карталар CGG француз ком-паниясымен бірлесіп, жете әзірленді және Атлас түрінде шығарылды. Атласқатүсіндірме жазбада аталған құрылымдардың үлкен перспективалары болжамаланды. Карталардың атласын сол кездегі ҚР Геология министрлігі мақұлдады, одан кейін ол таратылып, шетелдік мұнай компанияларына, оның ішінде Қазақстанда жұмыс істеуге ниет білдірген «Қазақстанкаспийшельф» ААҚ-қа да берілді. 1988-1989 жылдары осы материалдар бұрынғы КСРО-ның Мемлекеттік жоспарында қаралды және бүкіл аудан КСРО-ның стратегиялық резервтерінің аймағына жатқызылды. 1992 жылдың желтоқсанында Қазақстан Каспийде іздеу-барлау жұмыстарын бастау ниеті туралы бүкіл әлемге жариялады. Осы жылдың екінші жартысында қазақстандық мамандар тобы «Каспий теңізінің қазақстандық бөлігін игерудің мемлекеттік бағдарламасын» әзірледі. Каспийдің су айдынындағы мұнай-газ кен орындарын геологиялық-геофизикалық зерттеу және игеру жөніндегі бағдарламаны іске асыру үшін ҚР Үкіметінің 1993 жылғы 13 ақпандағы №97 қаулысымен «Қазақстанкаспийшельф» мемлекеттік компаниясы құрылды.

1993 жылдың 3 желтоқсанында ҚР Үкіметі SHELL (Голландия), STATOIL (Норвегия), MOBIL (АҚШ), BP (Англия), TOTAL (Франция), AGIP (Италия) шетелдік компанияларымен операторы «Қазақстанкаспийшельф» МК, ал консорциумның директоры Ж. Н. Марабаев болған халықаралық консор-циумды құру туралы халықаралық келісімге қол қойды. 1994-1996 жылдары кемінде 100 тыс. км ² алаңындағы су айдынында сейсмикалық, экологиялық, инфрақұрылымдық және басқа да зерттеулер жүргізілді. Сейсмикалық жұмыстармен Каспийдің қазақстандық секторының аймақтық құрылымы зерттелді, өте көп локалдық тұтқыштар, оның ішінде Қашаған, Құрманғазы, Қаламқастеңіз және басқалары анықталды, олардың үлкен бөлігі іздеуде бұрғылауды орнату үшін нақтыланды. 1997 жылы Қазақстанның Үкіметі ОКИ-ОК консорциумымен өнімді бөлу туралы келісімге (ӨБК) қол қойды және 1999 жылы іздеу бұрғылау басталды. 2000 жылдың шілдесінде Консорциум Шығыс Қашағандағы №1 ұңғымада мұнайдың табылғаны туралы жариялады. Ұңғымадан алғашқы алынған мұнайы бар капсуланы қолында ұстап тұрып, Елбасы, Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: «Бүгін Қазақстан халқы үшін бақытты күн. Қашағанда мұнайдың ашылуы - біздің тәуелсіздігіміз, болашақта гүлденуіміз, халқымыздың өмірін жақсарту үшін үлкен көмек. Қазақстандықтардың үміттері ақталды» деді.

Шығыс Қашағаннан кейін Батыс Қашаған, Қаламқастеңіз, Қайраң, Ақтоты мен Оңтүстік-Батыс Қашаған, ал ресейлік секторда Широтное және Хвалынское кен орнындары ашылды. Ашылған Қашаған кен орны республикадағы мұнай қорын 35%-ға өсіруге мүмкіндік берді. Қазір Қашағанда мұнай өндіру және Каспийдің бірқатар басқа да кен орындарында өндіруге дайындық және барлау жұмыстары жүргізіліп жатыр.

Қазақстанның континенталды қайраңы территориясындағы өндіріліп жатқан мұнай қоры 3 млрд. тонна, ал конденсат 0, 3 млрд. тонна.

Елдегі бүкіл мұнай мен газ ресурстарының 2/3-сі Каспий теңізінің Қазақстан секторның (КТҚС) үлесінде. КТҚС-дағы көмірсутектердің қоры шамамен 12-17 млрд. тоннаға бағаланады.

Дүние жүзілік деңгейдегі үлкен жаңалық Қашаған кен орнының ашылуы болды. Қашаған кен орнының бастапқы алынатын мұнай қоры 1, 7 млрд. тон-наны құрады. Қазақстанға жататын Құрманғазы құрылымын барлау, мұнай қорының едәуір өсуін қамтамасыз етуі мүмкін. Қазақстандағы мұнай өндіру болжам бойынша 2015 жылы 90 млн. тонна, ал 2020 жылы 150 млн. тоннаны құрайды. Өндірудің едәуір бөлігі КТҚС үлесіне келеді.

Анықталған болжамдар КТҚС кен орындарындағы болашақтағы мұнай өндіру көлемін жылына 100 млн. тоннаға жеткізіп және оны осы деңгейде 25-30 жыл ұстап тұруға мүмкіндік береді.

Қазақстанға тиісті Каспий теңіздегі сектордан мұнайды өндіру болжамы

Қазақстан көмірсутек шикізаттарының қоры бойынша алдыңғы қатарлы бірінші ондық мемлекеттер қатарына кіреді және мамандардың болжамымен ХХI ғасырда аса ірі мұнай мен газ жеткізушілерінің бірі болады.

Аталған оқулықтың мақсаты Дүниежүзілік мұхиттың қайраңында көмірсутектерді өндіру болашағы және оның жай-күйі, теңіз шоғырларын меңгеру негіздері, теңіз ұңғымаларын бұрғылау технологиясы туралы қысқаша шолудан тұрады. Мұнда жинау жүйесі мен мұнай мен газды тасымалдау жайында ұсыныстар берілген. Оқулық 6D070800, 6М070800, 5В070800 - «Мұнай-газ ісі» мамандығының PhD докторанттары, магистранттары мен студенттеріне арналған, сонымен қатар теңіздегі мұнай- газ кен орындарын меңгеру мен пайдалану сұрақтарымен айналысатын ізденушілер мен ғылыми қызметкерлерге қолдануға болады.

1-тарау

МҰНАЙ ӨНДІРУДІҢ КЕЗЕҢДЕРІ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

1. 1 Мұнай орындарын меңгерудің қазіргі жағдайы

Құрлықта мұнай және газ қорларының азаюы және энергетикалық дағдарыстың күшеюі теңіз қайраңы қойнауында мұнай және газ көлемі құрлықтағыға қарағанда 3 есе көп болып келетін мұнай мен газ ресурстарын кеңінен меңгеруді қажет етеді.

Әлем мұхитының 22% аумағын (шамамен 80, 6 млн. км ² ) құрлықтың сулы жері құрайды және ол үш аймақтан тұрады: қайраң (шельф), құрлықты еңіс, қыр етегі. Теңіз және мұхит табанының жалпы ауданы мұнай және газ қорына шамамен 75 млн. км ² (21%) өте бай, оның ішінде қайраңда - 19, 3 млн. км ² , құрылықты еңісте - 20, 4 млн. км ² және құрлықты қыр етегінде - 35 млн. км ² . Оның аса болашағы зоры - қайраңды аймақ.

Қайраң - (ағылшынша Shelf ) құрлыққа жақын орналасып, онымен геологиялық құрылымы жалпы бірдей болатын, құрлықтың су асты жағы түзу болып келетін жерін түсінеміз. Қайраңның сыртқы шекарасындағы тереңдігі 100-200 метрді құрайды, бірақ кейбір жерлерде 1500-2000 метрге дейін жетеді (Охот өзенінің Оңтүстік-Курил котловинасы) . Қайраңның ені 1÷1700 км шегінде (Солтүстік мұзды мұхит), орташа алғанда 65-70 километрді құрайды, ал жалпы ауданы 32 млн. км ² немесе Әлем мұхитының 11, 3% бетін құрайды. Әлем мұхитының қайраңның негізгі ауданы (70%) 480 метрден аспайтын тереңдікте орналасқан, ал теңіздің тереңдігі қайраңның құрлықты еңіске ауысқан аймағында 200 метрден 600 метрге дейін болады.

1. 1- суретте континенталды қайраңның профилі көрсетілген. Жағалау сызығынан ( 2 ) кейін континенталды қайраң ( 3 ) басталады, оның шетінен ( 4 ) континенталды еңіс ( 5 ) болады. Ол теңіздің табанына дейін жетеді. Еңістің қыр етегінде ( 6 ) континенталды дөңіс ( 7 ) аталатын шөгінді жыныстар түзілу аумағы болады. Оның еңкіштігі континенталды еңіске қарағанда кіші. Континенталды дөңістен кейін теңіздің тереңсулы жазық бөлігі ( 8 ) басталады.

1. 1-сурет. Континенталды қайраңның кескіні

Барлық жер шары бойынша теңіз қайраңы қырының тереңдігі 120 м, ал континенталды қайраңның орташа еңісі 1 километрге 1, 5-2 метрге дейін болатынын көптеген зерттеулер көрсетті.

Мамандардың болжауы бойынша қайраңның ауданының 60%-ы мұнай мен газға өте бай.

Әлемде теңіз кен орындарын ең алғашқы рет 1824 жылдан бастап меңгере бастаған. Осы кезде Апшерон түбегінде Баку аймағындағы жағалаудан 25-30 жерде мұнай құдықтарын қазып, мұнайды терең емес қабаттардан өндірілді. Каспий теңізінің жағалауларында мұнай және газ кен орнындары осыдан 100 жылдан аса бұрын меңгерілді. 1891 жылдан бастап АҚШ-та теңіз түбегінде көмірсутек шикізатының қоры бар аймақтар сатыла бастады. Осы жылдары Колифорниялық жағалауда мұнай кенішіне жететін 200 м қашықтыққа дейін көлбеу ұңғымалар бұрғыланды. 1936 жылы Каспий теңізінің қайраңында, ал 1947 жылы Мексика шығанағы қайраңында свайлық негізі бар бұрғылау плат-формалары құрылды.

Қазіргі уақытта теңіз қайраңында өте көп мөлшерде әртүрлі бұрғылау қондырғылары пайдаланылуда. Жыл сайын шамамен 1000 іздеу-барлау ұңғымалары және 2000 пайдалану ұңғымалары бұрғыланады. Жалпы әлемде теңізде 100 000-нан аса ұңғымалар бұрғыланған.

Әлем мұхитының қайраңы ауданының 22% Ресей мемлекетіне тиесілі, оның ішінде 80-90% көмірсутекті өндіруге болашағы зор деп есептелінеді, отын-энергетикалық ресурстар қорының 85% Арктикалық теңіз қайраңына тиесілі, 12-14% Таяу Шығыс теңіз қайраңына, ал қалғандары Каспий, Азов және Балтық теңіздеріне сәйкес келеді.

Көмірсутектер қоры бойынша ең болашағы зор перспективалы болып келетін Батыс Арктика, оның ішінде Барем, Қызыл және Печора өзендері. Соңғы жылдары осы жерде ондаған мұнай мен газ кен орнындары және екі газ конденсатты кен орнындары ашылып, осылардың ішінде қоры бойынша 4-уі аса ірі болып есептеледі, олар: Штокмандық газды-конденсатты, Ленинградтық, Русандық газ және Приразломдық мұнай кен орындары. Мұнайдың әлемдік қоры шамамен 90 млрд. тоннаға бағаланады. Мұнайдың ең көп жиналған қоры Сауд Арабиясы, Венесуэла, Кувейт, Иран, Ирак, АҚШ және Біріккен Араб Әмірлігі жерлерінде.

Ресейде ең алғаш рет мұнай Кавказда, одан кейін Еділ (Волга) жағалауында, Батыс Сібір, Темано-Печора провинциясында, Сахалинде өндіріле басталды. Қазіргі кезде кезек Шығыс Сібірге және Солтүстік континенталды қайраңына келді.

20 ғ. 40 жылдары Каспий теңізінің қайраңында мұнай мен газды өндіру жасанды аралдардан басталса, одан кейін 0, 2-ден 2, 9 метрге дейін теңіз тереңдігінде мұнай өндіруді қамтамасыз ететін металдан жасалған эстакадалар қолданыла басталды. Каспийде Нефтяные Камни атты бұрғылаушылар және мұнай мен газ өндірушілер қалашығы салынды.

Қазіргі кезде теңіз қайраңында мұнай өндіру құрлықта мұнай өндіру дина-микасынан бес есе артық ( 1. 1-кесте ) .

1. 1-кесте . Әлем балансында теңіз қайраңында мұнай өндіру

Өндіру бөлігі

1960 ж.

