АИТВ инфекциясының жаңа жағдайлары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Қызылорда жоғары медициналық колледжі

Мамандығы бойынша 0302000 Мейірбике ісі
Біліктілігі Қолданбалы бакалавр

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: "АИТВ жұқтырған жасөспірімдер және олардың отбасыларымен жұмыс жасау кезіндегі мейіргер ролі"
Орындаған: Оспанова Салтанат Ануарбековна

Қорғауға бекітілген Ғылыми жетекшісі
арнайы пән оқытушысы:
Алимжанова А

________________
қолы қолы

Қызылорда 2022 жыл
МАЗМҰНЫ

ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕР
КІРІСПЕ
1-тарау.АИТВ жұқтырған жасөспірімдер және олардың отбасыларымен жұмыс жасауқағидалары
1.1. АИТВ жұқпасының балалар мен жасөспірімдер үшін медико-психологиялық және әлеуметтік салдары
1.2. АИТВ жұқпасының отандық және әлемдік статистика
1.3. АИТВ жұқтырғаншалдыққан балаларға және олардың отбасыларына кешенді көмек көрсету қағидалары. Ата-аналардың рөлі мен қолдауы
2-тарау. ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІНІҢ СИПАТТАМАСЫ
2.АИТВ жұқтырған жасөспірімдер және олардың отбасыларымен жұмыс жасау кезіндегі мейіргер роліншетелдік зерттеулерге шолу нәтижелерін бағалау.

ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ
ҚОСЫМШАЛАР

Қысқартылған сөздер:

ҚР -- Қазақстан Республикасы
АИТВ -- Адамның иммунитет тапшылығы вирусы
АӨСА -- АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға
БҰҰ-- Біріккен Ұлттар ұйымы
ҮЕҰ -- Үкіметтік емес ұйымдар
ЖИТС-орталық --- ЖИТС-тың алдын алу және онымен күресу жөніндегі орталық
МДТ -- Мультидисцилинарлы топ
Стигма -- АИТВ-мен өмір сүретін кейбір адамдарға қатысты қате түсінік, жағымсыз көзқарас
Стигматизация -- Таңба тағу, стигма басу, әлеуметтік таңба салу
Арт антиретровирустық терапия (емдеу) туралы қауымдастық негізіндегі ұйымдастыру
PPPD вирусқа қарсы препарат тікелейәрекеттер
БҰҰДБ Біріккен Ұлттарұйымды дамыту бағдарламасы

Кіріспе
Тіркес сөздер:АИТВ жұқтырған, жасөспірімдер, психологиялық қолдау, тренинг, кешенді тәсіл
Тақырыптың өзектілігі:
Қазақстанда 30 мыңға жуық адам АИТВ жұқтырған, олардың 425-і - бала. Адамның иммун тапшылығы вирусы бақылаудағы аурулар санатына кіреді. Емі жоқ, созылмалы ауру. Сол себепті инфекцияны тасымалдаушылар өмір бойы арнайы терапиядан өтуі тиіс.
АИТВ жұқтырған балалар мен жасөспірімдер облыстық ЖИТС-тің алдын алу және оған қарсы күрес орталықтарында бақылауда болады. Мамандар оларға медициналық қана емес, психологиялық қолдаудың да қажет екенін айтады. Сондықтан сырқатқа шалдыққандарға қызмет көрсететін мамандар кешенді түрде оқытылады.
Әлемдегі медбикелер-ең көп денсаулық сақтау қызметкерлерінің қатары және көптеген ауруларды бақылаудың негізгі жүктемесі оларға жүктеледі.
"Мейірбикелердің этикалық кодексінде" жазылғандай - мейірбикенің төрт негізгі міндеті бар:
+ салауатты өмір салтын насихаттау;
+ аурудың дамуын болдырмау;
+ науқастардың денсаулығын қалпына келтіру;
+ олардың азаптарын жеңілдету;
АИТВ-инфекциясына келетін болсақ, бұл айқын әлеуметтік және мінез - құлық сипаттамалары бар әлеуметтік құбылыс.
Медбикелер:
халықты насихаттайды;
инфекцияның таралуын болдырмайды;
емдеуге қатысады;
қажетті режимді сақтауға көмектеседі;
науқастардың қайғы-қасіретін жеңілдетеді;
әр науқастың нақты қажеттіліктеріне байланысты психологиялық немесе басқа АИТВ жұқтырған отбасыларға әлеуметтік қолдау көрсетеді.
Статистикаға сүйенсек:
2021 жылы АИТВ-мен өмір сүретіндердің саны 38,4 млн [33,9 млн -43,8 млн] адамды құрады
ересектер (15 және одан жоғары)36,7 млн [32,3 млн - 41,9 млн]
бала (0-14 жаста)1,7 млн [1,3 млн - 2,1 млн]
Әйелдер мен қыздар АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдардың 54% құрады
2021 жылы АИТВ жұқтырудың жаңа жағдайларының саны 1,5 млн [1,1 млн - 2,0 млн] адамды құрады.
2021 жылы ЖҚТБ-мен байланыстыаурулардан қайтыс болған адамдардың саны 650 000 [510 000-860 000] болды.
2021 жылы 28,7 миллион адам антиретровирустық терапия алды.
Эпидемия басталғаннан бері 84,2 миллион [64,0 миллион - 113 миллион] адам АИТВ жұқтырған.
Эпидемия басталғаннанбері 40,1 миллион [33,6 миллион - 48,6 миллион] адам ЖИТС-пен байланысты аурулардан қайтыс болды
Мақсаты:АИТВ жұқтырған жасөспірімдер және олардың отбасыларымен жұмыс жасау кезіндегі мейіргер роліншетелдік зерттеулерге шолу нәтижелерінбағалау.
Міндеттері:
* Тақырыпқа байланысты әдебиеттерді шолу;
* АИТВ жұқтырған жасөспірімдер және олардың отбасыларымен жұмыс жасау кезіндегі мейіргер ролін шетелдік зерттеулерге шолу нәтижелерін анализдеу
* Нәтижесін талдау және қорытынды жасау;
Курстық жұмыстың көлемі мен құрылымы:
Курстық жұмыс компьютерлік мәтін 22 бетінен тұрады,диаграммалар және кестелер суреттелген. Дипломдық жұмыс кіріспе, әдебиеттерді шолу, зерттеу материалдары мен әдістері, зерттеудің нәтижелері, қорытынды,практикалық ұсыныстар, пайдаланылған ақпараттар тізімі әдебиеттен,оның ішінде шетелдік әдебиет,отандық әдебиет, интернет көзі және қосымшалардан тұрады.
1-тарау.АИТВ жұқтырған жасөспірімдер және олардың отбасыларымен жұмыс жасау қағидалары
1.1. АИТВ жұқпасының балалар мен жасөспірімдер үшін медико-психологиялық және әлеуметтік салдары
