Гликогеннің жұмсалуы. Гликогеннің жұмсалуында адреналин мен глюкагонның алатын орны
Қасқыр Н
46.Гликогеннің жұмсалуы. Гликогеннің жұмсалуында адреналин мен глюкагонның алатын орны.
Адам ағзасындағы көмірсу гликоген түрінде бауыр мен бұлшықеттерде жиналады. Егер қандағы глюкоза концентрациясы төмендейтін болса немесе бұлшықеттер белсенді жұмыс жасаса бауырдағы глткогеннің ыдырауы, яғни жұмсалуы басталады. Гликогеннің ыдырауына қатысатын ең бірінші және ең маңызды фермент - гликогенфосфорилаза. Гликогеннің ыдырауы:
Гликоген + H3PO4 --(гликогенфосфорилаза)-- Глю-1-фосфат -- (мутаза) -- глю-6-фосфат -- (фосфатаза) -- Глюкоза + H3PO4.
Гликогенфосфорилаза ферменті негізінен белсенді емес түрде болады, оның белсенді түрге көшуі киназа ферментінің арқасында жүзеге асады. Ал белсенді емес фосфорилазаның белсенді түрге өтуі адреналин және глюкагон гормондарына тәуелді. Яғни адреналин мен глюкагонның гликогеннің алмасуындағы ролі осы ферментті белсендіруге қатысуында болып табылады. Бұл гормондар плазмалық мембранадағы рецепторлармен байланысып ақуыз аденилатциклазаны белсендіреді. Ол сәйкесінше ц-АМФ-тың АТФ-ке синтезін катализдейді. Кейін ц-АМФ белсенді емес протеинкиназаны белсенді түрге ауыстырады. Белсендірілген протеинкиназа өз кезегінде белсенді емес фосфорилазаның киназасын белсенді түрге көшуін қамтамасыз етеді. Кейін белсендң фосфорилаза киназасы белсенді емес фосфорилазаны белсенді түрге ауыстырады. Осылайша пайда болған белсенді фосфорилаза ферменті (гликогенфосфорилаза) гликогенді глюкоза-1-фосфатқа дейін айналуын катализдейді. Гликогеннің глюкозаға дейін ыдырауы жүреді. Нәтижесінде глюкоза қанға түседі. Бауырда өтетін ц-АМФ-тың қатысуымен гликогеннің ыдырауын мына сызба ретінде көрсетуге болады:
Бауырда өтетін ц-АМФ-тың қатысуымен гликогеннің ыдырауы:
Белсенді емес протеинкиназа
ц-АМФ
Аденилат циклаза
Адреналин Белсенді протеинкиназа
Глюкагон АТФ
Белсенді фосфорилазаның киназасы
Белсенді емес фосфорилазаның киназасы
Белсенді емес фосфорилаза
Белсенді фосфорилаза
Глю-1-фосфат
Гликоген
Глю-6-фосфат
Қанға
Глюкоза
Гликогеннің жұмсалуы оргаизм ашыққан кезде және күшті физикалық белсенділік кездінде жүзеге асады. Уникальность 100
47. Фруктоза мен галактозаның гликолизге қатысуы. Моносахаридтер мен дисахаридтер алмасуының тұқымқуалаушылық ауытқулары (галактоземия, фруктоза, сахароза, лактозаға төзімділіктің жоғалуы) (инет)
Фруктозаның бауырдағы метаболизмге қосылуы фруктозо-1-фосфат түзілуімен катализденетін фруктокиназамен фосфорлану реакциясынан басталады:
СH2OH АТФ АДФ CH2OH
CH2OH Mg2+ CH2OPO3H2
HO HO
фруктокиназа
OH OH
OH OH
Фруктоза Фруктозо-1-фосфат
Фруктозо-1-фосфат альдоза арқылы глицеральдегид пен диоксицетонфосфатқа ыдырайды. Диоксицетонфосфат гликолиздің бесінші реакциясына қосылады.
Галактоза лактоза гидролизінде ішекте пайда болады. Галактозаны глюкозаға айналдыру үшін эпимеризация реакциясын жүргізу қажет. Жасушадағы бұл реакция тек қана УДФ(уридиндифосфат)-галактозаның туындысы (УДФ-галактоза) болуы мүмкін. Алдымен галактоза фосфорилируется, оразуется галактозо-1-фосфат. Содан кейін:
Галактоза-1-фосфат + УДФ-глюкоза
Гексозо-1-фосфат-
уридилилтрансфераза
Глюкозо-1-фосфат + УДФ-галактоза
УДФ-галактоза эпимеризацияға түседі:
УДФ-галактоза УДФ-глюкоза
УДФ-глюкоза-4-эпимераза
УДФ-глюкоза + Пирофосфат УДФ-глюкоза УДФ-глюкоза-4-эпимераза
Глюкозо-1-фосфат фосфоглюкомутаза ферментінің әсерінен глюкозо-6-фосфатқа айналып, гликолиздің екінші реакциясына қосылады немесе фосфатазаның қатысуымен глюкозаға айналады.
Моносахаридтер мен дисахаридтер алмасуының тұқымқуалаушылық ауытқулары:
Галактоземия галактозо-1-фосфатуридилтрансфераза (ГАЛТ) жетіспеушілігінен туындайды. Бұл ауру балалар үшін қауіпті, өйткені олар үшін негізгі көмірсулардың көзі лактоза бар ана сүті болып табылады. Ерте белгілері: құсу, диарея, дегидратация, дене салмағының азаюы, сарғаю. Бұл симптомдар бала туылып, сүт қабылдаған кезден бастап көрінеді.
Фруктозаға төзімділіктің жоғалуы фруктозо-1-фосфатальдолазаның ақауы кезінде пайда болады. Сәби сүт қабылдау кезінде көрініс бермейді, себебі сүтте фруктоза жоқ. Симптомдары рационға жеміс, сок, сахароза қосылғанда пайда болады. Көріністері: құсу, іш ауыруы, диарея, гипогликемия, тағам қабылдағаннан кейін жарты сағатта кома білінуі мүмкін.
Сахарозаға төзімділіктің жоғалуы сахарозаның жеткіліксіздігімен немесе болмауымен сипатталады, соның салдарынан науқастарда несепте сахарозурия пайда болады.
Лактозаға төзімділіктің жоғалуы лактозаның глюкоза мен галактозаға ыдырауы кезінде ішектегі лактазаның жеткіліксіздігі салдарынан көмірсулар алмасуының бұзылуымен байланысты. Бұл ішектегі лактозаның азайтылған гидролизімен көрінеді, ол кейіннен лактозуриямен және бүйрек қызметінің бұзылуымен (гипераминоацидурия) қанға айтарлықтай мөлшерде сіңеді. Уникальность 84
48. Тағамдық майлар және олардың қорытылуы. Өт қышқылдарының рөлі. Ішекте майдың қайта синтезделуі. Хиломикрондар. Липидтердің қорытылуы мен сіңірілуінің бұзылыстары.
Майлардың жалпы организмдегі энергия көзі екенін білеміз, бірақ организм үшін басты энергия көзі - көмірсу болып табылады. Себебі, майлардың тотығуы үшін көмірсу қажет. Майлар организмдегі жылуды да сақтайтын қасиеті бар. Майлар А, Д, Е, К витаминдердің еруіне және де сіңірілуіне жағдай жасайды. Линоль, арахидон линолен сияқты қанықпаған май қышқылдары ағзаның қалыпты өсуі мен тері қалыпты қызмет атқаруы үшін қажет. Егер ағзада май мөлшері азайса, иммундық қабілеттің нашарлауы болады. Май мөлшері көп болса да адам организміне зиян. Ересек кісілер үшін күніне 60-80г май керек, ал балалар үшін 25-30г май керек.