1970 ж.

1976 ж.

1980 ж.

1985 ж.

1995 ж.

2005 ж.

2020 ж. (болжам)

Өндіру бөлігі: %

1960 ж.: 8

1970 ж.: 16

1976 ж.: 16, 5

1980 ж.: 22, 9

1985 ж.: 30

1995 ж.: 28

2005 ж.: 40

2020 ж. (болжам): 65

Өндіру бөлігі: млн. т.

1960 ж.: -

1970 ж.: 373

1976 ж.: 469

1980 ж.: 683

1985 ж.: 750

1995 ж.: 700

2005 ж.: 1000

2020 ж. (болжам): *

Мұнай мен газдың басты ресурстары, сонымен қатар Атлант және Үнді мұхиттарында да орналасқан. ХХ ғасырдың 70 жылдарының басында теңіз және мұхит қайраңында мұнай мен газды өндірумен 21 мемлекет айналысып, геофизикалық және бұрғылау жұмыстарын 46 мемлекет жүзеге асырса, 5 ел оған дайындалған. 80-жылдардың басында континенталды қайраңды меңгеруге 100 ел қатысып, оның ішінде теңіз мұнай-газ кен орындарын меңгеруді 37 ел жүргізген. Теңіз кен орындарын іздеу-барлау және оларды игерумен 90-шы жылдарда 136 компания және 118 мемлекеттің фирмалары айналысты. Осы жылдары Әлем мұхитының континенталды қайраңында мұнай-газ өндіру жылына 900 млн. т., (1 тонна мұнайға 1200 м ³ газ тең келеді) . Ол әлемдегі мұнай-газ қорын өндірудің 35% құрайды.

Қазіргі уақытта теңіз қайраңда көмірсутектер ресурстарын меңгеру жұмыстарын 120-дан астам мемлекет жүргізуде. Теңіз қайраңында 2000 мұнай және газ кен орындары ашылған. ( 1. 2-сурет )

1. 2-сурет. Әлемде мұнай және газ теңіз қайраңы кен орнындары (Ресейсіз)

1 - ұңғымалардың аз санымен өндіру; 2 - кәсіптік өндіру аймақтары;

3 - өндірудің келешегі зор аймақтары (аудандары)

Әлем мұхиты қайраңында мұнай мен газға өте бай болып келетін Парсы (Әлем қорының жартысынан астамы), Мексика және Гвиней шығанақтары, Оңтүстік Шығыс Азия теңіздері, Бофорт және Солтүстік теңіздері, Маракайбо (Венесуэла) лагунасы.

Әлемдегі ашылған аса ірі алып кен орнындары: Саффания (Сауд Арабиясы) қоры - 5 млрд. тонна болып бағаланады, жылдық шығым көлемі 75, 5 млн. тонна; Мара-кайбо лагунасы қоры - 7 млрд. тонна; Норз Даум (Катар) газ қоры - 71 трл. м ³ .

Қазіргі уақытта Кариб теңізі, Мексика шығанағы, Сауд Арабиясы мен Кувейт жағалауларында, Солтүстік және Норвегия теңіздерінде, Аляска қайраңында, сонымен қатар басқа да теңіз акваторияларында мұнай мен газ өндіру аса үлкен қарқынмен жүргізілуде.

1. 2 Мұнай кен орындарын меңгеру ерекшеліктері

Теңіз қайраңында мұнай және газ кен орындарын меңгеру, құрлықтағы барлау мен игеру жұмыстарынан түбегейлі ерекшелінеді. Теңіз қайраңында бұл жұмыстарды жүргізудің күрделілігі спецификалық ерекшеліктеріне, қоршаған ортаға, инженерлік-геологиялық зерттеулерге, техникалық мүмкіндіктердің жоғары құндылығына, дәрігерлік-биологиялық проблемаларына, жұмысты су астында жүргізу қажеттілігіне, теңізде объектілерді пайдалануға, құрылысты ұйымдастыруға және бүгінгі күнгі күрделі техника мен жаңа технологияны тиімді қолдануға байланысты.

Теңізде қоршаған ортаны зерттеу - теңізде жұмыстарды жүргізу жағдайын, техникалық мүмкіндіктерін, мұнай кәсіпшілік объектілерді пайдалану және құру мүмкіндігін анықтайтын гидрометеорологиялық факторларға байланысты сипатталады, олардың негізгілері: ауаның температуралық жағдайлары, жел, теңіз толқыны, су ағысы, су деңгейі, теңіздің мұз жабыны, судың химиялық құрамы және т. б. болып табылады. Осы факторларды есепке алу олардың теңізде мұнай-газ өндірісінің және іздеу-барлау жұмыстарының техникалық-экономикалық көрсеткіштеріне әсерін бағалауға мүмкіндік береді. Теңізде мұнай кәсіпшілік құрылымдары құрылысын теңіз түбінде орнату инженерлік-геологиялық зерттеулерді мұқият жүргізуді талап етеді. Мұнай кәсіпшілік құрылымдарының іргетастарын жобалауда сол жердегі грунтты инженерлік-геологиялық зерттеу сапасына және толықтығына көңіл аударылады. Мәліметтердің нақтылығы мен толықтығы құрылымды пайдалану қауіпсіздігін және жобаның үнемділігін анықтау үшін аса қажет. Теңіз тереңдігі артуымен кен орынды игеру құны да өсе түседі. Нақтырақ айтсақ, теңіз кен орнының 30 метр тереңдікте игеру құны құрлықтағыға қарағанда 3 есе жоғары, 60 метр тереңдікте - 6 есе, ал 800 метр тереңдікте - 12 есе көп болады.

Соңғы жылдары үлкен ғылыми-зерттеу жұмыстары, сондай-ақ ұңғымаларды суасты пайдалану жабдықтарының толық кешенін тәжірибелік-өндірістік пайдалану жұмыстары жүргізілуде. Мұзды жағдайларындағы теңіз кен орындарын суасты пайдалануына аса үлкен мән беріліп зор көңіл аударылуда. Бұл техникалық мүмкіндіктерге мұздың әсерін болдырмауымен, навигациялық қауіп пен қатер, өрт қаупін болдырмауды және кен орынды меңгеру үнемділігін қамтамасыз етілуді талап етеді. Терең суларда жұмыс жүргізуге кедергілерге - ұңғыманы бұрғылауға мүмкіндік беретін су тереңдіктерімен берілген кезеңде экономикалық тұрғыдан мұнай-газ өндіру нысаналы болып табылатын су тереңдіктері арасының алшақтығының ұлғаюы жатады.

Әсіресе мұз аралық кезеңде суастында құбыр желілерін төсеу, зерттеу және жөндеу жұмыстары ең басты проблема болып табылады. Теңізде механикалық мүмкіндіктерді және негізінен суасты игеру тәсілі үшін техниканы пайдалану гидротехникалық құралдарымен жүзбелі қондырғылардың суасты бөліктерін жөндеу және тексеруде қауіпсіз суасты техникалық жұмыстарды жүргізуді қамтамасыз етуді талап етеді. Техникалық сұрақтарды шешумен қатар экстрималды жағдайда адамның тіршілік етуі мәселелерін, сондай-ақ суастында жұмыс жасағанда адамның тіршілік етуін жылумен қорғаудың дәрігерлік-техникалық аспектілерінің мәселелерін шешу керек.

Теңізде мұнай-газ кен орындарын іздеу-барлау мен игеру жұмыстары - аса тәуекелділікке байланысты болатын операциялар. Олардың техникалық жағы аса күрделі және өте қымбат. Осындай кен орнындарды меңгерудің негізгі мәселелері онда жұмыстарды жүргізудің техникасы мен технологиясын тиімді пайдалануға байланысты.

Теңіз кен орындарын іздеу-барлау және игеру жұмыстары әдетте екі кезеңде жүргізіледі. Бірінші кезеңде мұзаралық кезеңде геологиялық іздеу-барлау жұмыстары жүргізіледі, екінші кезеңде мұнай-газды тасымалдау және дайындауда үзіліссіз өндірістік цикл үдерісі жыл бойы жүргізіледі, оның ішінде жұмыс қысқы уақытта да жүргізілетін болғандықтан сенімді техника мен технология және технологиялық параметрлер әрбір нақты адамның жұмысының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін, ұзақ мерзімді, жоғарғы сенімді талаптарға сәйкес конструктивті шешімдерді қажет етеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.