Кез-келген созылмалы сырқат науқастың физикалық және психикалық күйіне әсер етеді. Ең алдымен жағымсыз эмоциялар туындайды: қорқыныш, үрей, жан қиналысы, азаптану, ашу, кінә сезімі, олар сырқаттың өту барасында және оны емдеу кезінде әртүрлі сатыда сан-қилы көрініс береді. Ересек адам мұндай уайымды еңсеруге әрдайым қауқарлы бола бермейді, ал жағдай балаға қатысты болса, тіптен күрделеніп кетеді. АИТВ балаға жұққанда ата-аналардың басым көпшілігі одан шын диагнозын жасырып, орнына АИТВ-жұқпаға қарағанда қоғамда стигмамен және кемсітумен байланысы жоқ басқа сырқаттарды ойлап шығарып, жағдайды одан бетер күрделендіріп жібереді. Маман АИТВ шалдыққандармен жұмыс жасау кезінде осындай жағдайларда атаанадан баласының АИТВ шалдыққанын білетінін немесе білмейтінін анықтауы қажет, баланың өз диагнозы туралы нені білетінін анықтауға тырысуы қажет. АИТВ шалдыққан бала ауруханаға жатуы қажет болатындықтан және жақындарынан қол үзуге мәжбүр болатындықтан, өз сырқатынан және оның салдарынан хабары болмағандықтан, түрлі медициналық амал-әрекеттер тағайындалатындықтан, сонымен қатар, айналасындағылар ауруханы және дәрігерлерді айтып қорқытатындықтан, қорқынышқа, үрейге бой алдыруы мүмкін.
АИТВ немесе созылмалы сипаттағы сырқат тақырыбы қозғалған отбасымен жұмыс жасай бастағанда бірінші кезекте баланың психоэмоциялық жағдайына, өз диагнозына қалай қарайтынына, диагнозын және оның денсаулығына тигізетін әсерін білетініне және түсінетініне назар аудару қажет. Осыған сүйене отырып, диагнозды жария етудің өзі АИТВ-мен өмір сүретін адамдармен (АӨСА) ұзақ уақыт бойы жұмыс жасаудың тек бір бөлігі ғана болып табылады.
1.2. АИТВ жұқпасының отандық және әлемдік статистика
АИТВ-мен өмір сүретін адамдар
+ 2021 жылы АИТВ-мен өмір сүретіндердің саны 38,4 млн [33,9 млн -43,8 млн] адамды құрады:
+ 36,7 миллион [32,3 миллион - 41,9 миллион] ересектер (15 және одан жоғары)
+ 1,7 миллион [1,3 миллион - 2,1 миллион] балалар (0-14 жас).
+ әйелдер мен қыздар АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдардың 54% құрады.
+ 2021 жылы АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдардың 85% [75-97%] олардың мәртебесін білді.
+ 5,9 миллионға жуық адам 2021 жылы АИТВ-мен өмір сүретінін білмеді.
АИТВ-мен өмір сүретін және антиретровирустық терапия алатын адамдар
2021 жылдың желтоқсан айының соңындағы жағдай бойынша 28,7 миллион адам антиретровирустық терапия алды, ал 2010 жылғы 7,8 миллион адам.
2021 жылы АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдардың 75% [66-85%] емдеуге қол жеткізді
76% [67-87%] АИТВ-мен өмір сүретін 15 жастан асқан ересектер және 0-14 жас аралығындағы балалардың 52% [42-65%] емделуге қол жеткізді.
15 жастан асқан ересек әйелдердің 80% [72-91%] емделуге қол жеткізді, ал 15 жастан асқан ересек мужчин тек 70% [61-82%] қол жеткізді.
АИТВ-мен өмір сүретін жүкті әйелдердің 81% [63-97%] 2021 жылы вирустың ұрыққа берілуін болдырмау мақсатында антиретровирустық препараттармен емдеуге қол жеткізді.
АИТВ инфекциясының жаңа жағдайлары
# АИТВ жұқтырудың жаңа жағдайларының саны 1996 жылмен салыстырғанда 54% - ға төмендеді, бұл көрсеткіш ең жоғары деңгейге жетті.
# 2021 жылы АИТВ-инфекциясының жаңа жағдайларының саны 1996 жылы 3,2 миллион [2,4 миллион - 4,3 миллион] адаммен салыстырғанда шамамен 1,5 миллион [1,1 миллион - 2,0 миллион] адамды құрады.
# әйелдер мен қыздар 2021 жылы АИТВ-инфекциясының жаңа жағдайларының 49% құрады.
# 2021 жылы АИТВ-инфекциясының жаңа жағдайларының көрсеткіші 2010 жылға қарағанда 32% - ға, 2,2 млн [1,7 млн - 2,9 млн] - дан 1,5 млн [1,1 млн-2,0 млн] - ға дейін төмендеді.
# 2021 жылы балалар арасында АИТВ-инфекциясының жаңа жағдайлары 2010 жылға қарағанда 52% - ға төмендеді, 320,000 [220,000-480,000] - дан 160,000 [100,000-230,000] дейін.
ЖИТС салдарынан болатын өлім-жітім
ЖИТС-пен байланысты аурулардың салдарынан қайтыс болған адамдардың саны 2004 жылғы ең жоғары көрсеткішке қатысты 68% - ға және 2010 жылғы көрсеткішке қатысты 52% - ға төмендеді.
2021 жылы ЖҚТБ-мен байланысты аурулардан қайтыс болғандардың жалпы саны 650 000 [510 000-860 000] болды. Салыстыру үшін 2004 жылы бұл көрсеткіш 2,0 млн [1,6 млн - 2,7 млн] адамды және 2010 жылы 1,4 млн [1,1 млн - 1,8 млн] адамды құрады.
2010 жылдан бастап ЖИТС салдарынан өлім-жітім әйелдер мен қыздар арасында 57% - ға, ерлер мен ұлдар арасында 47% - ға төмендеді.
Негізгі тәуекел топтары
2021 жылы негізгі тәуекел топтары (секс-бизнес қызметкерлері мен олардың клиенттері, гомосексуал ерлер және мужчермен жыныстық қатынасқа түсетін басқа ер адамдар, инъекциялық есірткі қолданатын адамдар, трансгендер әйелдер) және олардың жыныстық серіктестері бүкіл әлем бойынша АИТВ-ның жаңа жағдайларының 70% құрады
Сахараның оңтүстігіндегі Африканы қоспағанда, бүкіл әлемде АИТВ жұқтырудың 94% жаңа жағдайлары.
Сахараның оңтүстігіндегі Африкадағы жаңа АИТВ - инфекцияларының 51%.
АИТВ жұқтыру қаупі:
инъекциялық есірткі қолданатын адамдар арасында инъекциялық емес ересектерге қарағанда 35 есе жоғары
секс-бизнес қызметкерлері арасында ересек әйелдерге қарағанда 30 есе жоғары.
ересек еркектерге қарағанда гомосексуалдар мен еркектермен жыныстық қатынасқа түсетін басқа ер адамдар арасында 28 есе жоғары
14 есе жоғары трансгендер әйелдер арасында ересек әйелдерге қарағанда.
Әйелдер арасынды:
Апта сайын 15-24 жас аралығындағы 4900-ге жуық жас әйел АИТВ жұқтырады
Сахараның оңтүстігіндегі Африка елдерінде 15-19 жас аралығындағы жасөспірімдер арасындағы жеті жаңа инфекцияның алтауы қыздарға тиесілі. 15-24 жас аралығындағы қыздар мен жас әйелдер үшін АИТВ жұқтыру ықтималдығы жас еркектерге қарағанда екі есе жоғары
Сахараның оңтүстігіндегі Африкада әйелдер мен қыздар 2021 жылы барлық жаңа АИТВ-инфекцияларының шамамен 63% құрады
1.3. АИТВ жұқтырғаншалдыққан балаларға және олардың отбасыларына кешенді көмек көрсету қағидалары. Ата-аналардың рөлі мен қолдауы
АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға (АӨСА) қатысты қоғамдағы стигма мен кемсіту деңгейі айтарлықтай жоғары болып қала береді, бұл балаларға да қатысты. Сондықтан, отбасылардың бір бөлігі баласының сырқаты туралы ақпаратты қатаң құпияда ұстап, әлеуметтік орта тарапынан теріс реакция немесе басқа отбасы мүшелері тарапынан күтпеген реакция туындауынан қорқуға бейім келеді. Ата-аналар баласы өзінің АИТВ шалдыққанын білсе, оны құпия ұстай алмайды деп үрейленеді. Көбінесе ата-аналар балаларын бейқам балалық шақтан айырғысы келмейді және сырқат туралы ақпаратты баладан мүмкіндігінше ұзағырақ құпия сақтауға тырысады, себебі, бала біліп алса, депрессияға түсуі немесе психикалық жағдайы нашарлап кетуі мүмкін. Кейбір ата-аналар баласына дәрі бергенде оны не үшін қабылдап жатқанын айтпауды жөн көреді.
Алайда, уақыт өткен сайын АИТВ-статусты құпия ұстау барған сайын қиындай береді. Егер ата-ана баласының сырқатына көндіге алмаса, іштерінен сырқат болмаса игі еді деп тілесе, баланы шамадан тыс қорғаштайды, оған қатарластарымен араласуға тыйым салады, бала қоғамнан томаға-тұйық, секемшіл болып өседі, өз-өзіне көңілі толмайды, өзін басқаларға ұқсамайтын сияқты сезінетін болады. Көбінесе ата-аналарда баласына деген табиғи аяушылық сезімі пайда болады. Бірақ АИТВ шалдыққан балаға ықыластылық пен түсіністік таныту қажет, оны аяп-мүсіркеуге болмайды. Науқас баладан қолынан келмейтін істерді атқаруын күтпеген жөн. Сонымен бірге, баланы отбасының өміріне белсенді араласып, үйдегі қолынан келетін істерді атқара алмайтын халге жеткізбеу керек.
Көбіне-көп ата-аналар өздері тіпті атауын атамаса да, сырқат (диагноз) жайлы қажетсізден-қажетсіз баланың есіне сала береді - баланың денсаулығына тым жиі алаңдап, асыра көңіл бөле береді. Сырқатты үнемі еске сала беру шарасыздық сезімін тудыруы, баланың сырқатқа қатысты невротикалық байламын қалыптастыруы мүмкін. Ал кейде ата-аналар баланы жағдайының жақсы екеніне, сырқатының ешбір мәні жоқ екеніне сендіре отырып, оны негізсіз жұбата береді. Ата-ананың осындай қылығы баламен тілдесуді, медициналық бақылауды және емдеу барысын қатты күрделендіріп жібереді, ал аталғандардың барлығы АИТВ-мен өмір сүретін бала үшін өте қажет.
Балалар нашар көзқарасқа немесе отбасындағы кикілжіңге аса сезімтал, жараланғыш келеді. Жақсы психологиялық жағдайда тәрбиеленетін балалардың психикалық және физикалық жағдайын қолайлы деп атауға болады. ЮНИСЕФ-те балалар аман-саулығының келесі көрсеткіштері қолданылады: материалдық әл-ауқат, денсаулық жағдайы мен қорғалғандық, білім, отбасындағы және қатарластарымен қарымқатынасы, мінез-құлқы мен қатерлер, жасөспірімдердің және балалардың өздерінің аман-саулығына қатысты субъективтік көзқарасы. АИТВ шалдыққан баланың аман-саулығының кілті болып оған қарайтын ересектердің қолайлы психологиялық климат, жайлы және мейірімді орта қалыптастыруы табылады. АИТВ-мен өмір сүретін баланың ата-анасы немесе олардың орнындағы тұлғалар баланың эмоциялық жағдайы орнықты болуы үшін не істей алады? Балаға қандай қолдау көрсете алады? АИТВ шалдыққан баланың жағдайында бір бұлтартпас шындық бар - бала науқас. Мәселенің дәл осы жағын қабылдаған абзал. Отбасы мүшелерінен немесе олардың орнындағы тұлғалардан іс-әрекет, күш, төзім мен ішкі күш-қайрат болуын талап ететін мәселенің екінші бөлігі - АИТВ-мен өмір сүретін баланың өмірінің ұзақтығы мен сапасы.

2-тарау. ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІНІҢ СИПАТТАМАСЫ
1мақала
"Тайландтағы АИТВЖИТС-ке қарсы күресте қоғамдық денсаулық сақтау медбикелерінің рөлін пайдалану: халықаралық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.