Майлардың қорытылуы негізінен асқазан, ащы ішекте жүреді. Асқазан сөліндегі липаза рН- 5,6-6,0 , балалардың асқазан сөлінің рН-5 тең болып келеді. Негізінен майлар панкреатит сөлімен келіп, липаза әсерімен 12 елі ішекте, ащы ішекте қорытылады. Липаза жұмыс істеу үшін рН-7-8 тең болу керек. Майлар негізінен осы липаза әсерінен диглицеридке және моноглицеридке, глицерин, май қышқылдарына дейін ыдырайды.12 елі ішекке асқазан сөлі бикарбонатпен нейтралданып, көмір қышқыл газы бөлінеді. Липаза әсер ету қабілеті күшті болу үшін эмульсия болу керек. Ол үшін СО2 керек және де өт қышқылының тұздары, яғни, натрий тұздары керек. Өт қышқылдары өтте болады. Өт қышқылдарының қызметі май мен судың арасындағы тартылысты азайтып, ірі бөлшекті майда бөлшекке айналдыруға көмек береді. Бізде негізінен өт қышқылдарына: холь, дезоксихоль, литохоль сияқты қышқылдар жатады. Олар холан қышқылдарының туындылары болып саналады. Осы өт қышқылдарының әсерінен майлар 0,5 микрон болатын бөлшектерге ыдырайды. Ыдыраған бөлшектер ішек қабырғаларынан өтіп лимфаға аздаған бөлігі түсуі мүмкін.
Майлардың 2 ыдырау сатысы бар: жылдам және жай. Май ыдырау үшін өт қышқылдары өте маңызды болып келеді. Себебі, күніне 50г май ыдырау үшін, 150г өт қышқылы керек.
Хиломикрондар дегеніміз негізінен- экзогенді липидтерді сіңіру кезінде аш ішекте пайда болған липопротеидтер класы. Бұл диаметрі 75 нм-ден 1,2 микронға жететін липопротеидтердің ішіндегі ең ірісі. Хломицрондар ішек жасушалары арқылы синтезделіп, лимфа тамырларына шығарылады, содан ... жалғасы
46.Гликогеннің жұмсалуы. Гликогеннің жұмсалуында адреналин мен глюкагонның алатын орны.
Адам ағзасындағы көмірсу гликоген түрінде бауыр мен бұлшықеттерде жиналады. Егер қандағы глюкоза концентрациясы төмендейтін болса немесе бұлшықеттер белсенді жұмыс жасаса бауырдағы глткогеннің ыдырауы, яғни жұмсалуы басталады. Гликогеннің ыдырауына қатысатын ең бірінші және ең маңызды фермент - гликогенфосфорилаза. Гликогеннің ыдырауы:
Гликоген + H3PO4 --(гликогенфосфорилаза)-- Глю-1-фосфат -- (мутаза) -- глю-6-фосфат -- (фосфатаза) -- Глюкоза + H3PO4.
Гликогенфосфорилаза ферменті негізінен белсенді емес түрде болады, оның белсенді түрге көшуі киназа ферментінің арқасында жүзеге асады. Ал белсенді емес фосфорилазаның белсенді түрге өтуі адреналин және глюкагон гормондарына тәуелді. Яғни адреналин мен глюкагонның гликогеннің алмасуындағы ролі осы ферментті белсендіруге қатысуында болып табылады. Бұл гормондар плазмалық мембранадағы рецепторлармен байланысып ақуыз аденилатциклазаны белсендіреді. Ол сәйкесінше ц-АМФ-тың АТФ-ке синтезін катализдейді. Кейін ц-АМФ белсенді емес протеинкиназаны белсенді түрге ауыстырады. Белсендірілген протеинкиназа өз кезегінде белсенді емес фосфорилазаның киназасын белсенді түрге көшуін қамтамасыз етеді. Кейін белсендң фосфорилаза киназасы белсенді емес фосфорилазаны белсенді түрге ауыстырады. Осылайша пайда болған белсенді фосфорилаза ферменті (гликогенфосфорилаза) гликогенді глюкоза-1-фосфатқа дейін айналуын катализдейді. Гликогеннің глюкозаға дейін ыдырауы жүреді. Нәтижесінде глюкоза қанға түседі. Бауырда өтетін ц-АМФ-тың қатысуымен гликогеннің ыдырауын мына сызба ретінде көрсетуге болады:
Бауырда өтетін ц-АМФ-тың қатысуымен гликогеннің ыдырауы:
Белсенді емес протеинкиназа
ц-АМФ
Аденилат циклаза
Адреналин Белсенді протеинкиназа
Глюкагон АТФ
Белсенді фосфорилазаның киназасы
Белсенді емес фосфорилазаның киназасы
Белсенді емес фосфорилаза
Белсенді фосфорилаза
Глю-1-фосфат
Гликоген
Глю-6-фосфат
Қанға
Глюкоза
Гликогеннің жұмсалуы оргаизм ашыққан кезде және күшті физикалық белсенділік кездінде жүзеге асады. Уникальность 100
47. Фруктоза мен галактозаның гликолизге қатысуы. Моносахаридтер мен дисахаридтер алмасуының тұқымқуалаушылық ауытқулары (галактоземия, фруктоза, сахароза, лактозаға төзімділіктің жоғалуы) (инет)
Фруктозаның бауырдағы метаболизмге қосылуы фруктозо-1-фосфат түзілуімен катализденетін фруктокиназамен фосфорлану реакциясынан басталады:
СH2OH АТФ АДФ CH2OH
CH2OH Mg2+ CH2OPO3H2
HO HO
фруктокиназа
OH OH
OH OH
Фруктоза Фруктозо-1-фосфат
Фруктозо-1-фосфат альдоза арқылы глицеральдегид пен диоксицетонфосфатқа ыдырайды. Диоксицетонфосфат гликолиздің бесінші реакциясына қосылады.
Галактоза лактоза гидролизінде ішекте пайда болады. Галактозаны глюкозаға айналдыру үшін эпимеризация реакциясын жүргізу қажет. Жасушадағы бұл реакция тек қана УДФ(уридиндифосфат)-галактозаның туындысы (УДФ-галактоза) болуы мүмкін. Алдымен галактоза фосфорилируется, оразуется галактозо-1-фосфат. Содан кейін:
Галактоза-1-фосфат + УДФ-глюкоза
Гексозо-1-фосфат-
уридилилтрансфераза
Глюкозо-1-фосфат + УДФ-галактоза
УДФ-галактоза эпимеризацияға түседі:
УДФ-галактоза УДФ-глюкоза
УДФ-глюкоза-4-эпимераза
УДФ-глюкоза + Пирофосфат УДФ-глюкоза УДФ-глюкоза-4-эпимераза
Глюкозо-1-фосфат фосфоглюкомутаза ферментінің әсерінен глюкозо-6-фосфатқа айналып, гликолиздің екінші реакциясына қосылады немесе фосфатазаның қатысуымен глюкозаға айналады.
Моносахаридтер мен дисахаридтер алмасуының тұқымқуалаушылық ауытқулары:
Галактоземия галактозо-1-фосфатуридилтрансфераза (ГАЛТ) жетіспеушілігінен туындайды. Бұл ауру балалар үшін қауіпті, өйткені олар үшін негізгі көмірсулардың көзі лактоза бар ана сүті болып табылады. Ерте белгілері: құсу, диарея, дегидратация, дене салмағының азаюы, сарғаю. Бұл симптомдар бала туылып, сүт қабылдаған кезден бастап көрінеді.
Фруктозаға төзімділіктің жоғалуы фруктозо-1-фосфатальдолазаның ақауы кезінде пайда болады. Сәби сүт қабылдау кезінде көрініс бермейді, себебі сүтте фруктоза жоқ. Симптомдары рационға жеміс, сок, сахароза қосылғанда пайда болады. Көріністері: құсу, іш ауыруы, диарея, гипогликемия, тағам қабылдағаннан кейін жарты сағатта кома білінуі мүмкін.
