ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПАРЛАМЕНТІНІҢ ЗАҢ ШЫҒАРУ ҚЫЗМЕТІ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Парламентінің заң шығару қызметі
Абенов Е.А.
7М04207801 - мемлекеттік билік және басқару органдарының қызметін құқықтық қамтамасыз ету білім беру бағдарламасы бойынша бейіндік
бағытында 1 курс магистранты
1995 жылғы 30 тамызда республикалық референдумда қабылданған Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес Қазақстан Республикасының қос палаталы Парламенті заң шығару бйілігін жүзеге асыратын Республиканың ең жоғары өкілді органы болып табылады. Қазақстан Республикасы Парламентінің ұйымдастырылуы мен қызметі, оның депутаттарының құқықтық жағдайы Конституциямен, Қазақстан Республикасының Парламенті және оның депутаттарының мәртебесі туралы Конституциялық заңмен және басқа да заңнамалық актілермен айқындалады. Парламенттің өкілеттігі бірінші сессиясы ашылған сәттен басталып, жаңа сайланған Парламенттің бірінші сессиясы жұмысқа кіріскен кезден аяқталады. Парламенттің өкілеттік мерзімі кезекті сайланымдағы Мәжіліс депуттарының өкілеттік мерзімімен айқындалады. Парламенттің өкілеттігі Қазақстан Республикасының Конституциясында көзделген жағдайларда және тәртіппен ғана мерзімінен бұрын тоқтатылуы мүмкін. [1;22]
Парламент өз Палаталарының бөлек отырысында мәселелерді әуелі Мәжілісте, содан соң Сенатта қарау арқылы заңдар қабылдайды; республикалық бюджетті және оның атқарылуы туралы есептерді; бюджетке енгізілетін өзгерістер мен толықтыруларды талқылайды; мемлекеттік салықтар мен алымдарды белгілейді және оларды алып тастайды; Республиканың әкімшілік-аумақтық құрылымына қатысты мәселелерді шешу тәртібін белгілейді; азаматтарға рақымшылық жасау туралы актілер шығарады; палаталардың бірлескен комиссиялары мүшелерінің жартысын сайлайды; Конституцияға сәйкес Палаталар депутаттарының өкілеттігін тоқтатады, оларды қол сұғылмаушылық құқығынан айырады; Үкімет мүшелерінің есептерін тыңдайды; палаталардың үйлестіруші және жұмысшы органдарын жасақтайды, регламент қабылдайды, ҚР Конституциясында (54-бап) көзделген басқа да өзгерістерді жүзеге асырады.
Парламент Республиканың бүкiл аумағында мiндеттi күшi бар ҚР-ның Заңдары, Парламенттiң қаулылары, Сенат пен Мәжiлiстiң қаулылары түрiнде заң актiлерiн қабылдайды. Республика Заңдары Президент қол қойғаннан кейiн күшiне енедi. Парламент пен оның палаталарының заң актiлерi, егер Конституцияда өзгеше көзделмесе, Палаталар депутаттары жалпы санының көпшiлiк дауысымен қабылданады, ал конституциялық заңдар Конституцияда көзделген мәселелер бойынша әр Палата депутаттарының жалпы санының кемiнде үштен екiсiнiң көпшiлiк дауысымен қабылданады. Парламент Үкiметке сенiмсiздiк бiлдiргенде, Парламент Премьер-министрді тағайындауға екi мәрте келiсiм бермесе, Парламенттiң Палаталарының арасындағы немесе Парламент пен мемлекеттік билiктiң басқа тармақтары арасындағы келiспеушiлiк салдарынан саяси дағдарыс болғанда -- Президент Парламенттi тарата алады. Бiрақ төтенше жағдай немесе соғыс жағдайы кезеңiнде, Президент өкiлеттiгiнiң соңғы 6 айында, сондай-ақ, алдыңғы таратудан кейiнгi бір жыл iшiнде Парламенттi таратуға болмайды.
Палаталардың бiрлескен қызметiне қатысты мәселелердi шешу үшiн Сенат пен Мәжiлiс тепе-тең негiзде бiрлескен комиссиялар құруға құқылы. Заң жобасы Мәжiлiстiң тұрақты к-тiнде алдын-ала қаралып, ол бойынша қорытынды бергеннен кейiн -- Мәжiлiстiң жалпы отырысында талқыланады. Әдетте, талқылау екi оқылымда өтедi. Ал Конституцияға өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу және конституция заңдар қабылдау немесе оларға өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу мәселелерi бойынша кемiнде екi оқылым өткiзiлуi мiндеттi.
Сенаттың қаралған заң жобасы бойынша қарсылық бiлдiруге құқығы бар. Сенат депутаттары жалпы санының көпшiлiк дауысымен қабылданбаған жоба Мәжiлiске қайтарылады. Егер Мәжiлiс депутаттары жалпы санының үштен екiсiнiң дауысымен жобаны қайтадан мақұлдаса, онда жоба Сенатқа қайта талқылауға және дауысқа салуға берiледi. Қайта қабылданбаған заң жобасын сол сессия барысында қайтадан енгiзуге болмайды.Әр Палатаны депутаттардың арасынан сайланатын, мемл. тiлдi еркiн игерген төраға басқарады. Төрағалар палаталардың жұмысын жүргiзедi.
Парламент депутатының өкілеттігі орнынан түскен, ол қайтыс болған, соттың заңды күшіне енген шешімі бойынша депутат іс-әрекетке қабілетсіз, қайтыс болған немесе хабарсыз кеткен деп танылған жағдайларда және Конституция мен конституциялық заңда көзделген өзге де жағдайларда тоқтатылады.
Қазақстан Республикасындағы заң шығарушылық үрдістің бірінші сатысы заң шығару бастамасынан басталады. Бұл сатыда заң шығару бастамасының субъектілері Мәжілістің қарауына заң жобасын енгізеді.
Мәжіліс Регламентіне сәйкес заң шығару құқығы мынадай нысандарда жүзеге асырылады:
Қазақстан Республикасының жаңа заң жобаларын енгізу.
Қазақстан Республикасының әрекет етуші заңдарын кері қайтару, толықтыру, өзгерту жөнінде заңдар жобасын енгізу.
Заң шығарушылық бастаманың сатысы заң шығармашылық қызмет үшін өте маңызды болып табылады. Дәл осы сатыда тұрақты заңдық актілерді шығару сияқты заң шығармашылық қызметтің сапасы қалыптасады. [2]
Заң шығару үрдісінің екінші сатысы бұл - заң жобасын алдын ала қарау. Тіркелген заң жобасын Мәжіліс қаулысымен тиісті комитетке және Палата Аппаратының заңдылық Бөліміне жіберіледі.Заң жобасы бойынша қорытынды дайындау үшін отыз күннен аз емес уақыт беріледі. Бұл мерзім ішінде комитеттер заң жобасы бойынша тиісті қорытынды ұсынуы тиіс.
Үшінші саты заң жобасын Мәжіліс отырысында қарауға негізделеді. Заң жобасы Палата депутаттарына Пленарлық отырыста қарағанға дейінгі он күннен кешіктірілмей жіберілуі тиіс. Бұл сатыда Палата заң жобасын барлық халықтық талқылауға ұсыну туралы шешім қабылдай алады. Мәжілісте қарау кезеңі заң жобасын көпшілік дауыспен мақұлдаумен аяқталады және ол заң жобасы тиісті қаулымен бірге Парламент Сенатына жолданады.
Төртінші саты - Сенатпен заң жобасын қарау. Сенатта заң жобасы алпыс күн ішінде қаралады. Заң жобасы Сенатпен қабылдануы, толықтай немесе ішінара кері қайтарылуы мүмкін. Сенат депутаттарының көпшілік даусымен қабылданған жоба заң болып есептелінеді. Заң он күн ішінде Президентке қол қойылуға жіберіледі.
Бесінші саты -- заңға қол қойылып, оның жариялануы. Президент өзіне келіп түскен заңға он бес күн ішінде қол қояды. Бұл күшіне енген болып саналады. Сондай-ақ, заң он бес күн ішінде Парламентке қайтарылмаса Президентпен мақұлданған болып саналады.
Парламенттің әр Палатасы дербес, басқа Палатаның қатысуынсыз:
1) Конституциялық Кеңестің екі мүшесін қызметке тағайындайды; Орталық сайлау комиссиясының екі мүшесін, Республикалық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.