Церебральды сал ауруы диагнозы бар мүгедек балаларға көрсетілетін мейіргерлік күтім

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

«Қызылорда жоғары медициналық колледжі»

Мамандық 09130100 «Мейіргер ісі»

Біліктілік:5АВ0910101 «Мейіргер ісінің қолданбалы бакалавры

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Церебральды сал ауруы диагнозы бар мүгедек балалардың өмір сапасын бағалаудағы мейіргердің рөлі

Орындаған: Махамбедиева Ж. О

/ Т. А. Ж. / / қолы /

Қорғауға бекітілген Ғылыми жетекшісі

арнайы пән оқытушысы

қолы қолы

Қызылорда 2022 жыл

МАЗМҰНЫ

ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕР

КІРІСПЕ

1-тарау. ЦЕРЕБРАЛЬДЫ САЛ АУРУЫ ДИАГНОЗЫ БАР МҮГЕДЕК БАЛАЛАРДЫҢ ӨМІР САПАСЫ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕР

1. 1 Церебральды сал ауруы:белгілері, түрлері, себептері және асқынулары

1. 2. Церебральды сал ауруы диагнозы бар мүгедек балалардың өмір сапасына әсер ететін факторлар

1. 3 Церебральды сал ауруы диагнозы бар мүгедек балаларға көрсетілетін мейіргерлік күтім

2-тарау. ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІНІҢ СИПАТТАМАСЫ

2. 1 Церебральды сал ауруы диагнозы бар мүгедек балалардың өмір сапасын бағалаудағышетелдік зерттеулер нәтижелерін бағалау.

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ

ҚОСЫМШАЛАР

Қысқартылған сөздер

БЦП - Балалар церебральды параличі

ДСИ - Дене салмағының индексі

МРТ - Магнитті резонансты томография

КТ - Компьютерлік томография

ОЖЖ -Орталық жүйке жүйесі

ОНІА -Оптикалық нервтердің ішінара атрофиясы

ЭЭГ -Электроэнцефалография

Кіріспе

Тіркес сөздер: Балалар церебральды сал ауруы, мүгедек балалар, этиологиясы, себептері, қауіп факторлары, өмір сапасы, мейіргердің рөлі, шетелдік зерттеулер.

Тақырыптың өзектілігі:

Шетелдік дереккөздердің хабарлауынша, дүние жүзінде жаңа туған нәрестелер арасында церебральды сал ауруының жиілігі 1000 босануға шаққанда орта есеппен 4 жағдайды құрайды. Шала туылғандардың арасында жиілік шамамен 10% құрайды. Бірақ салмағы 1000 грамнан аспайтын шала туылған нәрестелер осы санатта қысқа мерзімде туылғандардың жалпы санының 50% - на дейін ие[1] . Соңғы 40 жыл ішінде бүкіл әлемде сал ауруы диагнозымен туған балалардың саны артып келеді. Егер АҚШ-та, ресми статистикаға сәйкес, 1000 жаңа туған нәрестеде сал ауруының 1-2 жағдайы байқалса, Ресей Федерациясында бұл көрсеткіш 1000 нәрестеге 4-6 және одан көп жағдайға жетуі мүмкін. Церебральды сал ауры формалардың таралуы бойынша келесі тенденция байқалады:42% - спастикалық формалар. 32% - гемиплегиялық. 15 % - атаксиялық. 10% - дискинетикалық[2] .

Бұл аурудың таралуы, әр түрлі авторлардың пікірінше, 1000 жаңа туған нәрестеге 1, 5-тен 4-ке дейін [3] . Шетелдік дереккөздердің хабарлауынша, церебральды сал ауруының таралуын популяциялық бағалау әр түрлі. Сонымен, Австралия мен Еуропада бұл көрсеткіш 1000 тірі туылғанға 1, 4-тен 2, 5-ке дейін. Сонымен қатар, Америка Құрама Штаттарында, Египетте және Тайваньда бұл аурудың таралуы жоғары[4] . 2021 жылы Бангладеште жүргізілген популяцияға негізделген зерттеу 1000 балаға 3, 4 церебральды сал ауруының таралуын анықтады [5] . Балалардың 68, 2% - ы жүре алмады, сонымен қатар қатар жүретін бұзылулардың таралуы көру, есту және эпилепсияны қоса алғанда, халықаралық нормалардан едәуір жоғары болды.

Мысырдағы церебральды сал ауруы, Tallawy бірге., басқа авторлардың мәліметтері бойынша зерттеулерінде 1000 тірі туылғанға 3, 06 құрайды [6] . Сонымен қатар, отандық ғалымдар аурудың таралу көрсеткіштері елдің әртүрлі аймақтарында ерекшеленетінін атап өтті. Балалардың церебральды сал ауруының таралуы бойынша ең қолайсыз аймақтар-Марий Эл Республикасы, Кемерово облысы, Қалмақия Республикасы [7] . В. Б. Зафирова мен К. Р. Амлаевтың айтуынша, Ставрополь өлкесінде церебральды сал ауруының 12, 3% - ға өсуі байқалады [8] .

Церебральды сал ауруы бар науқастар арасындағы өлім - жітім деңгейі де қозғалыс тапшылығы мен қатар жүретін аурулардың дәрежесіне тікелей байланысты. Ерте өлімнің тағы бір болжаушысы-интеллекттің төмендеуі және өзіне-өзі қызмет ете алмау. Осылайша, Еуропа елдерінде церебральды сал ауруы және интеллект коэффициенті 20 - дан аз пациенттер жағдайлардың жартысында 18 жасқа толмағандығы, ал церебральды сал ауруы бар науқастардың 35-92% - дан астамы 20 жылдан астам өмір сүргені көрсетілген[9] .

Орташа алғанда, Ресейде перинаталдық патологиясы бар балалардың саны бүкіл балалар халқының шамамен 24% құрайды. 86% жағдайда балалардағы мүгедектікке әкелетін неврологиялық аурулар жүктілік және босану патологиясының салдары болып табылады, ал мұндай патологияның нәтижесі 30% жағдайда қалпына келтіру, 30% - тұрақты мүгедектік, 40% жағдайда шартты түрде мүгедектік болып табылады, олар уақтылы және дұрыс оңалту кезінде ішінара немесе тіпті толығымен қайтымды болуы мүмкін. Ресей Федерациясының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі Ресейде церебральды сал ауруы (церебральды сал ауруы) туралы статистиканы жариялады. Министрліктің баспасөз қызметінің хабарлауынша, 2018 жылы Ресей Федерациясында 0-14 жас аралығындағы осы ауыр диагнозы бар 71 500-ге жуық бала және 15-17 жас аралығындағы 13 500-ден астам бала болған. 2009 жылы бұл диагноз алғаш рет 7409 науқасқа, 2010 жылы 6978 балаға қойылды[10] .

Ал Қазақстанда статистикалық мәліметтерге сәйкес бүгінгі таңда церебральді сал ауруы диагнозы қойылған 19 мыңнан астам бала бар. Бұл жағдай 2018 жылдың 1 қаңтарында осы диагнозбен тіркелген балалардың санынан 7%-ға артық. Олардың тек 20%-ы ғана оңалтудан өтеді, ал қалғандары тиісті орталықтарда орын болмаудың себебімен бірнеше жыл кезек күтуге немесе шетелге кетуге мәжбүр[11] .

Церебральды сал ауруы диагнозы бар мүгедек балаларды күту бойынша мейірбикелік процесті ұйымдастыру кезінде мейірбике пациенттің биологиялық, психологиялық және әлеуметтік және оның отбасының психологиялық және ақпараттық мәселелерін шешуге бағытталған шаралар жүргізуде рөлі зор. Сондықтан да таңдалған тақырып өзекті болып саналады.

Мақсаты: Церебральды сал ауруы диагнозы бар мүгедек балалардың өмір сапасын бағалаудағы шетелдік зерттеулерге шолу жасау

Міндеттері:

Тақырыпқа байланысты әдебиеттерді шолу;
Балалар церебральды сал ауруы диагнозы бар мүгедек балалардың өмір сапасын бағалауда шетелдік зерттеулерді анализдеу
Нәтижесін талдау және қорытынды жасау;

Зерттеудің теориялық және практикалық маңыздылығы

Курстық жұмыстың таңдалған тақырыбы бойынша церебральды сал ауруы диагнозы бар мүгедек балалардың өмір сапасын бағалауда және әеср ететін қауіп факторын анықтауда мейіргерлік күтімнің маңызы зор болып табылады. Шетелдік зерттеулерді талдау бойынша мүгедек балалардың өмір сүру сапасына әсер ететін бірнеше қауіп факторлары анықталды.

Курстық жұмыстың көлемі мен құрылымы

Курстық жұмыс 28 компьютерлік мәтін бетінен тұрады. Курстық жұмыс кіріспе, әдебиеттерді шолу, зерттеу материалдары мен әдістері, зерттеудің нәтижелері, қорытынды, пайдаланылған ақпараттар тізімі 40 әдебиеттен, оның ішінде 30 шетелдік әдебиет, 5отандық әдебиет, 5 интернет көзі және қосымшалардан тұрады.

1-тарау. ЦЕРЕБРАЛЬДЫ САЛ АУРУЫ ДИАГНОЗЫ БАР МҮГЕДЕК БАЛАЛАРДЫҢ ӨМІР САПАСЫ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕР

1. 1 Церебральды сал ауруы:белгілері, түрлері, себептері және асқынулары.

Балалар церебральды сал ауруы (БЦП) қимыл-қозғалтың бұзылуын тудыратын жетілмеген мидың зақымдануынан туындайды. Бұл босанғанға дейін немесе босану кезінде немесе олардың өмірінің алғашқы екі жылында болуы мүмкін[12] .

Церебральды сал ауруы бар балалар мен ересектерде бұлшық еттерін қозғалту, бақылау және үйлестіру проблемалары бар. Кейбір церебральды сал ауруымен ауыратын адамдарда ақыл-ой кемістігі, құрысулар және көру немесе есту қиындықтары бар. Емдеу жоқ болса да, медицина қызметкерлері терапия, дәрі-дәрмек және хирургия арқылы симптомдарды азайта алады.

Церебральды сал ауруы - Америка Құрама Штаттарындағы балалардағы ең көп таралған моторлық мүгедектік. Америка Құрама Штаттарында жыл сайын туылған әрбір 1000 нәрестенің 1-ден 4-ке дейінгісі церебральды сал ауруымен ауырады. Ұлдар БЦП алу ықтималдығы жоғары, ал бұл жағдай бірнеше еселенген адамдар арасында жиі кездеседі. Мерзімінен бұрын немесе салмағы төмен туылған нәрестелерде БЦП қаупі жоғары[13] .

Церебральды сал ауруы екі жолмен жіктеледі - дененің қай бөліктері көбірек зардап шегеді және қандай қозғалыс бұзылысы көбірек көрінеді.

Церебральды сал ауруының төрт түрі бар. Олар мидың әртүрлі аймақтарының зақымдануынан туындайды.

Церебральды сал ауруының түрлері:

Спастикалық церебральды сал ауруы: БЦП бар адамдардың шамамен 75% -ында спастикалық церебральды сал ауруы бар. Спастикалық БЦП бар адамдар бақыланбайтын жиырылатын қатты, тығыз бұлшықеттерге ие. Олардың қимылдары, соның ішінде жүру және сөйлесу, бұлшықет спазмы (қаттылығы) салдарынан серпіліс болып көрінуі мүмкін[14] .

Дискинетикалық церебральды сал ауруы: Атетоидты церебральды сал ауруы деп те аталады, бұл БЦП түрі аяқ-қолдарда, бет пен тілде тұрақты емес қозғалыстарды тудырады. Қозғалыс тегіс және баяу немесе жылдам және серпінді болуы мүмкін. Адам бұралған немесе бұралған сияқты көрінуі мүмкін. Адам белсенді болған кезде қозғалыстар ауыр болады. Дискинетикалық БЦП бар адамдар жиі сілекейлерін жұту қиынға соғады, сондықтан олар ағып кетуі мүмкін[15] .

Атаксиялық церебральды сал ауруы: БЦП бұл түрі терең қабылдау, үйлестіру және тепе-теңдік проблемаларын тудырады. Оларға теңселмей немесе құламай тұру немесе жүру қиын болуы мүмкін. Мұндай СП түрі бар балалар көбінесе аяқтарын алшақ жайып жүреді. Олар қозғалған кезде дірілдеп тұрғандай көрінуі мүмкін.

Аралас түрлері: Мидың бірнеше аймағының зақымдануы бірден бірнеше белгілерді тудыруы мүмкін. Аралас БЦП бар адамда спастикалық, дискинетикалық және атаксиялық церебральды сал ауруының комбинациясы бар.

Дененің церебральды сал ауруына әсер ететін аймақтары:

-Барлық төрт аяқ (квадриплегия) .

-Тек аяқтар (диплегия) .

-Дененің бір жағындағы аяқ-қолдар (гемиплегия) .

Симптомдары мен себептері

Церебральды сал ауруы әркімге әртүрлі әсер етеді және симптомдар жеңілден ауырға дейін өзгереді. Кейбір БЦП бар адамдар бір қолында немесе аяғында жеңіл әлсіздікке ие. БЦП бар басқа адамдарда сөйлеуді, жүруді немесе күнделікті тапсырмаларды орындауды қиындататын ауыр мүгедектік бар.

Церебральды сал ауруының белгілері туған кезде немесе өмірдің алғашқы жылдарында пайда болуы мүмкін. Симптомдар БЦП түріне байланысты өзгереді. Оларға мыналар жатады:

Дамудың кешігуі: БЦП бар нәрестелер жиі отыру, аударылу, жорғалау немесе жүру сияқты даму кезеңдерін орындауда кідірістерге ұшырайды. БЦП бар балаларда сөйлеудің кешігуі немесе оқуда ақау болуы мүмкін.

Төмен бұлшықет тонусы: Кейбір БЦП бар нәрестелерде бұлшықет тонусы төмен (гипотония) . Олар иілгіш, әлсіз немесе әлсіреген сезінеді және нашар қалыпқа ие. Гипотониясы бар нәрестелер бастарын басқара алмауы мүмкін. Олардың аяқ-қолдары өте икемді болуы мүмкін.

Бұлшықет тонусының жоғарылауы: БЦП кейбір түрлері бұлшықет тонусының жоғарылауын тудырады (гипертония) . БЦП бар нәрестелер әрқашан арқаларын бүгіп немесе қолдарын созып жатқандай көрінуі мүмкін. Олардың аяқтары қайшы сияқты қатайып, қозғалуы мүмкін, ал бұлшықеттері бақылаусыз жиырылуы мүмкін.

Сөйлеу және жұту қиын: Бұлшықет тонусы мен бұлшықетті бақылау проблемалары БЦП бар адамдарға сөйлеуді қиындатады. Олар ауыз, тіл және тамақ бұлшықеттерін шайнау, жұту және бақылау проблемаларына байланысты тамақтану немесе ішу қиын болуы мүмкін.

Дененің бір жағына артықшылық беру: Гемиплегиялық БЦП бар нәрестелер тек бір аяғы мен бір қолымен жорғалай алады. Олар тек бір қолмен заттарға жете алады. Егде жастағы балалар жүргенде ақсап қалуы мүмкін.

Церебральды сал ауруымен бірге қандай жағдайлар болуы мүмкін?

Церебральды сал ауруы жиі бірқатар басқа жағдайлар мен бұзылулармен бірге жүреді[16] .

Церебральды сал аурыуы бар балалар мен ересектерде де болуы мүмкін:

-Қуық пен ішекті бақылау проблемалары;

-Созылмалы (ұзақ мерзімді) ауырсыну;

-Эпилепсия және құрысу аурулары;

-Асқазан-ішек мәселелері, ас қорыту проблемалары және созылмалы гастроэзофагеальды қышқыл рефлюксі;

-Зияткерлік бұзылыстар, оқудағы қиындықтар және мінез-құлық мәселелері;

-Омыртқаның ауытқулары және сколиоз;

-Көру немесе есту проблемалары.

БЦП дамушы мидың зақымдануынан туындайды. Зақым ана құрсағында, туылу кезінде немесе нәресте өмірінің алғашқы екі жылында болуы мүмкін. Көптеген жағдайларда провайдерлер мидың зақымдануына не себеп болғанын білмейді.

Нәрестенің церебральды сал ауруына шалдығу қаупіне бірнеше факторлар әсер етуі мүмкін. Мерзімінен бұрын (37 аптаға дейін) немесе салмағы төмен туылған нәрестелердің қаупі жоғары. БЦП-ға әкелетін мидың зақымдануы мыналардан туындауы мүмкін[17] :

Туу кезіндегі асқынулар: БЦП бар нәрестелердің аз саны бұл жағдайды туа біткен жарақатқа байланысты дамытады. Босану кезіндегі бірнеше асқынулар балаға оттегі ағынын тежейді, бұл БЦП тудыруы мүмкін.

Инфекция: Жүктілік кезіндегі токсоплазмоз немесе қызамық (неміс қызылшасы) сияқты инфекциялар мидың зақымдануын тудыруы мүмкін, бұл БЦП-ға әкеледі. Өмірдің алғашқы екі жылындағы менингит және энцефалит сияқты аурулар да БЦП-ға әкелуі мүмкін.

Жарақат немесе ауру: Алғашқы екі жыл ішінде бас жарақаты немесе инсульт алған нәресте церебральды сал ауруына шалдығуы мүмкін. Орақ тәрізді жасуша ауруы, қан ұюының бұзылуы немесе жүрек аурулары бар нәрестелерде БЦП ықтималдығы жоғары.

Жаңа туылған нәрестелердегі сарғаю: Емдеусіз ауыр сарғаю жаңа туған нәрестелерде мидың зақымдалуына әкелуі мүмкін. Сарғаю терінің және көздің ақ қабатының сарғаюына әкеледі. Жүкті әйелде қан ақуызы (Rh факторы) жетіспесе және нәрестеде ақуыз болса, ауыр сарғаю және басқа да асқынулар болуы мүмкін[18] .

Диагностика және сынақтар

Церебральды сал ауруын диагностикалау үшін сіздің дәрігеріңіз балаңыздың бұлшықет тонусын, моторикасын, координациясын және қозғалысын тексереді. Сіздің провайдеріңіз балаңыздың дамуы мен туу тарихы туралы бірнеше сұрақ қояды. Сіз балаңыздың жеткен белестері, сондай-ақ кез келген кешігулер туралы ақпаратты бөлісуіңіз керек.

Сіздің дәрігеріңіз балаңыздың миының анық суретін көру үшін сканерлеуге тапсырыс беруі мүмкін. Магнитті-резонансты томография (МРТ) және компьютерлік томография (КТ) мидың зақымдануының орнын және ауырлығын көрсетеді. Бұл суреттер балаңыздың провайдеріне дәл диагноз қоюға және ең тиімді емдеу әдістерін ұсынуға мүмкіндік береді. Дегенмен, церебральды сал ауруын диагностикалау үшін суретті сканерлеу қажет емес, сондықтан сіздің балаңыздың провайдері балаңызды зерттеу үшін анестезияға қоймау үшін олар қартайғанша күтуді ұсынуы мүмкін. Немесе олар сіздің балаңызға басқа процедура немесе сынақ үшін анестезия кезінде сканерлеуді бір уақытта алуды ұсынуы мүмкін.

БЦП емдеудің мақсаты қозғалысты, сөйлеуді және өмір сапасын жақсарту болып табылады. Терапия церебральды сал ауруын емдеудің ең кең таралған әдісі болып табылады[19] .

Терапияны мүмкіндігінше ертерек бастау өте маңызды. Білікті терапевтер балаларға жүруді, қарым-қатынас жасауды және өзін-өзі күтуді үйренуге көмектеседі. Сондай-ақ олар сіздің балаңызға үйде емдік мүмкіндіктер беруді үйренуге көмектеседі. Емдеу жоспарлары әркім үшін әртүрлі және мыналарды қамтуы мүмкін[20] :

Терапия: Физикалық, кәсіптік және сөйлеу терапиясы баланың қозғалуын, ойнауын және әлеммен қарым-қатынасын жақсартады.

Дәрілер: Ботулинум токсині (Ботокс®) инъекциялары қозғалыс ауқымын және қаттылықты жақсарту үшін бұлшықеттерді уақытша әлсіретеді. Баклофен сияқты бұлшықеттерді босаңсытатын препараттар қаттылық пен спазмды емдеуге көмектеседі.

Хирургия: Сіздің провайдеріңіз ұтқырлықты жақсарту үшін операцияны ұсынуы мүмкін. Хирургтер сіңірлер мен бұлшықеттерді ұзарта алады немесе омыртқаның проблемаларын түзете алады. Кейбір емделушілер селективті дорсальды ризотомия (SDR) деп аталатын процедураны пайдалана алады. SDR-де хирургтар омыртқадағы шамадан тыс белсенді нервтерді кесу арқылы аяқтардағы бұлшықет спазмылығын азайтады.

Церебральды сал ауруы бар адамдардың болжамы әртүрлі және жағдайдың ауырлығына байланысты. Церебральды сал ауруымен ауыратын көптеген балалар терапия және басқа емдеу әдістерімен жақсарады. Жеңіл церебральды сал ауруы бар адамдар толыққанды, тәуелсіз өмір сүреді. Симптомдар неғұрлым ауыр болса, балаға тамақтану, шомылу, киіну және ваннаны пайдалану кезінде тәулік бойы күтім қажет болуы мүмкін.

Церебральды сал ауруы бар балалардың көпшілігі өздігінен немесе жаяу жүргінші немесе балдақпен жүруді үйренеді. Церебральды сал ауруы прогрессивті ауру емес. Симптомдар сіздің балаңызға өсіп, дамып келе жатқанда басқаша әсер етуі мүмкін болса да, егер басқа медициналық жағдай денсаулыққа қатысты проблемаларды тудырмаса, олар уақыт өте келе нашарламауы керек[21] .

Жақында жүргізілген мета-талдау (2017), профессорлар Иона Новак Австралиядан әлемнің әр түрлі елдерінен келген 40 маманның қатысуымен, сондай-ақ түзетілген 5 айға дейін баланың церебральды сал ауруының дамуы туралы айту ықтималдығы жоғары екенін көрсетеді. Бірақ бұл мәлімдеме келесі мәліметтер жиынтығын міндетті түрде талдауға негізделуі керек:

1) Мидың моторлы аймақтарының нейроанатомиясының бұзылуын анықтай отырып, мидың МРТ (әдістің сезімталдығы 86-89%) ;

2) Прехтл әдісі бойынша ұзақ бейнежазбаның көмегімен жалпыланған қозғалыстарды сапалы бағалау (әдістің сезімталдығы 98%) ;

3) Хаммерсмит шкаласы бойынша неврологиялық бағалау-3 айға 57 балдан кем (әдістің сезімталдығы 90%) [22] .

1. 2 Церебральды сал ауруы диагнозы бар мүгедек балалардың өмір сапасына әсер ететін факторлар

Церебральды сал ауруының негізгі қауіп факторларын сипаттаған кезде, церебральды сал ауруы жағдайларының 50% нақты этиологиясы жоқ екенін атап өткен жөн, дегенмен этиологиялық факторлардың өздері салыстырмалы түрде көп: антенатальды (жүктіліктің физиологиялық ағымының бұзылуы оның әртүрлі кезеңдерінде - үзіліс қаупі, жатырдан қан кету, плацентарлы қан айналымының бұзылуы, токсикоздар және нефропатия, плацентаның тұсаукесері және / немесе бөлінуі, ананың кәсіби зияндылығы, алкогольді және/немесе есірткіні тұтыну, жедел және созылмалы экстрагенитальды аурулар, стресс, психологиялық ыңғайсыздық және т. б. ), интранатальды (босану белсенділігінің әлсіздігі, ұзақ сусыз аралық, ұзақ мерзімді кезең босану каналындағы ұрықтың бастары, босану қызуы, жедел босану, аспаптық босану), босанғаннан кейінгі (инфекциялық, гипоксиялық /ишемиялық, травматикалық) [23] .

Gibson C. S. және басқа авторлардың деректерінде (2018) церебральды сал ауруының антенатальды себептері арасында аурудың тұқым қуалайтын тромбофилиямен, вирустық және бактериялық инфекциялармен байланысын, сондай-ақ жұқпалы аурулардың генетикалық анықталған әсерін қарастырады[24] .

Crisham Janik M. D. Зерттеулеріне сәйкес (2016), анасындағы семіздік олардың ұрпақтарында церебральды сал ауруының қаупін ішінара анықтайды. Аналардың семіздікке немесе патологиялық семіздікке шалдығуы олардың балаларында церебральды сал ауруы қаупінің жоғарылауымен статистикалық тұрғыдан сенімді байланысты болды[25] .

McIntyre S. және басқа да аторлардың деректерінде (2016) дамыған елдерде толық мерзімді туылған нәрестелердегі церебральды сал ауруы бойынша қауіп факторларына жүйелі шолу жасап, осы санаттағы пациенттер үшін 10 негізгі қауіп факторын атап өтті: 1) плацентаның даму ауытқулары, 2) босану кезіндегі үлкен және кіші ақаулар, 3) туу салмағының төмендігі, 4) меконий аспирациясы, 5) аспаптық/шұғыл кесариялық бөлім, 6) босану асфиксиясы, 7) неонатальды құрысулар, 8) тыныс алудың бұзылуы синдромы, 9) гликемия, 10) неонатальды инфекциялар [26] . Авторлар бұл факторлардың кейбіреулері толығымен алдын алуға болатынын атап көрсетеді.

Гастроэнтерологиялық проблемалардың ішінде, көбінесе церебральды сал ауруымен байланысты, мыналарды атап өту керек: тәбеттің төмендеуі, дисфагия (ауызша, фарингальды, эзофагеальды), гастроэзофагеальды рефлюкс ауруы, тамақ дисфункциясы, сиалорея, созылмалы іш қату және т. б. [27] .

Sherman V. және басқа даавторлар (2018) церебральды сал ауруы бар балаларда жұту және тамақтану қиындықтарын сипаттайды. Тамақтану мен ассимиляцияға байланысты проблемалар және қоректік заттардың метаболизмі тамақтану жағдайының бұзылуымен бірге жүруі мүмкін екендігі белгілі (малнутриция, семіздік) [28] .

Церебральды сал ауруы кезінде тамақтанудың жеткіліксіздігі келесі себептер мен факторлардың салдары болып табылады: 1) шайнау және жұтылу бұзылыстары нәтижесінде тамақтандырудың қиындықтары (ерін, тіл, таңдай және жұтқыншақ бұлшықеттерінің қызметін үйлестіру) ; 2) тамақтану мен өсуді қамтамасыз ететін ми орталықтарының зақымдануы нәтижесінде баяу даму (гипоталамус орталықтары) ; 3) тіс кариесі / эмаль гипоплазиясы; 4) тамақтану әдеттерінің жеке энергетикалық қажеттіліктерге сәйкес келмеуі; 5) антиконвульсанттарды созылмалы қабылдаудан немесе белсенді қозғалыстардың болмауынан туындаған минералды заттардың тапшылығы [29] . Азық-түлікке төзбеушілік жағдайлары (лактаза жеткіліксіздігі, целиак ауруы және т. б. ) және церебральды сал ауруымен бірге жүретін мальабсорбция балалардағы тамақтану жағдайының бұзылуын тудыруы және/немесе нашарлатуы мүмкін.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.