Сахарозаға төзімділіктің жоғалуы сахарозаның жеткіліксіздігімен немесе болмауымен сипатталады, соның салдарынан науқастарда несепте сахарозурия пайда болады.
Лактозаға төзімділіктің жоғалуы лактозаның глюкоза мен галактозаға ыдырауы кезінде ішектегі лактазаның жеткіліксіздігі салдарынан көмірсулар алмасуының бұзылуымен байланысты. Бұл ішектегі лактозаның азайтылған гидролизімен көрінеді, ол кейіннен лактозуриямен және бүйрек қызметінің бұзылуымен (гипераминоацидурия) қанға айтарлықтай мөлшерде сіңеді. Уникальность 84
48. Тағамдық майлар және олардың қорытылуы. Өт қышқылдарының рөлі. Ішекте майдың қайта синтезделуі. Хиломикрондар. Липидтердің қорытылуы мен сіңірілуінің бұзылыстары.
Майлардың жалпы организмдегі энергия көзі екенін білеміз, бірақ организм үшін басты энергия көзі - көмірсу болып табылады. Себебі, майлардың тотығуы үшін көмірсу қажет. Майлар организмдегі жылуды да сақтайтын қасиеті бар. Майлар А, Д, Е, К витаминдердің еруіне және де сіңірілуіне жағдай жасайды. Линоль, арахидон линолен сияқты қанықпаған май қышқылдары ағзаның қалыпты өсуі мен тері қалыпты қызмет атқаруы үшін қажет. Егер ағзада май мөлшері азайса, иммундық қабілеттің нашарлауы болады. Май мөлшері көп болса да адам организміне зиян. Ересек кісілер үшін күніне 60-80г май керек, ал балалар үшін 25-30г май керек.
Майлардың қорытылуы негізінен асқазан, ащы ішекте жүреді. Асқазан сөліндегі липаза рН- 5,6-6,0 , балалардың асқазан сөлінің рН-5 тең болып келеді. Негізінен майлар панкреатит сөлімен келіп, липаза әсерімен 12 елі ішекте, ащы ішекте қорытылады. Липаза жұмыс істеу үшін рН-7-8 тең болу керек. Майлар негізінен осы липаза әсерінен диглицеридке және моноглицеридке, глицерин, май қышқылдарына дейін ыдырайды.12 елі ішекке асқазан сөлі бикарбонатпен нейтралданып, көмір қышқыл газы бөлінеді. Липаза әсер ету қабілеті күшті болу үшін эмульсия болу керек. Ол үшін СО2 керек және де өт қышқылының тұздары, яғни, натрий тұздары керек. Өт қышқылдары өтте болады. Өт қышқылдарының қызметі май мен судың арасындағы тартылысты азайтып, ірі бөлшекті майда бөлшекке айналдыруға көмек береді. Бізде негізінен өт қышқылдарына: холь, дезоксихоль, литохоль сияқты қышқылдар жатады. Олар холан қышқылдарының туындылары болып саналады. Осы өт қышқылдарының әсерінен майлар 0,5 микрон болатын бөлшектерге ыдырайды. Ыдыраған бөлшектер ішек қабырғаларынан өтіп лимфаға аздаған бөлігі түсуі мүмкін.
Майлардың 2 ыдырау сатысы бар: жылдам және жай. Май ыдырау үшін өт қышқылдары өте маңызды болып келеді. Себебі, күніне 50г май ыдырау үшін, 150г өт қышқылы керек.
Хиломикрондар дегеніміз негізінен- экзогенді липидтерді сіңіру кезінде аш ішекте пайда болған липопротеидтер класы. Бұл диаметрі 75 нм-ден 1,2 микронға жететін липопротеидтердің ішіндегі ең ірісі. Хломицрондар ішек жасушалары арқылы синтезделіп, лимфа тамырларына шығарылады, содан ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz