Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік


3-тақырып. Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік
1. Экономикалық институттар, олардың мәні, ролі мен өзіне тән ерекшеліктері.
2. Транзакциялық шығындар концепциясы.
Меншік өндіріс, қорлар, заттық және рухани игіліктерді иелену жөніндегі қатынастардың шарттарын білдіреді. Меншік заңдық және экономикалық категория болып бөлінеді. Заңгерлік түсінік бойынша меншік формалдық және нақты құқықпен байланысты. Формалдық құқық немесе меншік атағы бұл - ресми, заңды түрде шарт жасау және меншікті мойындау. Нақты құқық - шаруашылық субъектілердің барлық шектеулерімен және әрекеттестіктерінің қатынастары.
Меншіктің экономикалық түсінігі иелену категориясымен байланысты. Иелену - адамдардың заттармен әрекеттерінің барлық қатынастарына тән және адамның қоршаған ортамен жалпыға бірдей әмбебап байланысы. Меншік, иелену процесі сияқты пайдалану, иелік ету және бұйыру түсініктерінің мәнін ашады. Иеленудің ең төменгі формасы заттардан пайдалы қасиеттерін алудың қысқамерзімдегі пайдалануы болып табылады. Пайдалану шаруашылық механизмі арқылы, яғни жұмысшы немесе ұжым тек қана жұмыс күні ішінде өндіріс құралдарына қатынастарын қолдану арқылы жүзеге асады. Иелік ету заттардан пайдалы қасиеттерін ұзақ мерзімде алудың жиынтығы деп пайымдайды (құрту немесе меншік объектісінің мүлкін алу рұқсат етілмейді). Қожайын, негізінде меншік объектісін нақты қолданудағы меншіктің делдалы. Иеленуге арендалық қатынастар мысал бола алады. Иеленудің ең жоғарғы формасы бұйыру болып табылады. Мұнда еңбектенуші және меншік иесі бір адам ретінде ұсынылған. Меншік иесі мүлікті алумен қоса барлық құқықтармен үйлестірілген.
Маркстік әдіс-амалдың сәйкестігінше меншік сол немесе басқа өндіріс тәсілінде негізгі орын алады және оның ауысуы меншік формасына үстемдік етушілердің ауысуымен байланысты жүзеге асады.
Батыс экономикалық теориясында меншікке басқа әдіс-амал қалыптасқан. Мұнда меншік ұғымы қажеттілікпен салыстырғанда олардың қорларға шектеулігімен байланысты. Ерекше қорларға рұқсат меншік құқықтарының ерекшелігін білідіреді. Мұнда меншік басқару құқықтары сияқты белгілі қорларды пайдалану және бөлу негізінде пайда болған шығындар мен пайданы қарастырады.
Меншік экономикалық ынтаның бастаушы факторларын құрудың бірі болып табылады. Экономикалық ынта - адамдардың қозғалысқа байланысты және қажеттіліктерін қанағаттандырудағы қызметін бағыттайтын экономикалық байланыс формасы. Экономикалық ынтаның келесі топтары ... жалғасы
1. Экономикалық институттар, олардың мәні, ролі мен өзіне тән ерекшеліктері.
2. Транзакциялық шығындар концепциясы.
Меншік өндіріс, қорлар, заттық және рухани игіліктерді иелену жөніндегі қатынастардың шарттарын білдіреді. Меншік заңдық және экономикалық категория болып бөлінеді. Заңгерлік түсінік бойынша меншік формалдық және нақты құқықпен байланысты. Формалдық құқық немесе меншік атағы бұл - ресми, заңды түрде шарт жасау және меншікті мойындау. Нақты құқық - шаруашылық субъектілердің барлық шектеулерімен және әрекеттестіктерінің қатынастары.
Меншіктің экономикалық түсінігі иелену категориясымен байланысты. Иелену - адамдардың заттармен әрекеттерінің барлық қатынастарына тән және адамның қоршаған ортамен жалпыға бірдей әмбебап байланысы. Меншік, иелену процесі сияқты пайдалану, иелік ету және бұйыру түсініктерінің мәнін ашады. Иеленудің ең төменгі формасы заттардан пайдалы қасиеттерін алудың қысқамерзімдегі пайдалануы болып табылады. Пайдалану шаруашылық механизмі арқылы, яғни жұмысшы немесе ұжым тек қана жұмыс күні ішінде өндіріс құралдарына қатынастарын қолдану арқылы жүзеге асады. Иелік ету заттардан пайдалы қасиеттерін ұзақ мерзімде алудың жиынтығы деп пайымдайды (құрту немесе меншік объектісінің мүлкін алу рұқсат етілмейді). Қожайын, негізінде меншік объектісін нақты қолданудағы меншіктің делдалы. Иеленуге арендалық қатынастар мысал бола алады. Иеленудің ең жоғарғы формасы бұйыру болып табылады. Мұнда еңбектенуші және меншік иесі бір адам ретінде ұсынылған. Меншік иесі мүлікті алумен қоса барлық құқықтармен үйлестірілген.
Маркстік әдіс-амалдың сәйкестігінше меншік сол немесе басқа өндіріс тәсілінде негізгі орын алады және оның ауысуы меншік формасына үстемдік етушілердің ауысуымен байланысты жүзеге асады.
Батыс экономикалық теориясында меншікке басқа әдіс-амал қалыптасқан. Мұнда меншік ұғымы қажеттілікпен салыстырғанда олардың қорларға шектеулігімен байланысты. Ерекше қорларға рұқсат меншік құқықтарының ерекшелігін білідіреді. Мұнда меншік басқару құқықтары сияқты белгілі қорларды пайдалану және бөлу негізінде пайда болған шығындар мен пайданы қарастырады.
Меншік экономикалық ынтаның бастаушы факторларын құрудың бірі болып табылады. Экономикалық ынта - адамдардың қозғалысқа байланысты және қажеттіліктерін қанағаттандырудағы қызметін бағыттайтын экономикалық байланыс формасы. Экономикалық ынтаның келесі топтары ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz